కాశ్మీర్ లో శాంతికి మార్గం ఎలా సుగ‌మ‌మైంది.. హురియత్ ఎలా అదృశ్యమైంది?
Kashmir Valley: కాశ్మీర్ లో ఉగ్రవాదానికి, వేర్పాటువాదానికి నాయకత్వం వహిస్తున్న వారి ఆదాయ వనరులపై ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన డిపార్ట్ మెంట్ ఆఫ్ రెవెన్యూ ఇంటెలిజెన్స్ (డీఆర్ఐ), పోలీసులు జరిపిన విస్తృత దర్యాప్తులో వీరిలో చాలా మంది ఉగ్రవాద నిధులు అందుకున్నారనే ఆరోపణలపై కోర్టులో విచారణను ఎదుర్కొన్నారు. ఉగ్రవాదుల ఇళ్లు, ఉగ్రవాదులకు ఆశ్రయం కల్పిస్తున్న వారి ఇళ్లను చట్టాల ప్రకారం కూల్చివేస్తున్నారు. ఒక ప్రాంతంలో బుల్డోజర్ ఉగ్రవాది ఇంటిని కూల్చిన సన్నివేశం సామాజిక స్థాయిలో ఉగ్రవాద రాజ్యం అంతం అవుతుందనే సందేశాన్ని పంపి శాంతికి తోడ్పడింది.
Jammu and Kashmir-Hurriyat Conference: ఒకప్పుడు హురియత్ కాన్ఫరెన్స్ కాశ్మీర్ లోయ అంతటా హర్తాల్ విధించింది. దాని నాయకులు, మాజీ శాసనసభ్యులు, విశ్రాంత ప్రొఫెసర్లు, చిన్నకాలపు రాజకీయ నాయకులు మొదలైనవారు ఉన్నారు. భారత్ పై విషం చిమ్మడం, భద్రతా దళాలపై నిరంతర ప్రచారాన్ని నిర్వహించడం చేశారు. అలాగే, ఇటీవలి వరకు శ్రీనగర్, లోయలోని ఇతర పట్టణాల్లో రాళ్లు విసిరేవారి సైన్యాలు పుట్టుకొచ్చి.. వాటి హ్యాండ్లర్ల సిగ్నల్ వద్ద సులభంగా జనజీవనాన్ని నిలిపివేయగలవు. అయితే, అవి ఇప్పుడు అవన్నీ ఎలా మాయమయ్యాయి? జీలం నది కుడి గట్టుపై శ్రీనగర్ లోని పోష్ రాజ్ బాగ్ ప్రాంతంలోని ఆల్ పార్టీ హురియత్ కాన్ఫరెన్స్ కార్యాలయం నిర్మానుష్యంగా కనిపిస్తోంది. 'ఈ కార్యాలయాన్ని జాతీయ దర్యాప్తు సంస్థ (ఎన్ఐఏ) మూసివేసింది' అని దాని గేటుకు వేలాడుతున్న బోర్డు ఉంది. అంతకుముందే వేర్పాటువాద నేతలు అక్కడికి వెళ్లడం మానేశారు. ఉగ్రవాద నిధులు అందుకోవడం, ఉగ్రవాదులతో సంబంధాలు కలిగి ఉన్నందుకు కొందరిపై ప్రభుత్వం కేసు నమోదు చేయడం కంటే డబ్బు విషయంలో అంతర్గత విభేదాల కారణంగా ఇది జ‌రిగింద‌ని స‌మాచారం.
లోయలో శాంతి, సాధారణ పరిస్థితులకు మార్గం సుగమం చేయడానికి ఉగ్రవాద-వేర్పాటువాద పునాది ఎలా కూలింది?
హురియత్ సీనియర్ నేతతో ఫోన్ లో మాట్లాడి ఆయన గురించి, ఆయన సహచరుల గురించి అడిగి తెలుసుకున్నారు. ఒకప్పుడు నిప్పులు చిమ్మే మేధావి అయిన ఆయన తనలో తాను లేత నీడలో కనిపించాడు. "అన్నీ వదులుకున్నాను... రాజకీయాలకు దూరంగా ఉన్నాను... హిందువులు, ముస్లింలు, ప్రపంచంలోని ప్రజలందరూ బాగుండాలని కోరుకుంటున్నాను, ప్రతి ఒక్కరి కోసం ప్రార్థిస్తున్నాను" అని ఆయన తన బలహీనమైన స్వరంతో అన్నారు. అతని బలహీనమైన స్వరానికి అనారోగ్యం స్పష్టమైన కారణం కావచ్చు, కానీ హురియత్ నాయకులు దీనిని ఒక రోజు అని పిలిచారని ఆయన వ్యాఖ్యలు సూచిస్తున్నాయి. ఇన్తిఫాదా (అహింసాయుత తిరుగుబాటును వర్ణించడానికి ఉపయోగించే అరబిక్ పదం) తో పోల్చి, భారత వ్యతిరేక పాశ్చాత్య మీడియా తిరుగుబాటుదారుల వీరోచిత చర్యగా చూపించిన రాళ్లు విసిరినవారు, పోలీసులు వారి డిజిటల్ పాదముద్రల ద్వారా వారి స్పాన్సర్లను ట్రాక్ చేసి చివరికి నిధులను నిలిపివేయడానికి దారితీసిన కారణంగా సంఘటనా స్థలం నుండి క‌నుమ‌రుగ‌య్యారు. కాశ్మీర్ లోని తమ ఏజెంట్లు, గూండాల సహకారంతో సరిహద్దు వెంబడి ఉగ్రవాదం, ప్రచారాన్ని కొనసాగిస్తున్న వారు అనుసరిస్తున్న వ్యవస్థీకృత భారత వ్యతిరేక ఎత్తుగడగా రాళ్లు రువ్వడం మారింది.
రాళ్లు విసరడం ఆకస్మిక చర్యగా భావించే వారికి ప్రతి ప్రాంతంలో రాళ్లు నిల్వ ఉన్నాయనీ, త్రోయర్లను అడ్మినిస్ట్రేటర్లు వాట్సాప్ గ్రూపుల్లో సంప్రదించి నిర్దిష్ట ప్రాంతంలో భద్రతా దళాలకు వ్యతిరేకంగా లేవాలని కోరారు. అల్లర్లను అణచివేసేందుకు బలగాలు రబ్బర్ బుల్లెట్లు పేల్చడంతో జమ్ముకశ్మీర్ పోలీసులు జరిపిన సాధారణ దర్యాప్తు, కొందరి అరెస్టులు ఈ ఈ చ‌ర్య‌ల‌ను అంతమొందించాయి. చివరికి రాళ్లు విసిరేవారి లింకులను ఛేదించడం ద్వారా వేలాది మంది కాశ్మీరీ యువకులు పాకిస్తాన్ ఉచ్చులో పడకుండా కాపాడగలిగారు. టెర్రరిస్టులపై, మరీ ముఖ్యంగా దాని ఓవర్ గ్రౌండ్ సపోర్ట్ సిస్టంపై పెద్ద ఎత్తున అణచివేత చివరకు తుపాకీ సంస్కృతికి నాంది పలికిన పర్యావరణ వ్యవస్థను మార్చివేసి, వేర్పాటు వాదానికి పెద్ద పీట వేస్తుందా అని చాలామంది ఆశ్చర్యపోయేంతగా భారత వ్యతిరేక కథనాన్ని ప్రోత్సహించింది. భద్రతా దళాల చేతిలో హతమైన ఉగ్రవాదులకు అంతిమ సంస్కారాలు నిర్వహించేందుకు ప్రజలకు అనుమతి లేదు. గతంలో ఇలాంటి సందర్భాల్లో జరిగిన ఆర్భాటాలు, అమరవీరుల వలయం లేకుండా చనిపోయిన వారికి వారి కుటుంబ సభ్యుల సమక్షంలో నిశ్శబ్దంగా అంత్యక్రియలు నిర్వహిస్తారు. కిరాయి సైనికులను, ఎక్కువగా హింస గ్రాఫ్ ను పెంచడానికి కాశ్మీర్ కు పంపే పాకిస్థానీయులు, స్థానికులు లేదా వారి మద్దతుదారుల ప్రమేయం లేకుండా పోలీసులు ఖననం చేస్తారు. హతమైన ఉగ్రవాది అంత్యక్రియల్లో హతమైన ఉగ్రవాదిని ప్రలోభపెట్టి కశ్మీరీ యువతను తుపాకులు పట్టుకునేలా ప్రలోభాలకు గురిచేయడం, ఉగ్రవాద గ్రూపుల జాబితాలో చేరడం వంటి చర్యలతో టెర్రరిస్టుల అంతిమ సంస్కారాలు ఉగ్రవాద వ్యతిరేక ఆటగా మారాయి.
కాశ్మీర్ లో ఉగ్రవాదానికి, వేర్పాటువాదానికి నాయకత్వం వహిస్తున్న వారి ఆదాయ వనరులపై ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన డిపార్ట్ మెంట్ ఆఫ్ రెవెన్యూ ఇంటెలిజెన్స్ (డీఆర్ఐ), పోలీసులు జరిపిన విస్తృత దర్యాప్తులో వీరిలో చాలా మంది ఉగ్రవాద నిధులు అందుకున్నారనే ఆరోపణలపై కోర్టులో విచారణను ఎదుర్కొన్నారు. ఉగ్రవాదుల ఇళ్లు, ఉగ్రవాదులకు ఆశ్రయం కల్పిస్తున్న వారి ఇళ్లను ఆ దేశ చట్టాల ప్రకారం కూల్చివేస్తున్నారు. ఒక ప్రాంతంలో బుల్డోజర్ ఉగ్రవాది ఇంటిని కూల్చిన సన్నివేశం సామాజిక స్థాయిలో ఉగ్రవాద రాజ్యం అంతం అవుతుందనే సందేశాన్ని పంపి శాంతికి తోడ్పడుతుంది. లోయలో శాంతిని, సాధారణ స్థితిని తీసుకురావడానికి, నరేంద్ర మోడీ ప్రభుత్వం రెండు అంశాల్లో భిన్నంగా వ్యవహరించింది.. ఒకటి కాశ్మీర్ మూడు దశాబ్దాల ఉగ్రవాదాన్ని ప్రోత్సహించిన పాకిస్తాన్ తో వ్యవహరించడంలో, చర్చలు ఉగ్రవాదంతో ముందుకెళ్ల‌వు అనే స్పష్టమైన విధానం. అలాగే, ఉగ్రవాదులు, వారి సిద్ధాంతకర్తల పట్ల ప్రభుత్వం హాస్యాస్పదమైన మృదువైన వైఖరికి స్వస్తి పలక‌డం. డాక్టర్ రబియా సయ్యద్ (అప్పటి కేంద్ర హోంమంత్రి ముఫ్తీ మహమ్మద్ సయ్యద్ కుమార్తె) అపహరణ, శ్రీనగర్ లో ఐఏఎఫ్ సిబ్బంది హత్యకు సూత్రధారిగా యాసిన్ మాలిక్ ను అరెస్టు చేయడం, విచారణను ఎదుర్కొనేలా చేయడం కాశ్మీర్ లోని సామాన్య ప్రజలకు చట్టం సుదీర్ఘ పరిధి నుండి ఎవరూ తప్పించుకోలేరని గ్రహించేలా చేసింది. కాశ్మీర్ లో ఉగ్రవాదానికి ఆద్యుల్లో ఒకరైన మాలిక్ కు ఢిల్లీలో గత ప్రభుత్వాల సంక్షోభ నిర్వహణ ఆలోచనలు పెద్ద పీట వేశాయి.
అప్పట్లో కొందరు కాశ్మీర్ మేనేజర్లు మాలిక్, అతనిలాంటి వారిపై పందెం వేయాలని భావించి పార్టీ మారతారని జోస్యం చెప్పారు. యాసిన్ మాలిక్, షబ్బీర్ షా వంటి వారిని ప్రభుత్వం విడుదల చేసిందనీ, తద్వారా వారిని ఎన్నికల్లో పోటీ చేసేలా ప్రభుత్వం విడుదల చేసిందని రా మాజీ చీఫ్ ఏఎస్ దులత్ తన పుస్తకం కాశ్మీర్: వాజ్ పేయి ఇయర్స్ లో రాశారు. మాలిక్ స్వేచ్ఛను ఉపయోగించి, ఒక పాకిస్థానీని వివాహం చేసుకున్నాడు. ఇస్లామాబాద్ లో ఒక విలాసవంతమైన ఇంటిని నిర్మించాడు. తన ఇమేజ్ మేకోవర్ తో ఢిల్లీలో జరిగే శాంతి సదస్సు సర్క్యూట్ లో రెగ్యులర్ గా పాల్గొని ఢిల్లీ, ఇస్లామాబాద్ ల మధ్య స్వేచ్ఛగా ప్రయాణించారు. చివరకు మోడీ ప్రభుత్వం ఈ చట్టాన్ని అపహాస్యం చేయడం మానేసి కోర్టులో ఆయన విచారణను పునరుద్ధరించింది. ఇలాంటి చర్యలు బాధితులకు న్యాయం చేయడానికి, సామాన్యుల దృష్టిలో వ్యవస్థ పట్ల గౌరవానికి దారితీయడమే కాకుండా ఉగ్రవాదానికి మద్దతివ్వడం శిక్షార్హమనే సంకేతాలను పంపుతున్నాయి. శూన్యంలో శాంతి పెరగదు.. కాశ్మీరులో ప్రజలు సినిమాలను ఆస్వాదించే స్థాయికి తిరిగి రావడం, నైట్ లైఫ్ అనే భావన నెలకొనడం ఉగ్రవాదులను దృఢంగా ఎదుర్కొనే ప్రభుత్వ శక్తిపై సామాన్యులకు పెరుగుతున్న విశ్వాసం ఫలితమే.
రెండోది, గతంలో ఎన్నడూ లేని విధంగా ఉగ్రవాద సంస్థలకు చెందిన ఓవర్ గ్రౌండ్ వర్కర్స్ (ఓజీడబ్ల్యూ)ను ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా చేసుకుంది. వారిని గుర్తించి, వారి లింకులను పరిశోధించడమే కాకుండా ఇలాంటి వారిపై కూడా దేశ చట్టాల కింద కేసులు నమోదు చేస్తున్నారు. టెర్రర్ ఫండింగ్ కోసం వారి ఆస్తులను ఎన్ఐఏ జప్తు చేస్తోంది. రాష్ట్ర భద్రతకు ముప్పుగా పరిణమించిన 52 నెలల్లో 18 మంది ఉద్యోగుల సర్వీసులను జ‌మ్మూకాశ్మీర్ ప్రభుత్వం తొలగించడం ఇదే తొలిసారి. ఏదేమైనా, కాశ్మీర్ కు సంతోషకరమైన రోజులు తిరిగి వస్తున్నట్లు కనిపిస్తున్నప్పటికీ, శాంతిని కాపాడటంలో ప్రభుత్వం ముందున్న ప్రధాన సవాలు మిగిలి ఉంది. యువ మేధావుల విస్తృత రాడికలైజేషన్ ను ఎదుర్కోవడంతో పాటు, కాశ్మీర్ లో భారత వ్యతిరేక ప్రచారాన్ని కొనసాగిస్తున్న ప్రాక్సీ సంస్థల పెరుగుదల, యువ మనస్సులను విషపూరితం చేయడం కాశ్మీర్ లో పరిస్థితిని సాధారణ స్థితికి తీసుకురావడానికి ప్రధాన అవరోధంగా ఉంది.
వ్యాసక‌ర్త - ఆశా ఖోసా
( ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో.. )
క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి
