ISRO: ఇస్రో రూ.10,000 కోట్లతో గుజరాత్లో రెండవ అతిపెద్ద అంతరిక్ష కేంద్రాన్ని నిర్మించనుంది. ఇది భారత అంతరిక్ష ప్రయాణాన్ని మరింత వేగవంతం చేయనుంది. దీని ప్రత్యేకతలు ఏమిటి? గుజరాత్ నే ఎందుకు ఎంచుకున్నారు? అనే వివరాలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
ISRO: భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ISRO) తన విస్తరణ ప్రణాళికలను వేగవంతం చేసింది. దేశంలో రెండవ అతిపెద్ద అంతరిక్ష కేంద్రాన్ని ఇస్రో గుజరాత్లో ఏర్పాటు చేయడానికి సిద్ధమైంది. దీని కోసం దాదాపు రూ.10,000 కోట్ల మౌలిక పెట్టుబడిని ఖర్చు చేయనున్నారు.
దీన్ని గుజరాత్ తీర ప్రాంతంలో, డీయూ, వేరావల్ మధ్య నిర్మించనున్నారు. ఈ ప్రాజెక్టును స్పేస్ అప్లికేషన్స్ సెంటర్ డైరెక్టర్ నీలేశ్ దేసాయ్ సీఎన్బీసీతో ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూలో ప్రకటించారు.
27
ఇస్రో రెండో భారీ అంతరిక్ష కేంద్రం ప్రాజెక్టు ముఖ్యాంశాలు
ప్రాజెక్టు వ్యయము: రూ. 10,000 కోట్లు
ఎక్కడ నిర్మించనున్నారు: డీయూ, వేరావల్ మధ్య గుజరాత్ తీరప్రాంతంలో
భవిష్యత్ లక్ష్యాలు ఏమున్నాయి: గగనయాన్ మిషన్, భారతీయ అంతరిక్ష కేంద్రం మొదటి మాడ్యూల్ లాంచ్ (2028) ఇక్కడి నుంచి చేయనున్నారు.
37
రెండో భారీ అంతరిక్ష కేంద్రం ఏర్పాటుకు ISRO గుజరాత్ను ఎందుకు ఎంచుకుంది?
1. భౌగోళిక ప్రాధాన్యత: గుజరాత్ రాష్ట్రం భూమధ్యరేఖకు సమీపంగా ఉండటంతో రాకెట్ ప్రయోగాల సమయంలో ఇంధన వినియోగం తక్కువగా ఉండే అవకాశం ఉంది.
2. రాష్ట్ర ప్రభుత్వ మద్దతు: గుజరాత్ ప్రభుత్వం 2025–2030 సంవత్సరాలకు ‘స్పేస్టెక్ పాలసీ’ ప్రవేశపెట్టింది. దీని వల్ల సంబంధిత రంగంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వ మద్దతు పెరిగింది. ప్రైవేట్ రంగం భాగస్వామ్యం, ఉత్పత్తి, ప్రయోగాలకు అవకాశం ఏర్పడింది. ఈ పాలసీ ఇస్రో ప్రతిష్టాత్మకమైన అంతరిక్ష కేంద్రం నిర్మించే ప్రాజెక్టుకు మద్దతు ఇస్తుందని భావిస్తున్నారు.
3. ప్రైవేట్ భాగస్వామ్యం: కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రోత్సహిస్తున్న పబ్లిక్–ప్రైవేట్ భాగస్వామ్య (PPP) మోడల్ ద్వారా మౌలిక సదుపాయాలు వేగంగా అభివృద్ధి చేయనున్నారని సమాచారం.
గుజరాత్ ఇస్రో అంతరిక్ష కేంద్ర వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు ఏమిటి?
ఉద్యోగ అవకాశాలు: మనీకంట్రోల్ నివేదిక ప్రకారం, ఈ కేంద్రం వల్ల సుమారు 25,000 ఉద్యోగాలు సృష్టించే అవకాశం ఉంది. సంబంధిత రంగాల్లో భారీగా అవకాశాలు పెరుగుతాయి.
ఇస్రో ప్రాజెక్టులకు కీలక సామర్థ్యం: చంద్రయాన్-5, గగనయాన్, శుక్ర గ్రహ మిషన్ వంటి ప్రయోగాలకు ఇది కీలకం కానుంది.
ఆర్థిక ప్రగతి: స్థానిక పరిశ్రమలు, ఉపకరణాల తయారీ, సేవా రంగాలకు ప్రోత్సాహం లభించనుంది.
తదుపరి మిషన్లు: ఇస్రో ఈ కేంద్రం నుంచి భవిష్యత్తులో అనేక కమర్షియల్, సైన్స్ మిషన్లు ప్రయోగించనుంది.
57
భారత్ స్పేస్ విజన్ ఎలా ఉంది?
ఇస్రో (ISRO) ఇప్పటికే భారతీయ అంతరిక్ష కేంద్రం (Bharatiya Antariksha Station - BAS) నిర్మాణాన్ని ప్రారంభించింది. మొదటి మాడ్యూల్ను 2028 నాటికి ప్రయోగించాలనే లక్ష్యంతో, 2035 నాటికి పూర్తిగా పూర్తి చేయాలన్నది ఇస్రో ప్రణాళిక.
ఎస్. సోమనాథ్ ఇటీవల ‘వైబ్రెంట్ గుజరాత్’ సమ్మిట్లో ఈ ప్రాజెక్టును ప్రస్తావిస్తూ, 2040 నాటికి మానవులను చంద్రుడిపైకి పంపాలన్న దిశగా వేగంగా ముందుకెళ్తున్నామనే విషయాలు ప్రస్తావించారు.
67
ఇస్రో ప్రాజెక్టుల పురోగతి ఎలా ఉంది?
నీలేశ్ దేశాయ్ ప్రకారం, ప్రస్తుతం ISRO ప్రోగ్రాములలో 70% కమ్యూనికేషన్, నావిగేషన్, రిమోట్ సెన్సింగ్ వ్యవస్థల అభివృద్ధిపై కేంద్రీకరించారు.
అలాగే, భారత ప్రభుత్వం 52 శాటిలైట్లను కలిగి ఉన్న సర్వైలెన్స్ కాన్స్టెలేషన్ ప్రాజెక్టును చేపట్టింది. ఇందులో 31 శాటిలైట్లు ఇస్రో ద్వారా నిర్మించనున్నారు. మిగిలినవి మూడు ప్రైవేట్ కంపెనీల ద్వారా నిర్మితమవుతాయి. తొలి శాటిలైట్ను 2026 ఏప్రిల్ నాటికి ప్రయోగించాలన్నది లక్ష్యంగా ఉంది. మొత్తం ఈ నెట్వర్క్ను 2029 నాటికి పూర్తిచేయాలని కేంద్రం నిర్ణయించింది.
77
దేశంలో రెండవ అతిపెద్ద అంతరిక్ష కేంద్రంగా గుజరాత్
ప్రస్తుతం శ్రీహరికోట (ఆంధ్రప్రదేశ్) ఇస్రో ప్రధాన అంతరిక్ష ప్రయోగ కేంద్రంగా ఉంది. అయితే, గుజరాత్ కేంద్రం ద్వారా ప్రయోగాల పునరావృతత పెరుగుతుంది, కాజువల్ లాంచింగ్కు సమర్థవంతమైన మౌలిక వసతులు అందుతాయి. ఇవి భారతదేశాన్ని అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష రంగంలో మరింత శక్తివంతమైన దిశగా నడిపించనున్నాయి.
ఇస్రో గుజరాత్లో రూ.10,000 కోట్ల వ్యయంతో నిర్మించనున్న అంతరిక్ష కేంద్రం భారత అంతరిక్ష ప్రయోగ సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడమే కాకుండా, ప్రాంతీయ ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదపడనుంది. దీని ద్వారా భారతదేశం తన అంతరిక్ష రంగ శక్తితో మరింత ముందుకు సాగనుంది.
