New Delhi: ఉత్తర కాశ్మీర్ లోని బందిపోరా జిల్లాలోని గణస్తాన్ గ్రామంలో 2011లో తమ వయసున్న అమ్మాయి సితార్ వాయించడం టీనేజ్ అమ్మాయిలకు వింతగా అనిపించింది. 13 ఏళ్ల ఇర్ఫానా యూసుఫ్ ప్రేక్షకుల కోసం, ముఖ్యంగా పబ్లిక్ బ్రాడ్ కాస్టర్ దూరదర్శన్ కోసం ప్రదర్శన ఇవ్వడం కూడా ఇదే మొదటిసారి. ఆమె ప్రదర్శనకు మంత్రముగ్ధులైన గ్రామంలోని బాలికలు సంప్రదాయ సంగీత వాయిద్యాన్ని వాయించడం నేర్చుకోవడానికి ఇర్ఫానా వద్దకు వెళ్లడం ప్రారంభించారు. శాస్త్రీయ సంగీత విద్వాంసుడైన తన తండ్రి మహమ్మద్ యూసుఫ్ సాయంత్రం సితార్, సంతూర్, సాజ్-ఎ-కాశ్మీర్ వంటి వాయిద్యాలను ప్రాక్టీస్ చేస్తూ గడపడం ద్వారా ఇర్ఫానా ప్రయాణం ప్రారంభమైంది.
Kashmir’s traditional Sufiyana music: పాపులర్ మ్యూజిక్ సూఫియానా వంటి సంప్రదాయ శైలి కంటే మెరుగ్గా మారుతున్న తరుణంలో కొందరు కాశ్మీరీ యువతులు ఈ పురుషాధిక్య రంగంలోకి ప్రవేశించడానికి ఒక సంగీత బృందాన్ని ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. ఇప్పుడు ఈ విషయం సంచలనంగా మారింది. వారి పని అంత సులభం కాదు, ఎందుకంటే ఆధ్యాత్మికవేత్తలు, దైవాన్వేషకులు ప్రతిపాదించిన పురాతన సూఫీ సంస్కృతిలో భాగమైన కాశ్మీర్ సాంప్రదాయ సూఫియానా సంగీతం ఎల్లప్పుడూ పురుషుల ఆధిపత్యంలోనే కొనసాగింది. ఐదేళ్ల క్రితం ఉత్తర కాశ్మీర్ లోని బందిపోరా జిల్లాలోని మారుమూల గ్రామమైన గుణస్తాన్ కు చెందిన ఇర్ఫానా అనే యువతి ఈ గ్రూపును స్థాపించి తనకు సూఫీ సంగీత కళను నేర్పించమని తన తండ్రిని కోరింది. ఆమె తండ్రి సంతూర్ వాద్యకారుడు. ఆయన వారి ఇంట్లో ఇర్ఫానాకు సంగీతం నేర్పడానికి ముందుకొచ్చాడు.
ఇర్ఫానా, ఆమె చెల్లెళ్లు తన ఇంట్లో సంప్రదాయ బాణీలతో సూఫీ కలాం (కవిత్వం) పాడటం ప్రారంభించడంతో, ఆమె చుట్టుపక్కల అమ్మాయిలు కూడా ఆసక్తి చూపారు. మరో ఇద్దరు అమ్మాయిలు తండ్రి క్లాసులో చేరారు. ఐదుగురు కలిసి తమ అసోసియేషన్ కు సుఫియానా గ్రూప్ అని నామకరణం చేసి సామాజిక కార్యక్రమాల్లో కచేరీలు నిర్వహించేందుకు ముందుకొచ్చారు. సుఫియానా గ్రూపు సభ్యులందరూ తగినంత ఆదాయం లేని సాధారణ కుటుంబాలకు చెందినవారు. గానం కోసం ఆఫర్లు వెల్లువెత్తడంతో వారు ఈ కార్యక్రమాలలో సంపాదించిన డబ్బును సంగీత వాయిద్యాలను కొనడానికి ఉపయోగించారు. ఇప్పటి వరకు ప్రభుత్వం కానీ, ఏ పెద్ద ఎన్జీవో కానీ వారికి సహాయం చేయకపోవడంతో బాలికలు సొంతంగా జీవనం సాగిస్తున్నారు.
ఈ బృందానికి నేతృత్వం వహిస్తున్న ఇర్ఫానా ప్రస్తుతం కాశ్మీర్ విశ్వవిద్యాలయంలో సంగీత విభాగంలో చదువుతోంది. సూఫియానా సంగీతం అంతరించిపోయే దశకు చేరుకుందని గ్రహించిన తర్వాత తనకు సంగీతంపై ఆసక్తి కలిగిందని ఆమె తెలిపినట్టు ఆవాజ్-ది వాయిస్ నివేదించింది. ఇర్ఫానా మాట్లాడుతూ "ఈ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించడంలో మేము చాలా ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నాము. ఆర్థిక ఇబ్బందులతో పాటు.. సోషల్ మీడియాలో మాపై కొన్ని వర్గాల నుంచి చాలా ద్వేషం వ్యాపించింది, కానీ మొత్తం మీద మా చొరవను ప్రశంసించారు. చాలా మంది మమ్మల్ని చాలా ప్రేమ-ఆప్యాయతలతో ముంచెత్తారని" తెలిపారు. సుఫియానా గ్రూపులోని అమ్మాయిలందరికీ ఇర్ఫానా తండ్రి మహమ్మద్ యూసుఫ్ శిక్షణ ఇస్తున్నారు. సూఫీ సంగీతంలోని వివిధ అంశాలను బాలికలకు పరిచయం చేసి, దాని నియమనిబంధనల గురించి వారికి అవగాహన కల్పించారు.
ముహమ్మద్ యూసుఫ్ మాట్లాడుతూ.. "సూఫీ కవిత్వం, సంగీతమే కాశ్మీర్ కు నిజమైన గుర్తింపు అన్నారు. ఈ సంప్రదాయాన్ని ఇక్కడి సాధువులు, పెద్దలు ముందుకు తీసుకెళ్లారు, దీనిని మనం ఎప్పటికీ కాపాడుకోవాలి. ఈ కళ నెమ్మదిగా కనుమరుగుకావడం చూసినప్పుడు నా గుండె పగిలిపోతుంది. దాని మనుగడకు పటిష్టమైన చర్యలు తీసుకోవడం" లేదన్నారు. తన కుమార్తెలు, సూఫియానా గ్రూపులోని ఇతర బాలికల ప్రయత్నాలు ఏదో ఒక రోజు తప్పకుండా ఫలిస్తాయని ఆయన విశ్వసిస్తున్నారు. సూఫీ గ్రూపును ముందుకు తీసుకెళ్లడానికి కళలు, సంగీతంపై పనిచేస్తున్న ప్రభుత్వం, ప్రభుత్వేతర సంస్థల మద్దతు కూడా ముఖ్యమని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. వారికి ప్రభుత్వ సంస్థలు అండగా నిలవాలన్నారు.కాశ్మీర్ వెలుపల కూడా సుఫియానా బృందం ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది, అక్కడ ప్రజలు వారి సంగీతాన్ని ప్రశంసించారు. గ్రూప్ అనేక అవార్డులను అందుకోవడంతో బాలికలు ప్రోత్సహిస్తున్నారు.
సూఫియానా గ్రూపులోని మరో సభ్యురాలు రెహానా కూడా తమలాంటి సమూహాలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి, అంతరించిపోతున్న కళారూపాన్ని పరిరక్షించడంలో సహాయపడటానికి ప్రభుత్వం-స్వచ్ఛంద సంస్థల మద్దతును కోరుతున్నారు. సూఫీ సంగీతంపై ఉన్న ప్రేమే తమ ఐదుగురినీ ఒక్కటి చేసిందని ఆమె చెప్పారు. ఇప్పుడు సూఫీ సంగీత పునరుజ్జీవనం, పరిరక్షణ కోసం కృషి చేస్తున్నామని తెలిపారు. ఈ రోజు ఈ అమ్మాయిలు తమ సాధారణ గ్రామం నుండి సంగీత స్వరాలను కాశ్మీర్ అన్ని మూలలకు-దాని వెలుపలకు తీసుకువెళ్ళారు. బీబీసీతో పాటు వాయిస్ ఆఫ్ అమెరికాతో సహా జాతీయ-అంతర్జాతీయ మీడియా కూడా ఈ గ్రామానికి చేరుకుని సూఫియానా సమూహం చేస్తున్న ప్రయత్నంపై కార్యక్రమాలను ప్రసారం చేసింది.
- ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజన్యంతో..
