Mangarh Dham Ki Gaurav Gatha: స్వాతంత్య్ర అమృత మహోత్సవ్‌లో మనమందరం మాన్గర్ ధామ్‌కు వస్తున్నామనీ, ఇది మనందరికీ స్ఫూర్తిదాయకమని, ఆహ్లాదకరంగా ఉందని రాజస్థాన్ లో ఒక బహిరంగ సభలో ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ అన్నారు. అలాగే, గిరిజన సమాజం పరిధి - పాత్ర చాలా గొప్పదని చెప్పారు.
Rajasthan-Mangar Dham: రాజస్థాన్‌లోని బన్స్వారా జిల్లాలోని మాన్గర్ ధామ్‌ను ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ మంగళవారం జాతీయ స్మారక చిహ్నంగా ప్రకటించారు. ఆయన ఈ రోజు ఉద‌యం రాజస్థాన్‌లోని బన్స్వారా జిల్లాలోని మాన్గర్ ధామ్ చేరుకున్నారు. 1913లో బ్రిటీష్ ఆర్మీ కాల్పుల్లో అమరులైన గిరిజనుల స్మారకార్థం ధామ్ స్మారక స్థూపానికి చేరుకున్న ప్రధాని పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు. ఆదివాసీల చరిత్ర, సంస్కృతి, ఆయా వ‌ర్గాల్లోని వీరులను గుర్తించి, గౌరవించి, ప్రోత్సహించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలకు కొనసాగింపుగా ‘మంగర్ ధామ్ కి గౌరవ్ గాథ’ ఉంది. 2012లో గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రిగా మోడీ 63వ వాన్ మహోత్సవ్‌ను మాన్గర్ హిల్ నుండి ప్రారంభించారు. శ్రీ గోవింద్ గురు పేరిట బొటానికల్ గార్డెన్‌ను ప్రారంభించారు.
మాన్గర్ ధామ్ లో ఏర్పాటు చేసిన ఒక బహిరంగ సభలో ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ ప్రసంగిస్తూ, భార‌త స్వాతంత్య్ర 'అమృత్ మహోత్సవ్'లో మాన్గర్ ధామ్‌కు రావడం మనందరికీ స్ఫూర్తిదాయకంగా, ఆహ్లాదకరంగా ఉందని ప్రధాని అన్నారు. ఈ సామూహిక వేడుకల్లో రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రి అశోక్ గెహ్లాట్, మధ్యప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి శివరాజ్ సింగ్ చౌహాన్, గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రి భూపేంద్ర పటేల్ కూడా పాల్గొన్నారు. ఆదివాసీ వీరుల దృఢత్వానికి, త్యాగానికి, తపస్సుకు, దేశభక్తికి అద్దం పడుతోంది మాన్గర్ ధామ్. ఇది రాజస్థాన్, గుజరాత్, మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్రల ఉమ్మడి వారసత్వం అని ప్రధాని అన్నారు.
గోవింద్ గురు వంటి గొప్ప స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు భారతదేశ సంప్రదాయాలు, ఆదర్శాలకు ప్రతినిధులు అని అన్నారు. అతను ఏ సంస్థానానికి రాజు కాదు, లక్షలాది మంది గిరిజనుల వీరుడు. తన జీవితంలో కుటుంబాన్ని పోగొట్టుకున్నాడు కానీ ధైర్యం కోల్పోలేదు. ఎంతో మందికి అండ‌గా ఉన్నార‌ని తెలిపారు. మాన్గర్ ప్రైడ్ సాగా కార్యక్రమంలో ప్రధాని మాట్లాడుతూ 1913 నవంబర్ 17న మాన్‌గర్‌లో జరిగిన మారణకాండ బ్రిటిష్ పాలనలోని క్రూరత్వానికి పరాకాష్ట అని అన్నారు. ప్రపంచాన్ని బానిసగా మార్చాలని ఆలోచిస్తూ, ఈ మాన్గర్ కొండపై, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం 1500 మందికి పైగా ప్రజలను చుట్టుముట్టి చంపిందని గుర్తు చేశారు. "దురదృష్టవశాత్తూ, ఆదివాసీ సమాజం ఈ త్యాగానికి చరిత్రలో స్థానం లభించలేదు. నేడు దేశం ఆ లోటును భర్తీ చేస్తోంది. గిరిజన సమాజం లేకుండా భారతదేశం గ‌తం, చరిత్ర, వర్తమానం- భవిష్యత్తు సంపూర్ణం కాదు" అని ప్రధాని అన్నారు. "
గిరిజన సంఘం నాయకత్వంలో జరిగిన అనేక స్వాతంత్య్ర పోరాటాలను కూడా ప్రధాని మోడీ ప్రస్తావించారు. 1780లో తిల్కా మాంఝీ నాయకత్వంలో సంతాల్‌లో డామిన్ పోరాటం జ‌రిగింద చెప్పారు. 1830-32లో బుధు భగత్ నాయకత్వంలో దేశం లార్కా ఉద్యమాన్ని చూసింది. 1855లో, అదే స్వాతంత్య్ర జ్వాల సిద్ధూ-కన్హు విప్లవ రూపంలో వెలిగింది. లార్డ్ బిర్సా ముండా లక్షలాది గిరిజనుల మధ్య స్వాతంత్య్ర జ్యోతిని వెలిగించాడ‌ని చెప్పారు. నేటి నుంచి కొన్ని రోజులు అంటే నవంబర్ 15న లార్డ్ బిర్సా ముండా జయంతిని పురస్కరించుకుని దేశం గిరిజనుల దినోత్సవాన్ని జరుపుకోనున్నట్లు ఆయన తెలిపారు. గిరిజన సమాజ గతాన్ని, చరిత్రను ప్రజల్లోకి తీసుకెళ్లడానికి, నేడు దేశవ్యాప్తంగా గిరిజన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల కోసం ప్రత్యేక మ్యూజియంలు నిర్మించబడుతున్నామ‌ని తెలిపారు. గిరిజన సమాజం విస్తరణ- పాత్రను నొక్కిచెప్పిన మోడీ, "దేశంలో గిరిజన సమాజం పరిధి - పాత్ర చాలా గొప్పది, దాని కోసం మనం అంకిత భావంతో పనిచేయాలి" అని అన్నారు. రాజస్థాన్, గుజరాత్ నుంచి ఈశాన్య, ఒరిస్సా వరకు ఉన్న విభిన్న గిరిజన సమాజానికి సేవలందించేందుకు నేడు దేశం స్వచ్ఛమైన విధానంతో పనిచేస్తోందన్నారు.