ఆంధ్ర‌ప్ర‌దేశ్ పైపైకి, తెలంగాణ కిందికి.. రెండు రాష్ట్రాల్లో విభిన్న ప‌రిస్థితులు

GST: ఇటీవ‌ల కేంద్ర ప్ర‌భుత్వం జీఎస్టీ సంస్క‌ర‌ణ‌లు చేప‌డ‌తూ నిర్ణ‌యం తీసుకున్న విష‌యం తెలిసిందే. దీంతో కొన్ని వ‌స్తువుల ధ‌ర‌లు త‌గ్గాయి. అయితే ఈ సంస్క‌ర‌ణ‌ల ఫ‌లితం రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల‌పై విభిన్న ప్ర‌భావం చూపాయ‌ని గ‌ణంకాలు చెబుతున్నాయి. 

రెండు రాష్ట్రాల్లో భిన్న ప‌రిస్థితులు

2025 నవంబర్ నెలలో తెలుగు రాష్ట్రాల GST వసూళ్లు పూర్తిగా విభిన్న దిశల్లో కదులుతున్నాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో GST ఆదాయం గణనీయంగా మెరుగుపడగా, తెలంగాణలో మాత్రం వృద్ధి మందగించింది. GST 2.0 సంస్కరణల ప్రభావం, రంగాల వారీ ఆదాయ మార్పులు, వ్యాపార పరిస్థితులు భిన్న ప్రభావం చూపాయి.

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 5.80% GST వృద్ధి

ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 2025 నవంబర్ వరకు నికర GST వసూళ్లలో 5.80% పెరుగుదలను నమోదు చేసింది. రాష్ట్రంలో ఆర్థిక కార్యకలాపాలు పెరగడం, పన్ను చెల్లింపుదారుల అనుసరణ మెరుగవడం, అమలు చర్యలు కఠినంగా ఉండటం ఈ అభివృద్ధికి కారణమయ్యాయి. అయితే 2025 నవంబర్ నెలలో వసూళ్లు కొంత తగ్గాయి. దీనికి ముఖ్య కారణం 22-09-2025 నుంచి అమల్లోకి వచ్చిన GST 2.0 రేటు తగ్గింపులు. ఆటోమొబైల్‌, సిమెంట్‌, FMCG, ఎలక్ట్రానిక్స్‌, పాల ఉత్పత్తులు వంటి రంగాల్లో పన్ను రేట్లు తగ్గడం వల్ల ఆదాయం తగ్గినా.. లావాదేవీల పరిమాణం (Volume) పెరగడం మొత్తం సంవత్సర వసూళ్లను సానుకూలంగా ప్రభావితం చేసింది.

రంగాల వారీగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వసూళ్లు..

1. SGST ఆదాయం తగ్గుదల

SGST ఆదాయం 7.35% తగ్గింది.

రేటు తగ్గింపుల ప్రభావం స్పష్టంగా కనిపించింది.

అమ్మకాలు పెరిగినా తక్కువ పన్ను రేట్ల కారణంగా మొత్త వసూళ్లు తగ్గాయి.

2. IGST సెటిల్‌మెంట్లలో తగ్గుదల

IGST సెటిల్‌మెంట్ 2.57% తగ్గింది.

SGST ITC సర్దుబాట్లు పెరగడం, IGST రివర్సల్స్ తొలగించడం ప్రభావం చూపాయి.

3. పెట్రోలియం ఉత్పత్తుల ఆదాయం పడిపోవడం

మొంథా తుఫాన్ ప్రభావంతో రవాణా మందగించి, కేవలం 1.06% ఆదాయం తగ్గింది.

అయినా మొత్తంగా రాష్ట్రం GST వార్షిక వృద్ధి లక్ష్యంలో 74% చేరటం ఒక స్థిర ఆర్థిక నిర్వహణకు సూచిక.

తెలంగాణలో మంద‌గించిన జీఎస్టీ వృద్ధి

2025 నవంబర్ నెలలో తెలంగాణ GST వసూళ్లు రూ. 3910 కోట్లుగా న‌మోదైంది. ఇది 2024 నవంబర్‌తో పోలిస్తే కేవలం దాదాపు 1% మాత్రమే వృద్ధి. సాధారణంగా జీఎస్టీ ఆదాయం నెలనెలా పెరగాలి, ఆర్థికంగా బలమైన రాష్ట్రాల్లో ఇది 8–12% వృద్ధిని సాధిస్తుంది. కానీ తెలంగాణలో పెరుగుదల దాదాపు స్థిరంగా ఉండటం ఆర్థిక వ్యవస్థలో మందగమన సంకేతం.

తెలంగాణలో GST వృద్ధి ఎందుకు తగ్గింది?

1. GST 2.0 అమలు ప్రభావం

* కొత్త రేట్లు, సాంకేతిక మార్పులు చిన్న, మధ్య తరహా వ్యాపారాలపై ఒత్తిడి పెంచాయి.

* అనేక వ్యాపారాలు IT ఆధారిత కొత్త నిబంధనలకు పూర్తిగా అలవాటు కాలేదు.

2. అనుసరణ (Compliance) తగ్గడం

* పన్ను చెల్లింపుల్లో ఆలస్యం

* రిటర్న్ దాఖలులో లోపాలు

* ఫేక్ ITC నిరోధానికి కఠిన చర్యలు (దీనివల్ల కొంతకాలం వరకు రియల్ ట్రాన్సాక్షన్స్ కూడా నెమ్మ‌దించాయి.)

3. వినియోగ స్థాయి తగ్గడం

* నిర్మాణం, రియల్ ఎస్టేట్, ఆటోమొబైల్ వంటి రంగాల్లో డిమాండ్ తగ్గటం GST వసూళ్లపై ప్రత్యక్ష ప్రభావం చూపింది.

4. చిన్న వ్యాపారాల కార్యకలాపాల తగ్గుదల

తెలంగాణ‌లో MSMEs చాలా కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. వీటిపై GST-2.0 మార్పులు ఎక్కువ భారం అయ్యాయి.

రెండు రాష్ట్రాలు విభిన్న జీఎస్టీ ధోర‌ణులు

* జీఎస్టీ వార్షిక వృద్ధి ఆంధ్ర‌ప్ర‌దేశ్‌లో 5.8 శాతంగా ఉండ‌గా, తెలంగాణ‌లో దాదాపు 1 శాతం మాత్ర‌మే ఉంటుంది.

* రేటు త‌గ్గింపుల ప్ర‌భావంతో ఆంధ్ర‌ప్ర‌దేశ్‌లో వాల్యూమ్ పెరిగి స్థిరీక‌ర‌ణ అయ్యింది. తెలంగాణ‌లో ఆదాయంపై నేరుగా నెగిటివ్ ప్ర‌భావం ప‌డింది.

* ఆంధ్ర‌ప్ర‌దేశ్‌లో ఆర్థిక కార్య‌క‌లాపాల్లో మెరుగుద‌ల క‌నిపించ‌గా.. తెలంగాణ‌లో స్వ‌ల్ప మంద‌గ‌మ‌నం క‌నిపించింది.

* ఇక ఆంధ్ర‌ప్ర‌దేశ్‌లో రంగాల ప‌నితీరులో వైప‌రీత్యాలున్నా అభివృద్ధి స్థిరంగా క‌నిపించింది. కానీ తెలంగాణ‌లో డిమాండ్ త‌గ్గుద‌ల మాత్రం స్ప‌ష్టంగా క‌నిపిస్తోంది.

* ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో రేట్లు తగ్గినప్పటికీ లావాదేవీలు పెరగడంతో, అనుసరణ చర్యలు బలపడడంతో మొత్తం ఆదాయం మెరుగుపడింది.

* తెలంగాణలో వ్యాపార కార్యకలాపాల్లో మందగమనం, అనుసరణ లోపాలు, చిన్న వ్యాపారాలపై ఒత్తిడి రాష్ట్ర వసూళ్లను ప్రభావితం చేశాయి.