భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో) చంద్రయాన్-3 విజయవంతమైన ల్యాండింగ్ తర్వాత. చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువ ప్రాంతంలో సక్సెస్ ఫుల్ గా అడుగుపెట్టిన తొలి దేశంగా భారత్‌ అవతరించింది. ISRO, ఇప్పటికే అంతరిక్ష పరిశోధన , అన్వేషణలో ప్రపంచంలోనే బలమైన ముద్ర వేసింది. ప్రపంచంలోని ఎలైట్ స్పేస్ ఏజెన్సీలలో ఒకటిగా ఇస్రో పేరు సంపాదించింది.
ఇస్రో ఇప్పుడు తన తదుపరి మైలురాయిపై దృష్టి సారిస్తోంది. ఈసారి ఏకంగా సూర్యుడిని అధ్యయనం చేయడానికి అంతరిక్ష నౌకను ప్రయోగించే మిషన్ మీద చురుగ్గా పనిచేస్తోంది. మిషన్ ఆదిత్య-ఎల్1 ద్వారా భూమికి దగ్గరగా ఉన్న నక్షత్రమైన సూర్యడి రహస్యాలను ఛేదించడానికి ప్రయత్నిస్తోంది. .
సూర్యుడిని ఎందుకు అధ్యయనం చేయాలి
మన ఉనికికి, మనుగడకు, అభివృద్ధి చెందడానికి సూర్యుడే కారణం. భూమి, సౌర వ్యవస్థలోని ఇతర గ్రహాలు సూర్యుడు ఏర్పడిన తర్వాత మిగిలిపోయిన నక్షత్ర పదార్థాల నుండి ఏర్పడ్డాయి. సూర్యుడు భూమిని ఏర్పరచడమే కాకుండా అందులో జీవం, దాని చుట్టూ వాతావరణంకు కూడా బాధ్యత వహిస్తాడు. మన శక్తి వనరులన్నీసూర్యుడితో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి.
ఆదిత్య-ఎల్1 ద్వారా సూర్యుడిని అధ్యయనం చేయడం వల్ల భూమికి సమీపంలో ఉన్న మన అంతరిక్షం గురించి అవగాహన మాత్రమే కాకుండా, విశ్వంలోని ఇతర నక్షత్రాల గురించి మన అవగాహనను మెరుగుపరిచే అవకాశం కూడా ఉంటుంది
'ఆదిత్య' అంటే ప్రాచీన భారతీయ భాష సంస్కృతంలో సూర్యుడు అని అర్థం. ఆదిత్య-ఎల్1 అనేది సూర్యుని అధ్యయనం చేయడానికి భారతదేశం , మొట్టమొదటి అంతరిక్ష ఆధారిత మిషన్ కానుంది. ఈ అంతరిక్ష నౌక, ప్రయోగించిన తర్వాత అంతరిక్షంలో లాగ్రాంజ్ పాయింట్ L1 చుట్టూ ఒక హాలో కక్ష్యలో ఇది తిరుగుతుంది. ఈ పాయింట్ భూమి నుండి 1.5 మిలియన్ కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.
L1 పాయింట్ వద్ద ఈ వ్యోమనౌకను ఉంచడంలోనే ప్రయోజనం ఉంది. ఇది సూర్యుడి రియల్ టైం సౌర కార్యకలాపాలను అంతరిక్ష వాతావరణంపై దాని ప్రభావాన్ని గమనించడానికి ఆదిత్య-L1 పరిశీలిస్తుంది.
ఆదిత్య-L1 సూర్యుని ఫోటోస్పియర్, క్రోమోస్పియర్ , కరోనాను పరిశీలించడానికి ఏడు పేలోడ్‌లను తీసుకువెళుతుంది. ఇది విద్యుదయస్కాంత, కణ, అయస్కాంత క్షేత్ర డిటెక్టర్ల సహాయంతో బయటి పొరను అధ్యయనం చేసే అవకాశం ఈ మిషన్ ద్వారా కలుగుతుంది.
కరోనల్ హీటింగ్, కరోనల్ మాస్ ఎజెక్షన్, ప్రీ-ఫ్లేర్ , ఫ్లేర్ యాక్టివిటీస్ , వాటి క్యారెక్టర్‌లను అర్థం చేసుకోవడానికి దారితీసే ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని ఆదిత్య-ఎల్1 పేలోడ్‌ల ద్వారా అందించాలని ఇస్రో భావిస్తోంది. అదనంగా, చేసిన పరిశీలనలు అంతరిక్ష వాతావరణం , డైనమిక్స్‌తో పాటు కణాలు, క్షేత్రాల గురించి కూడా అర్థం చేసుకుంటాయి.
లాంగ్రంజ్ పాయింట్లు అంటే ఏమిటి?
లాగ్రాంజ్ పాయింట్లు భూమి చుట్టూ ఉన్న ఐదు ప్రదేశాలు, ఇక్కడ భూమి, సూర్యుని , గురుత్వాకర్షణ శక్తులు , అంతరిక్ష నౌక , కక్ష్య కదలికతో పాటు స్థిరమైన స్థానాన్ని సృష్టించడానికి పరస్పరం సంకర్షణ చెందుతాయి. వీటిని లాగ్రాంజియన్ లేదా 'ఎల్' పాయింట్లు అంటారు. వీటికి 18వ శతాబ్దపు ఇటాలియన్ ఖగోళ శాస్త్రవేత్త , గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు జోసెఫ్-లూయిస్ లాగ్రాంజ్ పేరు పెట్టారు.
ఆదిత్య-L1 , మిషన్ లక్ష్యాలు ఏమిటి?
>> ప్రతిష్టాత్మకమైన ఆదిత్య-L1 మిషన్ సూర్యుడి గురించి అనేక అంశాలను అధ్యయనం చేయడానికి ప్రయత్నిస్తుంది:
>> ఇది సూర్యుని ఎగువ వాతావరణ (క్రోమోస్పియర్, కరోనా) డైనమిక్స్‌ను అధ్యయనం చేయాలని యోచిస్తోంది.
>> మిషన్ క్రోమోస్పిరిక్ , కరోనల్ హీటింగ్, పాక్షికంగా అయనీకరణం చేయబడిన ప్లాస్మా , భౌతికశాస్త్రం, కరోనల్ మాస్ ఎజెక్షన్‌లు , మంటలను కూడా అధ్యయనం చేస్తుంది.
>> ఆదిత్య-L1 సౌర కరోనా , హీటింగ్ మెకానిజం , భౌతిక శాస్త్రాన్ని అధ్యయనం చేయాలని యోచిస్తోంది.
>> కరోనల్ , కరోనల్ లూప్ ప్లాస్మా నిర్ధారణలను ఇస్రో పరిశీలిస్తుంది.
>> CMEల (కరోనల్ మాస్ ఎజెక్షన్స్) అభివృద్ధి, డైనమిక్స్ , మూలాన్ని కూడా ఈ మిషన్ అధ్యయనం చేస్తుంది.
>> ఆదిత్య-L1 సూర్యుని , బహుళ పొరల (క్రోమోస్పియర్, బేస్ , ఎక్స్‌టెండెడ్ కరోనా) వద్ద జరిగే ప్రక్రియల క్ర`మాన్ని గుర్తించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. ఈ ప్రక్రియలు చివరికి సౌర విస్ఫోటనం సంఘటనలకు దారితీస్తాయి.
>> సౌర కరోనాలోని మాగ్నెటిక్ ఫీల్డ్ టోపోలాజీ, అయస్కాంత క్షేత్ర కొలతలు కూడా అధ్యయనం చేయనుంది.
>> ఆదిత్య-L1 అంతరిక్ష వాతావరణం, అంటే మూలం, కూర్పు , డైనమిక్స్ లేదా సౌర గాలి కోసం డ్రైవర్లను గమనించి, అధ్యయనం చేస్తుంది.
ఆదిత్య-ఎల్1 ప్రయాణం ఎలా ఉంటుంది?
ఆదిత్య-ఎల్1ను ముందుగా ఇస్రో పిఎస్‌ఎల్‌వి-సి57 రాకెట్ ద్వారా తక్కువ భూ కక్ష్యలో ఉంచుతుంది. ఆ తరువాత, అంతరిక్ష నౌక , కక్ష్య మరింత దీర్ఘవృత్తాకారంగా తిరుగుతూ L1 పాయింట్ వైపు అంతరిక్ష నౌకను ప్రయోగించడానికి ఆన్-బోర్డ్ ప్రొపల్షన్ ఉపయోగిస్తారు. ఇది L1 వైపు కదులుతున్నప్పుడు, అంతరిక్ష నౌక భూమి , గురుత్వాకర్షణ స్పియర్ ఆఫ్ ఇన్‌ఫ్లుయెన్స్ (SOI) నుండి నిష్క్రమిస్తుంది. ఇది SOI నుండి నిష్క్రమించిన తర్వాత, అంతరిక్ష నౌక దాని క్రూయిజ్ దశను ప్రారంభిస్తుంది. ఆ తర్వాత అది ఒక పెద్ద హాలో ఆర్బిట్‌లో ఉంచుతుంది ఈ L1 పాయింట్ అంతరిక్ష నౌక తన గమ్యాన్ని చేరుకోవడానికి నాలుగు నెలల సమయం పడుతుంది.