Explained: డిప్లిటెడ్ యూరేనియం అంత ప్ర‌మాద‌క‌ర‌మైన‌దా? ఉక్రెయిన్-రష్యా యుద్ధం మ‌రో ముప్పును తీసుకువ‌స్తుందా?
New Delhi: డిప్లిటెడ్ యూరేనియం (depleted uranium) అత్యంత క‌ఠిన‌మైన‌ది. సీసం కంటే 1.7 రెట్లు ఎక్కువ ప్ర‌భావ‌వంత‌మైన‌ది. దీనిని రక్షణ రంగంలో ఉప‌యోగించే క‌న్ని రకాల క్షిప‌ణులు, అణు తుటాల‌ను త‌యారు చేయడానికి ఉప‌యోగిస్తారు. అయితే, దీని వాడ‌కం మాన‌వాళిపై తీవ్ర ప్ర‌భావం చూపుతుంద‌ని నిపుణులు ఆందోళన వ్య‌క్తం చేస్తున్నారు.
Depleted uranium-Explained: ఉక్రెయిన్ యుద్ధం నేపథ్యంలో చోటుచేసుకుంటున్న తాజా ప‌రిణామాల‌పై అంత‌ర్జాతీయంగా ఆందోళన వ్య‌క్తమ‌వుతోంది. దీని ముఖ్య‌కార‌ణం డిప్లిటెడ్ యూరేనియం (depleted uranium). డిప్లిటెడ్ యూరేనియం అత్యంత క‌ఠిన‌మైన‌ది. సీసం కంటే 1.7 రెట్లు ఎక్కువ ప్ర‌భావ‌వంత‌మైన‌ది. దీనిని కొన్ని రకాల క్షిప‌ణులు, అణు తుటాల‌ను త‌యారు చేయడానికి ఉప‌యోగిస్తున్నారు. అయితే, దీని వాడ‌కం మాన‌వాళిపై తీవ్ర ప్ర‌భావం చూపుతుంద‌ని నిపుణులు ఆందోళన వ్య‌క్తం చేస్తున్నారు. ఇది ఎందుకు ప్ర‌మాద‌క‌ర‌మైన‌ది అనే విష‌య‌ల గురించి డిఫెన్స్ అండ్ ఏరోస్పేస్ అనలిస్ట్ గిరీష్ లింగన్న వెల్ల‌డించిన వివ‌రాలు ఇలా ఉన్నాయి..
డిప్లిటెడ్ యురేనియంతో కూడిన యుద్ధ సామగ్రిని ఉక్రెయిన్ కు సరఫరా చేస్తామని ఇటీవ‌ల బ్రిటన్ ప్ర‌క‌టించింది. అన్న‌ట్టుగానే యూరేనియంతో కూడిన కొన్ని షెల్స్, మందుగుండు సామాగ్రి, తూటాల‌ను అందించింది. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ప్రకటించిన కొద్ది రోజుల్లోనే.. రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్ ఉక్రెయిన్ తో సరిహద్దును పంచుకునే బెలారస్ లో వ్యూహాత్మక అణ్వాయుధాలను ఉంచే ఉద్దేశాన్ని ప్రకటించారు. మార్చి 25న వెలువ‌డిన ఈ ప్ర‌క‌ట‌న‌తో మ‌రో అతిపెద్ద యుద్ధానికి దారితీసే ప‌రిస్థితులు ఏర్ప‌డుతున్నాయి. రాయిటర్స్ నివేదిక ప్రకారం.. రష్యా అధినేత ప్రభుత్వ టెలివిజన్ లో మాట్లాడుతూ.. బెలారస్ అధ్యక్షుడు అలెగ్జాండర్ గ్రిగోరెవిచ్ లుకాషెంకోతో చర్చలకు కారణం ఉక్రెయిన్ కు డిప్లిటెడ్ యురేనియం ఆయుధాలను అందించాలనే యూకే ఉద్దేశాన్ని బ్రిటిష్ రక్షణ మంత్రి ప్రకటించడమేనని పేర్కొన్నారు.
న్యూక్లియర్ టెక్నాలజీకి సంబంధించి ఈ ప్రకటన వెలువడింది. అయితే, దీనితో సంబంధం లేకుండానే లుకాషెంకో బెలారస్ భూభాగంలో రష్యా వ్యూహాత్మక అణ్వాయుధాల మోహరింపు అంశాన్ని లేవనెత్తడంలో పట్టుదలగా ఉన్నారు. అసోసియేటెడ్ ప్రెస్ ప్రకారం.. క్రెమ్లిన్ సుమారు 2,000 వ్యూహాత్మక అణ్వాయుధాలను కలిగి ఉందని యూఎస్ ప్రభుత్వం పేర్కొంటోంది. వీటిలో వివిధ రకాల బాంబులు, వార్ హెడ్లు, ఆర్టిలరీ రౌండ్లు ఉన్నాయి. వీటిలో చాలా వ‌ర‌కు వ్యూహాత్మక విమానాల ద్వారా తీసుకెళ్లవచ్చు.. కానీ రష్యా బెలారస్ లో ఎన్ని అణ్వాయుధాలను కలిగి ఉంటుంద‌నే విషయం పై పుతిన్ వివ‌రాలు పేర్కొనలేదు. బ్రిటన్ ఉక్రెయిన్ కు అందిస్తున్న ఛాలెంజర్ 2 యుద్ధ ట్యాంకుల మందుగుండు సామాగ్రిలో కొన్ని యురేనియం షెల్స్, ఇత‌ర సామాగ్రి ఉన్నాయని బ్రిటన్ రక్షణ శాఖ సహాయ మంత్రి అన్నాబెల్ గోల్డీ మార్చి 20న వెల్లడించారు. ఈ నేపథ్యంలో రష్యా అధ్యక్షుడు ఈ ప్రకటన చేశారు.
క్షీణించిన యురేనియం (depleted uranium) అంటే ఏమిటి?
డిప్లిటెడ్ యురేనియం అనేది యురేనియం శుద్ధి క్ర‌మంలోని ఉత్పత్తిగా పేర్కొంటారు. ఇది సహజ యురేనియం మాదిరిగానే అనేక రసాయన కూర్పుల‌ను కలిగి ఉంటుంది. ఇది ముఖ్యంగా 235 ఐసోటోపులో ఎక్కువ భాగాన్ని తొలగిస్తుంది. ప్రధానంగా విచ్ఛిన్నం కాని 238 ఐసోటోప్ ను విడిచిపెడుతుంది. అంటే.. క్షీణించిన యురేనియం సీసం కంటే 1.7 రెట్లు ఎక్కువ క‌ఠిన-ప్ర‌భావంత‌మైన‌ది. దీనిని రక్షణ రంగంలో ఉప‌యోగించే క‌న్ని రకాల క్షిప‌ణులు, అణు తుటాల‌ను త‌యారు చేయడానికి ఉప‌యోగిస్తారు. మందుగుండు చొచ్చుకుపోయే సమయంలో ఈ పదార్థం విస్తారంగా వ్యాపించి కాలిపోతుంది. ప‌లు ప‌రిశోధ‌న‌ల ప్రకారం.. క్షీణించిన యురేనియం రేడియోధార్మిక పదార్థం. ఇది విషపూరితమైనది. ఈ ప్రభావాలు ఏవీ వ్యక్తిగతంగా ముఖ్యమైన ప్రమాదం కాదని గత అధ్యయనాలు సూచించినప్పటికీ, కొంతమంది నిపుణులు రెండింటినీ కలపడం హానికరమైన ప్రభావాలకు దారితీస్తుందని ఆందోళన చెందుతున్నారు. సాయుధ దళాల రేడియోబయాలజీ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ కు చెందిన రేడియోబయాలజిస్ట్ అలెగ్జాండ్రా మిల్లర్ ఇంతకు ముందు డీయూ (డిప్లిటెడ్ యూరేనియం) ఉమ్మడి ప్రభావాలను ఎవరూ క్షుణ్ణంగా పరిశీలించలేదని పేర్కొన్నారు. అందువల్ల, రెండింటి కలయిక గణనీయమైన ప్రమాదానికి దోహదం చేసే అవకాశం ఉందని తెలిపారు.
ఇంతకు ముందు క్షీణించిన యురేనియంను ఉప‌యోగించారా..?
1991 గల్ఫ్ యుద్ధంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్, యునైటెడ్ కింగ్ డమ్ ఇరాక్ ట్యాంకులపై దాడి చేయడానికి సుమారు 350 టన్నుల క్షీణించిన యురేనియంను ఉపయోగించాయని అంచనా. ఇరాక్ లో క్యాన్సర్, పుట్టుకతో వచ్చే లోపాల కేసులు గణనీయంగా పెరిగాయి. ఈ ఆరోగ్య సమస్యలు బస్రాకు పశ్చిమాన ఉన్న వ్యవసాయ భూమిలో జరిగిన ట్యాంకు యుద్ధం ఫలితంగా క్షీణించిన యురేనియం కాలుష్యం ఉనికితో ముడిపడి ఉండవచ్చనే ఆందోళనలు పెరుగుతున్నాయి. దీని ప్ర‌భావంతోనే ఇలాంటి ఆరోగ్య సమస్యలకు కారణం కావచ్చని భావిస్తున్నారు. అయితే, అయితే, ఈ వాదనకు మద్దతు ఇవ్వడానికి ఎటువంటి ఆధారాలు లేవని పెంటగాన్, యూకే రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖలు పేర్కొన్నాయి. అమెరికన్, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వాల ప్రకారం, క్షీణించిన యురేనియం దాని తక్కువ రేడియోధార్మికత కారణంగా ఎటువంటి హాని కలిగించే అవకాశం లేదు.. కానీ ఇందులో ఎంత‌వ‌ర‌కు వాస్త‌వం ఉంద‌నేదానిపై అనుమానాలు వ్య‌క్త‌మ‌వుతున్నాయి.
సహజ యురేనియం కంటే 40 శాతం తక్కువ రేడియోధార్మికత ఉన్నప్పటికీ, మిల్లర్ కు డీయూ రేడియోలాజికల్, విష ప్రభావాల గురించి సందేహాలు ఉన్నాయి. ఇవి ఊహించని విధంగా సంకర్షణ చెందుతాయి.. గతంలో ఊహించిన దానికంటే ఎక్కువ క్యాన్సర్ కారకాలకు కారణమవుతాయి. ఈ భావన నిపుణుల్లో చర్చనీయాంశమైంది. ఒక పరిశోధన ప్రకారం, యురేనియం జెనోటాక్సిక్ లక్షణాలను కలిగి ఉంది, అంటే ఇది డిఎన్ఎను మార్పుల‌కు గురిచేసే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది. సాధారణంగా చురుకుగా లేని జన్యువులను సక్రియం చేస్తుంది. ఇది అసాధారణ కణాల కార్యకలాపాలకు దారితీస్తుంది. దీనివ‌ల్ల కణతుల పెరుగుదల ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. ఐర్లాండ్ లోని డబ్లిన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ రేడియేషన్ అండ్ ఎన్విరాన్మెంట్ సైన్స్ అధిపతిగా ఉన్న మదర్సిల్ ప్రకారం.. డిప్లిటెడ్ యూరేనియంతో సంబంధం ఉన్న రసాయన ప్రమాదాలు బాగా తెలిసినప్పటికీ, దాని రేడియోలాజికల్ ప్రభావాలు పూర్తిగా అర్థం కాలేదు. ఏదేమైనప్పటికీ.. ప్రస్తుత యుద్ధంలో యూరేనియం తో కూడిన యుద్ధ సామాగ్రి చేరడం ఆందోళన కలిగించే విషయం..
క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి
