US Shutdown: అమెరికా ష‌ట్‌డౌన్‌తో ఏం జ‌రుగుతుంది? చ‌రిత్ర ఏం చెబుతోంది? బిగ్ స్టోరీలో ఏ టూ జెడ్ వివ‌రాలు.

US Shutdown: అమెరికాలో ప్ర‌భుత్వం ష‌ట్‌డౌన్‌లోకి వెళ్లిన విష‌యం తెలిసిందే. ప్ర‌పంచ‌వ్యాప్తంగా ష‌ట్‌డౌన్ అంశం గురించి చ‌ర్చ మొద‌లైంది. ఇంత‌కీ ష‌ట్‌డౌన్ అంటే ఏంటి.? చ‌రిత్ర ఏం చెబుతోంది? లాంటి ఆసక్తిక‌ర విష‌యాలు ఈ రోజు బిగ్ స్టోరీలో తెలుసుకుందాం. 

గవర్నమెంట్ షట్‌డౌన్ అంటే ఏమిటి?

అమెరికా కాంగ్రెస్ కొత్త బడ్జెట్‌ ఆమోదించలేకపోతే, ఫెడరల్ ప్రభుత్వానికి ఖర్చు చేసేందుకు చట్టపరమైన అధికారం ఉండదు. ఈ సమయంలో అత్యవసరం కాని శాఖలు, కార్యాలయాలు మూతపడతాయి. దీన్నే “గవర్నమెంట్ షట్‌డౌన్” అంటారు.

షట్‌డౌన్ ఎందుకు జరుగుతుంది?

అమెరికాలో ఆర్థిక సంవత్సరం అక్టోబర్ 1న ప్రారంభమై, సెప్టెంబర్ 30న ముగుస్తుంది. ఆ సమయంలో కొత్త బడ్జెట్ లేదా తాత్కాలిక నిధుల చట్టం (Continuing Resolution) ఆమోదం పొందకపోతే నిధుల లోటు ఏర్పడుతుంది. దాంతో షట్‌డౌన్ తప్పదు.

షట్‌డౌన్ చరిత్ర

1976లో కొత్త బడ్జెట్‌ ప్రక్రియ ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు అమెరికా 20 సార్లు నిధుల లోటును ఎదుర్కొంది. వాటిలో 10 సార్లు పూర్తి స్థాయి గవర్నమెంట్ షట్‌డౌన్ జరిగింది. 1980ల వరకు నిధుల లోటు వచ్చినా ప్రభుత్వ శాఖలు కొనసాగేవి. కానీ 1980లో అటార్నీ జనరల్ బెంజమిన్ సివిలెట్టి ఇచ్చిన లీగల్ అభిప్రాయం ప్రకారం, కాంగ్రెస్ ఆమోదం లేకుండా ఖర్చు చేయడం చట్ట విరుద్ధమని నిర్ణయించడంతో ఆ తర్వాతి నుంచి షట్‌డౌన్ మరింత కఠినంగా అమలవుతోంది.

అత్యంత పొడ‌వైన ష‌ట్‌డౌన్

2018 డిసెంబర్ 22 నుంచి 2019 జనవరి 25 వరకు జరిగిన 35 రోజుల షట్‌డౌన్ అమెరికా చరిత్రలోనే పొడవైనది. అప్పుడు అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్‌ మెక్సికో సరిహద్దు గోడ కోసం $5 బిలియన్ల నిధులు కోరగా, డెమోక్రాట్లు అంగీకరించకపోవడంతో స్థంభన ఏర్పడింది.

ఎవరు పని చేస్తారు? ఎవరు ఆగిపోతారు?

షట్‌డౌన్ సమయంలో అత్యవసర సేవలు మాత్రం ఆగవు. ఉదాహరణకు:

* జాతీయ భద్రత, సైన్యం

* ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోల్

* ఫెడరల్ లా ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్

* సోషల్ సెక్యూరిటీ, మెడికేర్

ఏ విభాగాల‌పై ప్ర‌భావం ప‌డుతాయంటే.?

* నేషనల్ పార్కులు, మ్యూజియంలు

* IRS సేవలు (ట్యాక్స్ సంబంధిత)

* కొన్ని ప్రభుత్వ ప్రయోజనాల ప్రాసెసింగ్

* ఫెడరల్ రీసెర్చ్ ప్రాజెక్టులు

ఉద్యోగులపై ప్రభావం

ఫెడరల్ ప్రభుత్వం అమెరికాలోనే అతిపెద్ద యజమాని. సుమారు 30 లక్షల మంది ఇందులో పనిచేస్తున్నారు. షట్‌డౌన్ వల్ల దాదాపు 7.5 లక్షల మంది ఉద్యోగులు ప్రతిరోజూ ఫర్లో (అంటే వేతనం లేకుండా బలవంతపు సెలవు)కి వెళ్లవలసి వస్తుంది. ఈ ఉద్యోగుల వేతన నష్టం రోజుకి $400 మిలియన్ల వరకు చేరవచ్చని అంచనా.

ఎయిర్‌లైన్ ప్రయాణాలపై ప్రభావం

విమాన సర్వీసులు ఆగవు కానీ.. 13,000కుపైగా ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోలర్లు వేతనం లేకుండా పని చేయాలి. TSA (ఎయిర్‌పోర్ట్ సెక్యూరిటీ) సిబ్బంది కూడా వేతనం లేకుండా పనిచేస్తారు. గత షట్‌డౌన్‌లలో కొంతమంది ఉద్యోగులు సిక్ లీవ్ తీసుకోవడంతో న్యూయార్క్ లాగార్డియా సహా పలు ఎయిర్‌పోర్టుల్లో విమానాలు నిలిచిపోయాయి.

రైలు సర్వీసులపై ప్రభావం

అమ్ట్రాక్ (Amtrak) రైళ్లు కొనసాగుతాయి. ఇది ప్రభుత్వ నిధులు పొందినా స్వతంత్ర సంస్థలా పనిచేస్తుంది. కాబట్టి రైలు ప్రయాణికులకు పెద్ద ఇబ్బందులు ఉండవు.

నేషనల్ పార్కుల పరిస్థితి

అమెరికా నేషనల్ పార్కులు, స్మారక చిహ్నాలు ఎక్కువగా మూసివేస్తారు. గ్రాండ్ క్యానియన్ వంటి ప్రముఖ పార్కులు తాత్కాలికంగా మూతపడవచ్చు. 2013లో 16 రోజుల షట్‌డౌన్ వల్ల 80 లక్షల మంది పార్క్ సందర్శకులు నష్టపోయారు. 2019లో అయితే కొన్ని పార్కులు తెరిచే ఉంచినా, సందర్శక సేవలు అందుబాటులో లేవు.కొన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు తమ ఖర్చుతోనే పార్కులను తెరిచి ఉంచే ప్రయత్నం చేశాయి.

పాస్‌పోర్ట్‌లు, వీసాలపై ప్రభావం

స్టేట్ డిపార్ట్‌మెంట్‌కు నిధులు వార్షిక బడ్జెట్ ద్వారా కాకపోవడంతో పాస్‌పోర్ట్‌లు, వీసా సేవలు సాధారణంగానే కొనసాగుతాయి. అమెరికా కాన్సులేట్లు, ఎంబసీలు కూడా షట్‌డౌన్ వల్ల మూతపడవు.

టూరిజం, ఆర్థిక నష్టం

* షట్‌డౌన్ కారణంగా.. నేషనల్ పార్కులు మూతబడితే పర్యాటక రంగం దెబ్బతింటుంది.

* హోటళ్లు, రెస్టారెంట్లు, ట్రావెల్ ఇండస్ట్రీకి కోట్ల డాలర్ల నష్టం కలుగుతుంది.

* ఎయిర్‌పోర్ట్ ఆలస్యాలు, సిబ్బంది సమస్యలు ప్రయాణికుల అసౌకర్యానికి దారితీస్తాయి.

షట్‌డౌన్ ఎలా ముగుస్తుంది?

* సాధారణంగా, కాంగ్రెస్ తాత్కాలిక నిధుల చట్టం (Continuing Resolution) ఆమోదించినప్పుడు షట్‌డౌన్ ముగుస్తుంది. దీని ద్వారా ప్రభుత్వం కొంతకాలం నడుస్తూ, శాశ్వత బడ్జెట్‌పై చర్చలు కొనసాగుతాయి.

మొత్తంగా, అమెరికా గవర్నమెంట్ షట్‌డౌన్ అనేది రాజకీయ విభేదాల ఫలితం. అయితే దీని ప్రభావం మిలియన్ల మంది ఉద్యోగులపై, ప్రయాణికులపై, పర్యాటక రంగంపై, స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థలపై గణనీయంగా పడుతుంది.