పిల్లల ఆస్తిపై తల్లిదండ్రులకు హక్కు ఉంటుందా? భారత చట్టాలు ఏం చెబుతున్నాయి?

15

తల్లిదండ్రుల ఆస్తిపై పిల్లలకు హ‌క్కులు ఉంటాయి. ఈ విష‌యం చాలా మందికి తెలుసు. అయితే, పిల్ల‌ల ఆస్తుల పై తల్లిదండ్రులకు హ‌క్కులు ఉంటాయా? త‌మ పిల్లల ఆస్తిపై యాజమాన్యాన్ని క్లెయిమ్ చేయవచ్చా? ఈ ప్ర‌శ్న‌లు కొత్త అనిపించ‌వ‌చ్చు. కానీ, భార‌తీయ చ‌ట్టాల్లో ఇలాంటి విష‌యాలపై స్ప‌ష్ట‌త‌ను ఇచ్చారు.

పిల్ల‌ల ఆస్తుల‌పై త‌ల్లిదండ్రులకు యాజ‌మాన్య హ‌క్కులు ఉంటాయి. అయితే, దీనికి కొన్ని అంశాలు ముడిప‌డి ఉంటాయి. పిల్లల లింగంతో సహా నిర్దిష్ట పరిస్థితులపై ఆధారపడి మారుతూ ఉంటాయి. భారతీయ వారసత్వ చట్టం ప్రకారం, ముఖ్యంగా హిందూ వారసత్వ చట్టానికి చేసిన కీలక సవరణలను అనుసరించి తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లల ఆస్తిపై హక్కులను కలిగి ఉండే వివిధ పరిస్థితుల గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం. 

25

పిల్లల ఆస్తికి తల్లిదండ్రుల సాధారణ హక్కులు

సాధారణంగా చట్టం ప్రకారం తల్లిదండ్రులకు వారి పిల్లల ఆస్తిపై ఆటోమేటిక్ హక్కులు ఉండవు. అయినప్పటికీ, వారు దానిపై దావా వేయడానికి ప్రత్యేక సందర్భాలు ఉన్నాయి. హిందూ వారసత్వ చట్టం 2005లో కొన్ని స‌వ‌ర‌ణ‌లు చేశారు. ఇందులో తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లల ఆస్తిని వారసత్వంగా పొందగల పరిస్థితులను వివరిస్తుంది. ప్రత్యేకించి పిల్లలు చనిపోయే సందర్భాల్లో అంటే వీలునామా లేని ప‌రిస్థితుల్లో కొన్ని అంశాలు  ప‌రిగ‌ణ‌లోకి తీసుకుంటారు. 

35

Indian Law- property

పిల్లల ఆస్తిపై తల్లిదండ్రులు ఎప్పుడు హక్కులను పొందుతారు?

హిందూ వారసత్వ చట్టం ప్రకారం.. పెద్దలు, పెళ్లికాని పిల్లలు వీలునామా లేకుండా మరణిస్తే, తల్లిదండ్రులు ఆస్తికి వారసత్వంగా అర్హులుగా ఉంటారు. అయిన‌ప్ప‌టికీ కొన్ని పరిస్థితులలో తల్లిదండ్రులు పిల్లల ఆస్తిపై పూర్తి యాజమాన్యాన్ని పొందలేరు. అంటే తల్లి, తండ్రి ఇద్దరికీ ఆస్తిపై ప్రత్యేక హక్కులు మంజూరు చేస్తారు. దీనర్థం వారసత్వ హక్కులు ఇద్దరు తల్లిదండ్రుల మధ్య భాగస్వామ్యంగా ఉంటాయి. అంటే ఎవరికీ సంపూర్ణ యాజమాన్యాన్ని అందించవు.

45

India Law

తల్లికే మొద‌టి ప్రాధాన్యత

హిందూ వారసత్వ చట్టం ప్ర‌కారం పిల్లల అకాల మరణం సంభవించినప్పుడు తల్లికి మొదటి వారసునిగా ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. బిడ్డ చనిపోతే ఆ ఆస్తికి మొదట వారసత్వం వచ్చేది తల్లి. తండ్రి, ఆస్తిని క్లెయిమ్ చేయడానికి కూడా అర్హులు అయితే, రెండవ వారసుడిగా పరిగణిస్తారు. తల్లి సజీవంగా లేకుంటే లేదా వారసత్వాన్ని పొందలేకపోతే, రెండవ వారసుడిగా తండ్రి హక్కులు అమలులోకి వస్తాయి. తండ్రి, ఇతర హక్కుదారులు వారసత్వం కోసం పోటీ పడుతున్న సందర్భాల్లో తండ్రి ఇతర వారసులతో సమానంగా ఆస్తిని పంచుకుంటారు.

55

కుమారులు-కుమార్తెల విష‌యంలో భిన్న నియమాలు

పిల్లల ఆస్తికి తల్లిదండ్రుల వారసత్వ హక్కులు కూడా బిడ్డ మగ లేదా ఆడ అనేదానిపై ఆధారపడి ఉంటాయి. హిందూ వారసత్వ చట్టం ఈ లింగ-ఆధారిత వ్యత్యాసాలను స్పష్టంగా వివరిస్తుంది. 

కొడుకులు: వీలునామా లేకుండా కొడుకు చనిపోతే తల్లి మొదటి వారసుడు, తర్వాత తండ్రి. అయితే, తల్లి మరణించినట్లయితే, తండ్రి, ఇతర వారసులతో పాటు, ఆస్తిని సమానంగా పంచుకుంటారు.

కుమార్తెలు: ఒక కుమార్తె వీలునామా లేకుండా చనిపోతే, ఆమె ఆస్తి ప్రధానంగా ఆమె పిల్లలకు, ఆమె భర్త తర్వాత వారసత్వంగా వస్తుంది. మరణించిన కుమార్తె తల్లిదండ్రులు సాధారణంగా ఆమె ఆస్తిని చివరిగా వారసత్వంగా పొందుతారు. అంటే పిల్లలు, భర్త వారి వాటాను క్లెయిమ్ చేసిన తర్వాత మాత్రమే. 

కుమార్తె పెళ్లికాని పరిస్థితుల్లో ఆమె తల్లిదండ్రులను ఆమె వారసులుగా పరిగణిస్తారు. అయితే, కుమార్తె వివాహం చేసుకుని, ప్రసవానికి గురైతే, వారసత్వ వ్యవస్థ ఆమె పిల్లలకు (ఏదైనా ఉంటే), ఆపై ఆమె భర్తకు ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. ఈ వారసులు తమ వాటాను పొందిన తర్వాత మాత్రమే తల్లిదండ్రులు ఆస్తికి అర్హులు.