Islamic order: ఇజ్తిహాద్ అధికార‌త గురించి ఢిల్లీ ఇస్లామిక్ ఫిఖ్హ్ అకాడమీ చెందిన ముఫ్తీ అహ్మద్ నాదిర్ ఖాస్మీ మాట్లాడుతూ.. మస్తాహిద్ కు ఖురాన్ గురించి జ్ఞానం ఉంది.. దానిని క్షుణ్ణంగా అర్థం చేసుకున్నాడు. మన ప్రవక్త జీవితం, బోధనల గురించి తెలుసుకోవాలి. అరబిక్ భాష, నడవడిక తెలిసి ఉండాలి. తఫ్సీర్, నసీఖ్, మన్సుఖ్ సూత్రాలు తెలుసుకోవాలి. ఇజ్మా గురించి, తాను డీల్ చేయాల్సిన అంశంతో సహా అన్ని విషయాల్లో ఉమా తీసుకున్న వైఖరి గురించి తెలుసుకోవాలి. అతను ఇస్లామిక్ న్యాయశాస్త్రం సూక్ష్మాలను తెలుసుకోగలగాలి అని అన్నారు.
Muslims - Ijtihad: భారతదేశం ప్రపంచంలోని అనేక సంస్కృతులకు నిలయం. అలాగే, ముస్లిం జనాభా అధికంగా ఉన్న స‌మాజాల్లో ఒక‌టి. అయితే మారుతున్న కాలంలో ముస్లీంలు తమ ముందుకొచ్చే ప్రధాన అంశాలను ఖురాన్ బోధనలు, షరియా, సున్నత్ ల వెలుగులో ఇజ్తిహాద్ ద్వారా అర్థం చేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. ఢిల్లీలోని ఇస్లామిక్ ఫిఖ్హ్ అకాడమీకి చెందిన ముఫ్తీ అహ్మద్ నాదిర్ ఖాస్మితో భారతీయ ముస్లింలు ఇంజిహాద్ కోసం అధికారులను ఎలా ఆశ్రయించవచ్చనే దానిపై ఆవాజ్-ది వాయిస్ తో మాట్లాడుతూ ప‌లు కీల‌క విషయాలను ప్ర‌స్తావించారు.
ఇస్లామిక్ దేశాలలో, ఇస్లామిక్ అధికారం ఉండటం వల్ల ముస్లింలు ఎప్పటికప్పుడు తలెత్తే సమస్యలను పరిష్కరించగలరు. అయితే, ఈ వ్యవస్థ భారతదేశంలో పనిచేయదు, ఇస్లామిక్ దేశాలలో కూడా ముస్లింలకు సంబంధించిన చట్టాలలో వ్యత్యాసం ఉందని చాలా విష‌యాలు పేర్కొంటున్నాయి. ఉదాహరణకు ఈజిప్టులో ఒక ముస్లిం ఒక భార్యను మాత్రమే కలిగి ఉండవచ్చు, అయితే ఇతర ముస్లిం దేశాలలో అలా కాదు. అలాగే దైవదూషణకు మరణశిక్ష నుంచి రెండేళ్ల నుంచి పదేళ్ల వరకు జైలు శిక్ష వరకు వివిధ చట్టాలు ఉన్నాయి. అయితే, ఇస్లామిక్ ప్రపంచంలో దీనిపై ఎటువంటి చర్చ జరగలేదు, అలాంటప్పుడు ఇస్లామిక్ చట్టం విశ్వసనీయతను ఎలా పొందగలదు? అనే ప్ర‌శ్న‌కు స‌మాధాన‌మిస్తూ.. ఒక (ఇస్లామిక్) దేశం ఖురాన్, హదీసుకు వ్యతిరేకంగా చట్టాన్ని చేస్తే, ఈ రకమైన ఇస్లాం ఇతరులకు ఆదర్శం కాదు. ముస్లింలకు పవిత్ర ఖురాన్, దానిపై ప్రవక్త చెప్పిన సూక్తులే జీవన సూత్రాలు. ఏ దేశమైనా దీనికి విరుద్ధంగా చట్టం చేస్తే అది ముస్లింలకు ఆమోదయోగ్యం కాదు. ముస్లింలు ఆ చట్టాన్ని వ్యతిరేకించాలి. సౌదీ అరేబియాలో ఇలాంటి చట్టాన్ని చేసినా ఇస్లామిక్ చట్టం అనలేమనీ, అది ఆమోదయోగ్యం కాదన్నారు. ఇస్లాం స్థిరమైనది.. మారదు; ఇస్లాం అంటే ఖురాన్, సున్నత్ లో ఉన్నదే.
కొన్ని వివాదాస్పద అంశాలపై ముస్లింలు ఏకీభవిస్తే చట్టం లేదా పాలకపక్షం ఎలా అమలవుతుంద‌నే ప్ర‌శ్న‌కు.. పార్లమెంటులో చట్టం చేసిన తీరు, అక్కడ కూడా వివరించడం, కోర్టుల ద్వారా అమలు చేయడం, ఫిఖ్హ్ ను తప్పనిసరి చేసే ఉత్తర్వు ఇస్లామిక్ వ్యవస్థలో ముస్లిం అధికారుల బాధ్యత. అయితే, ముస్లింల వైఖరులు, నమ్మకాలే పెద్ద అధికారం. హుక్మ్-ఎ-షరియాను అమలు చేయగల అతిపెద్ద అధికారం, ఇస్లాంలో మనిషి దృఢమైన ఉద్దేశం, విశ్వాస‌మ‌ని చెప్పారు. ఉలేమాలు, దారుల్ ఖాజా, ఫత్వా డిపార్ట్ మెంట్ వంటి సంస్థలు షరియత్ ఆదేశాలను మాత్రమే సూచిస్తాయి. కానీ ముస్లిం సమాజం విశ్వాసం మాత్రమే దీనిని అనుసరించగలదు. ఉదాహరణకు ఇద్దరు కుమారులు, ఒక కుమార్తెను విడిచిపెట్టిన వ్యక్తి మరణిస్తే ఆ ఆస్తిని ఏకపక్షంగా పంచడానికి వీల్లేదని ఖురాన్ లో ఉత్తర్వు ఉంది. కొడుకు ఆస్తినంతా తీసుకుంటానని అనవచ్చు లేదా కూతుళ్లు కూడా అదే చెబుతారు. అయితే ఖురాన్ లో దీని గురించి చెప్పిన దానితో విభజించడమే సరైన మార్గం.
దీనిపై ఏ కోర్టు కూడా ఖురాన్ ఉత్తర్వులను విధించజాలదు. దాన్ని మీపై రుద్దాలని ఏ దారుల్ ఇఫ్తా చెప్పదు. ఒకరి తండ్రి మరణిస్తే, అతను విడిచిపెట్టిన ఆస్తిని షరియత్ ప్రకారం అతని వారసుడికి పంచాలనేది షరియత్ ఆజ్ఞ అని మాత్రమే అతను చెబుతాడు. ఆ ఉత్తర్వును ధిక్కరించడం ఇప్పుడు నిజాయతీగా భావించేవారని స్పష్టం చేశారు. అతి పెద్ద లక్షణం ఏమిటంటే, ఏ సంస్థ కూడా ముస్లిం సమాజంపై ఇస్లామిక్ చట్టాన్ని రుద్దదు, కానీ అది నిజాయితీ స్ఫూర్తిగా ఉంటుంది.
చాలా మంది ఇజ్తిహాద్ ను నమ్ముతారు, మరికొందరు నమ్మరు. ఇజ్తిహాద్ కోసం ఏ అధికారాన్ని ఆశ్రయించవచ్చో ప్రజలకు కొన్నిసార్లు తెలియదు. అస‌లు ఇజ్తిహాద్ కు అధీకృత వ్యక్తులు ఎవరు? అని ప్ర‌శ్నించ‌గా, మస్తాహిద్ కు ఖురాన్ గురించి జ్ఞానం ఉంది.. దానిని క్షుణ్ణంగా అర్థం చేసుకున్నాడు. మన ప్రవక్త జీవితం, బోధనల గురించి తెలుసుకోవాలి. అరబిక్ భాష, నడవడిక తెలిసి ఉండాలి, తఫ్సీర్, నసీఖ్, మన్సుఖ్ సూత్రాలు తెలుసుకోవాలి. ఇజ్మా గురించి, తాను డీల్ చేయాల్సిన అంశంతో సహా అన్ని విషయాల్లో ఉమా తీసుకున్న వైఖరి గురించి తెలుసుకోవాలి. అతను ఇస్లామిక్ న్యాయశాస్త్రం సూక్ష్మాలను తెలుసుకోగలగాలి అని అన్నారు. ఈ లక్షణాలన్నీ ఉండి, నిపుణుడిగా ఎదిగే స్థాయికి ఎదిగినవారు మాత్రమే ఖురాన్, హదీసుల వెలుగులో విషయాలను నిర్ణయించి, ఒక ఉత్తర్వు ఇవ్వగలరు. ఇది ఇజ్తిహాద్, పైన పేర్కొన్న నేపధ్యంలో సమస్యలపై నిర్ణయం తీసుకునే వ్యక్తిని ముజ్తాహిద్ అంటారు. ఇజ్తిహాద్ ను మంచి, సమర్థుడైన ముఫ్తీ చేయగలడు. ఈ విషయంపై తీర్పును ఆయన చాలా శ్రద్ధతో, ఆందోళనతో వివరించగలగాలి. చాలా మంది ముఫ్తీలు కూడా దీనిని ఉమ్మడిగా చేయవచ్చు, దీనికి మాకు ఉదాహరణలు ఉన్నాయి. దారుల్ ఇఫ్తా వంటి సంస్థలు ప్రతి నగరంలో ఉన్నాయి. వీటితో పాటు నద్వా, ముబారక్ పూర్, దేవ్ బంద్, ఢిల్లీ సంస్థలు ఉన్నాయని, వాటి పాత్ర గురించి అక్కడి ప్రజలకు తెలుసన్నారు.
ఈ సంస్థల్లో సంబంధిత విషయాలపై మంచి పరిజ్ఞానం ఉన్న మంచి ముఫ్తీలు ఉన్నారు. ఎవరైనా వారిని కలిసి ఏవైనా సమస్యలు అడగవచ్చని చెప్పారు. అలాగే, జబీహా (జంతువును వధించడం), అజాన్ వంటి ప్రధాన అంశాలపై ఏకాభిప్రాయం కుదరలేదు. ఎందుకిలా? అనే ప్ర‌శ్న‌కు.. జబీహా అంశం ఇజ్తిహాద్ పరిధిలోకి రాదు. ఇది మనిషి అవసరాలకు, సమాజానికి, మత ఆచారానికి సంబంధించినది. భారత రాజ్యాంగంలోని 90వ అధికరణ ప్రతి ఒక్కరికీ తన మతాన్ని అనుసరించే హక్కును కల్పించింది. లౌడ్ స్పీకర్ల అంశం కూడా ఇజ్తిహాద్ పరిధిలోకి రాదు. అజాన్ కోసం లౌడ్ స్పీకర్లను ఉపయోగించాలని షరియత్ చెప్పలేదు కాబట్టి. షరియత్ అజాన్ ను మాత్రమే ఆర్డర్ చేసింది. జనాభా పెరిగినందున అజాన్ ప్రతి ఒక్కరికీ, సుదూర ప్రాంతాలకు చేరుకోవడానికి మైక్ అవసరం ఉంది, తద్వారా ప్రజలు నమాజ్ కోసం రావచ్చని చెప్పారు.
( ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో.. )