Premier League: 2023/24 సీజన్లో ప్రీమియర్ లీగ్ క్లబ్లు రికార్డు స్థాయిలో 6.3 బిలియన్ పౌండ్ల ఆదాయాన్ని ఆర్జించాయి. అయితే, డెలాయిట్ నివేదిక ప్రకారం, అభిమానుల అసంతృప్తి, నియంత్రణ అనిశ్చితి, నిర్మాణాత్మక అసమతుల్యత వంటి ఒత్తిళ్లు పెరుగుతున్నాయి.
Premier League: ప్రీమియర్ లీగ్ ఆర్థిక బలం 2023/24 సీజన్లో కొత్త శిఖరాలకు చేరుకుంది. క్లబ్లు రికార్డు స్థాయిలో 6.3 బిలియన్ పౌండ్ల ఆదాయాన్ని ఆర్జించాయి. ఇది మునుపటి సంవత్సరం కంటే 4% పెరుగుదల. అయితే, వాణిజ్య వృద్ధి ఉపరితలం కింద అభిమానుల అసంతృప్తి, అసమానతలు, నియంత్రణ అనిశ్చితి, నిర్మాణాత్మక అసమతుల్యత వంటి ఒత్తిళ్లు పెరుగుతున్నాయని డెలాయిట్ ఫుట్ బాల్ ఫైనాన్స్ వార్షిక సమీక్షలో పేర్కొంది.
“ఇంగ్లీష్ ఫుట్బాల్ వ్యవస్థ ఒత్తిడిలో ఉందనడంలో సందేహం లేదు” అని డెలాయిట్ స్పోర్ట్స్ బిజినెస్ గ్రూప్ లీడ్ పార్టనర్ టిమ్ బ్రిడ్జ్ అన్నారు.
వాణిజ్యం భారీగా వృద్ధి
ప్రీమియర్ లీగ్ క్లబ్ల వాణిజ్య ఆదాయం మొదటిసారిగా 2 బిలియన్ పౌండ్లను దాటింది. ప్రపంచ భాగస్వామ్యాలు, వస్తువుల విస్తరణ, స్పాన్సర్షిప్ ఒప్పందాలు దీనికి కారణం. సంవత్సరానికి వృద్ధి 8%గా ఉంది. సాంప్రదాయ ‘బిగ్ సిక్స్’ క్లబ్ల నుండి గణనీయమైన సహకారం ఉంది.
- నాటింగ్హామ్ ఫారెస్ట్ వాణిజ్య ఆదాయం 95% (14 మిలియన్ పౌండ్లు) పెరిగింది. కొత్త షర్ట్ స్పాన్సర్షిప్, అడిడాస్తో కిట్ ఒప్పందం దీనికి కారణం.
- న్యూకాజిల్ యునైటెడ్ వాణిజ్య వ్యూహం ద్వారా 84% (40 మిలియన్ పౌండ్లు) పెరుగుదలను నమోదు చేసింది. స్ట్రీమింగ్ డాక్యుమెంటరీ, స్టేడియం విస్తరణ ప్రణాళికలు దీనికి తోడ్పడ్డాయి.
ప్రీమియర్ లీగ్ వాణిజ్య ఆదాయం 2024/25లో 2.3 బిలియన్ పౌండ్లకు చేరుకుంటుందని అంచనా. 2026/27లో జూదం భాగస్వామి నిషేధం అమలులోకి రాకముందు క్లబ్లు షర్ట్ స్పాన్సర్షిప్ అవకాశాలను ఉపయోగించుకోవడం వల్ల 2025/26లో వృద్ధి ఉంటుందని అంచనా.

మ్యాచ్డే ఆదాయం 900 మిలియన్ పౌండ్ల మార్కును దాటింది
మ్యాచ్డే ఆదాయం 5% పెరిగి 900 మిలియన్ పౌండ్లను దాటింది. టికెట్ ధరలు, స్టేడియం సామర్థ్యం పెరుగుదల దీనికి కారణం. టోటెన్హామ్ హాట్స్పర్ మినహా ప్రతి క్లబ్ ఆదాయం పెరిగింది. యూరోపియన్ పోటీల నుండి లేకపోవడం వల్ల స్పర్స్ ఆదాయం 10% తగ్గింది. కానీ 2025/26 కోసం UEFA యూరోపా లీగ్ విజయం, ఛాంపియన్స్ లీగ్ అర్హత తర్వాత తిరిగి పుంజుకుంటుంది.
ఎవర్టన్ కొత్త హిల్ డికిన్సన్ స్టేడియం, ఫుల్హామ్ పునర్నిర్మించిన రివర్సైడ్ స్టాండ్ సహాయంతో మ్యాచ్డే ఆదాయం 2025/26లో 1 బిలియన్ పౌండ్లను దాటుతుందని డెలాయిట్ అంచనా వేసింది.
ప్రసారాలు: స్థిరమైన ఆదాయ వృద్ధి
ప్రసారం అతిపెద్ద ఆదాయ వనరుగా కొనసాగుతోంది. 2023/24లో 3.3 బిలియన్ పౌండ్లకు స్వల్పంగా పెరిగింది. యూరోపియన్ టోర్నమెంట్లలో ఇంగ్లీష్ క్లబ్ల పురోగతి సరిగా లేకపోవడంతో UEFA పంపిణీలు 21% తగ్గి 329 మిలియన్ పౌండ్లకు చేరుకున్నాయి.
అయితే, దృక్పథం సానుకూలంగా ఉంది:
- UEFA పోటీలలో ఎక్కువ ప్రీమియర్ లీగ్ క్లబ్లు ఉండటంతో 2024/25లో పంపిణీలు 25% పెరుగుతాయని అంచనా.
- 2025లో విస్తరించిన FIFA క్లబ్ వరల్డ్ కప్ నుండి చెల్సియా, మాంచెస్టర్ సిటీలు ఒక్కొక్కటి 90 మిలియన్ పౌండ్ల వరకు పొందే అవకాశం ఉంది.
- 2025/26 నుండి 2028/29 వరకు కొత్త దేశీయ హక్కుల చక్రం 6.7 బిలియన్ పౌండ్ల విలువైనది. ఇది ప్రత్యక్ష ప్రసార మ్యాచ్ల సంఖ్యను 200 నుండి 270కి పెంచుతుంది.
- 2026/27 నుండి అంతర్జాతీయ ఉత్పత్తిని ఇన్-హౌస్గా తీసుకునే లీగ్ ప్రణాళిక మరింత విలువను అన్లాక్ చేయవచ్చు.
లాభదాయం పెరిగింది, కానీ రుణాలు కూడా అంతే
ప్రీమియర్ లీగ్ క్లబ్లు 2018/19 నుండి అత్యధిక ఆపరేటింగ్ లాభం (0.5 బిలియన్ పౌండ్లు) సాధించాయి. ఇది సంవత్సరానికి 36% పెరుగుదల. పన్నుకు ముందు నష్టాలు 2022/23లో 0.7 బిలియన్ పౌండ్ల నుండి 0.1 బిలియన్ పౌండ్లకు గణనీయంగా తగ్గాయి.
- ప్లేయర్ ట్రేడింగ్ నుండి 1.2 బిలియన్ పౌండ్ల లాభం. సౌదీ ప్రో లీగ్ క్లబ్ల నుండి 250 మిలియన్ పౌండ్లు సహాయపడ్డాయి.
- చెల్సియా తన మహిళా జట్టును పునర్నిర్మించడం, అమ్మడం ద్వారా 199 మిలియన్ పౌండ్ల లాభంతో సహా 0.2 బిలియన్ పౌండ్ల అసాధారణ క్రెడిట్లుగా ఉన్నాయి.
- లాభదాయకత పెరుగుదల ఉన్నప్పటికీ, నికర రుణం 12% పెరిగి 3.5 బిలియన్ పౌండ్లకు చేరుకుంది. స్టేడియం పెట్టుబడులు, జట్టు ఖర్చులను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఎవర్టన్ స్టేడియం ప్రాజెక్ట్ కారణంగా రుణం 237 మిలియన్ పౌండ్లు పెరిగింది. ఫుల్హామ్ రుణం 142 మిలియన్ పౌండ్లు పెరిగింది.

ఈక్విటీ ఇంజెక్షన్లు రుణాలను అధిగమించాయి
ఆర్థికంగా సరసమైన ఆట సరిహద్దుల్లో ఉండటానికి, క్లబ్లు రుణాలకు బదులుగా ఈక్విటీ ఇంజెక్షన్లపై ఎక్కువగా ఆధారపడ్డాయి. 2023/24లో 1.1 బిలియన్ పౌండ్లు, మునుపటి సీజన్లో 0.8 బిలియన్ పౌండ్ల నుండి పెరిగింది.
ఈక్విటీ నిధులను అందించడంలో ముందంజలో ఉన్న క్లబ్లు:
- చెల్సియా: 315 మిలియన్ పౌండ్లు
- మాంచెస్టర్ యునైటెడ్: 159 మిలియన్ పౌండ్లు
- ఆస్టన్ విల్లా: 150 మిలియన్ పౌండ్లు
- బ్రైటన్ & హోవ్ అల్బియన్: 156 మిలియన్ పౌండ్లు (లోన్-టు-ఈక్విటీ మార్పిడి ద్వారా)
- AFC బోర్న్మౌత్: 124 మిలియన్ పౌండ్లు
ఈ చర్యలకు UEFA, ప్రీమియర్ లీగ్ ఆర్థిక నిబంధనలు మద్దతు ఇస్తున్నాయి. ఇవి ఆమోదయోగ్యమైన నష్టాలను భరించడానికి ఈక్విటీ నిధులను ప్రోత్సహిస్తాయి.
వేతన ఖర్చులు ఎలా ఉన్నాయి?
మొత్తం వేతన ఖర్చులు 8 మిలియన్ పౌండ్లు మాత్రమే స్వల్పంగా పెరిగి 4 బిలియన్ పౌండ్లకు చేరుకున్నాయి. క్లబ్లు పెరుగుతున్న నియంత్రణ పరిశీలనలో ఉన్నాయి. ఇది మరింత క్రమశిక్షణతో కూడిన ఖర్చులకు దారితీస్తుంది.
- ఛాంపియన్స్ లీగ్ రిటర్న్ బోనస్ల కారణంగా ఆర్సెనల్ వేతన బిల్లు 40% పెరిగి 326 మిలియన్ పౌండ్లకు చేరుకుంది.
- ఆస్టన్ విల్లా చారిత్రాత్మక టాప్-4 ముగింపు తర్వాత వేతన ఖర్చులో స్పర్స్ను అధిగమించింది (252 మిలియన్ పౌండ్లు vs. 222 మిలియన్ పౌండ్లు).
- టోటెన్హామ్, లూటన్ టౌన్, షెఫీల్డ్ యునైటెడ్లు అత్యల్ప వేతన-ఆదాయ నిష్పత్తులను (~43%-47%) కలిగి ఉన్నాయి.
నాటింగ్హామ్ ఫారెస్ట్, ఆస్టన్ విల్లా వేతన/ఆదాయ నిష్పత్తులు 90% కంటే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఇది స్థిరంగా లేదని డెలాయిట్ పేర్కొంది. లీడ్స్, లీసెస్టర్, సౌతాంప్టన్ బహిష్కరణ కారణంగా కొత్తగా ప్రమోట్ చేయబడిన జట్లలో 440 మిలియన్ పౌండ్ల వేతన బిల్లు 215 మిలియన్ పౌండ్లతో భర్తీ అయింది.
లీగ్ విజయం, వేతన ఖర్చుల మధ్య సహసంబంధం (స్పియర్మాన్ గుణకం ద్వారా కొలుస్తారు) 2023/24లో 0.86కి పెరిగింది. ఇది ఖర్చు, పనితీరు మధ్య బలమైన సంబంధాన్ని సూచిస్తుంది.

ప్రమోషన్ విండ్ఫాల్స్, “యో-యో” ట్రాప్
ప్రీమియర్ లీగ్కు ప్రమోషన్ పరివర్తన ఆర్థిక ప్రయోజనాలను అందిస్తూనే ఉంది. లూటన్ టౌన్ ఆదాయం 18 మిలియన్ పౌండ్ల నుండి 132 మిలియన్ పౌండ్లకు పెరిగింది. ఇది ఏడు రెట్లు పెరుగుదల. అయితే సీజన్ చివరి నాటికి వారు మళ్లీ బహిష్కరణకు గురయ్యారు.
మూడు ప్రమోట్ చేయబడిన జట్లు వరుస సీజన్లలో బహిష్కరణతో “యో-యో ఎఫెక్ట్” చుట్టూ అభిమానులు, పెట్టుబడిదారుల ఆందోళనలు కొనసాగుతున్నాయి. ఇది ఆర్థిక అస్థిరత, పోటీ అసమతుల్యతను హైలైట్ చేస్తుంది.
“క్లబ్లపై ‘యో-యో ఎఫెక్ట్’ ఆర్థిక ప్రభావాలు, వాటి ఖర్చులు, మొత్తం పోటీతత్వం అనేవి అధిక స్థాయి పెట్టుబడులను ఆకర్షించడం కొనసాగించడానికి పరిష్కరించాల్సిన ప్రధాన అంశాలు” అని బ్రిడ్జ్ అన్నారు.

అభిమానుల అసంతృప్తి, టికెట్ ధర, గుర్తింపు సంక్షోభం
ఆర్థిక వృద్ధి ఉన్నప్పటికీ, స్టేడియాలు అభిమానుల అసంతృప్తికి కేంద్రాలుగా మారాయి. టికెట్ ధరల పెరుగుదల, స్థానికులకు పరిమిత ప్రాప్యత, పర్యాటక అభిమానులకు ప్రాధాన్యత లీగ్ అంతటా నిరసనలకు దారితీశాయి.
“టికెట్ ధర, ప్రాప్యతపై అభిమానుల అశాంతిపై పునరావృత నివేదికలు సవాలును ప్రదర్శిస్తున్నాయి… వాణిజ్య వృద్ధిని ఫుట్బాల్ క్లబ్ పాత్ర, సమాజంలో స్థానం చారిత్రక సారాంశంతో కమ్యూనిటీ ఆస్తిగా సమతుల్యం చేయడం” అని బ్రిడ్జ్ హెచ్చరించారు.
స్వతంత్ర నియంత్రణ సంస్థ రాబోతోంది
2025లో చట్టబద్ధం చేసే ఫుట్బాల్ గవర్నెన్స్ బిల్లు ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని నిర్ధారించడంపై దృష్టి సారించే స్వతంత్ర ఫుట్బాల్ నియంత్రణ సంస్థను ఏర్పాటు చేస్తుంది. మాంచెస్టర్ సిటీ ఆర్థిక ఆరోపణలు వంటి పరిష్కరించబడని కేసులతో పూర్తి చిక్కులు అస్పష్టంగా ఉన్నాయి.
డెలాయిట్ ప్రకారం, “దృఢంగా, సముచితంగా రూపొందించిన, ఆపై సకాలంలో, గౌరవప్రదమైన రీతిలో అమలు చేసిన” నిబంధనల కోసం క్లబ్లు పిలుపునిస్తున్నాయి.
లాభదాయకత, వాణిజ్య బలం, ప్రసార విస్తరణ వంటి సానుకూల సూచికలు ఉన్నప్పటికీ, “ధైర్యమైన, వినూత్నమైన మార్పులు” లేకుండా భవిష్యత్తు వృద్ధి పరిమితం అవుతుందని డెలాయిట్ హెచ్చరించింది.
డైరెక్ట్-టు-కన్స్యూమర్ (D2C) నమూనాకు సంభావ్య పరివర్తన, క్లబ్ల మధ్య పెరిగిన సహకారం కొత్త విలువను అన్లాక్ చేయగలదు. కానీ వ్యక్తిగత లాభం కంటే సమిష్టి పురోగతికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి ఇష్టపడకపోవడం లీగ్ను వెనక్కి నెట్టవచ్చని డెలాయిట్ హెచ్చరించింది.
