దుబాయ్ ఎయిర్‌షోలో తేజస్ ఫైటర్ జెట్ కూలి పైలట్ మృతి.. ఆయిల్ లీక్ జరిగిందా?

Tejas Crash: దుబాయ్ ఎయిర్‌షోలో వైమానిక విన్యాసాల సందర్భంగా ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ (IAF) తేజస్ ఫైటర్ జెట్ కూలిపోయింది. ఈ ఘటనలో పైలట్ ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఆయిల్ లీక్ ప్రచారం పై ప్రభుత్వం స్పందించింది.

భారత వాయుసేన తేజస్ జెట్ దుర్ఘటనలో పైలట్ మృతి

భారత వాయుసేన (IAF) దేశీయ పరిజ్ఞానంతో తయారైన తేజస్ ఎంకే1 (Tejas Mk1) ఫైటర్ జెట్ దుబాయ్ ఎయిర్‌షోలో విన్యాసాలు చేస్తుండగా శుక్రవారం కూలిపోయింది. ఈ ప్రమాదంలో పైలట్ ప్రాణాలు కోల్పోవడం యావత్ భారత వైమానిక రంగాన్ని తీవ్ర దిగ్భ్రాంతికి గురిచేసింది. ఈ దుర్ఘటనకు కేవలం ఒక్క రోజు ముందు, తేజస్ జెట్‌కు 'ఆయిల్ లీక్' అయ్యిందంటూ సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అయిన తప్పుడు ప్రచారాన్ని భారత ప్రభుత్వం అధికారికంగా ఖండించింది.

ఈ విషాదకర సంఘటన దుబాయ్‌లోని అల్ మక్తూమ్ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్‌పోర్ట్‌లో జరుగుతున్న దుబాయ్ ఎయిర్‌షో 2025 చివరి రోజున చోటుచేసుకుంది. వేలాది మంది సందర్శకులు విన్యాసాలను తిలకిస్తుండగా ఈ ప్రమాదం జరగడం తీవ్ర కలకలం రేపింది.

ఐఏఎఫ్ అధికారిక ప్రకటన: దర్యాప్తుకు ఆదేశం

విమానం కూలిపోయిన విషయాన్ని ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ (IAF) ఎక్స్ ద్వారా అధికారికంగా ధృవీకరించింది. "ఈరోజు దుబాయ్ ఎయిర్‌షోలో వైమానిక విన్యాసాల సందర్భంగా ఒక ఐఏఎఫ్ తేజస్ విమానం ప్రమాదానికి గురైంది. ఈ ప్రమాదంలో పైలట్‌కు ప్రాణాంతక గాయాలయ్యాయి. ఈ సమయంలో కుటుంబానికి మా ప్రగాఢ సానుభూతిని తెలియజేస్తున్నాము" అని ఆ ప్రకటనలో పేర్కొంది.

ప్రమాదానికి గల ఖచ్చితమైన కారణాలను తెలుసుకోవడానికి కోర్ట్ ఆఫ్ ఎంక్వైరీ (విచారణ కోర్టు)ని ఏర్పాటు చేసినట్లు కూడా వాయుసేన వెల్లడించింది.

విన్యాసంలో తప్పిదమే కారణమా?

ప్రమాదం ఎలా జరిగిందనే అంశంపై ప్రముఖ రక్షణ నిపుణులు విశ్లేషించారు. ప్రమాదానికి గురైన పైలట్ "బారెల్ రోల్" (Barrel Roll) అనే విన్యాసాన్ని ప్రదర్శిస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. ఈ విన్యాసంలో విమానం ముందుకు కదులుతూనే తన చుట్టూ పూర్తిగా గుండ్రంగా తిరుగుతుంది. ఈ కదలికలో, విమానం కొద్దిసేపు తలక్రిందులుగా మారుతుంది, ఆపై తిరిగి నిటారుగా వస్తుంది.

నిపుణుల పరిశీలన ప్రకారం, జెట్ ఈ విన్యాసాన్ని పూర్తి చేయడానికి తగినంత ఎత్తులో లేదు లేదా తిరిగి నిటారుగా పైకి లాగడానికి అవసరమైన వేగాన్ని కలిగి ఉండకపోవచ్చు. ఈ లోపం కారణంగానే విమానం నేలకొరిగి ఉంటుందని వారు భావిస్తున్నారు. తేజస్ విమానం ఇప్పటివరకు దాదాపు సంపూర్ణమైన భద్రతా రికార్డును కలిగి ఉంది. అందుకే ఈ దుర్ఘటన మరింత దిగ్భ్రాంతికరంగా మారింది.

ఆయిల్ లీక్ ప్రచారాన్ని ఖండించిన ఒక్క రోజుకే...

ప్రమాదం జరగడానికి కేవలం ఒక రోజు ముందు తేజస్ ఎంకే1 విమానానికి సంబంధించిన ఒక తప్పుడు ప్రచారం సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అయింది. దుబాయ్ ఎయిర్‌షోలో తేజస్‌కు ఆయిల్ లీక్ అయ్యిందంటూ కొందరు ఖాతాదారులు వీడియోలను పోస్ట్ చేశారు.

అయితే, భారత ప్రభుత్వం ఆధీనంలో పనిచేసే ప్రెస్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరో (PIB) ఫ్యాక్ట్ చెక్ విభాగం ఈ ప్రచారాన్ని తీవ్రంగా ఖండించింది.

PIB ఫ్యాక్ట్ చెక్‌లో ఏముంది?

PIB ఫ్యాక్ట్ చెక్ విభాగం ఎక్స్‌లో పోస్ట్ చేస్తూ, దుబాయ్ ఎయిర్‌షో 2025లో ఆయిల్ లీకేజీ జరిగిందనే వాదనలు ఫేక్ అని స్పష్టం చేసింది.

• వైరల్ అవుతున్న వీడియోలో కనిపిస్తున్న ద్రవం ఆయిల్ కాదు.

• అది విమానం ఎన్విరాన్‌మెంటల్ కంట్రోల్ సిస్టమ్ (ECS), ఆన్-బోర్డ్ ఆక్సిజన్ జనరేటింగ్ సిస్టమ్ (OBOGS) నుండి బయటకు పోయే సాధారణ నీటి బిందువులు.

• ముఖ్యంగా దుబాయ్ వంటి తేమతో కూడిన వాతావరణంలో, ఇలా నీరు బయటకు పోవడం అనేది ఒక సాధారణమైన, కావాలని చేసే చర్యగా పేర్కొంది.

• ఈ తప్పుడు వాదనలు తేజస్ యుద్ధ విమానం నిరూపితమైన సాంకేతిక విశ్వసనీయతను దెబ్బతీయడానికి ఉపయోగిస్తున్నారని PIB స్పష్టం చేసింది.

ఈ వివరణ జారీ చేసిన సరిగ్గా 24 గంటల తర్వాత, దుబాయ్ ఎయిర్‌షోలో ఈ విషాదకర తేజస్ ప్రమాదం జరిగింది.

తేజస్ (HAL Tejas) విమానం

తేజస్ అనేది హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (HAL), ఏరోనాటికల్ డెవలప్‌మెంట్ ఏజెన్సీ (ADA) సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేసిన సింగిల్-ఇంజిన్, మల్టీ-రోల్ లైట్ కాంబాట్ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ (తేలికపాటి యుద్ధ విమానం).

• పేరు: సంస్కృతంలో 'తేజస్' అంటే 'ప్రకాశం' అని అర్థం. ఈ పేరును 2003లో ఎంపిక చేశారు.

• సాంకేతికత: ఈ ఫైటర్ జెట్ డెల్టా-వింగ్ డిజైన్‌ను కలిగి ఉంది. ఇందులో అధిక స్థాయిలో దేశీయ పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించారు.

• మార్క్ 1ఏ వెర్షన్: ఈ వెర్షన్‌లో అధునాతన ఏవియానిక్స్, ఏఈఎస్‌ఏ (AESA) రాడార్, మెరుగైన ఎలక్ట్రానిక్ వార్‌ఫేర్ సిస్టమ్స్ వంటి అత్యాధునిక వ్యవస్థలు ఉన్నాయి.

• ప్రస్తుతం ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ తేజస్ ఎంకే1 విమానాలను ఉపయోగిస్తోంది. త్వరలో ఎంకే1ఏ విమానాల డెలివరీ కోసం ఎదురుచూస్తోంది.

దుబాయ్ ఎయిర్‌షో

ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ఏవియేషన్ కార్యక్రమాలలో ఒకటైన దుబాయ్ ఎయిర్‌షో నవంబర్ 17న ప్రారంభమై నవంబర్ 24 వరకు కొనసాగడానికి షెడ్యూల్ చేశారు. ఈ కార్యక్రమంలో 1,500 మందికి పైగా ఎగ్జిబిటర్లు పాల్గొంటున్నారు. ఈ ప్రమాదం స్థానిక కాలమానం ప్రకారం శుక్రవారం మధ్యాహ్నం 2:08 గంటలకు వైమానిక ప్రదర్శన సమయంలో జరిగింది.

ఆన్‌లైన్‌లో తేజస్ గురించి తప్పుడు సమాచారం ప్రచారంలో ఉన్న సమయంలోనే ఈ ప్రమాదం జరగడం, దానిని ప్రభుత్వం ఖండించిన 24 గంటల్లోపే ఈ దుర్ఘటన చోటుచేసుకోవడం, భారత వైమానిక దళాన్ని, ఏవియేషన్ రంగాన్ని తీవ్ర విషాదంలో ముంచెత్తింది.