''ప్రవక్తను అనుసరించడానికి, ప్రజా సంక్షేమం కోసం మసీదులను ఉపయోగించండి''

H Abdul Raqeeb-Indian Center for Islamic Finance: ''తాజ్ మహల్, ఎర్రకోటను ముస్లిం పాలకులు నిర్మించారని భారతీయులందరికీ తెలుసు, కానీ ముస్లింలు ఎలా జీవిస్తారో, ఎలా ఆరాధిస్తారో వారికి తెలియదు. ఎందుకంటే మేము ఇతరులకు ప్ర‌వేశం లేకుండా తలుపులు మూసేశాము. మమ్మల్ని మనం ర‌హ‌స్యంగా మార్చుకున్నాం. ఇది ఇతరుల మనస్సులలో అపార్థాలు, సందేహాలను సృష్టించింది'' అని ఇండియన్ సెంటర్ ఫర్ ఇస్లామిక్ ఫైనాన్స్ కు చెందిన హెచ్ అబ్దుర్ రకీబ్ అన్నారు. అయితే, కోవిడ్ -19 మహమ్మారి తర్వాత చాలా మార్పు వచ్చింది, ఈ సమయంలో ముస్లింలు మసీదుల నుండి సహాయక చర్యలను ప్రారంభించారు. ఈ కారణంగా ఇతర భారతీయులు ముస్లింల గురించి, వారి జీవనశైలి గురించి తెలుసుకున్నారు. అలాగే, మసీదులను ఎలా సద్వినియోగం చేసుకోవాలో ముస్లింలకు అర్థమయ్యేలా కూడా చేసిందని పేర్కొంటూ.. ఇండియన్ సెంటర్ ఫర్ ఇస్లామిక్ ఫైనాన్స్ కు చెందిన హెచ్ అబ్దుర్ రకీబ్ మసీదులను ప్రజల సంక్షేమం కోసం ఎలా ఉపయోగించుకోవచ్చనే అంశంపై ఆవాజ్-ది వాయిస్ కు వివ‌రించారు.

ఇస్లాంలో రెండో పవిత్ర ప్రార్థనాస్థలమైన మస్జిద్ నబావిలో మహమ్మద్ ప్రవక్త కాలంలో చేపట్టిన సామాజిక, సంక్షేమ కార్యక్రమాలు కనీసం భారతీయ ముస్లింలకు పుస్తకాల్లో కల్పిత గాథల లాంటివని ఆయన అన్నారు. ముస్లింలు ఇప్పుడు మసీదులను ప్రార్థనల కోసం, లెక్కలేనన్ని సేవల కోసం ఉపయోగించడం ప్రారంభించారు. అమెరికా నుంచి ఐరోపా వరకు పాశ్చాత్య దేశాలలో అనేక మసీదులు ఉన్నాయి. ఇక్కడ ఇస్లామిక్ సెంటర్ల బ్యానర్ కింద సమాజ సంక్షేమం ఒక ఆచారంగా ఉంది. కోవిడ్ మహమ్మారి సమయంలో, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న మసీదులు స్వచ్ఛంద సంస్థలను ప్రారంభించాయి. అనేక కార్య‌క్ర‌మాలు ప్ర‌జ‌ల సంక్షేమం కోసం చేప‌ట్టాయి. ఈ భారీ ప్రాంగ‌ణాలు అందించే ప్ర‌యోజ‌నాలపై పెద్ద ప్ర‌చారం జ‌రిగింది.

మీరు క్రైస్తవుల గురించి ఆలోచిస్తే, వారి విద్యా సంస్థలు-ఆసుపత్రుల ద్వారా సమాజం అందించే సేవల విస్తృత నెట్వర్ ను గుర్తుకు వస్తుంది. సిక్కుల విషయానికి వస్తే, వారి లంగర్ గుర్తుకు వస్తుంది, కానీ ముస్లింల విషయానికి వస్తే, గడ్డం ఉన్న ముఖాలు మాత్రమే గుర్తుకు వస్తాయ‌ని అన్నారు. ముస్లింలు చాలా కాలంగా తమను తాము ఏకాకిని చేసుకున్నారనీ, కానీ కోవిడ్ మహమ్మారి మసీదులను సంక్షేమం కోసం ఉపయోగించుకోవడానికి అనుమతించిందని ఆయన అన్నారు. మసీదుల్లో ప్రారంభించిన సేవలు ఇస్లామిక్ చరిత్రలో ఒక భాగం, వాటిని మనం కొంతవరకు మరచిపోయినట్లు అనిపిస్తుంది. గతంలో మసీదులు ప్రార్థనలు కాకుండా ప్రజాసంక్షేమం కోసం ఉపయోగపడతాయనే దానిపై అవగాహన కొరవడింది. మహమ్మారి ఈ గందరగోళానికి ముగింపు పలికింది.

క్లోజ్డ్ సొసైటీ హానికరం అని అబ్దుర్ రకీబ్ అన్నారు. ఒకసారి జీకే.మూపనార్ (తమిళనాడుకు చెందిన కాంగ్రెస్ నాయకుడు) ను ఒక మసీదుకు ఆహ్వానించారు. ముస్లింలు ప్రార్థనలో ఏ విగ్రహాన్ని లేదా మరే ఇతర వస్తువును ఉపయోగించరని చూసి అతను ఆశ్చర్యపోయాడు. ఇది అతనికి ఆశ్చర్యం కలిగించింది, ఎందుకంటే అతను ఎప్పుడూ మసీదును సందర్శించలేదు. మసీదులు అన్ని మతాల ప్రజలకు అందుబాటులో ఉండేలా చూడాలి. దీనివల్ల సందేహాలు తొలగిపోయి సాన్నిహిత్యం పెరుగుతుంది. మనం మసీదును అల్లాహ్ ఇల్లుగా మాత్రమే భావిస్తాం. ఇస్లామీయ చరిత్ర తెలియని వ్యక్తి మాత్రమే అలా ఆలోచించగలడు. అబ్దుర్ రకీబ్ ప్రకారం.. మసీదు ఇస్లాంలో ఒక విప్లవాత్మక సంస్థ. ఇది మానవ శరీరంలోని హృదయంతో సమానం. గుండె చురుకుగా ఉన్నంత కాలం శరీరంలో జీవం ఉంటుంది, గుండె బలహీనంగా మారినప్పుడు శరీరం కూడా బలహీనపడుతుంది. ఇది తప్పనిసరి ప్రార్థనలు, సున్నా, నవాఫాల్, ఇతికాఫ్, ఖియం, సజ్జుద్ లకు మాత్రమే కాకుండా, ఆరాధన, శిక్షణ, ఆహ్వానం-ముఖ్యంగా ప్రజలకు సేవ చేసే కేంద్రంగా ఎంతో ప్రత్యేకమైనది.

ప్రవక్త దీనిని అన్ని వ్యక్తిగత, సామూహిక వ్యవహారాలకు కేంద్రంగా పేర్కొనడం ద్వారా మసీదు ప్రాముఖ్యతను కూడా అంచనా వేయవచ్చు. హదీసు ప్రకారం ఒకరోజు హజ్రత్ సాద్ బిన్ ఉబాదా సఫాలోని పలువురిని విందుకు ఆహ్వానించాడు (హలియాత్ అల్-అవలియా అల్-ఇస్ఫహానీ). ఒక రోజు ప్రవక్త తన పవిత్ర గది నుండి బయటకు వచ్చి మసీదులోకి ప్రవేశించగా అక్కడ రెండు సమూహాలు కనిపించాయి. ఒక బృందం తస్బీహ్, జిక్ర్, అజ్కార్ పారాయణంలో నిమగ్నమై ఉండగా, మరో బృందం జ్ఞానాన్ని సంపాదించుకుంది. ఇద్దరూ మంచిపని చేస్తున్నప్పటికీ, విద్యలో నిమగ్నమైన సమూహం మంచిదని ప్రవక్త చెప్పారు. ఈ గ్రూపులో ఆయన కూడా చేరారు. అబ్దుల్ రకీబ్ సాహెబ్ మాట్లాడుతూ మసీదుల వినియోగ పరిధిని మనం పెంచుకోవచ్చు, దీని కోసం, వివిధ మార్గాలు-పద్ధతులు ఉన్నాయి, దీని కోసం మనం కూర్చుని ఆలోచించి జ్ఞానాన్ని పెంపొందించుకోవాలన్నారు. ప్రస్తుతం దేశంలోని చాలా మసీదుల్లో ఫిజికల్ ఫిట్ నెస్ కోసం జిమ్ లు ఉన్నాయని అబ్దుల్ రకీబ్ చెప్పారు. ఇదో పెద్ద మార్పు. ఇది జీవితంలో ఒక భాగం, ఆరోగ్యానికి హామీ. విద్యతో పాటు ప్రవక్త తన సహచరులకు శారీరక శిక్షణ కూడా ఏర్పాటు చేశారన్న వాస్తవాన్ని మనం మర్చిపోయామని ఆయన అన్నారు.

ఇస్లాం ప్రవక్త ఎల్లప్పుడూ వ్యాయామం చేయమని ప్రజలను ప్రోత్సహించారు, లక్ష్యం వ్యాయామమే అయినప్పటికీ, అతను అక్కడికి వెళ్లి గుర్రపు పందాలు, ఒంటె పందాలు, పురుషులకు వివిధ ర‌కాల‌ పందేలను ఏర్పాటు చేసి పాల్గొనేవారిని ప్రోత్సహించేవారు. నేటికీ మస్జిద్ నబ్వీ ఉత్తర ద్వారం దగ్గర 'మస్జిద్ సబ్బక్' అని పిలువబడే ఒక మసీదు దీనికి సాక్ష్యంగా నిలుస్తుంది. అరబిక్ భాషలో సబ్బక్ అంటే పోటీలో పాల్గొనడం అని అర్థం. ప్రవక్త ఒక వాంటేజ్ పాయింట్ వద్ద నిలబడి, వేగంగా దూసుకెళుతున్న గుర్రాలను గమనించి, ఏ గుర్రపు స్వామీజీని మొదట కొట్టాడో నిర్ణయించేవారు. ప్రవక్త మొదటి ఐదుగురు రైడర్లకు బహుమతులు ఇచ్చేవారని జీవితచరిత్రకారులు రాశారు, ఎక్కువగా ఖర్జూరాల రూపంలో ఉంటేవ‌ని చ‌రిత్ర పేర్కొంటోంది.(అల్-మక్రీజీ: అల్-షార్జా అండ్ అల్-అథర్, సంపుటి 1). నేడు మన మసీదులను ప్రార్థనలకే పరిమితం చేశాం. అప్పట్లో మసీదులను ఎలా ఉపయోగించారనేది చాలా మందిని ఆశ్చర్యపరుస్తుంది. శుక్రవారం ప్రవక్త మసీదు నుంచి ఉపన్యాసాలు ఇవ్వడం సర్వసాధారణమనీ, అదే వేదికపై సాహిత్య, కవితా సదస్సులు కూడా జరిగాయని అబ్దుల్ రకీబ్ చెప్పారు.

హజ్రత్ హసన్ బిన్ సాబిత్, ప్రవక్త ఇతర సహచరులు దేవుడిని, ప్రవక్తను ప్రశంసించారు. ఇస్లాంను,  జాహిలీ (చీకటి) కాల సంఘటనలు-సాహిత్య ఆసక్తులను వివరించారు. దాని వివరాలు సాహిహ్ బుఖారీలో కనిపిస్తాయి. మదీనాలో అనేక మంది అబిసీనియన్లు కూడా ఉన్నారు, వారు ప్రత్యేక సందర్భాలలో జావెలిన్, ఇతర శారీరక వ్యాయామాలు-ఆటలను నిర్వహించేవారు. ఒకసారి ఈద్ రోజున ప్రవక్త మసీదు నబావిలో ఆయేషా సిద్ధిఖీ ముందు అబిసీనియన్ విన్యాసాలు చేశారు. ఆమె అలసిపోయిన తర్వాతే అక్కడి నుంచి వెళ్లిపోయింది. ఒకప్పుడు ప్రతి సమస్యకు పరిష్కారాలు కనుగొనడానికి మసీదులను ఉపయోగించేవారు. మసీదులో అల్లాహ్ ఆరాధనతో పాటు సామాజిక, సంక్షేమ కార్యక్రమాలు, సంప్రదింపులకు కూడా స్లాట్ ఉండేదని అబ్దుల్ రకీబ్ చెప్పారు. ఏదైనా ముఖ్యమైన ఆర్థిక విషయం చర్చకు వచ్చినప్పుడల్లా, అది ప్రార్థనతో కలిసి వచ్చినప్పుడల్లా, ప్రార్థనల తర్వాత అందరూ కలిసి దాని గురించి చర్చించేవారు.

ముజాహిదీన్ల కోసం మసీదు నబవీలో ఒక సైనిక ఆసుపత్రిని ఏర్పాటు చేశారని, అక్కడ క్షతగాత్రులకు చికిత్స అందించామని, వారి గాయాలకు చికిత్స అందించామని అబ్దుర్ రకీబ్ చెప్పారు. హజ్రత్ రఫీదా ఈ పనికి బాధ్యత వహించారు. మహమ్మారి తర్వాత, భారతదేశం అంతటా మసీదులలో కూడా వైద్య కేంద్రాలు, ఇతర సేవలు ప్రారంభమయ్యాయి. మసీదులను ప్రార్థనలు కాకుండా ఇతర అవసరాలకు ఉపయోగించవచ్చనే వాస్తవాన్ని, చరిత్రను ముస్లింలు గుర్తించారు. నేడు మసీదుల సంఖ్య అంతకంతకూ పెరుగుతోంది కానీ వాటి బాధ్యతలు, పాత్రలు అంతంతమాత్రంగానే ఉన్నాయి. ఇస్లాం ప్రవక్త కాలంలో మాదిరిగానే మనం (ముస్లింలు) మన వలయాన్ని విస్తరించవచ్చు. నజ్రాన్ నుండి ఒక ప్రతినిధి బృందం ఇస్లాం ప్రవక్త సేవకు వచ్చిందని అబ్దుల్ రకీబ్ చెప్పారు. ఇస్లాం ప్రవక్త మసీదులో వారిని సన్మానించడమే కాకుండా 60 మంది సభ్యుల క్రిస్టియన్ ప్రతినిధి బృందాన్ని లోపల ప్రార్థనలకు అనుమతించారు.

మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ ప్రకారం.. ఆ సమయంలో, ఇస్లాం శత్రుత్వం కారణంగా, అతను బలమైన మనస్సు కలిగిన ప్రజలను మసీదులో ఉంచాడు. ఫలితంగా 40 రోజుల పాటు రాళ్లు రువ్వడం ద్వారా కూడా ముస్లింలు జయించలేని తైఫ్ తెగను ప్రవక్త కొన్ని గంటల మాటలతో జయించారు. ఇనుప ఖడ్గం తలను కొట్టగలదు, కానీ ప్రేమ ఖడ్గాన్ని మించినది మరొకటి లేదు. (జామీ అల్-వాహిద్: 19వ పేజీ).

మహిళలు మసీదుకు రావచ్చా అని ఈ రోజు మనం చర్చిస్తున్నాము, కాని ప్రవక్త కాలంలో పరిస్థితి దీనికి విరుద్ధంగా ఉంది. ప్రవక్త కాలంలో మహిళలు తప్పనిసరి ప్రార్థనల కోసం ప్రవక్త మసీదుకు వచ్చేవారని అబ్దుల్ రకీబ్ చెప్పారు. నేటికీ ప్రవక్త మసీదులో బాబ్ అల్-నిసా ఉన్నాడు, అక్కడ అతను ప్రవేశించేవారు. కొన్నిసార్లు పురుషులను ఉద్దేశించి మాట్లాడిన తర్వాత ప్రత్యేకంగా మహిళల వద్దకు వచ్చి సలహాలు ఇచ్చేవాడు. ఆ కాలంలో మసీదులో మహిళలు సామూహికంగా ఫజ్ర్, మగ్రిబ్, ఈషా ప్రార్థనలు చేసేవారని ఆయన జీవిత చరిత్రల్లో పేర్కొన్నారు. ఇస్లాం ప్రవక్త కూడా న్యాయం కోసం అల్లాహ్ ఇంటిని ఉపయోగించుకున్నారని అబ్దుల్ రకీబ్ చెప్పారు. మసీదులో ఆయన తీర్పు వెలువరించారు. తీర్పు వెలువరించాల్సిన కేసులో కక్షిదారులు, ప్రతివాదులు, సాక్షులు, ఇతర వ్యక్తులు తమ వాంగ్మూలాలను నోట్ చేసుకోవడానికి మసీదులో హాజరై తీర్పు వెలువరించారు. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే కోర్టు కార్యకలాపాలను చూసేందుకు ఎవరైనా లోపలికి వెళ్లగలిగే ఓపెన్ కోర్టు అది.

అబ్దుర్ రకీబ్ ఆవాజ్-ది వాయిస్ తో మాట్లాడుతూ.. మసీదు నబావి ప్రధాన కార్యకలాపాలను పరిశీలిస్తే, ఇది నేటి మసీదులకు ఎంత భిన్నంగా ఉందో మనం చూడవచ్చు. ఈ రోజుల్లో, మసీదులు సృష్టికర్త ఆరాధనకు మాత్రమే కేటాయించిన స్థలాలను కలిగి ఉన్నాయి, దేవుని సేవలో అతని ప్రాణులకు ఎటువంటి పాత్ర లేదు. ప్రార్థనల అనంతరం మసీదు తలుపులు మూసేస్తాం. భగవంతుడు సృష్టించిన మానవుల కోసం కోట్లాది రూపాయలు వెచ్చించి నిర్మించిన మసీదులను సద్వినియోగం చేసుకోవాల్సిన సమయం ఆసన్నమైంది. ప్రవక్త కాలంలో ఉన్న క్రియాశీల మసీదు భావనను పునరుద్ధరించడానికి, మసీదులను ప్రజల జీవితాలు-మానవ కార్యకలాపాలకు కేంద్రంగా మార్చడం అవసరం అని అబ్దుర్ రకీబ్ అన్నారు. ఉదాహరణకు మసీదుల్లో మంచి లైబ్రరీ ఏర్పాటు చేయాలి. నేటి యుగంలో ఆడియో, వీడియో, హెచ్డీ, కంప్యూటర్ల ద్వారా విజ్ఞాన పరిజ్ఞానాన్ని పొందడం సులభం. ఉదాహరణకు బెంగళూరులోని సిటీ జామా మసీదులో సాధారణ, సాంకేతిక-వయోజన విద్య మొదలైన వాటిని అందించడానికి సరైన ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. ఇది ప్రశంసనీయం. మసీదుల్లో సదాఖా, జకాత్ లను స్వీకరించి పంపిణీ చేసే ఏర్పాట్లు చేయాలి.

మసీదుల తక్కువ ఆదాయం పరిష్కరించాల్సిన సమస్య అని అబ్దుర్ రకీబ్ చెప్పారు. మసీదు చుట్టూ దుకాణాలు నిర్మించడం, అద్దె ఆదాయం కోసం వాటిని ఉపయోగించడం మంచి మార్గం. అలా కాకుండా చదువుల కోసం పెద్ద పెద్ద కేంద్రాలకు వచ్చే యువతీ యువకుల కోసం కొన్ని గదులను సిద్ధంగా ఉంచితే ప్రజలకు సేవ చేయడం మంచిది. జస్టిస్ సచార్ కమిటీ నివేదిక ముస్లింల పేదరికాన్ని ఎత్తిచూపింది. ముస్లిం జనాభాలో ఎక్కువ మంది మురికివాడలలో నివసిస్తున్నారని పేర్కొంది. సమస్య ఏమిటంటే, ముస్లిం సమాజ సంపదకు సంబంధించిన హజ్, ఉమ్రా ప్రయోజనాలు-సమస్యలపై మసీదులలో ఉపన్యాసాలు-సమావేశాలు ఉన్నాయి, కాని పేదలు-బాధితులకు సహాయం చేయడానికి జకాత్-సదాఖత్ గురించి తక్కువ చర్చ జరుగుతోంది. ప్రతి మసీదులో స్థానికంగా అవసరమైన వారి జాబితాను తయారు చేసి వారికి బీపీఎల్ వన్ ఆధారంగా కార్డులు జారీ చేసి, వాటి సహాయంతో సరైన సహాయం అందించవచ్చు.

సృష్టికర్తను పూజించడమే కాకుండా, ముఖ్యంగా నిస్సహాయులు, వికలాంగులు, అణగారిన ప్రజలు దేవుని సృష్టి సేవకు కేంద్రంగా మారే చిత్తడి నేలలో మన మసీదులను తామర పువ్వులా కనిపించేలా చేయడానికి మనం ప్రయత్నించాలి. కొన్ని మసీదులు ప్రవక్త మసీదు కార్యకలాపాలను అనుకరిస్తే, ప్రపంచం ఇస్లామిక్ ఆచారాల మంచితనాన్ని చూసి వాటిని అభినందించగలుగుతుంది.

- మన్సూరుద్దీన్ ఫరీదీ

( ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో.. )

మరిన్ని ఇంట్రెస్టింగ్ అప్ డేట్స్ కోసం క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి

• H Abdur Raqeeb
• India
• Indian Center for Islamic Finance
• Mansooruddin Faridi
• Muslim
• Muslims lifestyle
• Prophet
• Taj Mahal
• mosques