కాశ్మీర్‌లో సూఫీని నిర్మూలించడానికి పాక్ ఉగ్రవాది మస్త్ గుల్ ఏ విధంగా ప్రయత్నించాడంటే..
1995 మే 11. తెల్లవారుజామున నా ఫోన్ మోగింది. చారర్-ఏ-షరీఫ్‌లోని మందిరం దగ్ధమైందని అవతలి వ్యక్తి నాకు చెప్పాడు. శ్రీనగర్‌లో విలేఖరి అయినప్పటికీ.. నా హృదయం విషాదంలో మునిగిపోయింది.
1995 మే 11. తెల్లవారుజామున నా ఫోన్ మోగింది. చారర్-ఏ-షరీఫ్‌లోని మందిరం దగ్ధమైందని అవతలి వ్యక్తి నాకు చెప్పాడు. శ్రీనగర్‌లో విలేఖరి అయినప్పటికీ.. నా హృదయం విషాదంలో మునిగిపోయింది. ఇది కేవలం ఒక మతపరమైన ప్రదేశం కాదు. కాశ్మీర్ యొక్క పోషకుడైన సెయింట్ షేక్ నూరుదిన్ నూరానీ అలియాస్ నంద్ రిషి విశ్రాంతి స్థలం. దీనిని కాశ్మీరీలందరూ వారి మతంతో సంబంధం లేకుండా గౌరవిస్తారు. కశ్మీర్ లోయ మొత్తం విషాదంలో మునిగిపోయింది. అధికారులు కఠినమైన కర్ఫ్యూ ఆర్డర్‌ను ప్రకటించారు. ప్రజలు తమ శోకం గురించి బిగ్గరగా చెప్పడానికి చాలా నిస్సహాయతతో ఉన్నారు. కశ్మీర్‌లో శ్మశాన నిశ్శబ్దం ఆవరించింది.
మందిరంను తమ ఆధీనంలోకి తీసుకోవడంతో.. ఉగ్రవాదులు, బీఎస్ఎఫ్ దళాల మధ్య దాదాపు రెండు నెలల పాటు సాగిన స్టాండఫ్ ముగింపు అనివార్యమైంది. పాకిస్తాన్‌కు చెందిన మస్త్ గుల్, అతని నేతృత్వంలోని ఉగ్రవాదుల ముఠాపై నిఘా ఉంచడానికి చుట్టుపక్కల ఉన్న కొండలపై బీఎస్ఎఫ్ జవాన్‌లు చేరుకున్నారు. జనసాంద్రత ఎక్కువగా ఉన్న పట్టణం మధ్యలో ఉన్న ఈ మందిరం లోపల నుంచి మస్త్ గుల్ మీడియా ప్రతినిధులకు ఇంటర్వ్యూలు ఇచ్చారు. అయితే అక్కడికి వెళ్లిన జర్నలిస్టులు మస్త్ గుల్ మనుషులు అమర్చిన మెషిన్ గన్‌లు శిఖరాల వైపు ఉండటం కూడా చూశారు.
పట్టణ ప్రజలు ఆ మందిరాన్ని సందర్శించడం మానేశారు. మస్త్ గుల్, అతని మనుషులు చిన్న చిన్న వంట గ్యాస్ సిలిండర్లలో పేలుడు పదార్థాలతో నింపి వాటిని దాని చుట్టూ అమర్చడం కూడా వారు చూశారు. కాశ్మీర్‌లోని అత్యంత ప్రియమైన నంద్ రిషి విశ్రాంతి స్థలం(రిషి ఆర్డర్ ఆఫ్ సూఫీజం వ్యవస్థాపకులు) బూబీ-ట్రాప్ చేయబడింది. యుద్ధ ప్రాంతంగా మారింది.
ఈ పరిణామాలతో పట్టణవాసులు పట్టణాన్ని విడిచిపెట్టడం ప్రారంభించారు. పుష్టో మాట్లాడే మస్త్ గుల్ పాకిస్థాన్ ఆర్మీలో మేజర్‌గా మారాడు. 15 మంది ఉగ్రవాదులను సజీవ దహనం చేసిన మందిరానికి నిప్పంటించిన తర్వాత అతను పట్టణం నుండి తప్పించుకోవడానికి చాలా జాగ్రత్తగా ప్లాన్ చేయడంలో ఆశ్చర్యం లేదు. భారత బలగాలు కాల్పులు జరపకుండా తమ వ్యూహానికి కట్టుబడి ఉన్నాయి. ఎందుకంటే ఇది మందిరానికి నిప్పంటించి.. భారీ పౌర ప్రాణనష్టం కలిగిస్తుంది. వారు కేవలం మస్త్ గుల్‌ను అలసిపోయేలా చేసి.. అతనిని ఒక చోట పిన్ చేయాలనుకున్నారు. పట్టణంలోని దాదాపు సగం ఇళ్లు కూడా దగ్ధమయ్యాయి.
ఆ వార్త దావానంలా వ్యాపించింది. దాదాపు గంటలో పూణే నుండి నా కజిన్ ఫోన్ చేసింది. ఆమె ఏడ్చింది. చాలా బాధతో మాట్లాడింది. నేను కూడా బాధపడ్డాను కానీ ఏడ్చేంతా స్థాయికి రాలేదు. తన (హిందూ) కుటుంబంలోని ప్రతి ఒక్కరిలాగే (నా తల్లి వైపు) నంద్ రిషిపై తనకు అపారమైన నమ్మకం ఉందని ఆమె నాకు చెప్పింది. దాన్ని వివరించడానికి ఆమె నాకు ఒక కథ చెప్పింది. ఆమె తన రెండో బిడ్డ కోసం ఎదురు చూస్తున్నప్పుడు, ఆడపిల్ల కావాలని కోరుకున్నప్పుడు.. ఆమె తీవ్ర మనో వేదనకు గురైంది. ఆమె తన “బాబ్” (తండ్రిది కాశ్మీర్) సందర్శించింది. నంద్ రిషి సమాధి ముందు గంటల తరబడి కూర్చుంది. Enl ఆశీస్సులు కోరింది. తిరిగి వచ్చినప్పుడు, ఆమె ప్రశాంతంగా ఉంది. నిర్ణీత సమయంలో ఆమె ఆడ శిశువు జన్మించినప్పుడు ఎంతగానో సంతోషించింది.
అదే రోజు జమ్మూ నుంచి అమ్మ ఫోన్ చేసింది. ఆమె కూడా పెద్ద నష్టాన్ని తలచుకుని కృంగిపోయింది. ఇప్పుడు నేను అయోమయంలో పడ్డాను. పవిత్ర పురుషుల పట్ల గౌరవాన్ని నేను అర్థం చేసుకున్నాను కానీ ఇది వేరే విషయం. ఆమె, ఆమె బంధువులు ఎందుకు దారుణంగా విచారంగా ఉన్నారని నేను మా అమ్మను అడిగాను. అమ్మ తన హిందూ కుటుంబానికి చార్-ఏ-షరీఫ్ మందిరం ప్రాముఖ్యత గురించి నాకు చెప్పింది.
మా తల్లి వ్యవసాయ కుటుంబంకు చెందినవారు. చార్-ఎ-షరీఫ్‌కు ముందు చివరి పెద్ద గ్రామమైన నాగం గ్రామంలో ఆమె నివసించింది. ప్రతి సీజన్‌లో తాజా పంటలు - ధాన్యం, పండ్లు, మొక్కజొన్న, వాల్‌నట్‌లు, బాదం పప్పులు బస్తాలలో తెచ్చి.. ఆమె ఇంటి గ్రౌండ్ ఫ్లోర్‌లో (వౌట్) భద్రపరిచేవారు. మా అమ్మ, ఆమె తోబుట్టువులు తాజాగా పండించిన పండ్లను తినడానికి చాలా ఆసక్తిగా ఉండేవారు. కానీ వారి తల్లి వాటిని నిషేధించింది. మొదటి నైవేద్యాన్ని నుంద్ రిషి మందిరానికి ఉద్దేశించినట్లు ఆమె పిల్లలకు గుర్తు చేసింది. నిర్ణీత రోజున అమ్మ వాళ్ల కుటుంబం అక్కడికి టాంగా (గుర్రపు బండి)పై ప్రయాణించింది. తమ పంటను ఆలయానికి సమర్పించి పూజలు చేశారు. మా అమ్మ చిన్నప్పుడు అంతా బాగానే ఉంటుందన్న భరోసాతో తిరిగొచ్చారు.
మస్త్ గుల్, పాకిస్తాన్ కాశ్మీర్ నిర్వాహకులు.. భారత తిరుగుబాటు నిరోధక దళాల దృష్టిని, చివరికి విధ్వంసం గురించి దృష్టిని ఆకర్షించడానికి ఈ మందిరాన్ని ఎంచుకున్నారనడంలో ఆశ్చర్యం లేదు. కాశ్మీర్ ప్రజలకు మంది భారీ ప్రతీకాత్మకత, భావోద్వేగ విలువ వారిపై కోల్పోలేదు.
వ్యూహాత్మకంగా.. పాకిస్తాన్ ఒకే దెబ్బతో రెండు పక్షులను చంపడానికి ప్రయత్నించింది. మందిరాన్ని తగులబెట్టడానికి వ్యతిరేకంగా కాశ్మీర్ ఘర్షణలు చోటుచేసుకుంటాయని లేదా ప్రజలు దాని గురించి మరచిపోయి పెద్ద అరబిస్డ్ ఇస్లామిక్ గుర్తింపును పొందుతారని నమ్మింది.
కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత.. మస్త్ గుల్ పాకిస్థాన్ సైన్యంలో మేజర్‌గా పనిచేస్తున్నాడని ఆఫ్ఘన్ ఉగ్రవాది చమన్ గుల్ వికీలీక్స్‌తో చెప్పాడు. ఈ వాదన చూస్తే అతని క్రూరత్వాన్ని, లోయ నుంచి తప్పించుకోవడానికి ఖచ్చితమైన ప్రణాళికను కలిగి ఉన్నాడనే చెప్పాలి. కాశ్మీర్‌లో ప్రాక్సీ వార్ చేయడంతో పాటు.. పాకిస్తాన్ యువతను సమూలంగా మార్చాలని కూడా కోరుకున్నారు. ఆఫ్ఘన్ శరణార్థుల పిల్లలను తాలిబాన్‌లుగా మార్చడాన్ని వారు విజయవంతంగా చేశారనేది గుర్తుంచుకోవాలి. ఇక, ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో.. పాకిస్తాన్ అనుకూల హిజ్బుల్ ముజాహిదీన్ కాశ్మీర్‌లోని ప్రత్యేకమైన సూఫీ-రిషి సంస్కృతిని జరుపుకునే దర్గాకు వెళ్లకుండా కాశ్మీరీలను నిషేధించింది.
దే స్నాచ్డ్ మై ప్లేగ్రౌండ్ అనే తన పుస్తకంలో ఖలీద్ జహంగీర్ ఇది రాశారు. ఒక యువకుడిగా సూఫీ సన్యాసి సయ్యద్ కమర్-ఉద్-దిన్ బుఖారీ వార్షిక ఐదు రోజుల ఉర్స్ అతని స్వస్థలమైన గందర్‌బాల్‌లో నిలిపివేయబడినప్పుడు ఆయన ఆగ్రహానికి గురయ్యారు. ఇటీవల 33 ఏళ్ల తర్వాత స్థానికులు పండుగను నిర్వహించడంపై ఆయన హర్షం వ్యక్తం చేశారు.
అధికారిక నివేదిక ప్రకారం.. పాకిస్తాన్ మద్దతు ఉన్న రాడికల్ ఇస్లామిక్ గ్రూపుల ఒత్తిడి, ప్రభావం కారణంగా, కొన్నిసార్లు ఇతర దేశాల నుండి డబ్బుతో.. ఈ రోజు కాశ్మీర్‌లో 7,500 మసీదులు, సెమినరీలు, స్వచ్ఛంద సంస్థల్లో దాదాపు ఈ సమూహాలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న సంస్థలు 1,000 ఉన్నాయి. దీనికి విరుద్ధంగా కేవలం 200 మసీదులు మాత్రమే ఉన్నాయి - చాలావరకు శిథిలావస్థలో ఉన్నాయి - ఋషులు, సూఫీలచే నియంత్రించబడతాయి.
ఖలీద్ జహంగీర్ అవాజ్-ది వాయిస్‌తో మాట్లాడుతూ.. పరిస్థితి మెరుగుపడిన తర్వాత ప్రజలు సూఫీల పుణ్యక్షేత్రాలను చుట్టుముట్టడం ప్రారంభించారు. ‘‘సూఫీల పట్ల ప్రేమ మన డీఎన్‌ఏ భాగం. ప్రతీకార భయంతో మనం దానిని మనలో ఉంచుకోవచ్చు కానీ ఏ శక్తి దానిని చంపదు’’ అని అన్నారు. చారర్-ఏ-షరీఫ్ మందిరం పునర్నిర్మించబడింది. గంభీరమైన భవనం. మస్త్ గుల్, పాకిస్తాన్.. కాశ్మీరీలు తమ రక్షకుని పట్ల కలిగి ఉన్న గౌరవ స్ఫూర్తిని ఎప్పటికీ చంపలేరు. (ఈ కథనం అవాజ్ ది వాయిస్ నుంచి తీసుకోబడింది)
క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి
