పెట్టుబడి పెట్టాలనుకునే చాలా మందికి మొదట వచ్చే ఐడియా ఏదైనా ఆస్తిని కొనుగోలు చేయడం. భూమిపై పెట్టుబడి పెడితే ఎలాంటి ఢోకా ఉండదని చాలా మంది భావిస్తుంటారు. మరి అంతటి ముఖ్యమైన ఆస్తుల కొనుగోలు విషయంలో ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.? ఎలాంటి తప్పులు చేయకూడదు లాంటి పూర్తి వివరాలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం..  

ఒక వ్యక్తి చేసే అత్యంత విలువైన పెట్టుబడుల్లో భూమి లేదా ఇల్లును కొనుగోలు చేయడం మొదటి స్థానంలో ఉంటుందని తెలిసిందే. అయితే రిజిష్ట్రేషన్‌ లేని ఆస్తులను చట్టబద్ధంగా గుర్తించరు. భారతదేశంలో ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్ ప్రక్రియను ఇండియన్ రిజిస్ట్రేషన్ యాక్ట్ 1908, ఇండియన్ స్టాంప్ యాక్ట్ 1889 వంటి వివిధ చట్టాలు నియంత్రిస్తాయి. ఈ చట్టాలు ఆస్తి యాజమాన్య హక్కులను చట్టబద్ధంగా నమోదు చేసి వాటిని సంరక్షిస్తాయి. 

ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌కు సంబంధించిన ప్రక్రియ, సంబంధిత ఖర్చులు, చట్టపరమైన అంశాలను సరిగ్గా అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా కొనుగోలుదారులు భవిష్యత్తులో వివాదాలు, ఆర్థిక నష్టాలను నివారించుకోవచ్చు. ఈ గైడ్, ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్ ప్రక్రియను సజావుగా పూర్తిచేసుకునేలా సహాయపడే సమగ్ర దిశానిర్దేశాన్ని అందిస్తుంది.

ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్ ఎందుకు అవసరం.? 

* చట్టపరమైన యాజమాన్యాన్ని నిర్ధారిస్తుంది.

* మోసపూరిత లావాదేవీల నుంచి రక్షిస్తుంది. 

* తనఖా, రుణ సదుపాయాలకు అర్హత కల్పిస్తుంది. అన్నింటికంటే ముఖ్యంగా ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్ అవసరం ఎందుకో తెలుసుకుంటే భద్రతతో కూడిన ఆస్తి కొనుగోలుకు మార్గాన్ని సుగమం చేస్తుంది. 

ప్రయోజనం వివరణ 
చట్టపరమైన యాజమాన్యం

యాజమాన్య హక్కులను ఏర్పాటు చేస్తుంది. ఆస్తి చట్టబద్ధంగా కొనుగోలుదారుకు చెందినదని నిర్ధారిస్తుంది.




మోసానికి వ్యతిరేకంగా రక్షణ

అక్రమ విక్రయాలు, ఆక్రమణలు, డబుల్ లావాదేవీలను నిరోధిస్తుంది.

లోన్ అర్హత

గృహ రుణాల కోసం ఆస్తిని పూచీకత్తుగా ఉపయోగించుకోవచ్చు. 

పన్ను ప్రయోజనాలు

రిజిస్టర్ చేసిన ఆస్తి ఆదాయపు పన్ను చట్టంలోని సెక్షన్లు 80C, 24(b) కింద పన్ను మినహాయింపులను అనుమతిస్తుంది.

ఆస్తి మ్యుటేషన్
వివాద పరిష్కారం

మునిసిపల్ అథారిటీ రికార్డులలో భూమి రికార్డులు మార్పులను నిర్ధారిస్తుంది.
యాజమాన్య వివాదాల విషయంలో రిజిస్టర్డ్ సేల్ డీడ్ చట్టపరమైన రుజువుగా పనిచేస్తుంది.


రిజిస్ట్రేషన్‌ చేయకపోతే ఏం జరుగుతుంది.? 

* చట్టపరమైన ఆధారాలు ఉండవు. 

* యజమానులకు వివాదాలు ఎదురయ్యే అవకాశం ఉంటుంది. 

* గృహ రుణాలు తీసుకోవాలనుకునే వారికి లోన్‌ లభించదు. 

* మీ ఆస్తిని ఎవరికైనా విక్రయించడానికి చట్టపరమైన మద్ధతు లభిచందు. 

* మోసపూరిత హక్కులు ఎక్కువగా ఉండే అవకాశం ఉంటుంది. 

ఆస్తి నమోదును నియంత్రించే చట్టపరమైన విధానం..

* భారతీయ రిజిస్ట్రేషన్ చట్టం 1908 ప్రకారం రూ. 100 కంటే ఎక్కువ విలువైన ఆస్తి లావాదేవీలను కచ్చితంగా రిజిస్ట్రేషన్‌ చేయాల్సిందే. చట్టపరమైన చెల్లుబాటు కల్పించి, ప్రభుత్వ రికార్డుల్లో యజమాని వివరాలను చూపిస్తుంది. 

* ఇండియన్ స్టాంప్ యాక్ట్, 1889 ప్రకారం.. ఆస్తి లావాదేవీలను ధృవీకరించడానికి స్టాంప్ డ్యూటీ చెల్లించటం తప్పనిసరి. ఇక స్టాంప్ డ్యూటీ రేట్లు రాష్ట్రాన్ని, ఆస్తి రకాన్ని బట్టి మారుతూ ఉంటాయి. 

భారతదేశంలో రాష్ట్రాల వారీగా స్టాంప్ డ్యూటీ, రిజిస్ట్రేషన్ ఛార్జీలు..

భారతదేశంలోని వివిధ రాష్ట్రాలలో స్టాంప్ డ్యూటీ, రిజిస్ట్రేషన్ ఛార్జీలు భిన్నంగా ఉంటాయి. ప్రస్తుతం ఉన్న రిజిస్ట్రేషన్‌ ఛార్జీల వివరాలు కింద టేబుల్‌లో.. 

రాష్ట్రంస్టాంప్ డ్యూటీ (పురుషులు)స్టాంప్ డ్యూటీ (మహిళలు)రిజిస్ట్రేషన్ ఛార్జీలు
ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్ అందుబాటులో ఉందా?

మహారాష్ట్ర5%4%
1% (గరిష్ట ₹30,000)
✅ అవును

ఢిల్లీ 6%4%
ఆస్తి విలువలో 1%

✅ అవును
కర్ణాటక5%5%

1% (గరిష్ట ₹30,000)
✅ అవును

తమిళనాడు7%7%ఆస్తి విలువలో 1%
✅ అవును

ఉత్తరప్రదేశ్7%6%ఆస్తి విలువలో 1%
✅ అవును

పశ్చిమ బెంగాల్6%6%
ఆస్తి విలువలో 1%

✅ అవును

గుజరాత్ 4.9%4.9%ఆస్తి విలువలో 1%❌ లేదు
❌ లేదు
పంజాబ్ 6%4%ఆస్తి విలువలో 1%❌ లేదు

గమనిక: మహిళల ఆస్తి యాజమాన్యాన్ని ప్రోత్సహించడానికి అనేక రాష్ట్రాలు మహిళా కొనుగోలుదారులకు స్టాంప్ డ్యూటీపై డిస్కౌంట్స్‌ను అందిస్తుంటాయి. 

భారత్‌లో రిజిస్ట్రేషన్ కోసం పాటించాల్సిన విధానాలు.. 

స్టెప్‌ 1: ఆస్తి విలువను లెక్కించడం

మీరు కొనుగోలు చేస్తున్న లేదా విక్రయిస్తున్న ఆస్తి కనీస విలువను లెక్కిస్తారు. స్టాంప్ డ్యూటీ, రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజును దీని ఆధారంగానే లెక్కిస్తారు. 

స్టెప్‌ 2: స్టాంప్ పేపర్ కొనుగోలు

నాన్-జుడీషియల్ స్టాంప్ పేపర్‌ను ఆన్‌లైన్‌లో లేదా అధీకృత విక్రేత నుంచి కొనుగోలు చేయాల్సి ఉంటుంది. 

స్టెప్‌ 3: సేల్ డీడ్ రూపొందించడం 

లావాదేవీ వివరాలను స్పష్టంగా పేర్కొంటూ, నమోదిత న్యాయవాది ద్వారా సేల్ డీడ్ తయారు చేయించాలి. ఇద్దరు సాక్షుల సమక్షంలో కొనుగోలుదారు, విక్రేత డాక్యుమెంట్‌పై సంతకం చేయాలి.

స్టెప్‌ 4: సబ్-రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయం 

సేల్ డీడ్, గుర్తింపు పత్రాలు, పన్ను రసీదులతో పాటు అవసరమైన ఇతర డాక్యుమెంట్లను సబ్‌ రిజిస్ట్రార్‌ కార్యాలయంలో అందించాల్సి ఉంటుంది. కొనుగోలుదారుతో పాటు విక్రేత బయోమెట్రిక్ ధృవీకరణ (ఫోటో & వేలిముద్ర) పూర్తి చేయాలి.

స్టెప్‌ 5: రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజు చెల్లింపు

అనంతరం రిజిస్ట్రేషన్‌ ఫీజును చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. 

స్టెప్‌ 6: డాక్యుమెంట్ ధృవీకరణ, రిజిస్ట్రేషన్

ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌ చేసే ముందు అన్ని పత్రాలను, గుర్తింపులను సబ్‌ రిజిస్ట్రార్‌ ధృవీకరిస్తారు. 

స్టెప్‌ 7: రిజిస్టర్డ్ డీడ్ సేకరణ

ఫైనల్ రిజిస్టర్డ్ సేల్ డీడ్‌ను 7-15 రోజుల్లో సేకరించవచ్చు.

Watch VIDEO: ఆన్ లైన్ లో మీ ఆస్తిని ఎలా రిజిస్ట్రేషన్ చేసుకోవాలి.? ఎలా ట్రాన్స్ ఫర్ చేసుకోవాలో కింది వీడియోలో చూడండి. 

ఆన్‌లైన్‌ రిజిస్ట్రేషన్‌ సదుపాయం.. 

రిజిస్ట్రేషన్‌ ప్రక్రియను వేగవంతం చేయడంతో పాటు పారదర్శకతను పెంచేందుకు పలు రాష్ట్రాలు ఆన్‌లైన్‌ రిజిస్ట్రేషన్‌ ప్రక్రియను ప్రారంభించాయి. ఇంతకీ ఆన్‌లైన్‌లో రిజిస్ట్రేషన్‌ ఎలా చేసుకోవాలంటే.. 

* ముందుగా రాష్ట్ర రిజిస్ట్రేషన్ పోర్టల్‌ను ఓపెన్‌ చేయాలి. 

* స్టాంప్ డ్యూటీ కాలిక్యులేటర్‌ను ఉపయోగించి ఎంత ఖర్చు అవుతుందో లెక్కించాలి. 

* నెట్ బ్యాంకింగ్, UPI లేదా క్రెడిట్ కార్డ్ ద్వారా ఫీజును చెల్లించాలి. 

* సబ్-రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయంలో ఫిజికల్‌ వెరిఫికేషన్‌ కోసం అపాయింట్‌మెంట్ షెడ్యూల్ చేసుకోవాలి. 

* చివరిగా పూర్తి బయోమెట్రిక్ వెరిఫికేషన్‌, డాక్యుమెంట్‌ సబ్‌బిట్‌ చేసేయాలి. 

ప్రస్తుతం ఆన్‌లైన్‌ రిజిస్ట్రేషన్‌ విధానాన్ని అమలు చేస్తున్న రాష్ట్రాల్లో మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, ఢిల్లీ, తమిళనాడు, ఉత్తరప్రదేశ్ ఉన్నాయి. 

పొరపాటుదీన్ని ఎలా నివారించాలి.?
తప్పు స్టాంప్ డ్యూటీ లెక్కింపురాష్ట్ర పోర్టల్ లో అధికారిక ఆన్ లైన్ స్టాంప్ డ్యూటీ కాలిక్యులేటర్ ను ఉపపయోగించండి. 
అసంపూర్ణ డాక్యుమెంటేషన్అవసరమైన అన్ని చట్టపరమైన డాక్యుమెంట్స్ కచ్చితంగా నిర్ధారించుకోవాలి. 
వెరిఫికేషన్ లో జాప్యం ఎక్కువసేపు వేచి ఉంచకుండా ఉండడానికి ముందగానే అపాయింట్ మెంట్ షెడ్యూల్ చేయండి. 
ఎన్ కంబరెన్స్ సర్టిఫికెట్ ను విస్మరిస్తోంది.ఆస్తికి చట్టపరమైన వివాదాలు లేవని నిర్ధారించుకోవడానికి ఎన్ కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ (EC)ని ధృవీకరించాలి. 

రిజిస్ట్రేషన్‌కు సంబంధించి వచ్చే కొన్ని ప్రశ్నలు వాటికి జవాబులు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.. 

1) ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌ తప్పనిసరిగా చేయాలా.? 

అవును, భారతీయ రిజిస్ట్రేషన్ చట్టం 1908 ప్రకారం రూ. 100 కంటే ఎక్కువ విలువైన అన్ని ఆస్తి లావాదేవీలను తప్పనిసరిగా నమోదు చేయాలి. ఇది చట్టపరమైన యాజమాన్యాన్ని నిర్ధారించడంతో పాటు, భవిష్యత్తులో వివాదాలను నివారించేందుకు సహాయపడుతుంది.

2) ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌కు ఎంత సమయం పడుతుంది?

రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయంలోని పనిభారం, డాక్యుమెంట్ వెరిఫికేషన్ వేగాన్ని బట్టి సాధారణంగా 7-15 రోజుల సమయంలో రిజిస్ట్రేషన్ పూర్తవుతుంది.

3) నేను నా ఆస్తిని ఆన్‌లైన్‌లో రిజిస్ట్రేషన్‌ చేసుకోవచ్చా.? 

కొన్ని రాష్ట్రాలు పాక్షిక ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్‌ను అనుమతిస్తున్నాయి. ఇందులో మీరు ఫీజులు చెల్లించడం, అపాయింట్‌మెంట్ బుక్ చేసుకోవచ్చు. అయితే, సబ్-రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయంలో ఫిజికల్ రిజిస్ట్రేషన్‌ తప్పనిసరి.

4) నేను నా ఆస్తిని రిజిస్టర్ చేయకపోతే ఏమి జరుగుతుంది?

* చట్టపరమైన యాజమాన్య రుజువు ఉండదు.

* యాజమాన్యంపై వివాదాలు తలెత్తే అవకాశం ఉంటుంది. 

* హౌజ్‌లోన్‌ పొందలేదు. 

* ఆస్తిని చట్టబద్ధంగా విక్రయించలేరు అదే విధంగా బదిలీ చేయలేరు. 

5) ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌కు అవసరమైన పత్రాల ఏంటి.? 

* సేల్ డీడ్ (యాజమాన్య బదిలీకి రుజువు)

* ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ (EC) – చట్టపరమైన ఇబ్బందులు లేవని నిర్ధారించడానికి. 

* ఐడీ ప్రూఫ్‌ (ఆధార్ కార్డు, PAN కార్డు మొదలైనవి)

* ఆస్తి కార్డ్/మ్యుటేషన్ రికార్డులు (యాజమాన్య చరిత్రను నిర్ధారించేందుకు)

* స్టాంప్ డ్యూటీతో పాటు రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజు రసీదు (చెల్లింపు రుజువు)

6) మహిళలకు స్టాంప్ డ్యూటీలో తగ్గింపు లభిస్తుందా?

అవును, అనేక రాష్ట్రాలు మహిళలకు తక్కువ స్టాంప్ డ్యూటీ రేట్లను అందిస్తున్నాయి. ఈ తగ్గింపు అనేది ఆయా రాష్ట్రాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. 

7) ఒకటికంటే ఎక్కువ పేర్లపై రిజిస్ట్రేషన్‌ చేసుకోవచ్చా.? 

అవును, ఒక ఆస్తిని ఒకరి కంటే ఎక్కువ మంది పేర్లతో నమోదు చేసుకోవచ్చు. అయితే రిజిస్ట్రేషన్ ప్రక్రియలో అందరూ హాజరుకావాల్సి ఉంటుంది. 

8) ఆలస్యంగా ఆస్తిని రిజిస్టర్ చేస్తే జరిమానా ఉంటుందా.? 

ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌ను నాలుగు నెలల్లోపు పూర్తి చేయకపోతే, జరిమానా విధిస్తారు. కొన్ని సందర్భాల్లో లావాదేవీ చెల్లుబాటు కాకపోవచ్చు.

9) మైనర్ పేరు మీద ఆస్తిని నమోదు చేయవచ్చా?

అవును మైనర్ ఆస్తిని కలిగి ఉండవచ్చు. కానీ ఆ ఆస్తిని చట్టపరమైన సంరక్షకుడు నిర్వహించాల్సి ఉంటుంది. 

10) ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ (EC) అంటే ఏమిటి? ఎందుకు అవసరం?

ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ (EC) ఆస్తిపై ఎలాంటి చట్టపరమైన బాధ్యతలు లేదా పెండింగ్ లోన్లు లేవని ధృవీకరిస్తుంది. ఇది లోన్స్‌ పొందేందుకు ఉపయోగపడుతుంది. 

11) కొనుగోలుదారు లేకుండానే ఆస్తిని రిజిస్టర్ చేయవచ్చా?

అవును, కొనుగోలుదారు లేదా విక్రేత హాజరుకాలేని పరిస్థితిలో, పవర్ ఆఫ్ అటార్నీ (PoA) ద్వారా నామినేట్ చేసిన వ్యక్తి రిజిస్ట్రేషన్‌ను పూర్తి చేయవచ్చు.

12) ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్ ఖర్చు ఎంత ఉంటుంది?

మొత్తం ఖర్చులో ఈ చార్జీలు ఉంటాయి:

* స్టాంప్ డ్యూటీ – 4% నుంచి 7% వరకు (రాష్ట్రాన్ని బట్టి మారుతుంది)

* రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజు – సాధారణంగా 1% (కొన్ని రాష్ట్రాల్లో పరిమితమైన మొత్తం)

* లీగల్ అండ్‌ డాక్యుమెంటేషన్ ఛార్జీలు – న్యాయవాది ఫీజులు, డ్రాఫ్టింగ్ ఛార్జీలు మొదలైనవి

13) వ్యవసాయ భూమిని వ్యక్తిగతంగా నమోదు చేయవచ్చా?

అవును, అయితే, కొన్ని రాష్ట్రాలు వ్యవసాయేతర వ్యక్తులు వ్యవసాయ భూమిని కొనుగోలు చేయకుండా నిబంధనలు విధిస్తాయి. కాబట్టి, ప్రాంతానికి సంబంధించిన భూ చట్టాలను ముందుగా తనిఖీ చేయడం మంచిది.

14) రిజిస్ట్రేషన్‌కు ముందు ఆస్తి చట్టపరమైన స్టేటస్‌ను ఎలా ధృవీకరిస్తారు.? 

ధృవీకరణకు అవసరమైన ముఖ్యమైన పత్రాలు:

* ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ (EC)

* టైటిల్ డీడ్ చరిత్ర

* మున్సిపల్ పన్ను రికార్డులు

* RERA నమోదు (వర్తిస్తే)

15) అసలు యజమాని మరణించిన తర్వాత ఆస్తి యాజమాన్యాన్ని ఎలా అప్‌డేట్ చేయాలి?

వారసత్వం వీలునామా లేదా వారసత్వ ధృవీకరణ పత్రం ఆధారంగా ఆస్తి బదిలీ చేయవచ్చు. దీనికై స్థానిక మున్సిపల్ కార్యాలయంలో మ్యుటేషన్ ప్రాసెస్ పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుంది. 

16) రిజిస్ట్రేషన్ అయిన ఆస్తిపై కోర్టులో వివాదం కలుగుతుందా.? 

అవును మోసపూరిత క్లెయిమ్‌లు, అస్పష్టమైన టైటిల్‌లు లేదా ఇతర చట్టపరమైన సమస్యలు ఉన్నట్లయితే, నమోదిత ఆస్తిపై కోర్టులో వివాదం తలెత్తే అవకాశం ఉంది.

17) ఆస్తి రిజిస్ట్రేషన్‌లో సాధారణంగా జరిగే తప్పులు ఏంటి?

ఈ పొరపాట్లను నివారించండి:

* సరికాని స్టాంప్ డ్యూటీ లెక్కింపు – సరైన రేట్లను ధృవీకరించడానికి రాష్ట్ర పోర్టల్‌లను తనిఖీ చేయండి.

* ఎన్‌కంబరెన్స్ సర్టిఫికేట్ లేకపోవడం – ఆస్తిపై ఎలాంటి చట్టపరమైన సమస్యలు లేవని నిర్ధారించుకోండి.

* ధృవీకరణలో జాప్యం – ముందుగా అపాయింట్‌మెంట్ షెడ్యూల్ చేసుకోవడం మంచిది.

* అసంపూర్ణ డాక్యుమెంటేషన్ – అన్ని అవసరమైన పత్రాలను సమర్పించే ముందు కచ్చితంగా చెక్ చేయండి.