New Delh: కొలీజియం వ్యవస్థలో పారదర్శకత లోపించిందని ఫిర్యాదులు అందాయ‌ని కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రి కిరణ్ రిజిజు వెల్ల‌డించారు. న్యాయమూర్తుల నియామకానికి సంబంధించిన మెమొరాండం ఆఫ్ ప్రొసీజర్ కు అనుబంధంగా ప్రభుత్వం సూచనలు పంపిందని కూడా మంత్రి పేర్కొన్నారు.
Collegium system: సుప్రీంకోర్టు, హైకోర్టు న్యాయమూర్తుల నియామకంలో పారదర్శకత, ఆబ్జెక్టివిటీ, సామాజిక వైవిధ్యం లోపించడంపై వివిధ వర్గాల నుంచి ప్రభుత్వానికి విజ్ఞప్తులు అందుతున్నాయ‌ని కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రి కిరణ్ రిజిజు తెలిపారు. హైకోర్టులు, సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తుల నియామకానికి సంబంధించిన మెమొరాండం ఆఫ్ ప్రొసీజర్ కు అనుబంధంగా ప్రభుత్వం సూచనలు పంపిందని కూడా న్యాయశాఖ రాజ్య‌స‌భ‌కు అందించిన లిఖితపూర్వక సమాధానంలో తెలిపారు. ఎంవోపీ (MoP) అనేది ఉన్నత న్యాయవ్యవస్థలో న్యాయమూర్తుల నియామకం, బదిలీలకు మార్గనిర్దేశం చేసే పత్రమ‌ని పేర్కొన్నారు. న్యాయమూర్తుల నియామకాలకు సంబంధించిన కొలీజియం వ్యవస్థను మరింత విస్తృత ప్రాతిపదికన, పారదర్శకంగా, జవాబుదారీగా, వ్యవస్థలో వాస్తవికతను తీసుకురావడానికి, ప్రభుత్వం రాజ్యాంగ (తొంభై తొమ్మిదవ సవరణ) చట్టం-2014, నేషనల్ జ్యుడీషియల్ అపాయింట్మెంట్స్ కమిషన్ చట్టం-2014 ను ఏప్రిల్ 13, 2015న అమల్లోకి తెచ్చిందని ఆయన గుర్తు చేశారు.
అయితే, ఈ రెండు చట్టాలను సుప్రీంకోర్టులో సవాలు చేశారు. చివరికి రెండు చట్టాలు రాజ్యాంగ విరుద్ధం, అవి చెల్లవని అక్టోబర్ 16, 2015 న ప్రకటించింది. రాజ్యాంగం (తొంభై తొమ్మిదవ సవరణ) చట్టం-2014 అమలుకు ముందు ఉన్న కొలీజియం వ్యవస్థ అమలులో ఉన్నట్లు ప్రకటించారు. రాజ్యాంగ న్యాయస్థానాలకు (సుప్రీంకోర్టు, హైకోర్టులు) న్యాయమూర్తుల నియామకంలో పారదర్శకత, ఆబ్జెక్టివిటీ, సామాజిక వైవిధ్యం లోపించడంపై వివిధ వర్గాల నుంచి ఎప్పటికప్పుడు విజ్ఞప్తులు అందుతున్నాయ‌ని కిరణ్ రిజిజు మ‌రోసారి కొలీజియం వ్య‌వ‌స్థ‌పై స్పందించ‌డం ప్రాధాన్య‌త సంత‌రించుకుంది. డిసెంబర్ 16 నాటికి హైకోర్టుల నుంచి వచ్చిన 154 ప్రతిపాదనలు ప్రభుత్వానికి, సుప్రీంకోర్టు కొలీజియంకు మధ్య వివిధ దశల్లో ఉన్నాయని మంత్రి కిరణ్ రిజిజు చెప్పారు. ప్రస్తుతం ఉన్న ఖాళీలను త్వరగా భర్తీ చేయడానికి అన్ని ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నప్పటికీ, హైకోర్టుల్లో న్యాయమూర్తుల పదవీ విరమణ, రాజీనామా లేదా పదోన్నతి, న్యాయమూర్తుల సంఖ్య పెరగడం వల్ల న్యాయమూర్తుల ఖాళీలు తలెత్తుతూనే ఉన్నాయని ఆయన అన్నారు.
డిసెంబర్ 16 నాటికి సుప్రీంకోర్టులో 34 మంది న్యాయమూర్తులకు గాను 28 మంది న్యాయమూర్తులు పనిచేస్తున్నారు. 1,108 మంది న్యాయమూర్తులకు గాను 25 హైకోర్టుల్లో 775 మంది న్యాయమూర్తులు పని చేస్తుండగా, 333 ఖాళీలను భర్తీ చేయాల్సి ఉందని మంత్రి తెలిపారు. హైకోర్టుల్లో ఖాళీగా ఉన్న 179 పోస్టుల భర్తీకి కొలీజియంల నుంచి ఇంకా సిఫార్సులు అందాల్సి ఉందన్నారు. న్యాయమూర్తుల నియామకంపై ప్రభుత్వానికి, సుప్రీంకోర్టు కొలీజియంకు మధ్య ప్రతిష్టంభన మధ్య, పార్లమెంటరీ ప్యానెల్ ఇటీవల హైకోర్టులలో ఖాళీల శాశ్వత సమస్యను పరిష్కరించడానికి అవుట్ ఆఫ్ బాక్స్ థింకింగ్ తో రావాలని ఎగ్జిక్యూటివ్, న్యాయవ్యవస్థను కోరింది. సుప్రీంకోర్టు, హైకోర్టులకు న్యాయమూర్తుల నియామకం కోసం మెమోరాండం ఆఫ్ ప్రొసీజర్ సవరణపై ఏకాభిప్రాయానికి రావడంలో సుప్రీంకోర్టు, ప్రభుత్వం విఫలం కావడం ఆశ్చర్యంగా ఉందని కమిటీ తెలిపింది. మరింత సమర్థవంతంగా, పారదర్శకంగా సవరించిన ఎంవోపీని ప్రభుత్వం-న్యాయవ్యవస్థ ఖరారు చేయాలని కమిటీ ఆశించింది. హైకోర్టు న్యాయమూర్తుల నియామకానికి సంబంధించిన 20 ఫైళ్లను పునఃపరిశీలించాలని ప్రభుత్వం నవంబర్ 25న సుప్రీంకోర్టు కొలీజియంను కోరింది. సిఫార్సు చేసిన పేర్లపై ప్రభుత్వం బలమైన అభ్యంతరాలు వ్యక్తం చేసింది.