AIMPLB: పస్మాండా ముస్లిం మహిళల దయనీయ స్థితికి కారణం సంస్థ ఆల్ ఇండియా ముస్లిం పర్సనల్ లా బోర్డు అంటే అతిశయోక్తి కాదు. ఈ సంస్థ 15 సంవత్సరాల వయస్సులో ఈ వర్గం వారి వివాహానికి మద్దతు ఇస్తుంది. ఏఐఎంపీఎల్బీ ఒక ప్రభుత్వేతర సంస్థ, దాని ప్రకటిత లక్ష్యం షరియా చట్టాన్ని పరిరక్షించడం. 1972లో ఇందిరాగాంధీ హయాంలో ఈ సంస్థ ఏర్పాటైనప్పటి నుంచి ముస్లిం సమాజంలోని ప్రతి సంస్కరణను వ్యతిరేకిస్తూ వస్తోంది. ఇది రాజకీయేతర సంస్థగా తనను తాను అభివర్ణించుకున్నప్పటికీ, ఎఐఎంపిఎల్బి ముస్లిం ఉన్నత అష్రాఫ్ ల సామాజిక-రాజకీయ సంస్థ.
Pasmanda Muslim women: షా బానో బేగం గురించి నేటి యువతరానికి తెలియకపోవచ్చు. మధ్యప్రదేశ్ లోని ఇండోర్ కు చెందిన షా బానో అనే ముస్లిం మహిళ 62 ఏళ్ల వయసులో తనకు విడాకులు ఇచ్చిన తర్వాత తనకు రూ.200 భరణం నిరాకరించిన భర్తపై కేసు గెలిచింది. ఆమె భర్త మహమ్మద్ అహ్మద్ ఖాన్ 1978లో ఐదుగురు పిల్లలతో కలిసి ఆమెను ఒంటరిగా వదిలేశాడు. ఖాన్ మొదట్లో షా బానో, అతని మరో భార్యతో కొన్నేళ్లుగా సహజీవనం చేస్తున్నాడు. విడాకులు తీసుకున్న తర్వాత ఆమెకు నెలకు రూ.200 భరణం ఇస్తానని హామీ ఇచ్చినా వెంటనే చెల్లించడం మానేశాడు. తన భర్త ఇష్టారాజ్యంగా భరణం ఉపసంహరించుకోవడంపై షా బానో సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించి కేసును గెలుచుకుంది. ఏఐఎంపీఎల్బీ సహా ముస్లిం సమాజంలోని పెద్ద వర్గం ఈ తీర్పును వ్యతిరేకించింది. ఇది షరియా చట్టానికి విరుద్ధమని చెప్పారు. షా బానో బేగంకు భరణం ఇవ్వడాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ ఏఐఎంపీఎల్బీ దేశవ్యాప్తంగా పెద్ద ఉద్యమాన్ని ప్రారంభించింది. రాజీవ్ గాంధీ నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం ఈ తీర్పుకు వ్యతిరేకంగా శక్తివంతమైన అష్రాఫ్ నేతృత్వంలోని ఉద్యమానికి తలవంచి, లోక్ సభలో దాని క్రూరమైన మెజారిటీతో, సుప్రీంకోర్టు తీర్పును తిప్పికొడుతూ ఒక చట్టాన్ని ఆమోదించింది.
ముస్లిం సమాజంలో సంఘ సంస్కరణ పట్ల ఎలా ప్రవర్తిస్తున్నదనేది ఏఐఎంపీఎల్బీ వైఖరికి ఈ ఘటన నిదర్శనం. అలాగే, కాంగ్రెస్ పార్టీ అష్రాఫ్లను బుజ్జగించడం ముస్లింల పట్ల తన వైఖరికి చిహ్నంగా ప్రతిబింబించింది. ఈ విధంగా కాంగ్రెస్ ముస్లిం సమాజంలోని సంస్కరణవాదుల గొంతు నులిమివేసి, తదుపరి సంస్కరణల పరిధిని అంతం చేసింది. ముస్లింల సంక్షేమం కంటే కాంగ్రెస్ అష్రాఫ్ లకు ప్రాధాన్యమిచ్చింది. ముస్లిం చట్టాల ప్రకారం వివాహ వయోపరిమితిని 15 ఏళ్లుగా పరిగణిస్తారు. చట్టం దీని నుండి దాని మూలాలను తీసుకుంటుంది. అంటే "15 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న అబ్బాయి లేదా బాలిక సంరక్షకుడు అటువంటి వయోజనుడితో వివాహం చేసుకోవచ్చు, కానీ ఈ సందర్భంలో, వయోజనుడు ఏడు సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు కలిగి ఉండటం కూడా అవసరం లేదా ఉండకూడదు. హనాఫీ-షియా రెండు పాఠశాలలలో, పురుషులు-మహిళల విషయంలో, మెజారిటీ రుజువైతే, 15 సంవత్సరాలు నిండిన తర్వాత మెజారిటీ అంచనా వేయబడుతుంది. ఇది ఇంతకు ముందు పొందినట్లు ఎటువంటి ఆధారాలు ఉండకూడదు. షియా మహిళల విషయంలో, యుక్తవయస్సు వయస్సు రుతుస్రావంతో సమానంగా ఉంటుంది. అలాగే, ప్రత్యక్ష ఆధారాలు లేనప్పుడు, రుతుస్రావం 9-10 సంవత్సరాల మధ్య ప్రారంభమవుతుందని అంచనా వేయబడింది. షియా కేసులో సాధిక్ అలీఖాన్ వర్సెస్ జైకిషోరి కేసులో "ఆడపిల్లల విషయంలో తొమ్మిదేళ్ల వయసులోనే మెజారిటీ వస్తుంది" అని ప్రివీ కౌన్సిల్ అభిప్రాయపడ్డారు.
undefined
సొలిసిటర్ జనరల్ తుషార్ మెహతా ప్రకారం, చాలా మంది అమ్మాయిలు 14, 15 లేదా 16 సంవత్సరాల వయస్సులో వివాహం చేసుకుంటారు. ముస్లిం చట్టాల ప్రకారం బాలికకు 15 ఏళ్ల వయసులోనే వివాహం చేసుకోవచ్చని పంజాబ్, హర్యానా హైకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పును సవాల్ చేస్తూ జాతీయ బాలల హక్కుల పరిరక్షణ కమిషన్ (ఎన్సీపీసీఆర్) దాఖలు చేసిన పిటిషన్ ను పరిశీలించేందుకు సుప్రీంకోర్టు అంగీకరించింది. భారత రాజ్యాంగం సమానత్వాన్ని ప్రసాదించినప్పటికీ, మెజారిటీ ముస్లింలు-పస్మాండాలు వివాహం విషయంలో షరియత్ చట్టాలను అనుసరిస్తున్నారు. స్వాతంత్య్రానంతరం భారతదేశం అంతటా ప్రగతిశీల ఉద్యమం ప్రభావంతో ముస్లింలలోని అష్రాఫ్ కమ్యూనిటీ ముస్లిం సమాజంలోని వెనుకబడిన కులాలు తమ ఆధిపత్యాన్ని సవాలు చేస్తాయని భయపడటం ప్రారంభించింది. షరియా పేరుతో అష్రాఫ్ ప్రయోజనం కోసం నిబంధనలను అమలు చేయడానికి సంఘం చొరవ తీసుకుంది. ఒక సమాజాన్ని బలహీనపర్చాలనుకుంటే దాని వెన్నెముకను విరగ్గొట్టండి అంటారు. మహిళలే సమాజానికి పునాది. అష్రాఫ్ మహిళలను బానిసలుగా ఉంచే ప్రయత్నాలు ప్రారంభించారు.
ఒక పస్మాండ కుటుంబంలో, ఒక అమ్మాయి తన పుట్టినప్పటి నుండి వివాహం అయ్యే వరకు, ఆమె తన జీవితంలో చిన్నతనంలోనే ఒక మహిళ వలె ఆలోచించడం-ప్రవర్తించడం ప్రారంభించే విధంగా పెంచబడుతుంది. చిన్నప్పుడు కూడా ఆమె మానసికంగా మహిళే. పస్మాండ పురుషుల ఆర్థిక పరిస్థితి సరిగా లేకపోవడం-సామాజిక ఒత్తిడి కారణంగా, ఆమె పాఠశాలను విడిచిపెట్టాల్సి వచ్చినా ఆమె తండ్రి ఆమెకు త్వరగా వివాహం జరిపిస్తాడు. హిందువుల ప్రభావంతో పస్మాండ సమాజం ఇటీవల తమ అమ్మాయిలను పెళ్లికి ముందే ఉన్నత స్థాయి వరకు చదివించడం మొదలుపెట్టినా మార్పు వేగం మందకొడిగా సాగుతోంది. నేడు, విద్య ఖరీదైనది.. పేద పస్మాండ కుటుంబాలు దానిని కూడా భరించలేవు, అది కూడా వారిలో తక్కువ విద్యా స్థాయిలకు కారణంగా మారింది. ఒక పస్మాండ అమ్మాయి తన 15 సంవత్సరాలను చాలా త్వరగా తాకుతుంది. ఆమె 1 నుండి 5 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సులో ఉన్నప్పుడు, ఆమె తన కుటుంబంలోని వ్యక్తులను గుర్తించడం ప్రారంభిస్తుంది. అప్పటికి ఆమె బడికి వెళ్ళడం ప్రారంభించి, 10 వ తరగతికి చేరుకున్నప్పుడు సమాజం-ప్రపంచం గురించి కొంత జ్ఞానాన్ని సంపాదించింది, అకస్మాత్తుగా ఆమెను భార్య, తల్లి-గృహిణి బాధ్యతను మోయమనే పరిస్థితుల్లోకి తీసుకెళ్తుంది. (సచార్ కమిటీ నివేదిక దాని గురించి వివరించింది) ఇకపై పాఠశాలలు వారికి వేదిక కాదు. పస్మాండ అమ్మాయిలు తన క్లాస్మేట్స్ - హిందూ పురుషులు-మహిళలు, వైద్యులు, ఇంజనీర్లు, శాస్త్రవేత్తలు, న్యాయవాదులు, ఉపాధ్యాయులను చూసినప్పుడు వారు తమ కలను దాచడానికి కష్టపడుతుంది.
మహిళల వివాహ వయస్సును మార్చడానికి ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలకు వ్యతిరేకంగా ఏఐఎంపీఎల్బీ పోస్ట్ ఇక్కడ చూడవచ్చు.
The government should refrain from setting(raising) the age of marriage : Maulana Khalid Saifullah Rahmani (General Secretary of All India Muslim Personal Law Board) pic.twitter.com/XDxJAUvuxn
— All India Muslim Personal Law Board (@AIMPLB_Official)
ఆమె అకాల వివాహం ఆమె కలను చంపడమే కాదు, ఏ స్త్రీ కూడా ఇంత త్వరగా పొందాలని కోరుకోని తన జీవితంలోని ఒక దశ ప్రారంభానికి సమానం! అభ్యుదయ ముస్లింలు తమను పొగడటంలో ఎప్పుడూ అలసిపోరు, ఇస్లాంలో వివాహం ఒక ఒప్పందమనే సిద్ధాంతాన్ని ప్రశంసించడంలో అలసిపోరు.
పెళ్లి గురించి హదీస్ ఏం చెబుతుంది?
"వివాహం అనేది ఒక చట్టబద్ధమైన ప్రక్రియ, దీని ద్వారా ఒక పురుషుడు-స్త్రీ మధ్య కలయికతో పాటు పిల్లల తరం-దత్తత పూర్తిగా చట్టబద్ధమైనది.. అది అన్ని విధాలుగా చెల్లుబాటు అవుతుంది." ఇది వివాహం లక్ష్యం సంతానోత్పత్తి అని స్పష్టం చేస్తుంది. ఈ బంధానికి నో చెప్పడానికి ఆ అమ్మాయి కొంచెం ధైర్యం కూడగట్టుకున్నా ఆ పని చేయలేకపోతుంది. తన భర్త ఇల్లు, తన తండ్రి ఇల్లు, శక్తివంతమైన అష్రాఫ్ విధించిన షరియత్ నియమాలు అన్నీ ఆమె ఇష్టానికి వ్యతిరేకంగా ఉన్నాయి, ఆమె అయిష్టంగానే తన జీవితాన్ని అంగీకరిస్తుంది. ఆమె తన వైవాహిక ఇంటికి తిరిగి వచ్చినప్పుడు, తన హిందూ క్లాస్మేట్స్ పాఠశాలకు హాజరవడం, వారి కెరీర్ కోసం కోచింగ్ ఇవ్వడం చూసినప్పుడు ఆమె తన జీవితం గురించి విచారం చెందకుండా ఉండలేకపోతుంది. తోటి విద్యార్థులను చూడగానే ఆమె మదిలో మెదిలే ప్రశ్నలను అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఉద్యోగం సంపాదించి ఆర్థికంగా స్వావలంబన సాధించే ప్రశ్న ఈ పరిస్థితిలో తలెత్తదు. ఈ ఆధునిక యుగంలో హిందూ సమాజంలోని మహిళల ముందు ఆమె ఎక్కడా నిలబడలేరు.
కొన్నేళ్లకే ఆమె పిల్లల్ని కనుతుంది. భారతీయ సమాజంలో పిల్లలను పెంచాల్సిన బాధ్యత మహిళదే. పస్మాండ స్త్రీలకు మాతృత్వం మరింత సవాలుతో కూడుకున్నది, ఎందుకంటే వారు ఇంకా శారీరకంగా, మానసికంగా అపరిపక్వ స్థితిలో ఉన్నారు. ఆడపిల్ల అయితే, చిన్న తల్లి నిరాశకు గురవుతుంది-ఈ స్థితిలో పిల్లలను పెంచడం కష్టం. ముస్లిం మహిళలు (వీరిలో అత్యధికులు పస్మాండాలు) మానసిక రుగ్మతలకు ఎందుకు ఎక్కువగా గురవుతున్నారు? ఇది పరిశోధనా అంశంగా ఉండాలి. స్త్రీ స్థితి పస్మాండ పిల్లలపై హానికరమైన ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. తమ పిల్లల వ్యక్తిత్వాన్ని నిర్మించడంలో తల్లులది అతిపెద్ద పాత్ర అనేది విశ్వజనీన సత్యం. ఎందుకంటే పిల్లలు తమ తండ్రుల కంటే వారి తల్లులతో భావోద్వేగపరంగా ఎక్కువ అనుబంధం కలిగి ఉంటారు. పిల్లల తరచుగా అవసరాలు, వారి పట్ల తల్లిదండ్రుల ప్రవర్తన వారి వ్యక్తిత్వాన్ని సృష్టించే ప్రాథమిక అడ్డంకులు. అపరిపక్వ తల్లుల పిల్లలను తరచుగా అసాధారణంగా పెంచుతారు. తత్ఫలితంగా, పస్మాండ బలహీనమైన శరీరం, వ్యక్తిత్వాన్ని వారసత్వంగా పొందుతున్నారు.
బాల్యవివాహాలు అష్రఫ్ కు ఎలా అనుకూలంగా పనిచేస్తాయి?
దీనిని బాల్యవివాహంగా పరిగణిస్తే (అష్రాఫ్ అంగీకరించకపోయినా) సామాజిక దృక్పథంతో ఈ ఆచారం ఉన్నత ముస్లింలకు అనుకూలంగా ఉంటుంది. పస్మాండా మహిళల బాల్య వివాహం-ప్రసవం ఆమె సామాజిక, ఆర్థిక కార్యకలాపాలను పరిమితం చేస్తాయి. ఆమె కుటుంబంతో ఎంత అనుబంధం ఏర్పడిందంటే ఎలాంటి రాజకీయ, సామాజిక కార్యక్రమాల్లో పాల్గొనలేకపోతున్నారు. ఇది పస్మాండ సమాజాన్ని సామాజికంగా- ఆర్థికంగా బలహీనపరుస్తుంది. వారిని ఈ స్థితిలో ఉంచడానికి, అష్రాఫ్ వద్ద బాల్యవివాహాన్ని మించిన శక్తివంతమైన ఆయుధం లేదు. షరియా పేరుతో ఈ ఆయుధాన్ని కొనసాగిస్తున్నారు. బాల్యవివాహాలు పస్మాండ మెజారిటీ ముస్లింలకు ఎలా హాని కలిగిస్తున్నాయో కూడా అష్రాఫ్ మేధావులు గ్రహించడం లేదు. కొన్నిసార్లు, మహిళా స్వేచ్ఛ గురించి లేదా బాల్య వివాహాలను ఆపడం గురించి మాట్లాడతారు, కాని ఈ ఆచారాలను కొనసాగించే, విధించే ముస్లిం పర్సనల్ లా బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియాలో అన్ని స్థానాలను అష్రాఫ్లు ఆక్రమించడం గురించి చర్చ లేదు. ఏఐఎంపీఎల్బీ ఎప్పుడూ అష్రాఫ్ సభ్యులతో ఎందుకు నిండి ఉంటుంది? ఖురాన్ నియమాల ప్రకారం ఈ సంస్థ ద్వారా షరియా చట్టాలు వివరించబడ్డాయా?
స్త్రీ బాధను స్త్రీ మాత్రమే అర్థం చేసుకోగలదు అని ప్రజలు అంటుంటారు. ఈ నేపథ్యంలో మహిళల కోసం ప్రత్యేకంగా ఆల్ ఇండియా ముస్లిం ఉమెన్ పర్సనల్ లా బోర్డును కూడా ఏర్పాటు చేశారు. ఈ సంస్థ పస్మాండ మహిళల కోసం సంఘ సంస్కరణ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తుందా? లేదు. దురదృష్టవశాత్తూ, ఈ సంస్థ కూడా అష్రాఫ్ మహిళల కోసం రిజర్వ్ చేయబడింది, వారు పరిమిత సామర్థ్యాలతో పస్మాండా మహిళలను గృహిణులుగా చేయడానికి కృషి చేస్తారు, అది కూడా ఖురాన్ పేరుతో. ఈ సంస్థ అష్రాఫ్ ఆలోచనలను ప్రోత్సహించే పుస్తకాలను వ్యాప్తి చేయడానికి బుక్లెట్లను పంపిణీ చేస్తుంది. దళిత, ఓబీసీ ముస్లిం మహిళలకు ఈ సంస్థలో స్థానం కల్పించలేదు. మహిళల ఈ సంస్థ పూర్తిగా అష్రాఫ్ పురుషుల ఆధీనంలో నడుస్తుంది. ఇది 2015 లో స్థాపించబడింది. అయితే, సభ్యుల వివాదాస్పద వాగ్ధాటి కారణంగా 2022 అక్టోబర్లో రద్దు చేశారు.
దురదృష్టవశాత్తూ, తమను తాము లౌకిక, సామ్యవాద, వామపక్షవాదులుగా చెప్పుకునే వారు కూడా మహిళల స్వేచ్ఛను, హక్కులను సమర్థించే అష్రాఫ్ మహిళల కోసం ఎప్పుడూ మాట్లాడరు. వారు ఎఐఎంపిఎల్బి అష్రాఫ్ భూస్వామ్య స్వభావంపై మౌనం వహిస్తున్నారు. భారతీయ ముస్లిం జనాభాలో 10 శాతం ఉన్న అష్రాఫ్ కమ్యూనిటీ ప్రయోజనాల కోసం దాని పనితీరును ఎప్పుడూ ప్రశ్నించరు. ట్రిపుల్ తలాక్, మతతత్వం అనే రెండు అంశాలపై మాత్రమే వారు ప్రశ్నలు లేవనెత్తుతున్నారు. ఉర్దూ కవిత్వంలో, గజల్స్ లో స్త్రీ కల్పనను ఆస్వాదిస్తారు. గేయరచయిత సాహిర్ లుధియాన్వీ, కర్రతుల్ ఐన్ హైదర్, ఇస్మత్ చుగ్తాయ్, మంటో, జావేద్ అక్తర్, కైఫీ అజ్మీ, అరిఫా ఖనుమ్ షెర్వానీ, న్యాయనిపుణుడు ఫైజాన్ ముస్తఫా, చరిత్రకారుడు ఇర్ఫాన్ హబీబ్, జేఎన్యూకు చెందిన షహేలా రషీద్ వంటి ఎందరో ప్రముఖులు ప్రసిద్ధ వ్యక్తులు, కానీ వారు కూడా ఏఐఎంపీఎల్బీ భూస్వామ్య-మధ్యయుగ-కులవాద స్వభావానికి వ్యతిరేకంగా గళం విప్పడంలేదు.
- రోషన్ అరా, ఇమానుద్దీన్
(Roshan Ara is a Pasmanda activist and chairperson of the Savitribhai Phule Jan Sahitya Kendra, Gorakhpur (UP) and Imanuddin is a social worker. The ideas are personal)
(అవాజ్ ది వాయిస్ సౌజన్యంతో..)