''బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా హిందు-ముస్లింల 'గోసంరక్షణ' ఉద్యమం''

Saquib Salim-Opinion: "ముహమ్మదీయుల గోహత్యను ఆందోళనకు సాకుగా చేసుకున్నప్పటికీ, ఇది నిజానికి, మన సైన్యం కోసం ముస్లింల కంటే చాలా ఎక్కువ ఆవులను చంపే మాకు (బ్రిటీష్ వారికి) వ్యతిరేకంగా ఉంది" అని క్వీన్ విక్టోరియా 1893లో ఆర్యసమాజ్ నేతృత్వంలోని గోసంరక్షణ ఉద్యమం గురించి వైస్రాయ్ లాన్స్‌డౌన్‌కి రాసిన లేఖలో రాశారు. 19వ శతాబ్దంలో గోసంరక్షణ ఉద్యమాలు గోవులను వధించే ముస్లింలకు వ్యతిరేకంగా ప్రారంభమైనవని మీరు నమ్ముతారా? మీరు అలా చేస్తే, భారతీయులను విభజించడానికి బ్రిటీష్ వారు వ్యాప్తి చేసిన అత్యంత దారుణమైన అబద్ధాలలో ఒకదాన్ని మీరు నమ్ముతారు. నిజానికి హిందువులు నివసించే ప్రాంతాల్లో ముస్లింలు గోహత్యకు పాల్పడలేదు. ఎంత మంది ముస్లిం పాలకులు గోహత్యను నిషేధించారో నేను చెప్పాలనుకుంటున్నాను.

రాణి రాసిన పైన పేర్కొన్న ఉత్తరం గోరక్షణ ఉద్యమాల వలసవాద వ్యతిరేక స్వభావానికి తిరుగులేని నిదర్శనం. "గోసంరక్షణ సమస్య ఏ వర్గానికి చెందిన హిందువులందరూ, ఇతర ప్రశ్నలలో ఎంత వ్యత్యాసం ఉన్నప్పటికీ, ఏకం కావడానికి ఒక ఉమ్మడి వేదికను కల్పించడం ప్రాథమిక ప్రమాదం" అని ఇంటెలిజెన్స్ నివేదిక ఫలితమే ఈ లేఖ. వాస్తవానికి, 1857 లో విప్లవకారుల ఓటమి, తరువాత పాట్నాకు చెందిన వహాబీలు-మహారాష్ట్రకు చెందిన బల్వంత్ ఫడ్కే ఎదుర్కొన్న పరాజయాలు భారతీయులను ఏకతాటిపైకి తీసుకురాగల ఒక ప్రజా ఉద్యమాన్ని రూపొందించడానికి భారతీయ నాయకులను ముందుకు నడిపాయి. హిందువులు ఆవులను ఆరాధించేవారు. యూరోపియన్లకు అవి ప్రధాన ఆహారం. త్వరలోనే భారతదేశంలో గోవధను నిరోధించడానికి ఒక ప్రచారాన్ని ప్రారంభించారు.

బ్రిటిష్ వారు తమ కంటోన్మెంట్లలో కసాయిదారులు ముస్లిములు అనే సాకుతో ఉద్యమాన్ని ముస్లింల వైపు మళ్లించడానికి ప్రయత్నించారు. హిందూ నాయకత్వం ఈ దుష్ట ప్రణాళికలను అర్థం చేసుకుంది. బారిస్టర్ పండిట్ బిషన్ నారాయణ్ దార్ తన 'ఎన్.డబ్ల్యు.పి, ఔధ్ హిందువుల తరఫున ఆంగ్ల ప్రజానీకానికి విజ్ఞప్తి' (1893) లో గోవధపై హిందూ ముస్లిం ఉద్రిక్తతలు బ్రిటిష్ వారి విభజించు-పాలించు విధానంలో భాగమని రాశారు. వలస పాలనకు ముందు హిందువులు, ముస్లింలు గోబలిపై ఎప్పుడూ గొడవ పడలేదని గుర్తు చేశారు. సైన్యానికి గొడ్డు మాంసం కోసం తమ స్వంత అవసరాన్ని తీర్చడానికి బ్రిటిష్ వారు ముస్లిం కసాయిలను ఆవులను వధించమని ప్రోత్సహించారు. ముస్లింలు తమ స్వప్రయోజనాల కోసం ఆవులను చంపలేదు కానీ బ్రిటిష్ వారు పేద ముస్లింలను గొడ్డు మాంసం తినమని ప్రోత్సహిస్తున్నారు.

విద్యావంతులు, వలసవాద వ్యతిరేక జాతీయవాద ముస్లింలు కూడా ఈ ఉద్యమంలో భాగస్వాములయ్యారు. 1893లో ఢిల్లీలోని పోలీసులు సద్ది అనే ముస్లిం సూఫీ రాసిన గో పుకార్ పుష్పావళి (ఆవు విజ్ఞప్తిని సూచించే శ్లోకాలు) అనే తొమ్మిది పేజీల బుక్ లెట్ ను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. గయలో, మౌల్వి కమరుద్దీన్ అహ్మద్ 1889 లో గోశాల (గోశాల) స్థాపించిన ముఖ్యమైన నాయకులలో ఒకరు. 1880-1890 ల ప్రారంభంలో వారణాసిలో జరిగిన ఉద్యమానికి ముస్లింలు హాజరై మద్దతు ఇస్తున్నట్లు కనుగొనబడింది. ఫార్సీ అఖ్బర్, అంజుమన్-ఇ-పంజాబ్, అఫ్తాబ్-ఇ-పంజాబ్ వంటి ముస్లింలు సంపాదకత్వం వహించే లేదా ముస్లింలు రాస్తున్న వార్తాపత్రికలు.. ఉద్యమానికి మద్దతుగా చురుగ్గా ప్రచారం కల్పించాయి. బ్రిటీష్ వారి గొడ్డు మాంసం తినే విధానం వల్లనే హిందువులు, ముస్లింల మధ్య శత్రుత్వం ఏర్పడుతోందని ఫార్సీ అఖ్బర్ అభిప్రాయపడ్డారు. కసాయిలు భారతీయ ముస్లింలు అయినప్పటికీ, రెండు వర్గాల మధ్య చిచ్చు పెట్టాలని భావించిన బ్రిటిష్ అధికారుల ఆదేశాల మేరకు ఆవులను వధించారు. బ్రిటిష్ వారికి విధేయులుగా ఉన్న ముస్లింలు, హిందువులు, సిక్కులు దీనిని హిందూ ముస్లిం సమస్యగా మార్చడానికి ప్రయత్నించారు. గోవులను వధించే హక్కు ముస్లింలకు ఉందని పేర్కొన్నారు.

ఆసక్తికరమైన విషయమేమిటంటే దాదాపు ఉలేమాలందరూ భారతదేశంలో గోవధకు వ్యతిరేకంగా బోధించారు. ఇంగ్లిష్ విద్యావంతులైన విధేయులే తమకు నచ్చిన ఆహారాన్ని తీసుకునే స్వేచ్ఛ గురించి మాట్లాడారు. 1880-1890 ల ప్రారంభంలో, బ్రిటిష్ అధికారులు కంటోన్మెంట్లలో తమ దళాలకు గొడ్డు మాంసం సేకరించడంలో సమస్య గురించి నివేదించారు. 1891లో దీనాపూర్ కంటోన్మెంట్ లో గోవధకు ఆవులను తీసుకెళ్లకుండా అడ్డుకున్న గోసంరక్షణ కార్యకర్తలపై పోలీసులు కాల్పులు జరిపారు. బెల్గాం, జబల్ పూర్, నాగ్ పూర్ లలో ఇలాంటి ఘటనలు చోటుచేసుకున్నాయి. ఐక్యంగా బలమైన గోసంరక్షణ ఉద్యమం చేస్తే బ్రిటిష్ వారికి ఆహార సరఫరా ఆగిపోతుందని అధికారులకు తెలుసు. అందుకే వారు గోవధ వైపు కసాయిలను ఆకర్షించడం ప్రారంభించారు. 1893 డిసెంబరులో వైస్రాయ్ ఈ ఉద్యమం '1857 తిరుగుబాటు' వలె ప్రమాదకరమైనదని వ్యాఖ్యానించాడు. ఉద్యమం వారికి ప్రజా మద్దతును అందించడంతో ఈ సమస్య జాతీయవాదులకు ప్రజాదరణ పొందిందని ఆయన విశ్వసించారు. రాజకీయ-మతపరమైనవి ఇప్పుడు మిళితమై, విస్తృత ఆకర్షణను కలిగి ఉన్నాయి.

వైస్రాయ్ దీనిపై.. "భారతదేశంలో కాంగ్రెస్ ఉద్యమంలో వ్యక్తమైన అశాంతి, అసంతృప్తులు, వారి రాజకీయ కలయికలలో, విద్యావంతులైన హిందువులు, అజ్ఞానులు తమ బలాన్ని కలపగల ఒక ఉమ్మడి పునాదిని కనుగొనడంతో ఇప్పుడు మరింత ప్రమాదకరంగా మారుతుందని నేను భయపడుతున్నానని" అన్నారు. వైస్రాయ్ తప్పు చేయలేదు. 1919లో మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసేనాటికి మహాత్మాగాంధీ గోసంరక్షణ ఉద్యమాన్ని ప్రజా ఉద్యమంగా మార్చారు. బ్రిటీష్ వారు రోజుకు 30,000కు పైగా ఆవులను వాటి వినియోగం కోసం చంపుతున్నారని గాంధీ పేర్కొన్నారు. దేవబంద్‌లోని ఉలేమా, ఇతర జాతీయవాదులు వంటి ముస్లింలు కూడా గోసంరక్షణ ఉద్యమానికి మద్దతు ఇచ్చారు. 19 వ శతాబ్దం చివరలో బ్రిటిష్ వారు గోరక్షణ ఉద్యమ సవాలును ఎదుర్కొన్నప్పుడు వారు ముస్లిం లీగ్ ఏర్పాటు, బెంగాల్ విభజన రూపంలో హిందూ ముస్లిం శత్రుత్వానికి బీజాలు నాటారు. ఈసారి 1920వ దశకంలో చిన్న చిన్న మత సమూహాలను మతకలహాలకు మళ్లించారు. భారతదేశంలోని బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యానికి పరిస్థితి నిజంగా క్లిష్టంగా ఉంది.

1920 లో, మధ్య భారతదేశానికి బ్రిటిష్ ఏజెంట్ వైస్రాయ్ కి రాసిన ఒక లేఖలో "బ్రిటిష్ సైనికులు గొడ్డు మాంసాన్ని కలిగి ఉండాలి. స్థానికంగా పొందడంలో ఇబ్బందులు ఉంటే, దూరం నుండి దిగుమతి చేసుకోవడం ద్వారా పొందడానికి ఏర్పాట్లు చేయడం ఒక్కటే పని" అనీ, ప్రజాభిప్రాయం కారణంగా స్థానిక భారతీయ పాలకులు ఆవులను వధించవద్దని తమ పరిధిలోని బ్రిటిష్ కంటోన్మెంట్లను కోరినట్టు పేర్కొన్నారు. రైల్వేల ద్వారా గొడ్డు మాంసం దిగుమతికి ఏర్పాట్లు చేయాలని సైన్యం ప్రభుత్వాన్ని కోరింది. 1921 ఫిబ్రవరిలో సమర్పించిన ఒక నివేదికలో సైన్యం.. "అందరికీ తెలిసినట్లుగా, అన్ని ఐరోపా దేశాల ప్రధాన ఆహారం ముఖ్యంగా బ్రిటిష్, అమెరికన్ల ప్రధాన ఆహారం గొడ్డు మాంసం. ఈ సందర్భంలో, వధించిన పశువులను రైలు ద్వారా తీసుకురావడమే దీనికి పరిష్కారం" అని పేర్కొన్నారు. రోడ్డు రవాణా ద్వారా ఆవుల దిగుమతిని ప్రజలు నిలిపివేస్తారని సైన్యం ఆందోళన చెందింది. రోడ్డు రవాణా ద్వారా ఆవుల దిగుమతిని ప్రజలు నిలిపివేస్తారని సైన్యం ఆందోళన చెందింది. బ్రిటిష్ సైనికులు రాజ్‌పుతానా, ఇతర రాష్ట్రాల్లో చాలా వరకు గొడ్డు మాంసం కోసం ఆకలితో ఉన్నారు. మార్చి 1921లో, మరొక ఆర్మీ నివేదిక.. “భారతదేశంలో పశువుల వధను నిషేధించడానికి, ముఖ్యంగా బ్రిటిష్ సైనికులకు ఆహారం అందించడానికి అవసరమైన పశువులకు కాలినడకన ఒక సాధారణ ఉద్యమం ఉంది. హిందువుల మతపరమైన అనుమానాలను ఒకేసారి అప్పీల్ చేసే ఈ విధమైన ఉద్యమం, అది మండుతున్న రాజకీయ ప్రశ్నగా ఎదగకుండా జాగ్రత్తగా చూడాల్సిన అవసరం ఉందని" పేర్కొంది. 

స్థానిక పాలకులు సామాన్య ప్రజల ఒత్తిడితో గోవధపై ఆంక్షలు పెంచుతున్నారని బ్రిటిష్ ఏజెంట్ రాశారు. పలు చోట్ల వధ కోసం బయటి రాష్ట్రాల నుంచి తీసుకువచ్చిన పశువులను కార్యకర్తలు అడ్డుకున్నారు. భోపాల్ వంటి ముస్లిం పాలకులు కూడా ఇలాంటి ఆంక్షలు విధించారు. ఇదే సమయంలో ఈద్ ఉల్ అజ్హా (బక్రీద్) రోజున బ్రిటిష్ విధేయులైన ముస్లింలు ఆవులను వధించే ప్రచారాన్ని ప్రారంభించడం యాదృచ్ఛికం కాదు. ఈద్ లో గోవధ అనివార్యమైన భాగమని ఉలేమాల అభిప్రాయాలకు విరుద్ధంగా వారు ఒక ప్రచారాన్ని ప్రారంభించారు, తద్వారా ఉద్యమం దృష్టిని హిందూ ముస్లిం అల్లర్ల వైపు మళ్లించారు. అప్పటి నుంచి భారతదేశంలో అనేక మతకలహాలకు గోవధే కారణం. ఇతరుల మతపరమైన మనోభావాలను దెబ్బతీయడం సరికాదనీ, ముస్లింలు ఇతర జంతువులను బలి ఇవ్వాలని ఉలేమాలు ఎప్పటి నుంచో చెబుతూ వస్తున్నారు. గోవధను బలవంతం చేసే వ్యక్తులు భారతదేశ ఐక్యతను దెబ్బతీయాలనుకునే వలసవాద విధేయుల వారసత్వాన్ని కొనసాగించడం తప్ప మరేమీ కాదు.. !

వ్యాసకర్త: సకీబ్ సలీం

(ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజన్యంతో.. )
 

మరిన్ని ఇంట్రెస్టింగ్ అప్ డేట్స్ కోసం క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి

• Arya Samaj
• British
• Cow Protection Movement
• Hindus
• India
• Muslims
• Queen Victoria
• Saquib Salim