భోపాల్ గ్యాస్ లీకేజీ దుర్ఘటన బాధితులకు పరిహారం మొత్తాన్ని పెంచకుండా కేంద్రాన్ని అడ్డుకోలేమని.. ఆ మొత్తాన్ని జేబులోంచి చెల్లించవచ్చని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది.
భోపాల్ గ్యాస్ లీకేజీ దుర్ఘటన బాధితులకు పరిహారం మొత్తాన్ని పెంచకుండా కేంద్రాన్ని అడ్డుకోలేమని.. ఆ మొత్తాన్ని జేబులోంచి చెల్లించవచ్చని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది. మూడు దశాబ్దాల క్రితం అంగీకరించిన క్లెయిమ్‌ను పెంచడానికి యూనియన్ కార్బైడ్‌తో సెటిల్‌మెంట్‌ను పునఃప్రారంభించేందుకు వెతకవద్దని తెలిపింది. 1984 భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటన బాధితులకు నష్టపరిహారం ఇవ్వడానికి యూనియన్ కార్బైడ్ కార్పొరేషన్ (యూసీసీ) వారసుల సంస్థల నుండి అదనంగా రూ. 7,844 కోట్లు ఇప్పించాలంటూ కోరుతూ దాఖలైన కేంద్రం క్యూరేటివ్ పిటిషన్ దాఖలు చేసింది.
కేంద్రం దాఖలు చేసిన క్యూరేటివ్ పిటిషన్‌పై జస్టిస్‌లు సంజయ్‌ కిషన్‌ కౌల్‌, జస్టిస్ సంజీవ్‌ ఖన్నా, జస్టిస్ అభయ్‌ ఎస్‌ ఓకా, జస్టిస్ విక్రమ్‌ నాథ్‌, జస్టిస్ జేకే మహేశ్వరిలతో కూడిన రాజ్యాంగ ధర్మాసనం విచారణ చేపట్టింది. అయితే కేంద్రం దాఖలు చేసిన క్యూరేటివ్ పిటిషన్ పరిధి చాలా పరిమితంగా ఉందని, దానిని సివిల్‌ దావాగా మార్చడం సాధ్యం కాదని తెలిపింది. అన్ని చట్టపరమైన వివాదాలకు ముగింపు పలకాలని పేర్కొంది.
‘‘రెండు పక్షాలు వ్యాజ్యాన్ని నివారించాలని కోరుకున్నాయి. సమస్యను పరిష్కరించడానికి అంగీకరించాయి. ఇప్పుడు ఏ సూత్రం ప్రకారం మీరు అదనపు బాధ్యతను విధించవచ్చు? మీ ఆందోళనను మేము అభినందిస్తున్నాం. అయితే మేము క్యూరేటివ్ పిటిషన్‌లో ఎంత వరకు వెళ్ళగలము’’అని ధర్మాసనం కేంద్ర తరఫున వాదనలు వినిపిస్తున్న అటార్నీ జనరల్ ఆర్ వెంకటరమణితో అన్నారు. 1984, తదనంతర సంవత్సరాల్లో నష్టపోయిన వారికి పరిహారం చెల్లించడానికి దీనిని పెద్ద ప్రజా ప్రయోజనాల కోసం చేపట్టినట్టుగా అటార్నీ జనరల్ ధర్మాసనానికి చెబుతున్నారు.
‘‘మీరు పావు శతాబ్దకాలం ఒక ఆవరణలో ఉన్నారు. ఇప్పుడు, మీరు భిన్నంగా మారాలని అనుకుంటున్నారు. భారత ప్రభుత్వం చురుకైన చర్య తీసుకోకుండా ఎవరూ నిషేధించరు. ఇందుకు ప్రజలు మరింత అర్హులని మేము భావిస్తున్నాము. ఈ పని చేయండి.. ఎవరూ మిమ్మల్ని ఆపడం లేదు. కానీ మీరు దానిని వారికి (యూనియన్ కార్బైడ్) ఎలా పాస్ చేస్తారు?’’ అని ధర్మాసనం అటార్నీ జనరల్‌ను అడిగింది.
ఇదిలా ఉంటే.. భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటన బాధితులకు యూనియన్ కార్బైడ్ నుంచి నష్టపరిహారాన్ని పెంచాలని కోరుతూ దాఖలైన పిటిషన్‌పై మంగళవారం కూడా సుప్రీంకోర్టు నుంచి కేంద్రం ప్రశ్నలను ఎదుర్కొంది. సాధారణ కేసుల్లో క్యూరేటివ్ పిటిషన్ కొట్టివేయడం జరిగేదని.. అయితే సమస్య ఉన్నందున విస్తృతమైన విచారణకు అనుమతినిచ్చినట్టుగా ధర్మాసనం తెలిపింది. ఇక, అటార్నీ జనరల్ తన సమర్పణను బుధవారం ముగించారు. 1989లో సెటిల్మెంట్ సమయంలో మానవ జీవితాలకు, పర్యావరణానికి జరిగిన వాస్తవ నష్టాన్ని సరిగ్గా అంచనా వేయలేమని కేంద్రం నొక్కి చెబుతోంది. మరోవైపు ఇందుకు సంబంధించి ఎన్జీవోలు, ప్రైవేట్ పార్టీ తరపున హాజరైన న్యాయవాదులు గురువారం వాదనలు వినిపించనున్నారు.
ఇక, భోపాల్‌లో 1984 డిసెంబర్ 2-3 తేదీల మధ్యరాత్రి యూనియన్ కార్బైడ్ ఇండియా లిమిటెడ్ ఫ్యాక్టరీ నుంచి అత్యంత ప్రమాదకరమైన, విషపూరిత మిథైల్ ఐసోసైనేట్ బయటకురావడంతో తీవ్ర విషాదం చోటుచేసుకుంది. దీని ఫలితంగా దాదాపు 5,295 మంది మరణించారు. దాదాపు 5,68,292 మంది గాయపడ్డారు. భారీగా ఆస్తి, పశు నష్టం కూడా జరిగింది. అయితే 470 మిలియన్ డాలర్లు (1989లో సెటిల్మెంట్ సమయంలో రూ. 715 కోట్లు) తుది సెటిల్‌మెంట్‌గా చెల్లించిన అమెరికాకు చెందిన కంపెనీపై బాధ్యతను పెంచేందుకు పరిహారం పెంచేందుకు కేసును పునఃప్రారంభించాలని క్యూరేటివ్ పిటిషన్‌లో కేంద్రం కోరింది.