Gyanvapi Masjid History: ఇంతకీ జ్ఞానవాపి వివాదమేంటీ..?
Gyanvapi Masjid History : శ్రీ కాశీ విశ్వనాథ దేవాలయం పక్కనే ఉన్న జ్ఞానవాపి కాంప్లెక్స్‌లోని ఆర్కియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (ASI) నిర్వహించిన సర్వే నివేదికను జిల్లా న్యాయమూర్తి డాక్టర్ అజయ్ కృష్ణ విశ్వవేష్ బుధవారం బహిరంగపరిచారు. నివేదిక ప్రకారం, జ్ఞానవాపిలో ఆలయ నిర్మాణం కనుగొనబడింది. ఈ క్రమంలో జ్ఞానవాపి మసీదు వెనుక అసలు కథ ఏంటో తెలుసుకుందాం..
 )
FollowGyanvapi mosque: ఉత్తర్‌ప్రదేశ్‌ వారణాసిలో ఉన్న జ్ఞానవాపి వివాదంలో కీలక పరిణామం చోటుచేసుకుంది. మసీదు ఉన్న ప్రాంతంలో హిందూ ఆలయం ఉండేదంటూ హిందూ సంస్థల వాదనలకు బలం చేకూర్చేలా ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా - ఏఎస్ఐ తన నివేదికను వెల్లడించింది. ప్రస్తుతం ఉన్న నిర్మాణానికి ముందు అక్కడ పెద్ద హిందూ దేవాలయం ఉండేదని, ఆ హిందూ ఆలయాన్ని కూల్చి.. అక్కడ మసీదు నిర్మించినట్లు తెలిపింది.
కోర్టు ఆదేశాల మేరకు జ్ఞానవాపిలో ఏఎస్ఐ సర్వే నిర్వహించి.. ఆ నివేదికను విడుదల చేసింది. కోర్టు ఆదేశాలతో సర్వే కాపీలను ఈ కేసులోని ఇరు పక్షాలకు అందించింది. ఈ క్రమంలో హిందూ తరపు న్యాయవాది విష్ణు శంకర్ జైన్ విలేకరుల సమావేశం నిర్వహించి,ఏఎస్ఐ నివేదికను ఉటంకిస్తూ అది హిందూ దేవాలయమని పేర్కొన్నారు. ,
అసలు వివాదమేంటీ?
జ్ఞానవాపి వివాదానికి సంబంధించి, హిందూ పక్షం దాని క్రింద 100 అడుగుల ఎత్తైన ఆది విశ్వేశ్వరుని స్వయం ప్రకటిత జ్యోతిర్లింగం ఉందని పేర్కొంది. కాశీ విశ్వనాథ్ ఆలయాన్ని మహారాజా విక్రమాదిత్యుడు సుమారు 2050 సంవత్సరాల క్రితం నిర్మించాడు. అయితే ఔరంగజేబు 1664 సంవత్సరంలో ఆలయాన్ని కూల్చివేశాడు. మసీదును కూల్చివేసిన తరువాత ఆలయ భూమిలో నిర్మించబడిందని, దీనిని ఇప్పుడు జ్ఞానవాపి మసీదుగా పిలుస్తున్నారని దావా పేర్కొంది.
జ్ఞాన్వాపి కాంప్లెక్స్‌ను శాస్త్రీయంగా సర్వే చేసి భూగర్భంలో ఉన్న భాగం ఆలయ అవశేషమా? కాదా? అని తేల్చాలని పిటిషనర్లు కోరారు. అంతేకాకుండా.. వివాదాస్పద కట్టడం నేలను బద్దలు కొట్టడం ద్వారా.. 100 అడుగుల ఎత్తైన జ్యోతిర్లింగ స్వయంభూ విశ్వేశ్వర్నాథ్ కూడా అక్కడ ఉందా? లేదా? అనేది కూడా కనుగొనాలి. మసీదు గోడలను కూడా పరిశీలించి అవి ఆలయానికి చెందినవా కాదా అని తెలుసుకోవాలి. జ్ఞాన్వాపి మసీదు కాశీ విశ్వనాథ ఆలయ అవశేషాల నుండి నిర్మించబడిందని పిటిషనర్ పేర్కొన్నారు. ఈ వాదనలపై కోర్టు ఒక కమిషన్ ను నియమించి .. వారి అధ్వర్యంలో ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (ASI) చేత సర్వే చేయించింది.
ఇంతకీ ఈ వివాదానికి సంబంధించి ఏం జరిగింది?
- 1991లో కాశీ విశ్వనాథ్ జ్ఞానవాపి కేసులో వారణాసి కోర్టులో మొదటి కేసు దాఖలైంది. జ్ఞాన్వాపీ కాంప్లెక్స్‌లో పూజలకు అనుమతి ఇవ్వాలని పిటిషన్‌లో కోరారు. సోమనాథ్ వ్యాస్, రామరంగ్ శర్మ, హరిహర్ పాండేలు పురాతన విగ్రహం స్వీయ-శైలి లార్డ్ విశ్వేశ్వర్ తరపున వాదిదారులుగా ఉన్నారు.
- కేసు నమోదైన కొన్ని నెలల తర్వాత.. సెప్టెంబర్ 1991లో కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రార్థనా స్థలాల చట్టాన్ని రూపొందించింది. 1947 ఆగస్టు 15కి ముందు ఉనికిలోకి వచ్చిన ఏ మతానికి చెందిన ప్రార్థనా స్థలాన్ని ఇతర మతాల ప్రార్థనా స్థలంగా మార్చకూడదని ఈ చట్టం చెబుతోంది. ఎవరైనా ఇలా చేయడానికి ప్రయత్నిస్తే.. అతనికి ఒక సంవత్సరం నుండి మూడు సంవత్సరాల వరకు జైలు శిక్ష మరియు జరిమానా విధించబడుతుంది.
- ఆ సమయంలో అయోధ్య కేసు కూడా కోర్టులో ఉంది, అందుకే ఈ చట్టం నుండి దూరంగా ఉంచబడింది. కానీ జ్ఞాన్వాపి కేసులో మసీదు కమిటీ ఈ చట్టాన్ని ఉదహరిస్తూ హైకోర్టులో పిటిషన్‌ను సవాలు చేసింది. 1993లో అలహాబాద్ హైకోర్టు స్టే విధిస్తూ యథాతథ స్థితిని కొనసాగించాలని ఆదేశించింది.
- ఏ కేసులోనైనా స్టే ఆర్డర్ చెల్లుబాటు ఆరు నెలలు మాత్రమే ఉంటుందని 2018లో సుప్రీంకోర్టు ఆదేశించింది. ఆ తర్వాత ఆర్డర్ ఇకపై ప్రభావం చూపదు.
- ఈ ఉత్తర్వు తర్వాత.. ఈ కేసులో 2019లో వారణాసి కోర్టులో మళ్లీ విచారణ ప్రారంభమైంది. 2021లో వారణాసిలోని సివిల్ జడ్జి సీనియర్ డివిజన్ ఫాస్ట్ ట్రాక్ కోర్ట్ జ్ఞాన్వాపి మసీదు యొక్క పురావస్తు సర్వేను ఆమోదించింది.
- ఈ క్రమంలో ఒక కమిషన్‌ను నియమించి, మే 6, 7 తేదీల్లో ఇరువర్గాల సమక్షంలో శృంగార్ గౌరీని వీడియోగ్రాఫ్ చేయాలని ఈ కమిషన్ ఆదేశించింది. మే 10 నాటికి దీనికి సంబంధించి పూర్తి సమాచారాన్ని కోర్టు కోరింది.
- మే 6వ తేదీన తొలిరోజు మాత్రమే సర్వే నిర్వహించగా, మే 7వ తేదీన ముస్లింల నుంచి వ్యతిరేకత మొదలైంది. దీంతో ఆ విషయం మళ్లి కోర్టుకు చేరింది.
- ముస్లిం పక్షం పిటిషన్‌పై మే 12న విచారణ జరిగింది. కమిషన్ ను మార్చాలన్న డిమాండ్‌ను తోసిపుచ్చిన కోర్టు.. మే 17లోగా సర్వే పనులు పూర్తి చేసి నివేదిక సమర్పించాలని ఆదేశించింది. ఎక్కడ తాళాలు వేసినా తాళాలు పగలగొట్టాలని కోర్టు పేర్కొంది. ఎవరైనా అడ్డంకులు సృష్టించేందుకు ప్రయత్నిస్తే చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకోవాలని, అయితే సర్వే పనులు ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనూ పూర్తి చేయాలన్నారు.
- మే 14న ముస్లిం పక్షం పిటిషన్‌ను తక్షణమే విచారించేందుకు సుప్రీంకోర్టు నిరాకరించింది. జ్ఞాన్వాపి మసీదులో సర్వేను నిషేధించాలని పిటిషన్‌లో డిమాండ్ చేశారు. యథాతథ స్థితిని కొనసాగించడానికి నిరాకరించిన సుప్రీంకోర్టు, పేపర్లు చూడకుండా ఉత్తర్వులు జారీ చేయలేమని చెప్పింది. ఇప్పుడు ఈ కేసు మే 17న విచారణకు రానుంది.
- మే 14వ తేదీ నుంచి జ్ఞానవాపి సర్వే పనులు మళ్లీ ప్రారంభమయ్యాయి. బావి వరకు మూసి ఉన్న గదులన్నీ పరిశీలించారు. ఈ మొత్తం ప్రక్రియ యొక్క వీడియో, ఫోటోగ్రఫీ కూడా జరిగింది.
- మే 16న సర్వే పనులు పూర్తయ్యాయి. బావిలో బాబా దొరికారని హిందూ పక్షం పేర్కొంది. ఇది కాకుండా.. ఇది హిందూ సైట్ అని అనేక ఆధారాలు కనుగొనబడ్డాయి. అదే సమయంలో ముస్లింల పక్షం మాత్రం సర్వేలో ఏమీ కనిపించలేదన్నారు. హిందూ పక్షం తన శాస్త్రీయ సర్వేను డిమాండ్ చేసింది. దీన్ని ముస్లిం వర్గం వ్యతిరేకించింది.
- జూలై 21, 2023న జిల్లా కోర్టు హిందూ పక్షం యొక్క డిమాండ్‌ను ఆమోదించింది. ఞాన్‌వాపి కాంప్లెక్స్‌ను శాస్త్రీయంగా సర్వే చేయాలని ఆదేశించింది.
- 24 జనవరి 2024న జిల్లా జడ్జి డాక్టర్ అజయ్ కృష్ణ విశ్వేష్ కోర్టు బుధవారం తీర్పు ఇచ్చింది. జిల్లా జడ్జి సర్వే నివేదికను ఫిర్యాదుదారుకు ఇవ్వాలని ఆదేశించారు.
- ఈ నేపథ్యలో నివేదిక 25 జనవరి 2024న బహిరంగపరచబడింది. నివేదిక ప్రకారం.. జ్ఞానవాపిలో ఆలయ నిర్మాణం కనుగొనబడింది. దీంతో హిందూ పక్షం హర్షం వ్యక్తం చేసింది
ఇప్పుడు పరిస్థితి ఏమిటి?
ప్రస్తుతం జ్ఞాన్వాపి మసీదులో నమాజ్ చేయడానికి కొంత మందిని మాత్రమే ప్రభుత్వం అనుమతించింది. నిత్యం ఇక్కడ నమాజ్ చేసే వారు తప్ప, ఇక్కడ నమాజ్ చేయడానికి ఎవరికీ అనుమతి లేదు. అదే సమయంలో మసీదు పక్కనే ఉన్న కాశీ విశ్వనాథ ఆలయాన్ని పునరుద్ధరించారు. ఆలయ ప్రాంగణానికి గతం కంటే భక్తుల రద్దీ పెరిగింది.
క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి
