అస్త్ర... దీన్ని మించిన క్షిపణే లేదు.. ఇదీ మేడిన్ ఇండియా అంటే

అస్త్రకు ఆకాశమే హద్దు... రాఫెల్ మెరైన్‌లో సమ్మిళితమవుతున్న స్వదేశీ మిస్సైల్, భవిష్యత్ వైమానిక యుద్ధంలో కీలకం కానుంది. ఇది భారత్  బలాన్ని మరింత పెంచుతుంది. అస్త్ర మిస్సైల్ ప్రత్యేకతలేంటో తెలుసుకుందాం. 

Astra Missile

Astra Missile : భారత్, ఫ్రాన్స్ మధ్య ఇటీవల రూ.63,000 కోట్ల విలువైన కీలక ఒప్పందం కుదిరింది. ఇందులో భాగంగా భారత నౌకాదళం కోసం 26 రాఫేల్ మెరైన్ ఫైటర్ జెట్‌లను కొనుగోలు చేయనుంది. 2028లో డెలివరీ ప్రారంభమై, ఇవి స్వదేశీ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ కెరియర్ INS విక్రాంత్‌పై మొట్టమొదటిగా రంగంలోకి దిగనున్నాయి.  

యూరోప్ తయారుచేసే MICA, Meteor వంటి అత్యాధునిక మిస్సైళ్లను తరచుగా రాఫేల్‌తో ఉపయోగిస్తారు. అయితే భారత అవసరాలకు అనుగుణంగా *స్వదేశీ అస్త్ర Mk1* మిస్సైల్‌ను ఇందులో సమ్మిళితమవుతుంది. ఇది భారత వైమానిక దళానికి గేమ్‌చేంజర్‌గా మారనుంది.  

Astra Missile

అస్త్ర అంటే సంస్కృతంలో "అస్త్రం" అనే అర్ధం. దీన్ని హైదరాబాద్లోని  డిఆర్డివో (DRDO) అనుబంధ సంస్థ *డిఫెన్స్ రీసర్చ్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ ల్యాబొరేటరీ (DRDL) అభివృద్ధి చేసింది. ఉత్పత్తి బాధ్యత *భారత్ డైనమిక్స్ లిమిటెడ్ (BDL) వద్ద ఉంది.  

అస్త్ర Mk1 గరిష్ఠంగా 110 కిలోమీటర్ల వరకు ఉన్న గాలిలోని లక్ష్యాలను మాక్ 1.4 (సుమారు 1,729 కిమీ/గం) వేగంతో ఛేదించగలదు. దీని మార్గదర్శన వ్యవస్థలో ఇనర్షియల్ మిడ్-కోర్స్ గైడెన్స్, ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ నుంచి డాటా లింక్‌తో అప్‌డేట్స్, చివరిదశలో యాక్టివ్ రాడార్ హోమింగ్ ఉంటుంది.  

మొదట రష్యన్ తయారీ అగట్ 9B1103M రాడార్ సీకర్ ఉపయోగించబడింది. 2017 తర్వాత DRDO రూపొందించిన స్వదేశీ కు-బ్యాండ్ యాక్టివ్ రాడార్ సీకర్ ను అందులో అమర్చారు.  

Astra Missile

 అస్త్ర ప్రయోగ ఆరంభం 

ఈ ప్రాజెక్ట్ 2000ల ప్రారంభంలో ఆధికారిక ఆమోదం లేకుండానే మొదలైంది. డిఆర్డివో సొంత వనరులతో డిజైన్ పనులు ప్రారంభించింది. ఫారిన్ ఓఈఎం సపోర్ట్ లేకుండా మిస్సైల్‌ను ఐఎఎఫ్ ఫైటర్లతో సమ్మిళితం చేయడం ఓ సవాలే.  

2004లో అధికారిక ఆమోదం లభించగా Su-30MKI ప్రధాన పరీక్ష వేదికగా ఎంపికైంది. 2003లో భూమి మీద నుంచి బల్లిస్టిక్ లాంచ్ ద్వారా మొదటి పరీక్షలు జరిగాయి. 2011లో డిజైన్ ఫైనల్ అయ్యి, 2014–2019 మధ్య 35పైగా ఎయిర్ లాంచ్‌లు, 150 కేప్టివ్ ఫ్లైట్ ట్రయల్స్ నిర్వహించబడ్డాయి.  

2019లో అస్త్ర Mk1ని అధికారికంగా ఐఎఎఫ్ లో చేర్చారు. ఇప్పటివరకు Su-30MKI, తేజస్ MK1A వంటి ఫైటర్లతో సమ్మిళితం చేశారు. త్వరలో మిగ్-29K, రాఫెల్ ఫైటర్లకూ సమ్మిళితమవుతుంది. కేవలం మిరాజ్ 2000 మాత్రమే చివరి దశలో ఉండడంతో ఇందులోంచి మినహాయించబడింది.  

Astra Missile

 రాఫేల్‌లో అస్త్ర సమ్మిళితానికి ప్రాముఖ్యత  
Meteor మిస్సైల్ అత్యాధునికమైన BVRAAM అయినా దీని అధిక ధర (సుమారు రూ.25 కోట్లు), ఫారిన్ సప్లయర్‌పై ఆధారపడటం వంటి అంశాలు దీన్ని వ్యూహాత్మకంగా పరిమితం చేస్తాయి. ఈ క్రమంలో  రూ.7–8 కోట్ల లోపలే ఉండే అస్త్ర Mk1 ఖర్చును బాగా ఆదా చేస్తుంది.  

MICA మిస్సైల్ గరిష్ఠంగా 80 కిలోమీటర్ల పరిధి మాత్రమే కలిగి ఉండగా, ఇది ఆధునిక యుద్ధాలకి తక్కువగా భావిస్తున్నారు.  చైనా PL-15 మిస్సైల్‌ను J-20, J-10C వంటి ఫైటర్లపై అమర్చింది. ఇది 200–250 కిలోమీటర్ల పరిధి కలిగి ఉండొచ్చని అంచనా. దాని ఎగుమతి వెర్షన్ PL-15E కూడా 145 కిమీ వరకు వ్యాప్తంగా ఉంటుంది.  

పాక్ ఇప్పటికీ US-made AIM-120C5 (100 కిమీ పరిధి) ఉపయోగిస్తోంది. పాక్-చైనా కలిసి తదుపరి జనరేషన్ BVRAAMలపై పనిచేస్తున్నట్లు సమాచారం. ఇటీవల చైనా నుంచి PL-15 తక్షణ డెలివరీలు కూడా అందుకున్నట్లు నివేదికలు.  

ఈ క్రమంలో అస్త్ర తయారీ భారత్‌కు వ్యూహాత్మక దృక్పథంగా మారింది. అది పూర్తిగా స్వదేశీగా ఉండటం వల్ల అవసరాల మేరకు సత్వర మార్పులు చేయడం సాధ్యమవుతుంది.

Astra Missile

Mk2, Mk3 – భవిష్యత్ అస్త్రం  

2026 నాటికి సేవలలోకి రానున్న అస్త్ర Mk2 పరిధి 140–160 కిలోమీటర్ల. దీని కోసం డ్యూయల్-పల్స్ రాకెట్ మోటార్, అత్యాధునిక గైడెన్స్ అల్గోరిథమ్స్, స్వదేశీ ఆర్ఎఫ్ సీకర్ ఉంటాయి.  
అంతకంటే అధునాతనమైన అస్త్ర Mk3 (గాంధీవ), 2031 నాటికి సిద్ధం కానుంది. ఇది సాలిడ్ ఫ్యూయల్ డక్టెడ్ రామ్‌జెట్ (SFDR) ఆధారంగా రూపొందుతోంది. దీని వేగం మాక్ 4.5, పరిధి 300 కిలోమీటర్లకు పైగా ఉండనుంది.  

విదేశీ BVRAAMలతో పోలిస్తే అస్త్ర ప్లాట్‌ఫామ్-అగ్నోస్టిక్ డిజైన్ కలిగి ఉంది. అంటే ఏ ఫైటర్‌జెట్‌కైనా సమ్మిళితమవుతుంది. ఇది లాజిస్టిక్స్, ట్రైనింగ్, మరియు హైటెంపో యుద్ధ పరిస్థితుల్లో సిద్ధత పెంచుతుంది.  

అస్త్ర లాంటి స్వదేశీ పరిష్కారాలు భారత్‌కు *ఆపరేషనల్ ఫ్లెక్సిబిలిటీని, డిఫెన్స్ ఆటానమీని కల్పిస్తున్నాయి. ఇది కేవలం మిస్సైల్ కాదు… భారత గగన యుద్ధ వ్యూహాల్లో ఓ దశను సూచిస్తోంది.