బడ్జెట్ అంచనాలు : 10-19యేళ్ల యువతకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యత.. ఎందుకంటే..
బడ్జెట్ కేటాయింపులలో కౌమారదశకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం అంటే వారి పెరుగుదల, అభివృద్ధిని నేరుగా ప్రభావితం చేసే రంగాలలో పెట్టుబడి పెట్టడం.
ప్రపంచంలోనే అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశంగా భారత్ గతేడాది చైనాను అధిగమించింది. అంతే కాదు, యువత కూడా మనదేశంలోనే ఎక్కువ. 10-19 సంవత్సరాల వయస్సు కలిగిన నవయవకులు దాదాపు 253 మిలియన్ల కంటే ఎక్కువ మంది ఉన్న దేశంగా.. ప్రపంచంలోనే యువశక్తిగా అవతరించింది. ప్రపంచం వ్యాప్తంగా ఉన్న కౌమార, యువత జనాభాలో అత్యధికంగా 20 శాతం వాటా కలిగిన దేశంగా భారత్ అవతరించింది. ఇది భారతదేశానికి 'డెమోగ్రాఫిక్ డివిడెండ్'ను అందిస్తుంది. పని చేసే వయస్సు జనాభా ఎక్కువగా ఉండడం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను కూడా ఇది సూచిస్తుంది.
అయితే, ఈ డెమోగ్రాఫిక్ డివిడెండ్ ప్రయోజనాలను మరో 30 సంవత్సరాల వరకు మాత్రమే పొందవచ్చు. అది కూడా యుక్తవయసులో వ్యూహాత్మక, సమయానుకూల పెట్టుబడులు పెట్టడం ద్వారానే సాధ్యం అవుతుంది. ఇక ఇప్పుడు ఫిబ్రవరి 1న సమర్పించనున్న మధ్యంతర కేంద్ర బడ్జెట్ 2024-25 సమర్పించనున్న సమయంలో.. యుక్తవయస్సులో ఉన్నవారికి, యువతకు ప్రాధాన్యతనివ్వడం అనేది కేవలం ఒక ఎంపికగా కాకుండా స్థిరమైన అభివృద్ధి, ఆర్థిక వృద్ధికి అవసరమైన అంశంగా మారింది.
ఎందుకంటే.. ప్రతి సంవత్సరం, దాదాపు 12-14 మిలియన్ల మంది వర్క్ఫోర్స్లోకి ప్రవేశిస్తారు. ఎక్కువగా ఉత్తరాది రాష్ట్రాల నుండి యువశక్తి వర్క్ ఫోర్స్ గా మారనుంది. ఈ యువ జనాభాను విద్య, ఆరోగ్య సంరక్షణ, నైపుణ్యాభివృద్ధి ద్వారా మరింతగా వారిని చక్కగా నైపుణ్యవంతులుగా చేయగలిగితే.. దేశ ఆర్థిక, సామాజిక అభివృద్ధికి గణనీయంగా దోహదపడుతుంది.
గుడ్ న్యూస్ : త్వరలో తగ్గనున్న పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలు..
2023-24లో, ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ రూ. 89,155 కోట్ల కేటాయింపులు యువతకు చేశారు. ఇది గత సంవత్సరంతో పోలిస్తే 12.6% పెరుగుదల. అయితే, ఈ కేటాయింపు జాతీయ ఆరోగ్య విధానం, 2017 ద్వారా నిర్దేశించబడిన 2025 నాటికి జీడీపీ లక్ష్యంలో 2.5% లక్ష్యం కంటే చాలా తక్కువగా ఉంది. కుటుంబ సంక్షేమ అవగాహన కోసం బడ్జెట్ 2022-23లో రూ. 40 కోట్ల నుండి 2023లో 36.56 కోట్లకు పడిపోయింది. తగ్గుతున్న బడ్జెట్ కేటాయింపులు కుటుంబ నియంత్రణ, ఆరోగ్య అక్షరాస్యత వంటి యువ జనాభాకు కీలకమైన కార్యక్రమాలను నేరుగా ప్రభావితం చేస్తాయి.
ఇది యువతులు, మహిళలకు సాధికారత కల్పించే ప్రయత్నాలను అడ్డుకుంటుంది. ముఖ్యంగా సమాచారంతో కూడిన ఆరోగ్య ఎంపికలు చేయడంలో ప్రభావం చూపుతుంది. మరింత బలమైన పెట్టుబడుల ద్వారా కౌమార ఆరోగ్యానికి అవసరమైన ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడం, విస్తరించడం తక్షణ అవసరం. ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ కేంద్రాల్లోని కొరత అందుబాటులో ఉన్న ఆరోగ్య సంరక్షణ లేదా సార్వత్రిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వాగ్దానాన్ని నెరవేర్చడంలో ఉన్న అంతరాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది.
నిర్దిష్ట ఆరోగ్య సమస్యలను పరిష్కరించడమే కాకుండా, కౌమారదశలో కీలకమైన శ్రేయస్సు, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించే లక్ష్యిత కౌమార ఆరోగ్య కార్యక్రమాల అవసరం కూడా ఉంది. విద్య, నైపుణ్యం విషయంలో, బడ్జెట్ కేటాయింపులు పెరిగాయి. కానీ, అవసరానికి అనుగుణంగా లేవు. కొత్త విద్యా విధానం విద్యపై ఖర్చు చేయడాన్ని జీడీపీలో కనీసం 6%గా అంచనా వేస్తుంది. ప్రస్తుత కేటాయింపుల ద్వారా ఇది చేరుకోలేని లక్ష్యం. విద్యా కార్యక్రమాల ప్రభావవంతమైన అమలు, ప్రభావ అంచనా కౌమారదశ అభివృద్ధికి కీలకం, ముఖ్యంగా సాంప్రదాయ అభ్యాస మార్గాలకు అంతరాయం కలిగించిన కోవిడ్ 19 మహమ్మారి తర్వాత పరిణామాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటుంది.
గత సంవత్సరం బడ్జెట్ మహిళా సాధికారతను పెంపొందించాల్సిన ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెప్పింది. ఇది ఇప్పుడు గణనీయమైన, పెరిగిన ఆర్థిక కట్టుబాట్ల ద్వారా పటిష్టం కావాలి. కోవిడ్-19 మహమ్మారి ప్రస్తుతం ఉన్న లింగ అసమానతలను స్పష్టంగా వెల్లడించింది. ముఖ్యంగా సాంకేతికత యాక్సెస్, ఆరోగ్య సంరక్షణ, శ్రామిక శక్తి భాగస్వామ్యం వంటి రంగాలలో, యుక్తవయస్సులో ఉన్న బాలికలు, స్త్రీలలో అంకితభావంతో పెట్టుబడులు పెట్టవలసిన అవసరాన్ని నొక్కిచెప్పింది.
సంతానోత్పత్తి రేట్లు క్షీణించడం, సామాజిక నిర్మాణాలు అభివృద్ధి చెందుతున్నందున, శ్రామికశక్తిలో మహిళల పాత్ర ఆర్థిక వృద్ధిని నడపడంలో కీలకంగా మారుతుంది. మహిళలు, కౌమారదశలో ఉన్న బాలికల ఆరోగ్యం, విద్య, నైపుణ్యాభివృద్ధి, మొత్తం సాధికారతకు మద్దతు ఇవ్వడానికి ఇది ఒక సమగ్ర విధానం అవసరం. ఇటీవలి ఐక్యరాజ్యసమితి పాలసీ బ్రీఫ్ కూడా మహిళల మానవ మూలధనంలో పెట్టుబడి పెట్టడం వల్ల గణనీయమైన ఆర్థిక, సామాజిక ప్రయోజనాలకు దారితీస్తుందని, లింగ డివిడెండ్ను పొందడంలో సహాయపడుతుందని హైలైట్ చేసింది.
భారతదేశం డెమోగ్రాఫిక్ డివిడెండ్ను ఉపయోగించుకునే అవకాశాల విండో పరిమితం. ఈ డివిడెండ్ 2055-56 వరకు అందుబాటులో ఉంటుందని అంచనా వేయబడింది, దీని గరిష్ట స్థాయి 2041 నాటికి అంచనా వేయబడింది. ఈ గరిష్ట స్థాయి వద్ద, భారతదేశ జనాభాలో 59% మంది 20-59 సంవత్సరాల పని వయస్సు బ్రాకెట్లో ఉంటారని అంచనా వేయబడింది.
UNFPA ఇండియా ఏజింగ్ రిపోర్ట్ 2023 ప్రకారం, 2050 నాటికి, భారతదేశ జనాభాలో 20% పైగా వృద్ధులు ఉంటారు. 2046 నాటికి, భారతదేశంలోని వృద్ధుల జనాభా పిల్లల జనాభాను (15 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నవారు) అధిగమిస్తుంది.
అందువల్ల, రాబోయే బడ్జెట్ ఈ కీలకమైన జనాభా ప్రయోజనాల విండోను కోల్పోకుండా ఉండటానికి ఒక అవకాశం. బడ్జెట్ కేటాయింపులలో కౌమారదశకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం అంటే వారి పెరుగుదల, అభివృద్ధిని నేరుగా ప్రభావితం చేసే రంగాలలో పెట్టుబడి పెట్టడం. ఇందులో విద్య, వృత్తి శిక్షణ, పోషకాహారం, కౌమార అవసరాలకు అనుగుణంగా ఆరోగ్య సంరక్షణ సౌకర్యాలు, లింగ సమానత్వం, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించే కార్యక్రమాలు ఉన్నాయి.
భారతదేశ భవిష్యత్తు యువ జనాభాలోనే ఉంది. నేడు తీసుకునే నిర్ణయాలు దేశ ఆర్థిక, సామాజిక పథాన్ని నిర్దేశిస్తాయి. కౌమారదశలో పెట్టుబడి పెట్టడం అనేది కేవలం నైతిక బాధ్యత మాత్రమే కాదు, ఆరోగ్యకరమైన, విద్యావంతులైన, నైపుణ్యం కలిగిన శ్రామికశక్తి రూపంలో గణనీయమైన డివిడెండ్లను అందించగల వ్యూహాత్మక ఎంపిక. అందువల్ల, బడ్జెట్ తప్పనిసరిగా కౌమారదశలో ఉన్నవారిని ముందంజలో ఉంచాలి, ఈ రోజు చేసిన పెట్టుబడులు సంపన్నమైన, సమానమైన భవిష్యత్తుకు మార్గం సుగమం చేస్తాయి.