UPI: యూపీఐ పేమెంట్స్‌ అంటే ఏంటి? ఎలా పనిచేస్తుంది? దీని ప్రధాన ఉద్దేశం ఏంటి? పూర్తి వివరాలు..

17

యూపీఐ అంటే.. యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్‌ అని అర్థం. ఈ వ్యవస్థను నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI) అభివృద్ధి చేసింది. ఈ రియల్ టైమ్ పేమెంట్ సిస్టమ్ ద్వారా స్మార్ట్‌ఫోన్‌లను ఉపయోగించి నిర్దిష్ట బ్యాంక్ ఖాతాల మధ్య డబ్బు బదిలీని సులభతరం చేస్తుంది. 

27

యూపీఐ పేమెంట్‌ విధానం ద్వారా యూజర్లు ఎవరికైనా డబ్బు పంపడానికి, ఏదైనా బిల్లు చెల్లించడానికి, యాప్స్‌ ద్వారా ఖాతాలను నిర్వహించడానికి అనుమతిస్తుంది. డిజిటల్ చెల్లింపులను సులభతరం చేయడంలో దాని పాత్రను అర్థం చేసుకోవడానికి యూపీఐ ఉపయోగపడుతుంది. చేతిలో నగదు లేకపోయినా లావాదేవీలు చేసేందుకు యూపీఐ వ్యవస్థ ఉపయోగపడుతుంది. ప్రతీ ఒక్కరికీ ఇంటర్నెట్‌ అందుబాటులోకి రావడం, స్మార్ట్‌ఫోన్‌ల ఉపయోగం పెరగడంతో యూపీఐ పేమెంట్స్‌ ఎక్కువవుతాయి.  

యూనిఫైడ్ పేమెంట్ ఇంటర్‌ఫేస్ అంటే ఏంటి?

యూనిఫైడ్‌ పేమెంట్స్‌ ఇంటర్‌ఫేస్ వ్యవస్థను నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా అభివృద్ధి చేసింది. ఈ రియల్-టైమ్ పేమెంట్ సిస్టమ్ ద్వారా స్మార్ట్‌ఫోన్‌లను ఉపయోగించి నిర్దిష్ట బ్యాంక్ ఖాతాల మధ్య డబ్బు బదిలీని సులభతరం చేస్తుంది. యూపీఐ యాప్‌ల ద్వారా ఒకరి నుంచి మరొకరికి డబ్బులు పంపించుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా మొబైల్‌ రీఛార్జ్‌, డీటీహెచ్‌తో పాటు పలు రకాల బిల్లులను చెల్లించవచ్చు. క్యూఆర్‌ కోడ్‌, వర్చువల్ చెల్లింపు చిరునామాలు (VPAలు) లేదా UPI-నమోదిత మొబైల్ నంబర్‌ల ద్వారా చెల్లింపులను చేసుకోవచ్చు. 

ఇది కూడా చదవండి: UPI Lite UPI లైట్.. పిన్ లేకుండా ట్రాన్సాక్షన్.. అప్డేట్ గమనించారా?

37

యూనిఫైడ్ పేమెంట్ ఇంటర్‌ఫేస్  ఎలా పనిచేస్తుంది?                  

1) వినియోగదారులు ఎలా నమోదు చేసుకుంటారు?

UPIని ఉపయోగించడానికి, వినియోగదారులు ముందుగా PhonePe, Google Pay, Paytm మొదలైన UPI పేమెంట్‌ యాప్స్‌ను డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకోవాలి. యాప్‌ను ఇన్‌స్టాల్ చేసిన తర్వాత, వారు తమ బ్యాంక్ ఖాతాను లింక్ చేయడం ద్వారా వర్చువల్ చెల్లింపు చిరునామా (VPA)ని డెవలప్‌ చేస్తారు. ఉదాహరణకు user@bankname, ఇది వినియోగదారు UPI IDగా పనిచేస్తుంది.

2) లావాదేవీని ఎలా ప్రారంభించాలి.? 

ఒక యూజర్‌ యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్‌ చేయడానికి ఆసక్తి చూపిస్తే.. రిసీవర్‌ వీపీఏ ఐడీ లేదా క్యూ ఆర్‌ కోడ్‌, లేదా మొబైల్‌ నెంబర్‌ను ఎంటర్‌ చేసి డబ్బులు పంపించవచ్చు. 

3) యూపీఐ పిన్‌: 

యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్‌ పూర్తి చేయాలంటే యూపీఐ పిన్‌ను ఎంటర్‌ చేయాల్సి ఉంటుంది. రిజిస్ట్రేషన్ చేసుకునే సమయంలో యూజర్లు ఆరు అంకెల పిన్‌ను సెలక్ట్‌ చేసుకోవాల్సి ఉంటుంది. 

4) లావాదేవీ ప్రక్రియ నియమాలు:

UPI పిన్ నమోదు చేసిన తర్వాత, యాప్ UPI సర్వర్‌కు చెల్లింపు అభ్యర్థనను పంపుతుంది. సర్వర్ వినియోగదారు అభ్యర్థనను ధృవీకరిస్తుంది. వినియోగదారు బ్యాంకు, గ్రహీత బ్యాంకును సంప్రదించడం ద్వారా మొత్తం ప్రక్రియను పూర్తి చేస్తుంది.

5) లావాదేవీని నిర్ధారించండి:

బ్యాంకులు లావాదేవీని నిర్ధారించిన తర్వాత, చెల్లింపు విజయవంతమైందా లేదా వైఫల్యం చెందిందా అనే సందేశాన్ని వినియోగదారుడు అందుకుంటారు. మీరు ఎవరికైనా విజయవంతంగా రూ. 1000 పంపారని అనుకుందాం, యాప్ "merchant@bankname తో ₹1000 చెల్లింపు విజయవంతమైంది" వంటి సందేశాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది.

6) క్షణాల్లోనే బ్యాలెన్స్‌ ట్రాన్స్‌ఫర్‌: 

UPI వ్యవస్థను ఉపయోగించడం వల్ల బ్యాంకుల మధ్య నిధులను తక్కువ సమయంలోనే ట్రాన్స్‌ఫర్‌ చేసుకోవచ్చు. ఒకప్పుడు బ్యాంకుల్లో క్యూ కట్టే వారు కానీ ప్రస్తుతం చిన్న క్లిక్‌తో డబ్బులు ట్రాన్స్‌ఫర్‌ అవుతాయి. 

పుష్: UPIలోని పుష్ లావాదేవీలు వినియోగదారులు తమ ఖాతాల నుంచి నేరుగా చెల్లింపులను ప్రారంభించడానికి అనుమతిస్తాయి. తద్వారా వారు గ్రహీతకు నిధులను బదిలీ చేయవచ్చు. ఈ పద్ధతిని సాధారణంగా షాపింగ్ చేయడానికి, బిల్లులు చెల్లించడానికి లేదా స్నేహితులు, కుటుంబ సభ్యులకు డబ్బు పంపడానికి ఉపయోగిస్తారు.

1) లావాదేవీలను ఎలా ప్రారంభించాలి.? 

లావాదేవీని ప్రారంభించడం: కస్టమర్‌లు తమ UPI యాప్‌ ఓపెన్‌ చేసి డబ్బు పంపాలనుకుంటున్న వారి వివరాలు, అమౌంట్‌ను ఎంటర్‌ చేయాలి. 

అభ్యర్థనను రూట్ చేయడం: కస్టమర్ యాప్ లావాదేవీ అభ్యర్థనను వారి పంపే చెల్లింపు సేవా ప్రదాత (PSP)కి ఫార్వార్డ్ చేస్తుంది. ఇది మధ్యవర్తిగా పనిచేస్తుంది.

NPCI ద్వారా ధృవీకరణ: UPI లావాదేవీలను పర్యవేక్షించే నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI)కి PSP ఒక అభ్యర్థనను పంపుతుంది.

బ్యాంక్ ధృవీకరణ: పంపినవారి బ్యాంకు లావాదేవీ ప్రామాణికతను ధృవీకరిస్తుంది, ఖాతా బ్యాలెన్స్‌ను తనిఖీ చేసి, కస్టమర్ క ఆధారాలను నిర్ధారిస్తుంది.

ఆథరైజేషన్: ధృవీకరణ తర్వాత, పంపినవారి బ్యాంక్ లావాదేవీకి ఆథరైజేషన్ ఇస్తుంది. లావాదేవీని సురక్షితంగా ఉంచడానికి డిజిటల్ సంతకాన్ని క్రియేట్‌ చేస్తుంది. 

2) ధృవీకరణ, నిధుల బదిలీ:

వివరాల భాగస్వామ్యం: ధృవీకరణ, రూటింగ్ కోసం PSP పంపినవారి బ్యాంక్ వివరాలను UPI వ్యవస్థతో పంచుకుంటుంది.

నిధుల మినహాయింపు: NPCI ఖాతా వివరాలు, బ్యాలెన్స్‌అమౌంట్‌ను చెక్‌ చేస్తుంది.  తగినంత నిధులు అందుబాటులో ఉంటే, NPCI పంపినవారి ఖాతా నుంచి డబ్బులు కట్ అవుతాయి. 

గ్రహీతకు క్రెడిట్: గ్రహీత బ్యాంకు లావాదేవీ మొత్తాన్ని స్వీకరించి గ్రహీత ఖాతాలో జమ చేస్తుంది. లావాదేవీ సమాచారాన్ని నిర్ధారిస్తుంది.

లావాదేవీ నిర్ధారణ: UPI సర్వర్ కస్టమర్ యాప్‌కు ప్రతిస్పందనను పంపుతుంది. విజయవంతమైన లావాదేవీని నిర్ధారిస్తుంది, పేమెంట్‌ ఐడీ అందిస్తుంది. 

ఈ చెల్లింపు వ్యవస్థ ప్రయోజనాలు ఏంటి?

UPI చెల్లింపుల కోసం ఇప్పటికే ఉన్న నేషనల్ ఎలక్ట్రానిక్ ఫండ్స్ ట్రాన్స్‌ఫర్ (NEFT), రియల్-టైమ్ గ్రాస్ సెటిల్‌మెంట్ (RTGS), ఇమ్మీడియట్ పేమెంట్ సర్వీస్ (IMPS) వ్యవస్థలపై ఆధారపడుతుంది. ఇవి డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థలు UPIకి వెన్నెముకగా పనిచేస్తాయి, ఇది బ్యాంకుల మధ్య నిధుల సజావుగా బదిలీని నిర్ధారిస్తుంది. లావాదేవీలను చాలా సులభతరం చేస్తుంది, సురక్షితంగా, సకాలంలో పేమెంట్‌ జరిగేలా చేస్తుంది. 

ఇది కూడా చదవండి:  యూపీఐ పేమెంట్స్‌ చేసే వారికి 'దబిడి దిబిడే'.. అసలు విషయం ఏంటంటే.

47

UPI పేమెంట్‌ ఫీచర్స్‌ ఇవే: 

* UPI అనేది వేగవంతమైన, రియల్-టైమ్ వ్యవస్థ, ఇది సంవత్సరంలో 356 రోజులు 24*7 అందుబాటులో ఉంటుంది, క్షణాల్లో డబ్బును బదిలీ చేయగలదు.

* UPI అనేది వ్యక్తులు లేదా ఆన్‌లైన్ వ్యాపారులు బ్యాంకుల ద్వారా సందేశం పంపడం ద్వారా చెల్లింపులను అభ్యర్థించడానికి అనుమతించే ఏకైక చెల్లింపు వ్యవస్థ. ఈ సౌకర్యం NEFT, IMPS వంటి పాత వ్యవస్థలలో అందుబాటులో లేదు.

* UPI ద్వారా చెల్లింపులు చేయడానికి లేదా నిధులను అభ్యర్థించడానికి NPCI ఎటువంటి అదనపు ఛార్జీలను వసూలు చేయదు. అందువల్ల, పీర్-టు-పీర్ లావాదేవీల కోసం వ్యక్తులు చేసే UPI చెల్లింపులు పూర్తిగా ఉచితం.

* రిపీట్‌ చెల్లింపుల కోసం NPCI అందించే UPI ఆటోపే ఫంక్షన్ మీ యుటిలిటీ బిల్లులను సకాలంలో చెల్లించే సౌలభ్యాన్ని మీకు అందిస్తుంది.

UPI లావాదేవీ పరిమితులు, ఛార్జీలు: 

* UPI లావాదేవీలు కొన్ని పరిమితులు, కనీస ఛార్జీలతో వస్తాయి, ఇది వినియోగదారులకు ఆర్థిక ఎంపికగా మారుతుంది.

* UPI లావాదేవీ పరిమితులు: UPI వినియోగదారులు ఒక్కో లావాదేవీకి రూ. 1 లక్ష వరకు బదిలీ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది. రోజుకు గరిష్టంగా రూ. 20 లావాదేవీలు. ఈ పరిమితి బ్యాంక్, నిర్దిష్ట UPI-ప్రారంభించిన యాప్‌ ద్వారా మార్చుకోవచ్చు. 

* ఛార్జీలు: సాధారణంగా, వినియోగదారులకు UPI లావాదేవీలు ఉచితం. అయితే, కొన్ని బ్యాంకులు వారి విధానాలను బట్టి పునరావృత చెల్లింపులు లేదా వ్యాపారి లావాదేవీలు వంటి కొన్ని సేవలకు నామమాత్రపు ఛార్జీలను విధించవచ్చు.

UPI ద్వారా పరిష్కరించే సమస్యలు: 

డిజిటల్ చెల్లింపుల ద్వారా అంతకు ముందు ఉన్న సమస్యలకు యూపీఐ సమర్థవంతంగా పరిష్కరిస్తుంది. 

ఇది నగదు తీసుకెళ్లాల్సిన అవసరాన్ని తొలగిస్తుంది, దొంగతనం లేదా నష్టం జరిగే ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది.

చెక్కులు, డబ్బులు డిపాజిట్ చేయడం వంటి ఇబ్బందుల నుండి మిమ్మల్ని ఉపశమనం కలిగిస్తుంది. 

దీనివల్ల లావాదేవీల కోసం బ్యాంకు లేదా ATMకి వెళ్లాల్సిన అవసరం ఉండదు. 

UPI చెల్లింపులను ఉపయోగించడం ఎలా ప్రారంభించాలి?

UPI ఉపయోగించి సజావుగా డిజిటల్ లావాదేవీలు జరిగేలా చూసుకోవడానికి, కొన్ని ప్రాథమిక అవసరాలు ఉండాలి:

ముందుగా మీరు UPI-ఎనేబుల్డ్ అప్లికేషన్‌లకు మద్దతు ఇవ్వగల నమ్మకమైన ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్‌తో కూడిన స్మార్ట్‌ఫోన్‌ను కలిగి ఉన్నారని నిర్ధారించుకోవాలి.

UPI సేవలను అందించే బ్యాంకుతో ఖాతా యాక్టివ్‌గా ఉండాలి.

మీ మొబైల్ నంబర్‌ను ధృవీకరించడానికి, ఆ నంబర్ మీ బ్యాంక్ ఖాతాకు లింక్ అయ్యిందని నిర్ధారించుకోవాలి. 

UPI సేవలను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించడానికి యాక్టివ్ ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ అవసరం.

ఇది కూడా చదవండి:  ఆర్టీసీ బస్సుల్లో ప్రయాణించే మగవారికి గుడ్‌ న్యూస్‌.. ఇక ఆ సమస్య తీరినట్లే

57

వ్యాపారులకు UPI ప్రయోజనాలు:

UPI అనేది వ్యాపారులకు అనుకూలమైన వ్యవస్థ. ఈ పద్ధతి సాంప్రదాయ పద్ధతికి ప్రత్యామ్నాయంగా ఉంటుంది. UPI సెకన్లలో వేగవంతమైన బదిలీలను నిర్ధారిస్తుంది. ఈ వేగవంతమైన పరిష్కార ప్రక్రియ నగదు ప్రవాహాన్ని నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. వ్యాపారులు త్వరగా నిధులను పొందటానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

మెరుగైన భద్రత:

డిజిటల్ యుగంలో, భద్రత అత్యంత ముఖ్యమైంది. UPI ఇందులో ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుంది. 2FA, బయోమెట్రిక్ ధృవీకరణతో సహా మల్టీ లేయర్‌ ప్రొటెక్షన్‌ ప్రోటోకాల్‌ UPI ప్రతి లావాదేవీని అనధికార యాక్సెస్ నుంచి రక్షణ కల్పిస్తుంది. 

మెరుగైన కస్టమర్ సంతృప్తి:

UPI వ్యాపారులకు ప్రత్యక్షంగా ప్రయోజనం చేకూర్చడమే కాకుండా మొత్తం కస్టమర్ అనుభవాన్ని కూడా మెరుగుపరుస్తుంది. UPI అందించే సౌలభ్యం, వేగాన్ని కల్పిస్తుంది. 

ఇంటిగ్రేషన్ సులభం:

డెవలపర్లతో పాటు సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ఉన్న వ్యాపారులకు, UPI బాగా నిర్మాణాత్మకమైన ఇంటిగ్రేషన్ ప్రక్రియను అందిస్తుంది. అనేక చెల్లింపు గేట్‌వేలు, ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు UPI సేవలను ఆన్‌లైన్ స్టోర్‌లు, అప్లికేషన్‌లలో సులభంగా ఏకీకృతం చేయడానికి వీలు కల్పించే APIలను అందిస్తాయి.

తగ్గిన లావాదేవీ ఖర్చులు:

సాంప్రదాయ చెల్లింపు పద్ధతులు లేదా కార్డ్ ఆధారిత చెల్లింపులతో పోలిస్తే UPI లావాదేవీలు సాధారణంగా తక్కువ రుసుములను కలిగి ఉంటాయి. లావాదేవీ ఖర్చులు తగ్గడం వల్ల చెల్లింపులను అంగీకరించడానికి ఇది సరసమైన ఎంపిక. వ్యాపార యజమానుల మొత్తం ఆర్థిక ఆరోగ్యాన్ని పెంచుతుంది.

ఇది కూడా చదవండి: యూపీఐ సేవల్లో కీలక మార్పు.. ఇకపై యూపీఐ లైట్‌లో కూడా ఆ ఫీచర్‌

67

యూపీఐకి సంబంధించి తలెత్తే ప్రాథమిక ప్రశ్నలు, సమాధానాలు.? 

ప్ర: UPI ఉపయోగించడానికి ATM అవసరమా.?

జ. లేదు, UPIని ఉపయోగించడానికి మీకు బ్యాంక్ ఖాతా, ఇంటర్నెట్ సదుపాయం ఉన్న మొబైల్ ఫోన్ మాత్రమే అవసరం. మీ బ్యాంక్ ఖాతాను UPI-ప్రారంభించిన యాప్‌తో లింక్‌ చేయాలి. 

ప్ర: UPI ఉపయోగించి నేను ఎంత డబ్బు బదిలీ చేయగలను?

A: మీరు UPIని ఉపయోగించి రోజుకు 1 లక్ష టాకా వరకు బదిలీ చేయవచ్చు.

ప్ర: UPI చెల్లింపులకు ఏదైనా గరిష్ట పరిమితి ఉందా?

జ. అవును, UPI లావాదేవీలకు గరిష్ట పరిమితి ప్రతి 24 గంటలకు ఒక ఖాతాకు 1 లక్ష రూపాయలు. కొన్ని బ్యాంకులు తక్కువ పరిమితులను కలిగి ఉండవచ్చు. వ్యాపారులు గరిష్టంగా 2 లక్షల రూపాయల వరకు UPI లావాదేవీలు చేయవచ్చు.

ప్ర: UPI చెల్లింపులు సురక్షితమేనా?

జ: అవును, UPI చెల్లింపులు సురక్షితం. వీటిని రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా, NPCI నియంత్రిస్తాయి. Paytm వంటి చెల్లింపు యాప్‌లు అన్ని మార్గదర్శకాలను అనుసరిస్తాయి. చెల్లింపులను రిజిస్టర్డ్ సిమ్ కార్డ్ లేదా మొబైల్ నంబర్ ఉన్న ఫోన్ నుంచి మాత్రమే ప్రారంభించవచ్చు. రహస్య UPI పిన్ నిర్ధారణ అవసరం.

ప్ర: నేను UPI ద్వారా 2 లక్షల రూపాయలు బదిలీ చేయవచ్చా?

జ. లేదు, ఒకే UPI లావాదేవీకి గరిష్ట పరిమితి 1 లక్ష రూపాయలు.

ఇది కూడా చదవండి:  UPI కొత్త రూల్.. యూజర్లు మరింత సేఫ్!

77

ప్ర: UPI చెల్లింపు ఎలా పని చేస్తుంది?

A: UPI చెల్లింపులు చేయడానికి, మీరు మీకు నచ్చిన చెల్లింపు యాప్‌లో UPI ఖాతాను సృష్టించుకోవాలి. సెటప్ చేసిన తర్వాత, మీరు గ్రహీత యొక్క కాంటాక్ట్ నంబర్, UPI ID లేదా QR కోడ్‌ని ఉపయోగించి చెల్లింపులు చేయవచ్చు.

ప్ర: UPI ID అంటే ఏమిటి?

A: UPI ID అనేది ప్రతి వినియోగదారునికి UPI యాప్ ద్వారా ఇవ్వబడిన ఒక ప్రత్యేకమైన వర్చువల్ చెల్లింపు చిరునామా. డబ్బును బదిలీ చేయడానికి దీనిని ఇతరులతో పంచుకోవచ్చు, ఖాతా వివరాలను పంచుకోవాల్సిన అవసరాన్ని తొలగిస్తుంది.

ప్ర. నేను UPI చెల్లింపులకు చెల్లించాలా?

జ: లేదు, UPIని ఉపయోగించడానికి ఎటువంటి రుసుము లేదు. మీరు తక్షణమే  ఉచితంగా డబ్బు పంపవచ్చు.

ఇది కూడా చదవండి:  తప్పుగా డబ్బు పంపించారా.. 48 గంటల్లో రీఫండ్.. ఎలాగో తెలుసా?