Arya samaj: 150 సంవత్సరాలుగా ఆర్య సమాజం భారతదేశంలో సామాజిక సంస్కరణ, విద్యా అభివృద్ధి రంగాలలో కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది. ఆర్య సమాజం కింద జరిగే వివాహాలకు చట్టపరమైన గుర్తింపు ఎలా లభిస్తుంది.? లాంటి పూర్తి వివరాలు తెలుసుకుందాం.
ఆర్య సమాజ వివాహం పూర్తిగా వేద సూత్రాల ఆధారంగా జరిగే ఆచారపూర్వక వివాహ విధానం. ఇది సాధారణంగా హిందూ, బౌద్ధ, జైన, సిక్కు మతాలకు చెందినవారికి వర్తిస్తుంది. ఈ వివాహం తర్వాత ఆర్య సమాజ్ ట్రస్ట్ ఒక ధృవపత్రం (Marriage Certificate) ఇస్తుంది. అయితే, ఈ సర్టిఫికేట్ మాత్రమే చట్టపరమైన హోదా ఇవ్వదు. ప్రభుత్వ రిజిస్ట్రేషన్ తప్పనిసరి.
25
హిందూ వివాహ చట్టం, 1955 ప్రకారం ఆర్య వివాహాల చెల్లుబాటు
హిందూ వివాహ చట్టం ప్రకారం ఇద్దరూ హిందూ మతానికి చెందినవారై ఉండాలి. వివాహం వేద పద్ధతుల్లో జరిగాక, రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయంలో నమోదు చేయించాలి. మునిసిపల్ కార్యాలయం లేదా జిల్లా రిజిస్ట్రార్ వద్ద నమోదు చేసిన తర్వాతే వివాహం చట్టపరమైన స్థితి పొందుతుంది. రిజిస్ట్రేషన్ లేకుంటే పాస్పోర్ట్, వీసా, వారసత్వ హక్కులు వంటి పత్రాలలో సమస్యలు తలెత్తుతాయి.
35
ఆర్యన్ వివాహ గుర్తింపు చట్టం, 1937
1937లో ఆర్య సమాజం ఆధ్వర్యంలో జరిగే కులాంతర వివాహాలకు చట్టపరమైన గుర్తింపు ఇచ్చేందుకు ఈ చట్టాన్ని తీసుకొచ్చారు. అయితే, ప్రస్తుత కాలంలో ఈ చట్టం మాత్రమే సరిపోదు. నేటి చట్ట వ్యవస్థలో రిజిస్ట్రేషన్ ప్రక్రియ తప్పనిసరిగా అనుసరించాలి.
ఆర్య సమాజం మతాంతర వివాహాలను అనుమతిస్తుంది కానీ ఒక ముఖ్యమైన షరతుతో — హిందూ కాని వ్యక్తి ముందు శుద్ధి కార్యక్రమం ద్వారా హిందూ మతంలోకి మారాలి. ఈ శుద్ధీకరణలో వేద మంత్రాలు, ప్రతిజ్ఞలు, విగ్రహారాధనకు వ్యతిరేకంగా ప్రమాణం చేయడం వంటి ఆచారాలు ఉంటాయి. అనంతరం ఆ వ్యక్తికి "మతమార్పిడి ధృవీకరణ పత్రం" జారీ చేస్తారు. ఆ తర్వాతే వేద పద్ధతిలో వివాహం జరగుతుంది.
55
ప్రత్యేక వివాహ చట్టం, 1954
తమ మతాన్ని మార్చకుండానే వివాహం చేసుకోవాలనుకునే జంటలకు 1954 ప్రత్యేక వివాహ చట్టం మార్గం చూపుతుంది. ఈ చట్టం ప్రకారం వివిధ మతాల వ్యక్తులు రిజిస్ట్రార్ కార్యాలయంలో 30 రోజుల పబ్లిక్ నోటీసు ఇచ్చిన తర్వాత వివాహం నమోదు చేసుకోవచ్చు. ఈ చట్టం ప్రకారం జరిగే వివాహం ప్రభుత్వ గుర్తింపు పొందుతుంది, అలాగే మతాంతర మార్పు అవసరం ఉండదు.
