ప్రజాస్వామ్యం, స్వేచ్ఛ వంటి సమస్యలపై అభిప్రాయ-ఆధారిత ప్రపంచ సూచీలు 2014 నుండి భారతదేశ ర్యాంకింగ్‌లు, స్కోర్‌లను ఎందుకు తగ్గించాయి అనేదానిపై తన వర్కింగ్ పేపర్ ఉందని సంజీవ్ సన్యాల్ అన్నారు.
ఢిల్లీ : ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీకి ఆర్థిక సలహా మండలి (ఈఏసీ)లోని సభ్యుడైన సంజీవ్ సన్యాల్ వ్యాఖ్యలు ఇప్పుడు చర్చనీయాంశంగా మారాయి. ప్రజాస్వామ్యం, పత్రికా స్వేచ్ఛ మొదలైన విషయాలపై అంతర్జాతీయంగా భారత్ గ్రాఫ్ లో తగ్గుదల చూపిస్తుందని అభిప్రాయ-ఆధారిత ప్రపంచ సూచీలు చెప్పే ర్యాంకింగుల మీద స్పందించే ఒకే దారి.. వాటికి తక్కువ ప్రాధాన్యత నివ్వడమే అని చెప్పుకొచ్చారు.
ఈఏసీ డిప్యూటీ డైరెక్టర్ ఆకాంక్ష అరోరాతో కలిసి సహ రచయితగా సన్యాల్ "హాస్యాస్పదమైన, నిస్సారమైన, అపారదర్శక పద్ధతులు" అనే వర్కింగ్ పేపర్ కు పనిచేశారు. దీనికోసం మూడు ప్రసిద్ధ పాశ్చాత్య థింక్ ట్యాంక్‌లను పరిశోధించారు.
"ఇక్కడ పాశ్చాత్య థింక్ ట్యాంక్‌ల చిన్న క్యాబల్‌ల ప్రభావం నయా-వలసవాదం యొక్క మరో రూపం... దీనిని సవాలు చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. " ఈ అభిప్రాయ-ఆధారిత సూచికలు 'ప్రపంచ బ్యాంకు ప్రపంచ పాలన సూచికల(డబ్బ్యూజీఐ)లోకి ఇన్‌పుట్‌లు' అని సన్యాల్ ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. అంటే, సార్వభౌమ రేటింగ్‌లలో సుమారుగా 18-20 శాతం వెయిటేజీని కలిగి ఉంటుంది.
దాదాపు పూర్తిగా అవగాహన-ఆధారితమైనవి.. అయినా కానీ డబ్బ్యూజీఐచే ఉపయోగించబడిన మూడు సూచికలను ఈ పేపర్ పరిశీలిస్తుంది : ఫ్రీడమ్ ఇన్ ది వరల్డ్ ఇండెక్స్, ఎకనామిస్ట్ ఇంటెలిజెన్స్ యూనిట్ (EIU) డెమోక్రసీ ఇండెక్స్, V-DEM.
ఈ పేపర్ హెడ్డింగ్ 'గ్లోబల్ పర్సెప్షన్ ఇండెక్స్‌లపై భారత్ ఎందుకు పేలవంగా వ్యవహరిస్తోంది' అనేది. దీంట్లో ఈ అన్ని సూచికలలోని కామన్ విషయం ఏంటంటే.. అవి కొంతమంది నిపుణుల అవగాహన లేదా అభిప్రాయాల నుండి ఉద్భవించాయి' అనే అంశాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది.
'ఈ సంస్థలు నిపుణులను ఎలా ఎన్నుకున్నారు లేదా వారి జాతీయత లేదా నైపుణ్యం గురించి ఎలాంటి పారదర్శకతను ఈ సూచీలు అందించవు (V-DEM విషయంలో మినహా, వారు ప్రతి దేశం నుండి వివిధ రంగాల నుండి కొంతమంది నిపుణులను ఎంచుకున్నారని వారు స్పష్టం చేశారు). ఉదాహరణకు, ఫ్రీడమ్ హౌస్ నివేదికలో అంతర్గత సిబ్బంది/విశ్లేషకులు/కన్సల్టెంట్‌లు, ఎక్స్ టర్నల్ విశ్లేషకులు, అకడమిక్, థింక్ ట్యాంక్, మానవ హక్కుల సంఘాల నుండి నిపుణులైన సలహాదారుల బృందం నివేదిక రూపొందించబడిందని పేర్కొంది. నిపుణుల నైపుణ్యం, జాతీయత నివేదికలో అస్పష్టంగా ఉంది' అని పేపర్ పేర్కొంది.
అదే సమయంలో, 'ఈ సూచికలు ప్రశ్నల సముదాయంపై ఆధారపడి ఉంటాయి. ప్రశ్నలు సబ్జెక్టివ్ నేచర్ కలిగి ఉంటాయి. సాధారణ ప్రశ్నలకు నిపుణులు చాలా భిన్నంగా సమాధానం ఇవ్వగలరు. అందువల్ల, అన్ని దేశాలకు ఒకే ప్రశ్నలను అందించడం అంటే వివిధ దేశాలకు పోల్చదగిన స్కోర్‌లను పొందడం కాదు. ఇంకా, ప్రశ్నలను రూపొందించిన విధానం ద్వారా స్కోర్‌లను ప్రభావితం చేయవచ్చు.
ఉదాహరణకు, 'దేశాధినేత ప్రజాస్వామ్యబద్ధంగా ఎన్నుకోబడ్డారా?' వంటి సహేతుకమైన ప్రశ్న ఉందనుకోండి.. ఇది యూకే, డెన్మార్క్, స్వీడన్, నార్వే, బెల్జియం, నెదర్లాండ్స్ వంటి దేశాలను రాజ్యాంగబద్ధమైన రాచరికాలు కాబట్టి తక్షణమే ప్రతికూలంగా ప్రభావితం చేస్తుంది. దేశంలోని ప్రజాస్వామ్య పరిస్థితిని అంచనా వేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్న ఇండెక్స్‌లో ఇలాంటి ప్రశ్న అడగడం అసమంజసమైనది కాదని చాలా మంది పాఠకులు అంగీకరిస్తారు' అని సంజీవ్, ఆకాంక్ష హైలైట్ చేశారు.
వార్షిక ఫ్రీడమ్ హౌస్ నివేదికలపై వారి విశ్లేషణ ' కొన్ని సమస్యలను ఎంచుకుని, కొన్ని మీడియా నివేదికలను తీర్పునిచ్చేందుకు ఉపయోగిస్తుంది' అని నిపుణులు తెలిపారు. సంజీవ్, ఆకాంక్ష ఈ అవగాహన-ఆధారిత సూచికలలో ఉపయోగించిన పద్దతిలో తీవ్రమైన సమస్యలు ఉన్నాయని రాశారు, ఎందుకంటే అవి ప్రధానంగా ఎవరో తెలియని 'నిపుణుల' అభిప్రాయాలు.. చాలా చిన్న సమూహం చెప్పే అభిప్రాయాలమీద ఆధారపడి ఉంటాయి. అదే సమయంలో, ఈ సూచికలు ఉపయోగించే కొన్ని ప్రశ్నలు అన్ని దేశాలలోని ప్రజాస్వామ్యానికి అనుచితమైన చర్యలు.
పరిష్కార చర్యలను సూచిస్తూ, భారత ప్రభుత్వం ప్రపంచ బ్యాంకును సంప్రదించాలని, ఈ సూచికల నుండి ఎక్కువ జవాబుదారీతనం, పారదర్శకతను కోరాలని పేపర్ పేర్కొంది. అదే సమయంలో, ప్రపంచానికి ఇలాంటి అవగాహన ఆధారిత సూచికలను చేయడానికి స్వతంత్ర భారతీయ థింక్ ట్యాంకులను ప్రోత్సహించడం ద్వారా కొన్ని పాశ్చాత్య సంస్థల గుత్తాధిపత్యాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయాల్సిన అవసరం ఉందని నివేదిక నిర్ధారించింది.