
ప్రధానమంత్రి దేశానికి నిర్వాహక ప్రధానుడు. కేబినెట్కి నాయకత్వం వహిస్తూ అన్ని మంత్రిత్వ శాఖల పనులను సమన్వయం చేస్తారు. ప్రధానమంత్రి సూచనల ప్రకారం ప్రభుత్వ విధానాలు అమల్లోకి వస్తాయి. కాబట్టి, ప్రభుత్వ దైనందిన వ్యవహారాల్లో ప్రధానమంత్రికే ఎక్కువ అధికారాలు ఉంటాయి.
ఉపరాష్ట్రపతి, రాష్ట్రపతి తర్వాత రెండో అత్యున్నత రాజ్యాంగ పదవి. ఆయన ప్రధానంగా రాజ్యసభ ఛైర్మన్గా పని చేస్తారు. రాష్ట్రపతి హాజరు లేకపోవడం, రాజీనామా చేయడం లేదా మరణించడం వంటి సందర్భాల్లో తాత్కాలిక రాష్ట్రపతిగా కూడా బాధ్యతలు చేపడతారు. కానీ సాధారణంగా ఆయన పాత్ర పరిమితంగానే ఉంటుంది.
ప్రధానమంత్రి కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని నడిపిస్తారు. ఆయన ఆదేశాల మేరకు దేశంలో పరిపాలన జరుగుతుంది. ఉపరాష్ట్రపతి మాత్రం శాసన విభాగంలో, ముఖ్యంగా రాజ్యసభలో చర్చలు క్రమబద్ధంగా జరిగేలా చూసే బాధ్యత మాత్రమే వహిస్తారు. అంటే, ప్రధాని కార్యనిర్వాహక అధికారాలతో పని చేస్తే, ఉపరాష్ట్రపతి ప్రధానంగా శాసన ప్రక్రియను పర్యవేక్షిస్తారు.
ప్రధానమంత్రి నేరుగా ప్రజల ద్వారా ఎన్నుకున్న పార్లమెంట్ సభ్యుల మద్దతుతో పదవిలో ఉంటారు. అందువల్ల ఆయనకు ప్రజా ప్రతినిధిత్వం ఎక్కువ. ఉపరాష్ట్రపతి మాత్రం ఎలక్టోరల్ కాలేజ్ ద్వారా ఎన్నికవుతారు, కాబట్టి ఆయనకు ప్రజలతో నేరుగా సంబంధం తక్కువగా ఉంటుంది.
భారత పరిపాలనలో ప్రధానమంత్రికే అసలు అధికారాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. పాలన, నిర్ణయాలు, విధానాలు అన్నీ ప్రధానమంత్రి ఆధ్వర్యంలో అమలవుతాయి. ఉపరాష్ట్రపతి గౌరవప్రదమైన పదవిలో ఉన్నప్పటికీ, ఆయన అధికారాలు పరిమితంగానే ఉంటాయి.