
2025 సంవత్సరం ప్రపంచ చరిత్రలో అత్యంత అస్థిరమైన కాలాల్లో ఒకటిగా నిలిచిపోనుంది. ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో సుదీర్ఘకాలంగా కొనసాగుతున్న యుద్ధాలు, కొత్తగా చెలరేగిన ఘర్షణలతో ఈ ఏడాది అంతా దద్దరిల్లింది. తూర్పు యూరప్ మొదలుకొని ఆఫ్రికా నడిబొడ్డు వరకు, అక్కడి నుంచి అస్థిరమైన మధ్యప్రాచ్యం వరకు సాయుధ పోరాటాలు ఆగకుండా సాగాయి.
ఈ ఘర్షణలు కేవలం దేశాల సరిహద్దులను మార్చడమే కాకుండా, అంతర్జాతీయ రాజకీయాలను కూడా పూర్తిగా మార్చివేశాయి. యుద్ధాల కారణంగా లక్షలాది మంది ప్రజలు తమ ఇళ్లను వదిలి నిరాశ్రయులయ్యారు. మానవతా సంక్షోభాలు మరింత తీవ్రరూపం దాల్చాయి. అంతర్జాతీయంగా శాంతి కోసం ఎన్ని పిలుపులు వచ్చినా, అమాయక పౌరుల ప్రాణాలను బలిగొంటున్న దాడులు మాత్రం ఆగలేదు. 2026లోకి అడుగుపెడుతున్న తరుణంలో, 2025లో హాట్ టాపిక్ గా నిలిచిన, ఇప్పటికీ పరిష్కారం కాని ప్రధాన ప్రపంచ ఘర్షణలు ఏంటో ఇక్కడ తెలుసుకుందాం.
2022లో ప్రారంభమైన రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధం, 2025లో కూడా ప్రపంచవ్యాప్తంగా అత్యంత చర్చనీయాంశమైన యుద్ధంగా కొనసాగింది. ఇరు దేశాల మధ్య దౌత్యపరమైన చర్చలు, శాంతి ప్రతిపాదనలు తెరపైకి వచ్చినప్పటికీ, క్షేత్రస్థాయిలో మాత్రం భీకర పోరు సాగుతూనే ఉంది. అనేక సరిహద్దుల్లో దాడులు, ప్రతిదాడులు నిరాటంకంగా జరిగాయి.
ఇటీవలే ఉక్రెయిన్ అధ్యక్షుడు వోలోడిమిర్ జెలెన్స్కీ, అమెరికా సహకారంతో ఒక కొత్త 20 పాయింట్ల శాంతి ప్రణాళికను ఆవిష్కరించారు. అయితే, ప్రాదేశిక నియంత్రణ, భద్రతా హామీల విషయంలో రష్యా, ఉక్రెయిన్ మధ్య ఉన్న కీలకమైన విభేదాల వల్ల ఈ ప్రయత్నాలు సఫలం కాలేదు. ఫలితంగా, 2025 చివరకి వచ్చేసరికి కూడా ఈ యుద్ధం ఎటూ తేలకుండా కొనసాగుతూనే ఉంది.
దశాబ్దాల నాటి ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం 2025లో కూడా కొనసాగుతూనే ఉంది. ముఖ్యంగా గాజా స్ట్రిప్లో పరిస్థితి అత్యంత దయనీయంగా మారింది. అక్కడ కొనసాగుతున్న దాడులు, దిగ్బంధన పరిస్థితుల కారణంగా మానవతా సంక్షోభం తీవ్రస్థాయికి చేరింది. ఆహార భద్రత కొరవడటంతో సామాన్య ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు.
కేవలం గాజాలోనే కాకుండా, వెస్ట్ బ్యాంక్ ప్రాంతంలోనూ హింస చెలరేగింది. ఈ రెండు ప్రాంతాల్లో జరిగిన దాడులు, ప్రతిదాడులు ఏడాది పొడవునా ఆ ప్రాంతంలో అస్థిరతను పెంచాయి. అమాయక పౌరుల కష్టాలు 2025లో మరింత పెరిగాయి తప్ప తగ్గలేదు.
ఆఫ్రికా దేశమైన సూడాన్, 2025 మొత్తం ఒక క్రూరమైన అంతర్యుద్ధంతో సతమతమైంది. సూడాన్ ఆర్మ్డ్ ఫోర్సెస్ (SAF), ర్యాపిడ్ సపోర్ట్ ఫోర్సెస్ (RSF) మధ్య జరుగుతున్న సాయుధ పోరాటం ముగిసే సూచనలు ఎక్కడా కనిపించడం లేదు. ఈ ఘర్షణల్లో వందలాది వేల మంది ప్రాణాలు కోల్పోగా, మిలియన్ల మంది నిరాశ్రయులయ్యారు.
యుద్ధం కారణంగా దేశంలో తీవ్రమైన ఆహార కొరత ఏర్పడింది. ప్రజలు ఆకలితో అలమటిస్తున్నారు. భారీ ఎత్తున ప్రజలు వలసలు పోవాల్సి వచ్చింది. ప్రస్తుతం ఆఫ్రికాలో అత్యంత విషాదకరమైన యుద్ధ క్షేత్రంగా సూడాన్ మారింది.
డెమొక్రాటిక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కాంగో (DRC) తూర్పు ప్రాంతంలో కూడా 2025లో శాంతి కరువైంది. ప్రభుత్వ దళాలకు, M23 తిరుగుబాటుదారులకు మధ్య పోరు కొనసాగుతూనే ఉంది. ఈ తిరుగుబాటుదారులు రువాండా సపోర్టుతో చెలరేగిపోతున్నారనే ఆరోపణలు ఉన్నాయి.
2025 ప్రారంభంలో అమెరికా మధ్యవర్తిత్వంతో శాంతి ఒప్పందం కుదుర్చుకోవడానికి, ప్రాంతీయ నాయకులతో చర్చలు జరపడానికి ప్రయత్నాలు జరిగాయి. కానీ, తిరుగుబాటుదారులు కొత్త ప్రాంతాలను ఆక్రమించుకోవడం, పౌరులపై దాడులు చేయడం ఆగలేదు. దీంతో ఈ ఏడాది మొత్తం కాంగోలో రక్తపాతం కొనసాగింది.
మయన్మార్లో జరుగుతున్న అంతర్యుద్ధం 2025లో కూడా చల్లారలేదు. సైనిక ప్రభుత్వం, వివిధ జాతి ఆధారిత సాయుధ గ్రూపుల మధ్య ఘర్షణలు తీవ్రస్థాయిలో జరిగాయి. దాడులు తీవ్రతరం కావడంతో లక్షలాది మంది ప్రజలు సురక్షిత ప్రాంతాలకు పారిపోవాల్సి వచ్చింది.
దేశంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో సహాయక చర్యలు నిలిచిపోవడంతో మానవతా అవసరాలు విపరీతంగా పెరిగాయి. ప్రజలు కనీస అవసరాలు లేక నానా అవస్థలు పడుతున్నారు.
ప్రముఖ యుద్ధాలే కాకుండా, 2025లో అనేక ఇతర చిన్నపాటి ఘర్షణలు కూడా ప్రపంచాన్ని కలవరపెట్టాయి. ముఖ్యంగా పాకిస్థాన్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ వంటి పొరుగు దేశాల మధ్య సరిహద్దు ఘర్షణలు, ఉద్రిక్తతలు అప్పుడప్పుడు రాజుకున్నాయి. అలాగే, బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక వంటి దేశాల్లో ఘర్షణలు ఆందోళన రేపాయి.
మరోవైపు, సహేల్ (Sahel) ప్రాంతంలో తీవ్రవాద హింసతో కూడిన ప్రాంతీయ అస్థిరత కొనసాగింది. ఈ ఘర్షణలన్నీ కలిసి ప్రపంచ భద్రతకు పెను సవాలుగా మారాయి. బాధిత ప్రాంతాల్లోని ప్రజలకు ఈ ఏడాది తీరని విషాదాన్ని మిగిల్చింది. 2026లోనైనా ఈ యుద్ధాలకు ముగింపు లభిస్తుందో లేదో వేచి చూడాలి.