దేశంలో ఇప్పటికే డిజిటల్ కరెన్సీని ప్రవేశపెట్టారు. రిటైల్ వ్యాపారంలో కూడా త్వరలోనే ఉపయోగించనున్నారు. ఇప్పుడు, RBI రిటైల్ వ్యాపారంలో డిజిటల్ కరెన్సీని ఉపయోగించేందుకు, దాని అమలు కోసం SBI, ICICI, IDFC, HDFCలతో సహా ఐదు బ్యాంకులను ఎంపిక చేసింది.

RBI డిజిటల్ కరెన్సీ చలామణికి సంబంధించిన రిటైల్ పైలట్ ప్రాజెక్ట్ కోసం భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (SBI), ICICI బ్యాంక్, IDFC ఫస్ట్ బ్యాంక్ , HDFC బ్యాంక్‌లతో సహా ఐదు బ్యాంకులను కలుపుకుంది.సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీ (CBDC-R) రిటైల్ లావాదేవీలను ప్రస్తుతం ఉన్న డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థతో అనుసంధానం చేయాలా లేదా కొత్త వ్యవస్థను నిర్మించాలా అని RBI పరిశీలిస్తోంది. డిజిటల్ కరెన్సీకి సంబంధించిన ట్రయల్ రిటైల్ లావాదేవీ త్వరలో జరగనుంది.

RBI , నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI)తో పాటు ఈ పైలట్ ప్రాజెక్ట్‌కు నాయకత్వం వహించడానికి ఐదు బ్యాంకులు ఎంపిక చేశారు. ఈ పథకం అమలు కోసం నిర్దిష్ట వ్యాపారులు , కస్టమర్ ఖాతాలను ఎంపిక చేయనున్నట్లు ఆర్బీఐ వర్గాలు చెబుతున్నాయి. 

భారతదేశపు మొట్టమొదటి డిజిటల్ రూపాయి నవంబర్ 1 న ప్రారంభించింది. RBI రూ. 50,000 ఇది ఇప్పటి వరకు చిన్న మొత్తాల రిటైల్ చెల్లింపుల కోసం నగదుకు బదులుగా డిజిటల్ కరెన్సీని అంటే CBDC-Rని ఎంచుకోవాలని యోచిస్తోంది. ఇప్పటికే హోల్‌సేల్ లావాదేవీల్లో డిజిటల్ కరెన్సీని ఉపయోగిస్తున్నారు. క్రిప్టో కరెన్సీని తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తున్న ఆర్బీఐ.. సొంతంగా డిజిటల్ కరెన్సీని విడుదల చేయనున్నట్టు గతంలోనే ప్రకటించింది. ఆ తర్వాత డిజిటల్ కరెన్సీ లేదా ఇ-రూపాయిని ప్రవేశపెట్టింది. 

నిజానికి భారతదేశంలో కరెన్సీని ఆర్‌బిఐ జారీ చేస్తుందని అందరికీ తెలుసు. ఇందులో నాణేలు , నోట్లకు RBI మద్దతు ఉంది. అయితే, బిట్‌కాయిన్ వంటి డిజిటల్ కరెన్సీలను ఆర్‌బిఐ గుర్తించడం లేదు. కనుక ఇది భారతదేశంలో అధికారికంగా పరిగణించదు. కానీ, ఇప్పుడు ఆర్బీఐ అధికారికంగా డిజిటల్ కరెన్సీని విడుదల చేసింది. దీనికి నాణేలు, నోట్ల రూపంలో ఆర్బీఐ భద్రత ఉంటుంది. తద్వారా దేశంలోని పౌరులు ఎలాంటి సంకోచం లేకుండా డిజిటల్ కరెన్సీల ద్వారా లావాదేవీలు నిర్వహించగలుగుతారు. 

ఏంటి లాభం?
డిజిటల్ కరెన్సీ వినియోగంతో భౌతిక రూపంలో నాణేలు లేదా నోట్లను ముద్రించాల్సిన అవసరం లేదు. దీంతో ప్రింటింగ్ ఛార్జీ తగ్గుతుంది. అయితే, డిజిటల్ కరెన్సీకి ఎలాంటి సమస్య ఉండదు. నిల్వ చేయడం కూడా సులభం. అలాగే, నగదు, క్రెడిట్ లేదా డెబిట్ కార్డ్, మొబైల్ యాప్, ఈ-బ్యాంకింగ్ అవసరం లేకుండా డిజిటల్ కరెన్సీ ద్వారా లావాదేవీలు చేయవచ్చు. 

డిజిటల్ కరెన్సీ లేదా ఇ-రూపాయి ఇ-వోచర్ రూపంలో ఉంటుంది. ఇది SMS లేదా QR కోడ్ రూపంలో లబ్ధిదారుల మొబైల్‌కు పంపవచ్చు.