S Gurumurthy : ఉత్తర-దక్షిణ ఆర్థిక కేటాయింపులు- అసంబద్ధత, ప్రమాదం!

Swaminathan Gurumurthy: కేరళ, తమిళనాడు, కర్ణాటక వంటి దక్షిణాది రాష్ట్రాల నుంచి వసూలు చేస్తున్న పన్ను కంటే ఈ రాష్ట్రాలకు కేంద్రం తక్కువ మొత్తంలో కేటాయింపులు చేస్తోందన్న ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. ఉత్తరాది రాష్ట్రాలు తక్కువ పన్నులు వసూలు చేస్తున్నప్పటికీ ఎక్కువ డబ్బు ఇస్తారు. కేంద్రం ఇరు ప్రాంతాలపై అసమానతలు చూపిస్తోందని కాంగ్రెస్ ఎంపీ శశిథరూర్ తుగ్లక్ 54వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా పేర్కొన్నారు. ఇది అన్యాయమైన ఉత్తర-దక్షిణ రాజకీయ చీలిక అని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. 

కాగా.. ఇటీవలి డేటా ఆధారంగా కాంగ్రెస్ ఎంపీ శశిథరూర్  వాదనలను తిరస్కరించవచ్చు. దీనికి ముందు దక్షిణ, పశ్చిమ రాష్ట్రాలు తమ ఉత్తర, తూర్పు ప్రత్యర్ధుల ఖర్చుతో ఐదు దశాబ్దాలుగా అభివృద్ధి చెందిన చారిత్రక సందర్భాన్ని పునఃసమీక్షించడం అత్యవసరం.ఈ కథనం శశి థరూర్ వంటి వారిని ఆశ్చర్యపరుస్తుంది.
 
ఇలాంటి భావజాలం ప్రమాదకరం - నరేంద్ర మోదీ   

ఉత్తరాది-దక్షిణాది విభజన అంశంపై పార్లమెంట్‌లో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మాట్లాడుతూ.. ‘‘మన రాష్ట్రంలో వసూలు చేసే పన్నులు పూర్తిగా మనవే.. సరిహద్దుల్లోని నదీ జలాలు మనవే.. మన భూమి నుంచి సేకరించిన ఖనిజాలు మనవే. మన సరిహద్దుల్లో పండించే వ్యవసాయోత్పత్తులు మనవి, ఇలాంటి భావజాలం ప్రమాదకరం, ఇది జాతీయ ఐక్యతను బలహీనపరుస్తుంది. అని పేర్కొన్నారు. 

స్వాతంత్య్రానంతరం ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, మధ్యప్రదేశ్, జార్ఖండ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, పశ్చిమ బెంగాల్ వెనుకబడిన రాష్ట్రాలకు చెందిన ఖనిజ సంపదను వెనుకబడిన రాష్ట్రాలుగా పేర్కొనబడిన రాష్ట్రాల ప్రగతికి మాత్రమే వినియోగించుకోలేదు. ఈ ప్రాంతాలకు ప్రయోజనం చేకూర్చడంతోపాటు నైరుతి రాష్ట్రాల అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం విధానాలను రూపొందించింది. ఈ విధానం 1957 నుండి 1992 వరకు 35 సంవత్సరాలు కొనసాగింది. ఈశాన్య రాష్ట్రాల్లో అభివృద్ధి వేగం మందగించింది. అదే సమయంలో నైరుతి రాష్ట్రాలు మరింత అభివృద్ధి చెందాయి. అని పేర్కొన్నారు.  

సమకాలీన కాలంలో పురోగతి, శ్రేయస్సు  

నైరుతి రాష్ట్రాలలో పురోగతిని ప్రోత్సహిస్తూ.. సరుకు సమీకరణ పథకం' (FES) అమలు చేయబడింది. అయితే..  ఇది ఈశాన్య రాష్ట్రాల అభివృద్ధి అవకాశాలపై ప్రతికూల ప్రభావం చూపింది. ఖనిజాలు సమృద్ధిగా ఉన్నప్పటికీ.. ఈశాన్య రాష్ట్రాలు అభివృద్ధిలో వెనుకబడి ఉన్నాయి.

ఎఫ్‌ఈఎస్‌ విధానాన్ని అమలు చేయకుంటే.. ఖనిజాలు అధికంగా ఉన్న రాష్ట్రాలను ఇతరుల అభివృద్ధి కోసం దోపిడి చేయడం గురించి నేడు గొంతెత్తడం ఖాయం. FES విధానం నైరుతి రాష్ట్రాల అభివృద్ధిని సులభతరం చేసింది. అదే సమయంలో ఉత్తరాది రాష్ట్రాల అభివృద్ధి ఆశలకు ఎదురుదెబ్బ తగిలిందని చెప్పడంలో అతిశయోక్తి లేదు.

FES: ఈశాన్యంలో వినాశనం, నైరుతిలో శ్రేయస్సు

ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, మధ్యప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్, ఛత్తీస్‌గఢ్ , జార్ఖండ్‌లలో బొగ్గు, ఇనుప ఖనిజం, డోలమైట్, సున్నపురాయి భారీ నిల్వలు ఉన్నాయి. ఈ రాష్ట్రాల్లో ఉక్కు కర్మాగారాలు, థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్లు, ఖనిజ నిక్షేపాల సమీపంలో వ్యూహాత్మకంగా ఉన్న సిమెంట్ కర్మాగారాలకు కేంద్రాలుగా పనిచేస్తాయి. ఇది ఉక్కు, విద్యుత్ , సిమెంట్ ఉత్పత్తికి కీలకమైన ముడి పదార్థాలను సులభంగా అందుబాటులో ఉంచేలా చేస్తుంది.

1907లో ఇండియన్ ఐరన్ అండ్ స్టీల్ కంపెనీ (IISCO) బ్యానర్‌పై బీహార్‌లోని జంషెడ్‌పూర్‌లో టాటా గ్రూప్ స్టీల్ ప్లాంట్‌ను స్థాపించడం. ఈ ఖనిజ సంపన్న ప్రాంతాల యొక్క వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది. ఇది కాకుండా.. స్టీల్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్ (SAIL) ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని బందా, ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని భిలాయ్, ఒడిశాలోని రూర్కెలా , పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని దుర్గాపూర్‌లో ఉక్కు కర్మాగారాలు, థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేసింది. 1950- 1960లలో సమృద్ధిగా సహజ వనరులను కలిగి ఉన్న రాష్ట్రాలు ఉక్కు, విద్యుత్ , సిమెంట్ పరిశ్రమలను అభివృద్ధి చేశాయి. ఇది పారిశ్రామికీకరణ, ఆర్థిక శ్రేయస్సు తరంగానికి దారితీసింది. కానీ, 1960ల చివరలో పరిస్థితి మారింది. సంపన్న రాష్ట్రాల అభివృద్ధిలో స్తబ్దత నెలకొంది. ఉక్కు, విద్యుత్, సిమెంట్ పరిశ్రమలు నైరుతి రాష్ట్రాలకు పెద్ద ఎత్తున వలసలు జరిగాయి.

నెహ్రూ నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన రాయితీ విధానం అయిన ఫ్రైట్ ఈక్వలైజేషన్ స్కీమ్ (FES) ఈ తిరుగుబాటులో కీలకమైన అంశంగా మారింది. సరుకు రవాణాలో రాయితీలు ఇచ్చే ఈ విధానం పెద్ద ఎత్తున గందరగోళానికి కారణమైంది.వనరులు అధికంగా ఉన్న రాష్ట్రాల నుండి సుదూర రాష్ట్రాలకు ముడి పదార్థాలను రవాణా చేయడానికి రవాణా ఖర్చులను తగ్గించడానికి రూపొందించబడింది. ఇది ముడి పదార్థాల లభ్యతతో సంబంధం లేకుండా పరిశ్రమలను నైరుతి ప్రాంతాలకు తరలించడానికి ప్రోత్సహించింది.  పర్యవసానంగా వనరులు అధికంగా ఉన్న ప్రాంతాల్లో ఉత్పత్తి , అభివృద్ధి ఊపందుకోవడం ఆకస్మికంగా నిలిచిపోయింది. ఈ విధానం వల్ల స్తబ్దత, ఆర్థిక అస్తవ్యస్తతకు దారి తీశాయి.  

 
దక్షిణ , పశ్చిమ రాష్ట్రాల ఆరోహణ
  
ప్రతికూల పరిణామాలు స్పష్టంగా కనిపిస్తున్నాయి: నైరుతి రాష్ట్రాలు పరిశ్రమలు, ఆర్థిక వ్యవస్థ, పన్ను రాబడి మరియు తలసరి ఆదాయంలో అభివృద్ధి చెందాయి. ఖనిజాలు అధికంగా ఉన్న రాష్ట్రాలు నిర్లక్ష్యం  నీడలో కొట్టుమిట్టాడుతున్నాయి. ఈ కఠోర వాస్తవికత గత అర్ధ శతాబ్దంలో నైరుతి రాష్ట్రాల యొక్క సమస్యాత్మక వృద్ధిని నొక్కి చెబుతుంది. 1957 నుండి 1992 వరకు అమలు చేయబడిన ఈ విధానం ఒక ఉత్ప్రేరకం వలె పనిచేసింది, ఒక ప్రాంతంలో మరొక ప్రాంతంలో శ్రేయస్సును పెంపొందించింది.

అయితే, సరళీకరణ రాకతో, ఈ నమూనా మారిపోయింది, ఉక్కు మరియు విద్యుత్ వంటి ఉత్పాదక పరిశ్రమలను వారు ఒకప్పుడు విడిచిపెట్టిన ఖనిజ సంపన్న రాష్ట్రాలకు తిరిగి రావడానికి ప్రేరేపించారు. ఏదేమైనప్పటికీ, 35 సంవత్సరాల FES పాలన యొక్క మచ్చలు ఈ రాష్ట్రాల ఆర్థిక ప్రకృతి దృశ్యాన్ని దెబ్బతీస్తూనే ఉన్నాయి, వాటి పునరుద్ధరణకు ఆటంకం కలిగిస్తుంది. బహుళ అధ్యయనాలు కథనాన్ని ధృవీకరిస్తాయి. నైరుతి రాష్ట్రాలు తమ సహచరులకు నష్టం కలిగించి, అసమానత, అన్యాయ కథను శాశ్వతం చేశాయి.

FES యొక్క లక్ష్యం ఖనిజ సంపదను  సమానంగా పంపిణీ చేయడం, రాష్ట్ర సహజ వనరులను దేశ సమిష్టి ప్రయోజనం కోసం ఉపయోగించడం దీని ఉద్దేశ్యం. తద్వారా వనరులు లేని ప్రాంతాలలో కూడా అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడం. కానీ, దీని ప్రతిఫలం వాస్తవికతకు పూర్తి భిన్నంగా ఉంది. FES అమలు సహజ వనరులతో సమృద్ధిగా ఉన్న రాష్ట్రాలపై వినాశనం సృష్టించింది. పంజాబ్ వంటి దక్షిణ, పశ్చిమ, ఉత్తర రాష్ట్రాలతో సహా సుదూర ప్రాంతాలకు సబ్సిడీ తోనే ఖనిజ వనరులను నిర్బంధంగా రవాణా చేయడానికి వీలు కల్పిస్తుంది. వనరులు అధికంగా ఉన్న రాష్ట్రాల నుండి పరిశ్రమల వలసలు ప్రారంభమయ్యాయి. 

 బలమైన మార్కెట్లు, విద్యా సంస్థలతో కూడిన పరిశ్రమలు పశ్చిమ-దక్షిణ రాష్ట్రాలకు వలస వచ్చాయి. ఇది నైరుతి రాష్ట్రాల్లో పరిశ్రమలు, ఆర్థిక వ్యవస్థ, పన్నుల ఆదాయం, తలసరి ఆదాయం వృద్ధికి దారితీసింది. మరోవైపు ఖనిజ సంపన్న రాష్ట్రాలు నిర్లక్ష్యపు నీడలోకి వెళ్లిపోయాయి. 1957 నుండి 1992 వరకు అమలు చేయబడిన FES ఒక ప్రాంతంలో మరొక ప్రాంతంలో శ్రేయస్సును ప్రోత్సహించింది. సరళీకరణ తర్వాత పరిస్థితి మారిపోయింది. ఖనిజాలు అధికంగా ఉన్న రాష్ట్రాల్లో ఉక్కు, విద్యుత్ వంటి పరిశ్రమలు పునరాగమనం చేశాయి.

  
ఉత్తర-దక్షిణ రాజకీయ విభజన ప్రమాదకరం

కేంద్రం-రాష్ట్రాల కేటాయింపు అంశాన్ని ఉత్తర-దక్షిణ అంశంగా చిత్రీకరించారన్న శశిథరూర్ వాదన తప్పు. దీనికి మద్దతు ఇవ్వలేము. మొత్తం రూ.16.63 లక్షల కోట్ల ప్రత్యక్ష పన్ను వసూలైంది. ప్రత్యక్ష పన్నులు మహారాష్ట్రలో రూ.6.05 లక్షల కోట్లు, ఢిల్లీలో రూ.2.22 లక్షల కోట్లు, కర్ణాటకలో రూ.2.08 లక్షల కోట్లు, తమిళనాడులో రూ.1.07 లక్షల కోట్లు.

ఈ నాలుగు రాష్ట్రాలు కలిసి రూ. 11.42 లక్షల కోట్లు (69%) ప్రత్యక్ష పన్నుల రూపంలో అందిస్తున్నాయి. ప్రత్యక్ష పన్నుల కోసం ఆదాయాన్ని సమకూర్చే ఏజెన్సీలు వివిధ రాష్ట్రాల్లో పనిచేస్తున్నాయి. పన్నుల సొమ్ము పూర్తిగా ఆ రాష్ట్రానికే చెందుతుందనే భావన అసంబద్ధం. ఉదాహరణకు ఢిల్లీలో వసూలు చేసిన రూ.2.22 లక్షల కోట్ల పన్ను కేవలం ఢిల్లీ సరిహద్దుల్లోనే కాకుండా దేశవ్యాప్తంగా ఆర్జించిన లాభాల్లో భాగం. 

వివిధ రాష్ట్రాల నుంచి వచ్చే కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు పెద్ద సంఖ్యలో ఢిల్లీలో పన్నులు చెల్లిస్తున్నారు. ఆ పన్నులు ఢిల్లీ నుంచి అని చెప్పడం సరైనదేనా? అదేవిధంగా.. చెన్నై, ముంబై, బెంగళూరు తమ తమ రాష్ట్రాల్లోని పన్ను రాబడికి మూడు వంతుల వాటాను అందిస్తున్నాయి. పన్ను చెల్లింపులు లాభాలు ఆర్జించే రాష్ట్ర సరిహద్దులను దాటుతాయి. రాజ్యాంగ ఆదేశం వ్యాపారాలు దేశవ్యాప్తంగా పనిచేయడానికి అనుమతిస్తుంది. లాభాలు వచ్చే రాష్ట్రాల మధ్య పన్ను రాబడిని న్యాయమైన పంపిణీని ఇది తప్పనిసరి చేస్తుంది.

అందువల్ల, పన్ను వసూలు చేసిన రాష్ట్రం దానిని క్లెయిమ్ చేయడం తప్పు. ఆ పన్ను ప్రత్యక్షమైనా పరోక్షమైనా.. ఈ తప్పుడు ప్రాతిపదికన ఉత్తర-దక్షిణ రాజకీయాలు చేయడం అపార్థానికి దారి తీస్తుంది. అంతేకాకుండా రాజకీయ చర్చ , జాతీయ ఐక్యతకు తీవ్ర ప్రమాదాన్ని కలిగిస్తుంది.

అన్నామలై సమాధానం

ఎక్కువ జనాభా ఉన్న ఉత్తరాది రాష్ట్రాలకు ఎక్కువ డబ్బు ఇస్తున్నారని శశి థరూర్ వాదించారు. శశి థరూర్‌కు తమిళనాడు బీజేపీ అధ్యక్షుడు అన్నామలై సమాధానమిచ్చారు. కేంద్రం,  రాష్ట్రాల మధ్య ఆదాయ పంపిణీని నిర్ణయించడానికి రాజ్యాంగ నిబంధనల ప్రకారం ప్రతి ఐదేళ్లకు ఒకసారి ఫైనాన్స్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేయాలని ఆయన నొక్కిచెప్పారు.

2021లో ఏర్పాటైన 15వ ఆర్థిక సంఘం అనేక అంశాల ఆధారంగా రాష్ట్రాలకు నిధులను కేటాయిస్తుంది: (1) రాష్ట్రాలలో తలసరి ఆదాయ అసమానత - 45 పాయింట్లు, (2) భూభాగం - 15 పాయింట్లు, (3) జనాభా - 15 పాయింట్లు, ( 4 ) కుటుంబ నియంత్రణ – 12.5 పాయింట్లు, (5) అటవీ పెంపకం, పర్యావరణం – 10 పాయింట్లు, (6) ఆర్థిక రంగ నియంత్రణ – 2.5 పాయింట్లు.

అన్నామలై జనాభా ప్రాముఖ్యతను ఎత్తిచూపారు. దీనికి 15 మార్కులు కేటాయించారు. ఇందిరాగాంధీ హయాంలోని 1970లతో పోల్చారు. అప్పట్లో నిధుల కేటాయింపులో జనాభాకు 50% ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. ఇది 2021 నాటికి 15%కి తగ్గింది. కాంగ్రెస్ హయాంలో ఉత్తరాది రాష్ట్రాలకు ఎక్కువ జనాభా ప్రాతిపదికన ఎక్కువ నిధులు ఇచ్చేవారు. ఉత్తరాది రాష్ట్రాలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే జనాభాకు 15 పాయింట్లు ఉన్నాయి.

అదే సమయంలో, కుటుంబ నియంత్రణకు 12.5 మార్కులు ఉన్నాయి. ఇది దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు మేలు చేస్తుంది. ఈ విధంగా డబ్బు కేటాయింపు సమర్ధవంతంగా సాగిందని అన్నామలై నొక్కి చెప్పారు. తమిళనాడులోని ఆరు పశ్చిమ జిల్లాలు మొత్తం ఆదాయంలో 54% వాటా ఇస్తున్నాయని అన్నామలై సూచించారు. 

 అయినప్పటికీ, తమిళనాడు ప్రభుత్వం ఈ జిల్లాల నుండి వచ్చిన డబ్బును రాష్ట్రంలోని వెనుకబడిన ప్రాంతాల అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి ఖర్చు చేస్తుంది. ఇలా చేయకపోతే తమిళనాడు మొత్తం అభివృద్ధి ఎలా సాగుతుంది? 

అభివృద్ధి రేసులో వెనుకబడిన రాష్ట్రాలకు మరిన్ని వనరుల కేటాయింపు అవసరం. నిధుల కేటాయింపుపై తర్జనభర్జనలు పడుతున్న వారు అసంపూర్తి సమాచారంతోనే చేస్తున్నారు. అదేవిధంగా, పంజాబ్, ఉత్తరప్రదేశ్, ఉత్తరాఖండ్, రాజస్థాన్, పశ్చిమ బెంగాల్ , ఈశాన్య రాష్ట్రాలు దేశంలో సరిహద్దు రాష్ట్రాలుగా ఉన్నాయి, ప్రత్యేక శ్రద్ధ , వనరుల కేటాయింపు అవసరం. అలాగే.. అభివృద్ధి ఒడిదుడుకులను చవిచూసిన ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, జార్ఖండ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, పశ్చిమ బెంగాల్ , మధ్యప్రదేశ్ తమ ఖనిజ వనరులను రాయితీ నిబంధనల ప్రకారం నైరుతి రాష్ట్రాలకు వదులుకున్నాయి.  

అటువంటి రాష్ట్రాలకు ఎక్కువ వనరుల కేటాయింపు అవసరమనేది నిర్వివాదాంశం. నిధుల కేటాయింపుపై పనికిమాలిన చర్చలు జరిపే వారు అసంపూర్ణ సమాచారంతో ఉత్తరాది-దక్షిణాది రాజకీయాలను విభజించి చర్చలు జరుపుతున్నారు. వారు తమ వాదనలను సమగ్రమైన సాక్ష్యాధారాలతో ధృవీకరించాలి లేదా ఈ ప్రమాదకరమైన రాజకీయ ప్రసంగాన్ని కొనసాగించకుండా ఉండాలి.
 

గమనిక: ఈ వ్యాసం మొదట తుగ్లక్ తమిళ వారపత్రికలో వచ్చింది. ఇది ఏషియానెట్ న్యూస్ నెట్‌వర్క్‌లో తిరిగి ప్రచురించబడింది. ఇందులో వ్యక్తం చేసిన అభిప్రాయాలు రచయిత వ్యక్తిగతమైనవి.