IMEC-BRI: చైనా బీఆర్ఐ కంటే 'ఐఎంఈసీ' చాలా భిన్న‌మైన‌ది.. ఎందుకంటే..?

IMEC is different from China's BRI: భారత్‌-మధ్య ప్రాచ్యం-యూరప్‌ ఆర్థిక కారిడార్‌ (ఐఎంఈసీ)ని ఏర్పాటు చేయడంపై ఒప్పందం కుదుర్చుకోవడంపై వాషింగ్టన్ (USA)లోని మిడిల్ ఈస్ట్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో స్ట్రాటజిక్ టెక్నాలజీస్ అండ్ సైబర్ సెక్యూరిటీ ప్రోగ్రామ్ డైరెక్టర్ మహ్మద్ సోలిమాన్ మాట్లాడుతూ.. ప‌లు కీల‌క అంశాల‌ను ప్ర‌స్తావించారు. చైనా చేపట్టిన బెల్డ్‌ అండ్‌ రోడ్‌ ఇనీషియేటివ్ (బీఆర్ఐ)కి చాలా భిన్నంగా ఉంటుంద‌ని తెలిపారు. ఈ ప్రాంతంలో వాణిజ్యం కోసం IMECని బలోపేత సాధనంగా చూడటం బహుశా మరింత ఉపయోగకరంగా ఉంటుందనీ, ఇది భారతదేశం, యూఏఈ, సౌదీ అరేబియా, జోర్డాన్, ఇజ్రాయెల్, ఐరోపా మధ్య వస్తువులు-సేవల తరలింపును సులభతరం చేస్తూ, ప్రస్తుత సముద్ర-రోడ్డు రవాణా మార్గాలను పూర్తి చేస్తుంది. ఆయా సంబంధాల గురించి ఆయ‌న ప‌లు విష‌యాల‌ను పంచుకున్నారు.

మహ్మద్ సోలిమన్ I2u2 దార్శనిక రూపశిల్పి, చాలా సంవత్సరాలుగా యురేషియా రిమ్ భూభాగంలోని తీరప్రాంత రాష్ట్రాల మధ్య భౌగోళిక-ఆర్థిక-భౌగోళిక సమైక్యత కోసం ఉద్వేగభరితంగా పోరాడటానికి అంకితం చేశారు. మధ్యప్రాచ్యంలో గందరగోళం-అశాంతి మధ్య, మహమ్మద్ ఈ వ్యూహాత్మక ప్రాతిపదికల ఆధారంగా ఐరోపా-ఇండో-పసిఫిక్ మధ్య ప్రదేశంగా ఈ ప్రాంతాన్ని పునర్నిర్వచించే ఫ్రేమ్ వ‌ర్క్ ను నిర్మించారు. మ‌ధ్యధరా సముద్రం నుండి పశ్చిమాసియా, ఇండో-పసిఫిక్ వరకు విస్తరించిన ఆయన విస్తృతమైన మేధో కృషి-ఈ విస్తారమైన ప్రాంతంలో సహకారం, సమన్వయం కోసం అవిశ్రాంతంగా వాదించడం ఆయనకు ప్రపంచ గుర్తింపును సంపాదించి పెట్టింది. అదితి భాదురితో ఈ ఇంటర్వ్యూలో ఆయన ప్రతిష్టాత్మకమైన ఇండియా మిడిల్ ఈస్ట్ యూరోప్ ఎకనామిక్ కారిడార్ సంక్లిష్టత, భారతదేశం, మధ్యప్రాచ్యం-ఐరోపా మధ్య భౌగోళిక రాజకీయ సంబంధాల భవిష్యత్తు పునర్నిర్మాణం, ఆర్థిక కనెక్టివిటీ గురించి ప్ర‌స్తావించారు.

జీ20 సదస్సులో ఐఎంఈసీపై మోడీ-బైడెన్-ఎంబీఎస్ చేసిన ప్రకటన గురించి మాట్లాడుతూ.. ఈ ప్రాంతంలో వాణిజ్యానికి ఐఎంఈసీని ఒక ఆగ్మెంటేషన్ సాధనంగా చూడటం మరింత ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఇది భారతదేశం, యూఏఈ, సౌదీ అరేబియా, జోర్డాన్, ఇజ్రాయెల్, ఐరోపా మధ్య వస్తువులు-సేవల రవాణాను సులభతరం చేస్తుంది. ఏదేమైనా, ఐఎంఈసీని ప్రయోజనాల కోణంలో పరిశీలిస్తే, ఈ కారిడార్ భారతదేశం, గల్ఫ్-ఐరోపా మధ్య అత్యంత ప్రత్యక్ష అనుసంధానంగా నిలుస్తుందని గమనించాలి. ఈ మూడు దేశాల ఆర్థిక ప్రయోజనాలు ఏకీకృతం అవుతున్నందున, కీలక ఉత్పత్తుల ప్రవాహాన్ని వేగవంతం చేయడం ద్వారా వాణిజ్య సంబంధాలను బలోపేతం చేసుకోవడానికి ఐఎంఈసీ ఒక అవకాశాన్ని అందిస్తుంది. సాధారణంగా, ఇది ఈ ప్రాంతంలో అదనపు సరఫరా గొలుసు పునరుద్ధరణను కూడా సృష్టిస్తుంది, 2021 సూయజ్ కాలువ అవరోధం వంటి సంఘటనల ద్వారా ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థకు కలిగే ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుందని తెలిపారు.

ఐఎంఈసీ సాధ్యాసాధ్యాలపై అనేక మంది నాయికలు పెదవి విరుస్తున్నారు. ఈ విష‌యాల‌ను గురించి ప్ర‌స్త‌విస్తూ.. ఐఎంఈసీ కచ్చితంగా అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైన ప్రాజెక్టు. కానీ ఇది మొదటి నుండి ప్రారంభం కాదు. సౌదీ అరేబియా-యూఏఈ ఇప్పటికే కొంతవరకు రైలు మార్గం ద్వారా అనుసంధానించబడ్డాయి. మొదటిది ప్రస్తుతం జోర్డాన్ తో సరిహద్దు వరకు విస్తరించిన ట్రాక్ ను కలిగి ఉంది. సౌదీ అరేబియా నుంచి జోర్డాన్ మీదుగా ఇజ్రాయెల్ లోని చివరి టెర్మినల్ కు రైలును తీసుకురావడానికి తమకు 200 కిలోమీటర్ల ట్రాక్ మాత్రమే అవసరమని ఇజ్రాయెల్ అధికారులు అంచనా వేశారు. అందువలన సవాలు ఏమిటంటే, అసాధ్యమైన పరిమాణంలో శారీరక శ్రమ ఉండటంలో తక్కువ, ఐఎంఈసీ రాజకీయ చిక్కులు, ప్రధాన మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులను తరచుగా నిలిపివేసే బ్యూరోక్రటిక్ అడ్డంకులను అధిగమించే ప్రభుత్వాల సామర్థ్యంలో ఎక్కువ.

ఈ ప్రాజెక్టుకు దీనికి సౌదీ-ఇజ్రాయెల్ సాధారణీకరణ అవసరం. త్వరలోనే దీనిపై ఏమైనా ఆశలు ఉన్నాయా? అది లేకపోతే ప్రాజెక్టు కలగానే మిగిలిపోతుందా? అనే ప్ర‌శ్న‌ల‌కు స్పందిస్తూ.. ప్రస్తుత చర్చల ఫలితాన్ని ఏదో ఒక విధంగా ప్రకటించడం తొందరపాటే అయినప్పటికీ, ఈ ప్రధాన విదేశాంగ విధాన విజయాన్ని సాధించే దిశగా అమెరికా చాలా దృఢమైన పురోగతిని సాధిస్తున్నట్లు కనిపిస్తోంది. ఇరు పక్షాలకు ఆమోదయోగ్యమైన ఒప్పందాలు, రాయితీలు, రాజీల సమాహారాన్ని పరిష్కరించాలని ఆశిస్తూ బైడెన్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ అధికారులు సాధారణీకరణ చర్చల్లో కీలక పాత్రధారుల మధ్య తర్జనభర్జన పడుతున్నారు. ఇది జరిగినప్పటికీ, సౌదీ అరేబియా కోసం రక్షణ ఒప్పందాన్ని ఆమోదించడానికి లేదా తిరస్కరించడానికి యూఎస్ సెనేట్ ఓటు కఠినమైన అడ్డంకిని నార్మలైజేషన్ ఎదుర్కొంటుంది. అధ్యక్ష ఎన్నికల సీజన్ సమీపిస్తుండటం, వాషింగ్టన్ లో పోలరైజేషన్ ఎక్కువగా ఉన్న నేపథ్యంలో ఇది అంత సులువైన విషయం కాదని తెలిపారు.

పాలస్తీనియన్లకు ఐఎంఈసీ ఏం చేస్తుంది? దీని వల్ల వారు ఎలా ప్రయోజనం పొందుతారు? అనే ప్ర‌శ్న‌కు స్పందిస్తూ.. ఈ కారిడార్ వెస్ట్ బ్యాంక్ లో కొత్త విదేశీ పెట్టుబడులకు తలుపులు తెరిచే అవకాశం ఉంది, ప్రత్యేకించి ఈ ప్రాంతంలో రవాణా మౌలిక సదుపాయాలు వాణిజ్య నెట్ వర్క్ లో భాగమైతే మంచి ఫ‌లితాలు ఉంటాయి. ఏదేమైనా, జోర్డాన్ నుండి సరుకులు వెస్ట్ బ్యాంక్ గుండా వెళ్లకుండా నేరుగా ఇజ్రాయెల్లోకి ప్రవేశించగలవని గమనించాలి, ఈ పరిస్థితి తక్కువగా ఉంటుంది. అంతిమంగా, ఫలితం రాజకీయ సుముఖతపై ఆధారపడి ఉంటుంది. వెస్ట్ బ్యాంక్ లో పోరాడుతున్న పాలస్తీనా ఆర్థిక వ్యవస్థకు మద్దతు ఇవ్వడానికి సౌదీ అరేబియా కొన్ని ఆర్థిక ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది.

చైనాకు చెందిన బీఆర్ఐతో అనివార్యమైన పోలిక ఉంది. రెండింటి మధ్య సారూప్యతలు-తేడాలు ఏమిటి? అని ప్ర‌శ్న‌కు స‌మాధాన‌మిస్తూ.. మొదటి ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, ప్రతిపాదిత విధంగా, ఐఎంఈసీ ఒక బహుళజాతి సహకార సంస్థ, అయితే చైనా బీఆర్ఐ అనేది బీజింగ్ రాజకీయ నాయకత్వానికి పూర్తి మార్గదర్శక అధికారంతో కేంద్ర-ప్రణాళికాబద్ధమైన ప్రయత్నం. మీరు అమెరికన్ అధికారులను అడిగితే, ఐఎంఈసీ సమగ్ర, పారదర్శక-దోపిడీ రహిత, బీఆర్ఐ యూఎస్ వర్ణనలకు ధృవ విరుద్ధమైన లక్షణాలను కలిగి ఉండటానికి ఉద్దేశించబడిందని వారు మీకు చెబుతారు. ఈ వర్గీకరణలో ఖచ్చితంగా కొంత ఖచ్చితత్వం కనిపిస్తుంది. బీఆర్ఐ భౌతిక ఉనికి ద్వారా చైనా ప్రభావాన్ని వ్యాప్తి చేయడానికి, పాల్గొనే దేశాల నుండి భారీ మొత్తంలో రాజకీయ-ఆర్థిక పరపతిని పొందడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. ఐఎంఈసీ రాజకీయ-వాణిజ్య ఏకీకరణ, స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థలను పెంచడం, భాగస్వాములను సాధికారం చేయడం ద్వారా భారతదేశం, సౌదీ అరేబియా-యూఏఈతో పాశ్చాత్య ప్రయోజనాలను సమీకృతం చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఏదేమైనా, బీఆర్ఐ, ఐఎంఈసీ రెండూ క్రాస్-రీజనల్ సమన్వయం అనే ముఖ్యమైన సవాలును పంచుకుంటాయి.

ఇరాన్, రష్యాల ద్వారా ఐఎన్ఎస్టీసీ కనెక్టివిటీ నుంచి భారత్ ను దూరం చేయడానికి, అలాగే ఇరాన్ తో సౌదీ, యూఏఈ భాగస్వామ్యాన్ని నిరోధించడానికి ఐఎంఈసీని మరింత ముందుకు తెచ్చారనే అభిప్రాయం ఉంది. దీనిపై మీరేమంటారు అని ప్ర‌శ్నించ‌గా.. ఐఎంఈసీని సృష్టించడానికి పాశ్చాత్య ప్రేరణలు ఐఎన్ఎస్టీసీ నుండి భారతదేశం దృష్టిని మరల్చాలనే కోరికను కలిగి ఉండవచ్చు. అయితే, ప్రపంచ వేదికపై ఎదుగుతున్న ధ్రువంగా భారత్ ఇరాన్, రష్యాలతో వాణిజ్య భాగస్వామ్యాన్ని పూర్తిగా విచ్ఛిన్నం చేసే అవకాశం లేదు. పాశ్చాత్య దేశాలకు, దాని ప్రత్యర్థులకు మధ్య పోటీలో పక్షాలను ఎంచుకోవడానికి ఢిల్లీ ప్రయత్నించదు, బదులుగా, భారతదేశం తన వృద్ధిపై దృష్టి పెడుతుంది. ఈ లక్ష్యాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లగల పాశ్చాత్య దేశాలతో లేదా ఇతర దేశాలతో ఒప్పందాలు కుదుర్చుకుంటుంది. సౌదీ అరేబియా, యూఏఈ విషయానికొస్తే, ఇరాన్ తో బహుళపక్ష భాగస్వామ్యాన్ని నిరోధించడం ఐఎంఈసీ పాశ్చాత్య సంధానకర్తలకు చోదక కారకంగా ఉండే అవకాశం లేదు. మధ్యప్రాచ్యంలో ప్రాంతీయ సుస్థిరతను తన ప్రధాన ప్రయోజనాల్లో ఒకటిగా అమెరికా భావిస్తోంది, భద్రతకు ముప్పు కలిగించే ఉద్రిక్తతలను తగ్గించడానికి అమెరికన్ అధికారులు ప్రయత్నిస్తున్నార‌ని తెలిపారు.

అలాగే, ఐఎంఈసీ భౌగోళిక ఆర్థిక వ్యవస్థ కంటే ఎక్కువ భౌగోళిక రాజకీయమా?  అని ప్ర‌శ్నించ‌గా, ఒక దేశం కారిడార్  వైపు కూర్చుందనే దానిపై ఆధారపడి ఐఎంఈసీ వ్యూహాత్మక విలువ భిన్నంగా ఉంటుంది. ఇది అంతిమంగా రెండు విభిన్నమైన కానీ సహజీవన భౌగోళిక రాజకీయ వ్యూహాలు, ల‌క్ష్యాల సమ్మేళనాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. యూఎస్, ఈయూల‌కు, ఐఎంఈసీ ప్రాథమికంగా ఒక భౌగోళిక రాజకీయ వెంచర్, ఎందుకంటే ఈ ప్రాంత భౌగోళిక-ఆర్థిక నిర్మాణాన్ని అనుకూలంగా రూపొందించడం ద్వారా యురేషియా రిమ్ భూభాగంలో చైనా-రష్యాల ప్రభావాన్ని నివారించడానికి ఇద్దరు ప్రయత్నిస్తారు. భారత్, యూఏఈ, సౌదీ అరేబియా, కొంతవరకు ఈయూ వంటి కీలక దేశాలకు ఐఎంఈసీ విలువ భౌగోళిక ఆర్థికమే. అబుదాబి, రియాద్-ఢిల్లీలు గొప్ప శక్తి పోటీ సమయంలో పక్షాలను ఎంచుకోవడంలో ఎటువంటి ఉపయోగం కనిపించడం లేదు. తద్వారా సంబంధాలను బలోపేతం చేయడం, పరస్పరం ప్రాంతీయ సమైక్యతను ప్రోత్సహించడం వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యతను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఐఎంఈసీ ప్రయోజనాలను చూస్తాయ‌ని తెలిపారు.

- అదితి భాదురి  (పశ్చిమ-మధ్య ఆసియాపై స్పెషలైజేషన్ చేసిన పాత్రికేయురాలు, రాజకీయ విశ్లేషకురాలు)

ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో.. 
 

మరిన్ని ఇంట్రెస్టింగ్ అప్ డేట్స్ కోసం క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి

• BRI
• China
• IMEC
• India
• Mohammed Soliman
• Saudi Arabia
• UAE