104 ఉపగ్రహాలను అంతరిక్షంలోకి పంపి నింగిపై చెరగని సంతకం పెట్టిన ఇస్రో గురించి చాలా తక్కువ మందికి తెలిసిన విశేషాలు ఇవీ...
1). SDSC అంటే సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్. అలాగే, SHAR అంటే Sriharikota High Altitude Range.
ఇక్కడి నుంచి ఏ రాకెట్ ప్రయోగించినా ముందుగా చెంగాళ్లమ్మ తల్లికి, తిరుమల వేంకటేశ్వర స్వామికి
పూజలు చేశాకే పని ప్రారంభిస్తారు.
2). శ్రీహరికోట అనే దీవి విజయవాడ నుంచి చెన్నై వెళ్లే రైలుమార్గం లో ఉన్న సూళ్లూరుపేట అనే రైల్వే స్టేషన్ నుంచి 21 కిలోమీటర్లు దూరం లో ఉంది.
3). శ్రీహరికోట ఒక ద్వీపం. ఒక పక్క సముద్రం, ఒక పక్క పులికాట్ సరస్సు ఉంటుంది. మనం ఎప్పుడూ వింటూ ఉండే Buckingham కెనాల్ కి ఒడ్డున ఉంటుంది.
4). శ్రీహరికోట ద్వీపం మొత్తం 44, 000 ఎకరాల్లొ విస్తరించి ఉంది. అంటే ప్రస్తుత ఏపీ రాజధాని అమరావతి కన్నా కొంచెం పెద్దదన్న మాట. ఎక్కువ భూభాగంలో అడవులు ఉంటాయి. ఈ అడవులలో అడవి దున్నలు, పాములు, జింకలు వంటి వన్యప్రాణులు ఉంటాయి. ఎక్కువ అడవులు ఉండడం వల్ల వేసవి లో కూడా చల్ల గా ఉంటుంది.
5). ఒకానొక సమయంలో రాకెట్ ను సైకిళ్ళ మీద ప్రయోగానికి తీసుకునివెళ్లే వారు. మొదటిగా సౌండింగ్ రాకెట్స్ ను ప్రయోగించేవారు.
6). ఈ ప్రాంతం సముద్రం ఒడ్డున కోల గా ఉండడం వల్ల ఏమైనా అనుకోని పొరపాటు వల్ల రాకెట్ విఫలం అయితే సముద్రంలో పడిపోయేలా ఉంటుంది. సముద్రం లోకి వెళ్లేందుకు ఎవరికీ అనుమతి ఉండదు.
7). ఇక్కడ సముద్రం చాలా అందం గా ఉంటుంది. గోవా లో ఉన్నట్టు బాగా నీలం రంగు లో సముద్రం ఉంటుంది. అందులో పని చేసే వాళ్ళకి అప్పుడప్ప్పుడు వెళ్ళే అవకాశం ఉంది.
8). సామాన్యులకు లోపలి కి వెళ్లే అనుమతి దొరకడం చాలా కష్టం. మన దేశ సరిహద్దు లో ఉండే CRPF, BSF జవానులు నిత్యం గస్తీ కాస్తూ ఉంటారు.
9). లోపలికి ఫోన్ కాదు కదా, చిన్న ఎలక్ట్రానిక్ వస్తువు కూడా తీసుకువెళ్ళనీయరు. మూడు చోట్ల CRPF జవానులు సోదా చేశాకనే లోపలికి పంపిస్తారు.
10). ఇక్కడ ప్రస్తుతానికి రెండు లాంచ్ ప్యాడ్లు ఉన్నాయి. వాటి చుట్టూ హై వోల్టాజ్ ఎలక్ట్రానిక్ ఫెన్సింగ్ నిత్యం ఉంటుంది. ఇంకొకటి నిర్మాణం లో ఉంది. అది పూర్తి అవడానికి మూడేళ్లు పడుతుంది.
11). ఒక లాంచ్ ప్యాడ్ నందు అసెంబ్లీ హాల్ (రాకెట్ ను తయారు చేసే చోటు ) కిలోమీటర్ దూరం లో ఉంటుంది. అసీంబ్లీ హాలు నుంచి రైల్వే ట్రాక్ వంటి వాటి మీద రెండు పెద్ద లారీలు రాకెట్ ను ప్యాడ్ కు తరలిస్తారు.
12). ఇంకో లాంచ్ పాడ్ నుంచి అసెంబ్లీ హాలు కిలోమీటర్ వెనక్కి వెళ్తుంది. అంటే అసెంబ్లీ హాలు కదిలేలా తయారు చేశారు.
13). సాధారణం గా మనం లాంచ్ పాడ్ చూసి దానికింద ఏమి ఉండదు అనుకుంటాం. కానీ దాని కింద త్రిభుజం బోర్లించిన ఆకారం లో 200 అడుగులు లోతు ఉంటుంది. కింద నీరు వచ్చేలా హై స్పీడ్ నాజిల్సు ఉంటాయి. 200000 లీటర్లు సరిపడా నీరు ఒకొక్క నాజిల్ నుంచి వస్తుంది. రాకెట్ వేడిని తట్టుకునేందుకు ఇలా చేస్తారు.
14). ప్రయోగం జరుగుతున్నప్పుడు 7 కిలోమీటర్లు చుట్టు పక్కల ఏ ప్రాణి ఉండదు. ఉన్నా బ్రతకదు. లాంచ్ పాడ్ పక్కన రెండు భారీ లైటినింగ్ అరెస్ట్లు ఉంటాయి. అంటే పిడుగులు పడినా ప్యాడ్ కి ఏమి కాకుండా అవి తీసుకుంటాయ్.
15). వాటికీ కెమెరాలు అమర్చబడి ఉంటాయి. సాధారణ కెమెరా తో ఆ చిత్రాలను బంధించడం కుదరదు. ISRO సౌజన్యం లేనిదే ఆ చిత్రాలు బయటకి రావు.
16). శాస్త్రవేత్తలు కూర్చుని ఉండే స్థలాన్ని కమాండ్ కంట్రోల్ సెంటర్ అంటారు. అక్కడ VVIP లకు మాత్రమే అనుమతి. ప్రయోగం పూర్తి అయిన వెంటనే ఒక అగ్నిమాపక దళం వచ్చి పరిస్థితులు అన్ని సక్రమం గా ఉన్నాయి అని తేల్చిన తర్వాతే అక్కడకి ఇతరులను అనుమతిస్తారు.
17). లాంచ్ ఆయిన ప్రతి సారి ప్యాడ్లకు పెయింట్ వర్క్ చేస్తారు. అంత వేడి వల్ల పెయింట్ అంత కరిగిపోతుంది.
18). స్పేస్ మ్యూజయం లో అన్ని మోడళ్లను ప్రదర్శన కు ఉంచుతారు. అక్కడికి మొబైల్ ఫోన్ లను అనుమతిస్తారు. చాలా అబ్బురపరిచే విషయాలు ఆ ప్రదర్శన శాల లో ఇన్నాయి.
19). ISRO కింద దాదాపు 800 కంపెనీలు పని చేస్తాయి. ఒకొక్క పార్ట్ ఒక దగ్గర తయారు అవుతుంది. ISRO వాటి అన్నింటికీ పెద్దన్న పాత్ర పోషిస్తుంది....
20). దాదాపు 150 అడుగుల వెడల్పు లో ఒక భారీ antenna ఉంటుంది. అంటే మన డిష్ టీవీ కి ఉండే డిష్ లాగా అన్నమాట. దాని నుంచే రాకెట్ ట్రాకింగ్ అవుతుంది. అది కొంత దూరం వరకే పని చేస్తుంది. ఆ పరిధి దాటితే అండమాన్ దీవుల్లో ఇంకో ట్రాకింగ్ సిస్టం ఉంది. అక్కడి నుంచి సంకేతాలు అందుతాయి. అది కూడా దాటితే Antarctica లో ISRO కి ట్రాకింగ్ స్టేషన్ ఉంది. అక్కడ నుంచి కూడా సమాచారం అందుతుంది.
