మొబైల్ పేమెంట్స్ లో యూపీఐ లైట్ పెద్ద గేమ్ ఛేంజర్... ఎలాగో తెలుసా?

మొబైల్ చెల్లింపుల ప్రపంచం గత దశాబ్దంలో గణనీయమైన ప్రగతిని సాధించింది. యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్ (UPI) డబ్బును బదిలీ చేయడానికి సులభమైన, అవాంతరాలు లేని, రియల్ టైమ్ పద్ధతిని అందించడం ద్వారా భారతదేశంలో డిజిటల్ చెల్లింపులను విప్లవాత్మకంగా మార్చింది. ఇప్పుడు యూపీఐ లైట్‌ను ప్రవేశపెట్టడంతో సాంప్రదాయ UPI సిస్టమ్‌ల ద్వారా ఎదురయ్యే కొన్ని సవాళ్లను పరిష్కరిస్తూ నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI) ఒక అడుగు ముందుకు వేసింది. ఇంటర్నెట్ కనెక్టివిటీ లేకుండా వేగవంతమైన, తక్కువ-విలువ లావాదేవీలపై దృష్టి సారించడంతో UPI లైట్ మొబైల్ చెల్లింపులలో తదుపరి పెద్ద విప్లవంగా మారింది. 
 

UPI లైట్ అంటే ఏమిటి? దాని ముఖ్య ప్రయోజనాలు, మొబైల్ చెల్లింపులు ఎలా నిర్వహించబడతాయో పునర్నిర్వచించగల సామర్థ్యాన్ని ఎందుకు కలిగి ఉందనే విషయాలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం. 

UPI లైట్ అంటే ఏమిటి? 

UPI లైట్ అనేది UPI సిస్టమ్ సరళీకృతమైన పద్దతి. ఇది తక్కువ-విలువ లావాదేవీలను త్వరగా, సమర్ధవంతంగా నిర్వహించడానికి ప్రత్యేకంగా రూపొందించిన వ్యవస్థ. అసలు UPI సిస్టమ్ చిన్న మొత్తాల నుండి పెద్ద మొత్తాల వరకు లావాదేవీల శ్రేణిని అనుమతించినప్పటికీ, చిన్న, తరచుగా జరిగే లావాదేవీలకు ప్రత్యేకించి ఇంటర్నెట్ కనెక్టివిటీ, సర్వర్ లోడ్‌లపై ఆధారపడటం వలన ఇది గజిబిజిగా ఉంటుంది.
అయితే, UPI లైట్ వినియోగదారులు చిన్న లావాదేవీలను నిర్వహించడానికి అనుమతిస్తుంది. సాధారణంగా రూ.200 వరకు నిరంతర ఇంటర్నెట్ యాక్సెస్ అవసరం లేకుండా లావాదేవీలు జరపవచ్చు. గ్రామీణ ప్రాంతాలు లేదా నెట్‌వర్క్ అంతరాయాలు వంటి తక్కువ నెట్‌వర్క్ కవరేజీ ఉన్న ప్రాంతాల్లో కూడా వినియోగదారులు చెల్లింపులు చేయగలరని ఈ ఆఫ్‌లైన్ మోడ్ సామర్థ్యం నిర్ధారిస్తుంది. ఈ ఫీచర్ UPI లైట్‌ని గేమ్ ఛేంజర్‌గా చేస్తుంది.
 
1. నెట్‌వర్క్ డిపెండెన్సీ

UPI లావాదేవీలకు సాధారణంగా స్థిరమైన ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ అవసరం, ఇది తక్కువ నెట్‌వర్క్ కవరేజీ ఉన్న ప్రాంతాల్లో పరిమితి కావచ్చు. అయితే UPI Lite ఆఫ్‌లైన్ చెల్లింపులను ప్రారంభిస్తుంది. మొబైల్ డేటా లేదా Wi-Fiపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గిస్తుంది, ఇది గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని వినియోగదారులకు లేదా పరిమిత కనెక్టివిటీ ఉన్న ప్రాంతాల్లోని ప్రయాణికులకు మరింత సౌకర్యవంతంగా ఉంటుంది. 

2. వేగవంతమైన లావాదేవీలు

రెగ్యులర్ UPI లావాదేవీలు సర్వర్ రద్దీ కారణంగా ఆలస్యాన్ని ఎదుర్కొంటాయి. ముఖ్యంగా సెలవులు లేదా సేల్ పీరియడ్‌ల వంటి పీక్ సమయాల్లో మరిన్ని సమస్యలను ఎదుర్కొంటాయి. అయితే, UPI లైట్ చిన్న లావాదేవీలను బ్యాంకుల ద్వారా రూట్ చేయకుండా స్థానికంగా ప్రాసెస్ చేస్తుంది. తద్వారా సర్వర్ లోడ్ తగ్గుతుంది. వేగవంతమైన చెల్లింపులకు అనుకూలంగా మారుతుంది. 

3. లావాదేవీలు ఫెయిల్ సమస్యలు తగ్గుతాయి 

నెట్‌వర్క్ లేదా సర్వర్ సమస్యల కారణంగా అప్పుడప్పుడు లావాదేవీ ఫెయిల్ అవుతుంటాయి. UPI లావాదేవీలకు సంబంధించిన సాధారణ ఫిర్యాదులు ఇలాంటి ఉన్నాయి. అయితే,wallet ఆఫ్‌లైన్ లావాదేవీ సామర్థ్యం, తక్కువ-విలువ చెల్లింపుల కోసం కనీస బ్యాంక్ డిపెండెన్సీతో, లావాదేవీల ఫెయిల్ ప్రమాదం గణనీయంగా తగ్గించబడుతుంది, ఇది మరింత విశ్వసనీయ చెల్లింపు పరిష్కారాన్ని అందిస్తుంది.

4. మైక్రో-చెల్లింపులకు సౌలభ్యం

స్నాక్స్ కొనడం, రవాణా కోసం చెల్లించడం లేదా చిన్న రిటైల్ కొనుగోళ్లు వంటి రోజువారీ చిన్న మొత్తాల చెల్లింపుల కోసం UPI లైట్ ఎలాంటి ఒత్తిడిలేని అనుభవాన్ని అందిస్తుంది. వినియోగదారులు సంక్లిష్టమైన UPI పిన్‌లను ఇన్‌పుట్ చేయాల్సిన అవసరం ఉండదు. రియల్ టైమ్ ప్రాసెసింగ్ కోసం వేచి ఉండాల్సిన అవసరం ఉండదు. లావాదేవీలు తక్షణం జరుగుతాయి. తేలికైనవిగా ఉంటాయి. అవాంతరాలు లేనివిగా కూడా ఉంటాయి.
 

UPI లైట్ ఎలా పని చేస్తుంది? 

UPI లైట్ వెనుక ఉన్న మెకానిజం సరళమైనది అయినప్పటికీ సమర్థవంతమైనది. వినియోగదారులు తమ UPI-ప్రారంభించబడిన యాప్‌ల ద్వారా UPI లైట్‌ని ప్రారంభించవచ్చు.  PhonePe, Bajaj Pay, Google Pay వంటి కొన్ని ప్రముఖ ఎంపికలు ఉన్నాయి. యాక్టివేట్ అయిన తర్వాత తక్కువ-విలువ లావాదేవీల కోసం ప్రత్యేక వాలెట్ సృష్టించబడుతుంది. వినియోగదారు లింక్ చేయబడిన బ్యాంక్ ఖాతా నుండి వాలెట్ టాప్ అప్ చేయవచ్చు, సాధారణంగా ఒకేసారి 2,000 రూపాయల వరకు రోజవారీ పరిమితి ఉంటుంది. ప్రతిలావాదేవీ 200 రూపాయల వరకు ఉండటంతో ఎక్కువ చిన్న లావాదేవీలను నిర్వహించే అవకాశం ఉంది.

వాలెట్ లోడ్ అయిన తర్వాత, వినియోగదారులు తమ బ్యాంక్ సర్వర్‌ల నుండి రియల్ టైమ్ ధ్రువీకరణ అవసరం లేకుండా ఆఫ్‌లైన్‌లో చెల్లింపులను నిర్వహించవచ్చు. ఇది సర్వర్ రద్దీ అవకాశాలను బాగా తగ్గిస్తుంది. చిన్న లావాదేవీలు వేగంగా జరిగేలా చూస్తుంది. అదనంగా, UPI లైట్ చెల్లింపుల కోసం ఆఫ్‌లైన్ మోడ్‌లో పని చేస్తుంది కాబట్టి, వినియోగదారులు నెట్‌వర్క్ కవరేజీలో లేనప్పుడు కూడా లావాదేవీలు జరిపేందుకు అనుమతిస్తుంది.

UPI లైట్ ప్రయోజనాలు

1. వినియోగదారుల కోసం పెరిగిన సౌలభ్యం

UPI లైట్ అతిపెద్ద ప్రయోజనాల్లో ఒకటి దాని సౌలభ్యం. మీరు కిరాణా సామాగ్రిని కొనుగోలు చేసినా, ప్రజా రవాణా కోసం చెల్లించినా లేదా చిన్న వస్తువులను కొనుగోలు చేసినా, UPI లైట్ నగదును తీసివేయాల్సిన అవసరం లేకుండా లేదా ఇంటర్నెట్ కనెక్టివిటీ కోసం వేచి ఉండాల్సిన అవసరం లేకుండా త్వరగా చెల్లింపులు చేయవచ్చు. ఇది ప్రతి చిన్న చెల్లింపు కోసం PINని నమోదు చేయవలసిన అవసరాన్ని తొలగిస్తుంది. సమయాన్ని ఆదా చేస్తుంది.వినియోగదారు అనుభవాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది.

2. ఆఫ్‌లైన్ సామర్థ్యం

ఆఫ్‌లైన్‌లో చెల్లింపులు చేయగల సామర్థ్యం UPI లైట్ వాలెట్‌ల విప్లవాత్మక అంశం. ఈ ఫీచర్ వినియోగదారులకు వారి ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ బలహీనంగా ఉన్నప్పటికీ లేదా ఉనికిలో లేనప్పుడు కూడా లావాదేవీలను కొనసాగించడానికి సౌలభ్యాన్ని అందిస్తుంది. భారతదేశంలో మొబైల్ కనెక్టివిటీ కొన్ని ప్రాంతాలలో స్పాట్టీగా ఉంటుంది. ఇది పట్టణ, గ్రామీణ జనాభా రెండింటికీ ప్రధాన ప్రయోజనకారిగా ఉంటుంది.

3. చిన్న మొత్తాల చెల్లింపులే టార్గెట్

UPI లైట్ చిన్న మొత్తాల చెల్లింపుల కోసం రూపొందించబడింది. ఇది భారతదేశంలో రోజువారీ లావాదేవీలలో గణనీయమైన భాగాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. చిన్న-విలువ చెల్లింపులపై దృష్టి సారించడం ద్వారా UPI లైట్ సమర్థవంతమైన, క్రమబద్ధీకరించబడిన ప్రక్రియను సృష్టిస్తుంది. ఇది ఉపయోగించడానికి సులభమైన, వేగవంతమైన, UPI పిన్‌ను నమోదు చేయడం లేదా లావాదేవీ ఫెయిల్ వ్యవహరించడం వంటి రెగ్యులర్ UPI అడ్డంకులు లేకుండా చేస్తుంది.

4. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో డిజిటల్ చెల్లింపులను ప్రోత్సహించడం

భారతదేశం తన డిజిటల్ అవస్థాపనను విస్తరించడంలో గణనీయమైన పురోగతి సాధించింది.  అయితే ఇంటర్నెట్ సదుపాయం అంత నమ్మదగినది కాని గ్రామీణ, సెమీ-అర్బన్ ప్రాంతాలలో సవాళ్లు ఉన్నాయి. UPI లైట్ ఆఫ్‌లైన్ ఫీచర్ ఈ అంతరాన్ని తగ్గించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.  అటువంటి ప్రాంతాల్లోని వ్యక్తులు నిరంతర ఇంటర్నెట్ కనెక్టివిటీ అవసరం లేకుండా డిజిటల్ చెల్లింపులను స్వీకరించేలా చేస్తుంది.

5. భద్రత

UPI లైట్‌కి భద్రత ప్రధానం. రెగ్యులర్ UPI సిస్టమ్ వలె UPI లైట్ కఠినమైన భద్రతా ప్రోటోకాల్‌లచే నిర్వహించబడుతుంది. ఆఫ్‌లైన్‌లో చెల్లింపులు చేయగలిగినప్పటికీ వినియోగదారులు తమ UPI పిన్ ద్వారా వాలెట్ సృష్టి, వాలెట్ టాప్-అప్‌లను తప్పనిసరిగా ప్రామాణీకరించాలి, అధీకృత వినియోగదారులు మాత్రమే తమ UPI లైట్ బ్యాలెన్స్‌ని లోడ్ చేయగలరు. అంతేకాకుండా, లావాదేవీ పరిమితులు తక్కువగా ఉన్నందున ఒకవేల మోసాలు జరిగినా ప్రమాదం తక్కువగా ఉంటుంది. 

UPI లైట్ ఎందుకు గేమ్ ఛేంజర్?

UPI లైట్ తీసుకురావడం ముఖ్యంగా భారతదేశం వంటి వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్‌లో ప్రజలు మొబైల్ చెల్లింపులను చూసే విధానాన్ని పునర్నిర్మించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది. అనేక కారణాలు UPI లైట్‌ని పరివర్తన పరిష్కారంగా చేస్తాయి:

1. ఆర్థిక చేరికను మెరుగుపరచడం

ఆఫ్‌లైన్ లావాదేవీలను అనుమతించడం ద్వారా UPI లైట్ ఎక్కువ ఆర్థిక చేరికకు మార్గం సుగమం చేస్తుంది. ఇది విశ్వసనీయత లేని ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్‌లు లేదా డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ సేవలను యాక్సెస్ చేయడం సాంప్రదాయకంగా సవాలుగా ఉన్న ప్రాంతాల్లోని వ్యక్తులకు డిజిటల్ చెల్లింపు సేవలను తెరుస్తుంది.

2. నగదు రహిత ఆర్థిక వ్యవస్థను నడిపించడం

భారతదేశం నగదు రహిత ఆర్థిక వ్యవస్థగా మారడానికి స్థిరంగా కృషి చేస్తోంది. UPI లైట్ ఈ ప్రయాణంలో తదుపరి గొప్ప దశగా చెప్పవచ్చు. ప్రజలు డిజిటల్‌గా చిన్న చెల్లింపులు చేయడాన్ని సులభతరం చేయడం ద్వారా, UPI Lite ఇప్పటికీ రోజువారీ కొనుగోళ్లకు నగదుపై ఆధారపడే వినియోగదారులను మొబైల్ చెల్లింపులకు మారేలా ప్రోత్సహిస్తుంది. కాలక్రమేణా, ఇది నగదు లావాదేవీలపై మొత్తం ఆధారపడటాన్ని తగ్గిస్తుంది.

PhonePe, బజాజ్ ఫిన్‌సర్వ్ వంటి యాప్‌లు భారతదేశంలో డిజిటల్ లావాదేవీల అభివృద్ధిలో ముందంజలో ఉన్న కొన్ని ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు. UPI లైట్ పెరుగుదల, స్వీకరణకు సమగ్రమైనవి. UPI లైట్‌ని ఎనేబుల్ చేయడానికి, మేనేజ్ చేయడానికి ఇబ్బందులు లేని ప్లాట్‌ఫారమ్‌ను అందించడం ద్వారా ఈ యాప్‌లు వినియోగదారులు ఈ కొత్త ఫీచర్‌ను యాక్సెస్ చేయడాన్ని సులభతరం చేస్తాయి. ఇప్పటికే ఏర్పాటు చేసిన యూజర్ బేస్, పేమెంట్‌ల నిర్వహణ కోసం బలమైన మౌలిక సదుపాయాలతో బజాజ్ ఫిన్‌సర్వ్ వంటి ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు భారతదేశం అంతటా UPI లైట్‌ని స్వీకరించడానికి మంచి స్థానంలో ఉన్నాయి.

అదనంగా, బజాజ్ ఫిన్‌సర్వ్ వంటి ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు రివార్డ్‌లు, క్యాష్‌బ్యాక్ ఎంపికలను అందిస్తూ UPI లైట్ అనుభవాన్ని మరింత మెరుగుపరిచాయి, వినియోగదారులు వారి రోజువారీ లావాదేవీల కోసం UPI లైట్‌ని ఉపయోగించడం కోసం ప్రోత్సాహకాలను కూడా అందిస్తున్నాయి. 

మొత్తంగా UPI లైట్ మొబైల్ చెల్లింపు ల్యాండ్‌స్కేప్‌లో గణనీయమైన పురోగతిని సూచిస్తుంది. రెగ్యులర్ UPI సిస్టమ్‌లతో వినియోగదారులు ఎదుర్కొనే అనేక సవాళ్లను ఇది పరిష్కరిస్తుంది. ఆఫ్‌లైన్ సామర్థ్యం, వేగవంతమైన లావాదేవీలు, మైక్రో-పేమెంట్‌లపై దృష్టి సారించడం ద్వారా, UPI లైట్ వినియోగదారు అనుభవాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. భారతదేశంలో డిజిటల్ చెల్లింపులను ఎక్కువగా స్వీకరించేలా చేస్తుంది. బజాజ్ ఫిన్‌సర్వ్ వంటి ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు UPI లైట్‌కి మద్దతు ఇవ్వడం, ప్రమోట్ చేయడం కొనసాగిస్తున్నందున ఈ వ్యవస్థ భారతదేశ మొబైల్ చెల్లింపు వ్యవస్థలో ఒక ప్రధాన భాగం కావడానికి ట్రాక్‌లో ఉంది.