ఫాస్టాగ్ ఆధారిత వార్షిక పాస్‌ను ఆగస్టు 15 నుంచి ప్రవేశపెడుతోంది కేంద్రం. రూ.3000లో 200 టోల్ ప్రయాణాలకు అవకాశం కల్పించనుంది.

దేశవ్యాప్తంగా ప్రయాణించే వాహనదారులకు ఓ పెద్ద ఊరట వచ్చింది. రాబోయే ఆగస్టు 15వ తేదీ నుంచి ఫాస్టాగ్ యూజర్ల కోసం కొత్త స్కీం అందుబాటులోకి రానుంది. ఈ కొత్త సౌకర్యం ద్వారా వాహనదారులు ఒక్కసారి రూ.3000 చెల్లిస్తే ఏడాది మొత్తానికి టోల్ చార్జీల నుంచి విముక్తి పొందవచ్చు. నేషనల్ హైవే అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (NHAI) తీసుకొస్తున్న ఈ వార్షిక పాస్ విధానం ప్రయాణికులకు భారం తగ్గించడమే లక్ష్యంగా రూపొందించారు.

ప్రస్తుతం ఫాస్టాగ్ విధానం ద్వారా వాహనదారులు ప్రతి టోల్ గేటుపై ప్రయాణించిన దూరాన్ని బట్టి టోల్ చెల్లిస్తున్నారు. కానీ వచ్చే ఆగస్టు 15 నుంచి కొత్త విధానం అమలులోకి రానుంది. దీనివల్ల వాహనదారులు ముందుగానే రూ.3000 చెల్లించి వార్షిక పాస్ తీసుకుంటే, అది దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న నేషనల్ హైవే టోల్ గేట్లన్నిటికీ వర్తించనుంది. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే, ఇది ‘అన్‌లిమిటెడ్’ ప్రయాణ పాస్ లాంటి విధంగా పనిచేస్తుంది.

ఈ పాస్ ప్రయోజనాలను పొందాలంటే కొన్ని నియమాలు పాటించాలి. మొదటిగా, ఇది ప్రయివేట్ లైట్ మోటార్ వెహికిల్స్‌కు మాత్రమే వర్తిస్తుంది. అంటే కార్లు, SUV వంటివి ఇందులోకి వస్తాయి. కమర్షియల్ వాహనాలు లేదా పెద్ద ట్రాన్స్‌పోర్ట్ వెహికిల్స్‌కు ఈ పాస్ వర్తించదు. అలాగే, ఏడాది కాలానికి పాస్ తీసుకున్న వ్యక్తి ప్రయాణాల సంఖ్యపై ఎలాంటి పరిమితి ఉండదు. ఎంతసేపైనా, ఎన్ని హైవేల్లో అయినా టోల్ చెల్లించాల్సిన అవసరం లేదు.

ఇలాంటి విధానం తీసుకురావడానికి ప్రధాన కారణం – టోల్ గేట్ల వద్ద ఏర్పడుతున్న వాహనాల రద్దీ, ఫాస్టాగ్ పేమెంట్లలో సాంకేతిక లోపాలు, వినియోగదారుల నుండి వస్తున్న ఫిర్యాదులపై స్పందన. గత కొన్ని నెలలుగా పెద్ద ఎత్తున వాహనదారులు ఫాస్టాగ్ సమస్యలపై అసంతృప్తిని వ్యక్తం చేశారు. నిధులు ఉన్నా ఫాస్టాగ్ వర్క్ చేయకపోవడం, ట్రిప్ ముగిసిన తర్వాత డబ్బులు మళ్లీ వసూలు కావడం వంటి ఘటనలు చోటుచేసుకున్నాయి. దీనివల్ల ప్రయాణదారులపై ఆర్థిక భారం పడటమే కాక, వాహన రాకపోకలకు ఆటంకం కలిగింది.

ఇప్పటి వరకు ఫాస్టాగ్ సిస్టమ్ తప్పనిసరి చేసిన తర్వాత వాహనదారులపై నెలకి టోల్ ఖర్చులు మినిమం రూ.500 నుంచి రూ.1500 వరకు వచ్చేవి. ఈ సంఖ్య ఎక్కువ ప్రయాణాలు చేసే వారి వద్ద మరింత పెరుగుతుంది. అలాంటి వారికి రూ.3000తో ఏడాది మొత్తం టోల్ పేమెంట్లు పూర్తి అవ్వడం అనేది గణనీయమైన మినహాయింపు. ఇది ప్రత్యేకించి రోజూ హైవేలు ప్రయాణించే వ్యక్తులకు, తరచుగా లాంగ్ డ్రైవ్‌లకు వెళ్లేవారికి ఎంతో ఉపయోగపడనుంది.

అయితే, ఈ పాస్ తీసుకునే సమయంలో వాహనదారులు తమ వాహనానికి సంబంధించిన పూర్తి వివరాలను ఇవ్వాలి. ఫాస్టాగ్ యాప్ లేదా అధికారిక వెబ్‌సైట్ ద్వారా దరఖాస్తు చేయాల్సి ఉంటుంది. ఓనర్ పేరు, రిజిస్ట్రేషన్ నెంబర్, వాహన టైప్, ఆధార్ లేదా పాన్ డాక్యుమెంట్లు అవసరం అవుతాయి. ఇవన్నీ సమర్పించిన తర్వాత వారికి డిజిటల్ పాస్ జారీ అవుతుంది. ఈ పాస్ ప్రత్యేకమైన ID తో లింక్ అవుతుంది. వాహనం టోల్ గేట్ దగ్గర వచ్చినప్పుడు స్కానింగ్ ద్వారా డేటా పునఃనిర్ధారణ అవుతుంది.

అంతేకాక, NHAI ఈ పాస్ సౌకర్యాన్ని ప్రైవేట్ బ్యాంకులు, డిజిటల్ వాలెట్లు, ఫాస్టాగ్ సేవలందించే సంస్థలతో కలిసి విస్తృతంగా ప్రచారం చేయనుంది. UPI, క్రెడిట్/డెబిట్ కార్డులు, నెట్ బ్యాంకింగ్ ద్వారా చెల్లింపులు చేయగలిగేలా సదుపాయం ఉంటుంది. ఇలా ఫాస్టాగ్‌ను మరింత వినియోగదారులకు అనుకూలంగా మార్చేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు.

ఇకపోతే, ఈ పాస్‌కి వార్షిక కాల పరిమితి ఉండటంతో ప్రతి ఏడాది రేన్యూవల్ అవసరం ఉంటుంది. కొత్త సంవత్సరం ప్రారంభానికి ముందే పాస్ చెల్లుబాటు అయ్యే తేదీ గుర్తుంచుకోవాలి. గడువు ముగిసిన తర్వాత పునరుద్ధరణ చేయకపోతే, సాధారణ టోల్ విధానమే వర్తించనుంది.ఇప్పటికే కొన్ని ప్రాంతాల్లో పైలట్ ప్రాజెక్టుగా ఈ పాస్‌ను పరీక్షించగా, వాహనదారుల నుంచి అనుకూల స్పందన వచ్చినట్టు సమాచారం. ముఖ్యంగా ముంబయి, ఢిల్లీ, హైదరాబాద్ వంటి నగరాల్లో ప్రయాణించే వారు ఈ ప్లాన్‌ను మెచ్చుకున్నారు. ఇప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా అందరికీ అందుబాటులోకి తీసుకురావడంతో, లక్షలాది వాహనదారులకు ఇది ఉపశమనం కలిగించే అవకాశముంది.

ఇదిలా ఉండగా, కేంద్ర రహదారి మంత్రిత్వ శాఖ ఈ ప్రక్రియను పూర్తిగా డిజిటలైజ్ చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఏజెన్సీలు, టోల్ ఆపరేటర్ల మధ్య సమన్వయం పెంచి, వాహనదారులకు వేగవంతమైన, సమస్యలేని ప్రయాణం అందించేందుకు చర్యలు తీసుకుంటున్నట్టు సమాచారం.మొత్తానికి ఫాస్టాగ్ యూజర్ల కోసం తీసుకొచ్చిన ఈ రూ.3000 వార్షిక పాస్, దేశవ్యాప్తంగా హైవే ప్రయాణాలను మరింత సౌలభ్యంగా, చౌకగా మార్చే అవకాశం కల్పిస్తోంది. ఇది ప్రభుత్వ రహదారి మౌలిక సదుపాయాల వినియోగాన్ని పెంచడమే కాక, వాహనదారులకు టోల్ చెల్లింపుల్లో స్పష్టత, నియంత్రణ తీసుకురానుంది.

ఆగస్టు 15 నుంచి ప్రారంభమయ్యే ఈ కొత్త విధానం ఎలా అమలు అవుతుందో, వినియోగదారుల స్పందన ఎలా ఉంటుందో వేచి చూడాలి.

ఫాస్టాగ్ అంటే ఏమిటి?

ఫాస్టాగ్ (FASTag) అనేది రేడియో ఫ్రక్వెన్సీ ఐడెంటిఫికేషన్ (RFID) టెక్నాలజీ ఆధారంగా పనిచేసే ఓ ఎలక్ట్రానిక్ టోల్ కలెక్షన్ విధానం. దీనిని వాహనాల ముందు అద్దం మీద అంటించి ఉంచుతారు. ఫాస్టాగ్ యాక్టివ్‌గా ఉంటే, టోల్ గేట్ దగ్గర ఆగకుండా వాహనం వెళ్లిపోయినా, టోల్ ఛార్జ్ ఆటోమేటిక్‌గా డెడక్ట్ అవుతుంది. ఇది క్యూలైన్‌లు, కాష్ పేమెంట్లు లేకుండా వేగంగా ప్రయాణించేలా సహాయపడుతుంది.

ఫాస్టాగ్‌ను ఎందుకు ప్రవేశపెట్టారు?

ఫాస్టాగ్ ప్రవేశపెట్టడం ద్వారా ప్రధానంగా మూడు సమస్యలను పరిష్కరించాలనుకుంది ప్రభుత్వం:

టోల్ ప్లాజాల వద్ద ట్రాఫిక్ జామ్లను తగ్గించడం

క్యాష్ లావాదేవీలను తగ్గించి డిజిటల్ పేమెంట్లను ప్రోత్సహించడం

ట్రాన్స్పోర్ట్, టోల్ కలెక్షన్ వ్యవస్థలో పారదర్శకత తీసుకురావడం

ఎప్పుడు ప్రారంభమైంది?

ఫాస్టాగ్ వ్యవస్థను మొదటిగా 2014లో PILOT ప్రాజెక్ట్‌గా ప్రారంభించారు. 2016 నాటికి కొన్ని ముఖ్యమైన నేషనల్ హైవేలపై అమలులోకి వచ్చింది. కానీ 2019 డిసెంబర్ నుంచి ఇది తప్పనిసరి టోల్ చెల్లింపు విధానంగా మారింది. నేషనల్ హైవే అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (NHAI) ఆధ్వర్యంలో దేశవ్యాప్తంగా దీన్ని అమలు చేస్తున్నారు.

ఫాస్టాగ్ ఎలా పనిచేస్తుంది?

ఫాస్టాగ్ సింపుల్‌గా వాహనం ముందు అద్దం మీద ఫిట్ చేస్తారు. ఇది వాహనానికి ప్రత్యేకంగా జారీ చేసిన ప్రీపెయిడ్ ఆన్‌లైన్ అకౌంటుతో లింక్ అయి ఉంటుంది. వాహనం టోల్ గేట్ వద్దకు వచ్చినప్పుడు, అక్కడ ఉన్న RFID రీడర్ ద్వారా ఫాస్టాగ్‌ను స్కాన్ చేస్తారు. దాంతో టోల్ ఛార్జ్ ఆ అకౌంట్ నుంచి ఆటోమేటిక్‌గా డెడక్ట్ అవుతుంది. ఫాస్టాగ్ యాక్టివ్ ఉంటే టోల్ గేట్ వద్ద ఆగాల్సిన అవసరం ఉండదు.

ఫాస్టాగ్ లాభాలు ఏమిటి?

వేగంగా టోల్ చెల్లింపులు పూర్తవుతాయి

నగదు అవసరం ఉండదు

డిజిటల్ చెల్లింపులు ద్వారా లావాదేవీల్లో పారదర్శకత

ప్రయాణ సమయంలో సమయం ఆదా అవుతుంది.

ఇంధనాన్ని ఆదా చేయవచ్చు (క్యూ లైన్‌లలో వాహనాలు నిలిపే అవసరం ఉండదు)

ఎవరెవరు ఉపయోగించవచ్చు?

ఫాస్టాగ్ లైట్ మోటార్ వెహికిల్స్ (కార్లు, జీపులు), హెవీ వెహికిల్స్ (ట్రక్కులు, బస్సులు), రెండు చక్రాల వాహనాలు తప్ప ఇతర వాహనాలన్నింటికీ అవసరం. ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలు, ప్రైవేట్ కార్లు, కమర్షియల్ వాహనాలు అన్ని ఈ విధానానికి వర్తిస్తాయి.

ఫాస్టాగ్ ఎక్కడ లభిస్తుంది?

ఫాస్టాగ్‌ను వివిధ చోట్ల కొనుగోలు చేయవచ్చు:

బ్యాంకులు: SBI, HDFC, ICICI, Axis, Paytm బ్యాంక్, Kotak Mahindra, మొదలైనవి

Paytm, PhonePe వంటి డిజిటల్ వాలెట్లు

NHAI అధికారిక వెబ్‌సైట్

టోల్ ప్లాజాల వద్ద

ప్రత్యేకంగా నియమించిన POS (Point of Sale) కేంద్రాల్లో

ఫాస్టాగ్ జత చేయడానికి కావలసిన డాక్యుమెంట్లు:

వాహనపు ఆర్‌సి కాపీ

ఓనర్ ఐడీ ప్రూఫ్ (ఆధార్, పాన్ కార్డు, డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ మొదలైనవి)

వాహన నెంబర్, మోడల్ వివరాలు

ఫాస్టాగ్‌కి ఎలా రీచార్జ్ చేయాలి?

ఫాస్టాగ్ ప్రీపెయిడ్ అకౌంట్ లాగా ఉంటుంది. దీన్ని రీచార్జ్ చేయడం చాలా సులభం:

నెట్ బ్యాంకింగ్, UPI, క్రెడిట్/డెబిట్ కార్డు ద్వారా

Paytm, Google Pay, PhonePe వంటి UPI యాప్‌ల ద్వారా

ఫాస్టాగ్ ఇచ్చిన బ్యాంక్ యాప్ లేదా వెబ్‌సైట్ ద్వారా

ఫాస్టాగ్ బ్యాలెన్స్ ఎలా చెక్ చేయాలి?

ఫాస్టాగ్ యాప్‌లో లాగిన్ అయి చూడవచ్చు

ఫాస్టాగ్‌ను ఇచ్చిన బ్యాంక్ యాప్ లేదా పోర్టల్‌లో చూసే సౌలభ్యం ఉంది

1033 టోల్ ఫ్రీ నంబర్‌కు కాల్ చేసి బ్యాలెన్స్ సమాచారం పొందవచ్చు

నోటి ఫికేషన్ ద్వారా ప్రతీ టోల్ లావాదేవీ తర్వాత మెసేజ్ వస్తుంది

ఫాస్టాగ్ ఇష్యూస్ - వినియోగదారుల ఫిర్యాదులు:

కొన్ని సందర్భాల్లో ఫాస్టాగ్ వర్క్ చేయకపోవడం, బ్యాలెన్స్ ఉన్నా టోల్ వసూలు కావడం, డబుల్ డెడక్షన్ జరగడం వంటి సమస్యలు ఎదురవుతుంటాయి. అలాంటి సమయంలో NHAI టోల్ ఫ్రీ నంబర్ 1033కి ఫిర్యాదు చేయవచ్చు లేదా సంబంధిత బ్యాంక్‌కు ఈమెయిల్ పంపాలి.

ఫాస్టాగ్ తప్పనిసరి ఎందుకు?

ఫాస్టాగ్ లేని వాహనాలు టోల్ ప్లాజాలోకి వస్తే, వారు రెండింతల టోల్ చెల్లించాలి. ఇది ప్రభుత్వం అమలు చేస్తున్న డిజిటల్ ఇండియా విధానం. దేశవ్యాప్తంగా టోల్ పేమెంట్లలో పారదర్శకత, వేగం, సమర్థత పెంచడమే ఈ నిర్ణయానికి ప్రధాన ఉద్దేశం.

ఇటీవలి మార్పులు – వార్షిక పాస్

2025 ఆగస్టు 15 నుంచి కొత్తగా ప్రవేశపెట్టిన ఫాస్టాగ్ వార్షిక పాస్ ద్వారా రూ.3000 చెల్లించి వాహనదారులు ఏడాది మొత్తం టోల్ చార్జీలు పూర్తిగా చెల్లించినట్లే అవుతుంది. ఇది మామూలు ప్రయాణికులకు, తరచూ హైవేలపై ప్రయాణించే వారికీ ఎంతో ఉపయోగకరమైన సౌకర్యంగా నిలవనుంది.

ఫాస్టాగ్ రద్దు, రీప్లేస్ చేయాలంటే?

ఫాస్టాగ్ తప్పుగా స్కాన్ అవుతున్నా, డ్యామేజ్ అయినా, వాహనాన్ని అమ్మిన తర్వాత రద్దు చేయాలంటే:

సంబంధిత బ్యాంక్ కస్టమర్ కేర్‌కు సంప్రదించాలి

కొత్త వాహనానికి కొత్త ఫాస్టాగ్ తీసుకోవాలి

పాత అకౌంట్ క్లోజ్ చేసేందుకు ఫారం సబ్మిట్ చేయాలి

భవిష్యత్ లక్ష్యం:

ప్రస్తుతం ఫాస్టాగ్ టోల్ గేట్లకే పరిమితం. కానీ రాబోయే రోజుల్లో పెట్రోల్ బంకులు, పార్కింగ్ స్టేషన్లు, వాహన బీమా రీన్యూవల్ వంటి సేవలకు కూడా ఫాస్టాగ్ చెల్లింపులను అనుసంధానం చేసే యోచనలో ప్రభుత్వం ఉంది. ఇది వాహనదారుల ప్రయాణ అనుభవాన్ని మరింత సౌకర్యవంతంగా చేస్తుంది.