పదేళ్లలో రెట్టింపైన భారత విదేశీ రుణం.. మీపై ఎంత అప్పు ఉందో తెలుసా?
India External Debt : భారత విదేశీ అప్పు గత పదేళ్లలో ₹29 లక్షల కోట్ల నుంచి ₹63 లక్షల కోట్లతో రెట్టింపు అయ్యింది. ఈ పెరుగుదల సామాన్యుడిపై ద్రవ్యోల్బణం, జీవన వ్యయం రూపంలో భారం మోపుతుందని లోక్సభలో వెల్లడైన గణాంకాలు సూచిస్తున్నాయి.

భారత్ అప్పులు : లోక్సభలో వెల్లడైన సంచలన లెక్కలు
భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ గత దశాబ్దంలో అద్భుతమైన ప్రగతిని సాధించింది. ఇదే సమయంలో దేశ అప్పులు కూడా భారీగా పెరిగాయని రిపోర్టులు పేర్కొంటున్నాయి. లోక్సభలో వెల్లడించిన అధికారిక గణాంకాల ప్రకారం.. ఇండియా అప్పులు క్రమంగా పెరుగుతూనే ఉన్నాయి.
ఇది దేశవ్యాప్తంగా కొత్త చర్చకు దారితీసింది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్బీఐ) రిపోర్టుల ప్రకారం, భారత విదేశీ అప్పు గత పదేళ్లలో దాదాపు రెట్టింపు అయింది. దీనిపై ఆర్థిక నిపుణులను తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
2015లో భారతదేశ విదేశీ రుణం సుమారు ₹29,71,542 కోట్లుగా నమోదైంది. కేవలం పది సంవత్సరాలలో అనూహ్యంగా పెరిగి, 2025 జూన్ నాటికి ఏకంగా ₹63,94,246 కోట్లకు చేరుకుంది. అంటే, 11 ఆర్థిక సంవత్సరాల కాలంలో దేశ అప్పు $369 బిలియన్ల నుండి $747 బిలియన్లకు పెరిగిపోయింది.
ఈ భారీ పెరుగుదల కేవలం ఆర్థిక వ్యవస్థ విస్తరణకు సంకేతం మాత్రమే కాదు, రాబోయే రోజుల్లో దేశంపై పడే రుణ భారం పరిమాణాన్ని కూడా స్పష్టంగా తెలియజేస్తోంది. ఈ అప్పు పెరుగుదలకు సంబంధించిన లెక్కలు కేంద్ర ప్రభుత్వం బాహ్య ఆర్థిక అవసరాలు, రుణ నిర్వహణ విధానాల తీరు పై ప్రశ్నలను లెవనెత్తుతున్నాయి.
సామాన్యుడిపై అప్పుల పెరుగుదల ప్రభావం
భారత విదేశీ అప్పులు పెరిగిన ప్రతిసారీ, దాని ప్రభావం పరోక్షంగా సామాన్య పౌరుడి జీవన వ్యయంపై పడుతుందని ఆర్థిక విశ్లేషకులు హెచ్చరిస్తున్నారు. అప్పులు పెరగడం అంటే, ప్రభుత్వంపై వడ్డీ చెల్లింపుల భారం పెరగడమే. దీనిని తట్టుకోవడానికి ప్రభుత్వం కొన్నిసార్లు పన్నుల పెంపు వంటి నిర్ణయాలు తీసుకోవచ్చు. ముఖ్యమైన సంక్షేమ పథకాలకు కేటాయించే నిధులను తగ్గించవచ్చు.
ముఖ్యంగా, అప్పులు పెరిగితే అంతర్జాతీయ మార్కెట్లో రూపాయి విలువ మరింత అస్థిరంగా మారే ప్రమాదం ఉంది. రూపాయి విలువ తగ్గితే, మనం దిగుమతి చేసుకునే చమురు, వంటనూనెలు, బంగారం వంటి నిత్యావసర వస్తువుల ధరలు ఆటోమేటిక్గా పెరుగుతాయి.
ఇది దేశంలో ద్రవ్యోల్బణం పెరగడానికి దారితీస్తుంది. ఫలితంగా, కూరగాయల దగ్గర నుంచి గ్యాస్ ధరల వరకు ప్రతిదీ భారంగా మారి, మధ్యతరగతి, స్వల్ప ఆదాయ కుటుంబాల బడ్జెట్పై తీవ్ర ఒత్తిడిని పెంచుతుంది. అప్పుల భారం చివరికి సామాన్య పౌరుడి జేబుపైనే పడుతుందనడానికి ఇది నిదర్శనం.
ఒక్కో వ్యక్తిపై ఎంత అప్పు భారం ఉంది?
భారతదేశపు పెరుగుతున్న విదేశీ రుణాలను పరిశీలిస్తే, జూన్ 2025 నాటికి దేశ మొత్తం విదేశీ అప్పు ₹63,94,246 కోట్లకు చేరింది. ఈ మొత్తాన్ని ప్రస్తుత భారత జనాభా (సుమారు 146 కోట్ల మంది)తో భాగిస్తే, ఒక్కో భారత పౌరుడు భరించాల్సిన విదేశీ అప్పు సగటుగా ₹43,500 నుండి ₹46,000 వరకు ఉంటుందని అంచనా.
ఇది ప్రత్యక్షంగా ప్రజలు చెల్లించాల్సిన రుణం కాదు కానీ, పరోక్షంగా మీరు చెల్లిస్తున్నదే. పెరిగిన వడ్డీభారం, ప్రభుత్వ వ్యయ నియంత్రణ, ద్రవ్యోల్బణం, పన్నుల పెరుగుదల రూపంలో పరోక్ష ప్రభావం ప్రతి కుటుంబంపైన పడుతుంది.
భారత ఆర్థిక భవిష్యత్తుకు కీలక సూచికలు: అప్పు, జీడీపీ నిష్పత్తి
విదేశీ అప్పును కేవలం సంఖ్యల పరంగానే కాకుండా, దేశ ఆర్థిక సామర్థ్యాన్ని బట్టి అంచనా వేయాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. దీనికి ఉపయోగపడే కీలక కొలమానం అప్పు-జీడీపీ నిష్పత్తి (Debt-to-GDP Ratio). అప్పు ఎంత ఉన్నప్పటికీ, దేశ స్థూల దేశీయోత్పత్తితో పోలిస్తే అది సురక్షితమైన పరిధిలో ఉంటేనే ఆర్థిక స్థిరత్వం ఉందని అర్థం. భారతదేశం విషయంలో, ఈ నిష్పత్తి (బాహ్య అప్పుకు సంబంధించి) ఇప్పటికీ ఇతర అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలతో పోలిస్తే సుమారు 19% వద్ద మధ్యస్థంగా ఉంది.
అంతేకాకుండా, రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా నిర్వహిస్తున్న విదేశీ మారక నిల్వలు (Foreign Exchange Reserves) కూడా దేశ రుణ భద్రతకు ఒక బలమైన రక్షణ కవచంగా పనిచేస్తున్నాయి. జూన్ 2025 నాటికి ఈ నిల్వలు మొత్తం విదేశీ అప్పులో దాదాపు 90% పైగా కవర్ చేస్తున్నాయి. ఇది అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంక్షోభాలు లేదా అకస్మాత్తుగా ఏర్పడే రుణ చెల్లింపు డిమాండ్లను తట్టుకోవడానికి దేశానికి బలాన్ని ఇస్తుంది.
రుణంలో ఎక్కువ భాగం దీర్ఘకాలిక రుణాలుగా ఉండటం మరో సానుకూల అంశం. కానీ, ఇలా అప్పులు పెంచుకుంటూ పోతే పరిస్థితులు ఎప్పుడు ఒకేలా వుండవని ఆర్థిక నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. అప్పులు తగ్గింపు కోసం ప్రభుత్వం తమ వ్యూహాలను మరోసారి సమీక్షించుకోవాలని సూచిస్తున్నారు.
కార్పొరేట్, ప్రైవేట్ రంగాల వాణిజ్య రుణాల పాత్ర ఏమిటి?
గత దశాబ్దంలో పెరిగిన బాహ్య రుణంలో ముఖ్యమైన అంశం ఏమిటంటే, ఈ అప్పులో కార్పొరేట్, ప్రైవేట్ రంగాల వాణిజ్య రుణాలు కూడా చాలానే ఉన్నాయి. ప్రైవేట్ కంపెనీలు తమ వ్యాపార విస్తరణ, మౌలిక సదుపాయాల కోసం విదేశాల నుండి ఈ రుణాలను తీసుకున్నాయి. దాదాపు సగానికి పైగా రుణం దీర్ఘకాలిక స్వభావం కలిగి ఉంది.
అయితే, ప్రైవేట్ రంగం తీసుకున్న అప్పు కొంతవరకు సురక్షితమే అయినప్పటికీ, రూపాయి విలువలో హెచ్చుతగ్గులు వచ్చినప్పుడు ఈ కార్పొరేట్ సంస్థలపై భారం పెరుగుతుంది. రూపాయి పతనమైతే, డాలర్లలో తీసుకున్న రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించడానికి వీరు రూపాయలలో ఎక్కువ మొత్తాన్ని వెచ్చించాల్సి వస్తుంది. ఈ పరిస్థితి అప్పు తీసుకున్న కంపెనీలను ఆర్థిక ఇబ్బందుల్లోకి నెట్టే ప్రమాదం ఉంది, ఇది మొత్తం దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు వ్యవస్థాగత ప్రమాదాన్ని కలిగించవచ్చు.
ముందున్న సవాళ్లు, పరిష్కార మార్గాలు ఏమిటి?
భారతదేశం తన ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని కాపాడుకోవడానికి, పెరుగుతున్న విదేశీ రుణాన్ని జాగ్రత్తగా నిర్వహించాలని ఆర్థిక నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. వారు ప్రస్తావించిన అంశాలు గమనిస్తే..
1. ద్రవ్య క్రమశిక్షణ: ప్రభుత్వం ద్రవ్య లోటును తగ్గించడం, ఆర్థిక స్థిరీకరణను కొనసాగించడం అత్యవసరం. దీని ద్వారా దేశ మొత్తం రుణ భారం సురక్షితమైన స్థాయిలో ఉండేలా చూసుకోవాలి.
2. ఉత్పాదక రుణాలు: విదేశాల నుండి తీసుకునే రుణాలను వినియోగం కోసం కాకుండా, భవిష్యత్తులో ఆదాయాన్ని, ఎగుమతి సామర్థ్యాన్ని పెంచే మౌలిక సదుపాయాలు, విద్య, పరిశోధన, అభివృద్ధి వంటి ఉత్పాదక రంగాలలో మాత్రమే పెట్టుబడి పెట్టాలి.
3. రూపాయిని బలోపేతం చేయడం: ఎగుమతి పోటీతత్వాన్ని పెంచే విధానాలను అమలు చేయాలి. దేశానికి విదేశీ కరెన్సీ ఆదాయం స్థిరంగా లభించేలా చర్యలు తీసుకోవాలి. ప్రవాస భారతీయుల నుండి వచ్చే రెమిటెన్స్ల ప్రవాహాన్ని స్థిరంగా కొనసాగించేలా ప్రోత్సహించాలి.
4. నష్ట నివారణ : విదేశీ కరెన్సీ రుణాలను తీసుకునే కార్పొరేట్లు తప్పనిసరిగా కరెన్సీ అస్థిరత నుండి రక్షణ కోసం హెడ్జింగ్ పద్ధతులను పాటించేలా ప్రోత్సహించాలి.
ప్రస్తుతం భారత ఆర్థిక పరిస్థితి అదుపులోనే ఉన్నప్పటికీ, పెరుగుతున్న అప్పులను నియంత్రిత స్థాయిలో ఉంచడానికి, సామాన్యుడిపై భారం పడకుండా నిరోధించడానికి స్థిరమైన, దూరదృష్టి గల ఆర్థిక విధానాలు తీసుకోవడం అత్యవసరం.

