మీ ఫోన్ మిస్సయితే కంగారుపడిపోకండి... వెంటనే ఈ జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే మీరు సేఫ్

ఫోన్లు పోవడం, దొంగతనానికి గురవడం ఈ కాలకం సర్వసాధారణం అయిపోయింది. ఇలా మీ ఫోన్ కూడా ఎక్కడైన మిస్సయితే కంగారుపడిపోకండి.. కొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే మీ డేటా, డబ్బు సురక్షితంగా ఉంటుంది. అవేంటో ఇక్కడ తెలుసుకుందాం.

మీ ఫోన్ పోతే ఈ జాగ్రత్తలు పాటించండి

రోజూ ఎన్నో ఫోన్లు పోతుంటాయి లేదా దొంగతనం అవుతుంటాయి. ఇది చాలా పెద్ద సమస్యే అయినా కేంద్ర ప్రభుత్వ సంచార్ సాథీ యాప్ ఉపయోగిస్తే, మరికొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే మీ సమాచారం సురక్షితంగా ఉంటుంది. ఫోన్ పోతే ఏం చేయాలి, సిమ్ కార్డ్ ఎలా పనిచేస్తుంది, మోసాలు ఎలా జరుగుతాయి, వాడని సిమ్ కార్డ్ ఏమవుతుంది అనేది ఇక్కడ చూద్దాం.

ఫోన్ పోతే వెంటనే చేయాల్సినవి?

పోలీస్ స్టేషన్ లో కంప్లైంట్ ఇవ్వండి.

ఫోన్ పోయిన వెంటనే పోలీస్ స్టేషన్ లో కంప్లైంట్ ఇవ్వాలి. IMEI నెంబర్ (*#06# డయల్ చేస్తే తెలుస్తుంది లేదా ఫోన్ బిల్లులో ఉంటుంది) చెప్పి FIR తీసుకోండి. ఇది ఫోన్ ని ట్రాక్ చేసి బ్లాక్ చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

సిమ్ కార్డ్ బ్లాక్ చేయించండి.

మీ నెట్వర్క్ కంపెనీ (Jio, Airtel, Vi) కి కాల్ చేసి సిమ్ బ్లాక్ చేయించండి. ఇలా చేస్తే మీ నెంబర్ ని ఎవరూ వాడలేరు. తర్వాత అదే నెంబర్ తో కొత్త సిమ్ తీసుకోవచ్చు.

CEIR పోర్టల్ లో ఫోన్ బ్లాక్ చేయండి.

www.ceir.gov.in వెబ్సైట్ లో మీ ఫోన్ నెంబర్, IMEI నెంబర్, ఫోన్ బిల్లు, పోలీస్ కంప్లైంట్ కాపీ ఇచ్చి ఫోన్ బ్లాక్ చేయించండి. ఇది ఫోన్ ని ట్రాక్ చేసి బ్లాక్ చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

Google Find My Device లేదా Apple Find My iPhone

Android వాడేవారు: 

https://www.google.com/android/find వెబ్సైట్ లో మీ Google అకౌంట్ తో లాగిన్ అయి ఫోన్ ని ట్రాక్ చేయవచ్చు, లాక్ చేయవచ్చు లేదా డేటా తొలగించవచ్చు.

iPhone వాడేవారు:

www.icloud.com/find వెబ్సైట్ లో మీ Apple ID తో లాగిన్ అయి ఫోన్ ని ట్రాక్ చేయవచ్చు లేదా బ్లాక్ చేయవచ్చు.

బ్యాంక్, ఆన్లైన్ అకౌంట్లు సురక్షితంగా ఉంచుకోండి.

మీ ఫోన్ నెంబర్ తో లింక్ అయిన బ్యాంక్ అకౌంట్లు, UPI యాప్స్ (Paytm, Google Pay), ఈమెయిల్, సోషల్ మీడియా అకౌంట్ల పాస్వర్డ్స్ వెంటనే మార్చండి. Paytm అకౌంట్ బ్లాక్ చేయడానికి Paytm Payments Bank కస్టమర్ కేర్ (0120-4456456) కి కాల్ చేయండి.

ఫోన్ ఇన్సూరెన్స్, ట్రాకింగ్ యాప్స్ ముందే Google Find My Device లేదా Cerberus లాంటి ట్రాకింగ్ యాప్స్ ఇన్స్టాల్ చేసి యాక్టివేట్ చేసుకుంటే మంచిది. ఫోన్ కి ఇన్సూరెన్స్ ఉంటే, ఇన్సూరెన్స్ కంపెనీకి కాల్ చేసి క్లెయిమ్ చేయండి.

సిమ్ కార్డ్ మోసాలు ఎలా జరుగుతాయి?

సిమ్ స్వాప్ మోసం

మోసగాళ్ళు మీ ఫోన్ నెంబర్ ని వాళ్ళ దగ్గర ఉన్న కొత్త సిమ్ కి మారుస్తారు. దీనికోసం వాళ్ళు మీ పర్సనల్ డీటెయిల్స్ (పుట్టినరోజు, ఆధార్, అడ్రస్) తెలుసుకుంటారు. నెట్వర్క్ కంపెనీని నమ్మించి “సిమ్ పోయింది” అని చెప్పి మీ నెంబర్ ని కొత్త సిమ్ కి మార్పిస్తారు. ఇలా మీ నెంబర్ కి వచ్చే OTPలు వాళ్ళకి వస్తాయి. వీటిని వాడి బ్యాంక్ అకౌంట్లు, క్రిప్టోకరెన్సీ వాలెట్స్, ఆన్లైన్ అకౌంట్లు దోచుకుంటారు.

వాడని సిమ్ కార్డ్ మోసం

ఒక సిమ్ 90 రోజులకు మించి వాడకపోతే అది డీయాక్టివేట్ అయి కొత్త వాళ్ళకి ఇవ్వబడుతుంది. TRAI రూల్స్ ప్రకారం ముందు వాడిన వాళ్ళ డేటా అంతా తొలగించాలి. కానీ, టెక్నికల్ ప్రాబ్లమ్స్ వల్ల కొన్నిసార్లు పాత మెసేజెస్, కాంటాక్ట్స్ కొత్త వాళ్ళకి కనిపించే అవకాశం ఉంది. ఇది ప్రైవసీకి ప్రమాదం.

నకిలీ డాక్యుమెంట్స్ తో సిమ్ కొనడం

మోసగాళ్ళు నకిలీ ఆధార్, పాన్ కార్డ్ వాడి చాలా సిమ్ కార్డ్స్ కొని, OTPలు జనరేట్ చేయడానికి వాటిని అమ్ముతారు.

సిమ్ కార్డ్ మోసాల నుండి రక్షణ ఎలా?

సిమ్ బ్లాక్ చేయించండి.

ఫోన్ పోతే వెంటనే నెట్వర్క్ కంపెనీకి కాల్ చేసి సిమ్ బ్లాక్ చేయించండి. కొత్త సిమ్ తీసుకున్నప్పుడు బ్యాంక్ అకౌంట్లు, UPI యాప్స్ కొత్త నెంబర్ తో లింక్ చేయండి. బయోమెట్రిక్ వెరిఫికేషన్ DoT సిమ్ మార్చడానికి బయోమెట్రిక్ వెరిఫికేషన్, 24 గంటల SMS బ్యాన్ లాంటి రూల్స్ పెట్టింది. ఇది సిమ్ స్వాప్ మోసాలను తగ్గిస్తుంది.

KYM, ASTR సర్వీసెస్

KYM: మీ ఫోన్ IMEI నెంబర్ చెక్ చేసుకోవడానికి ఈ సర్వీస్ వాడండి.

ASTR: మీ పేరు మీద ఉన్న సిమ్ కార్డ్స్ తెలుసుకోవడానికి, మోసపు సిమ్స్ బ్లాక్ చేయడానికి ఇది ఉపయోగపడుతుంది.

మీ పర్సనల్ డీటెయిల్స్ ఎవరికీ షేర్ చేయకండి : ఆధార్, పాన్ కార్డ్, బ్యాంక్ డీటెయిల్స్, OTPలు ఎవరికీ షేర్ చేయకండి. అనుమానాస్పద కాల్స్, మెసేజెస్ సంచార్ సాథీ వెబ్సైట్ (www.sancharsaathi.gov.in) లో రిపోర్ట్ చేయండి.

సంచార్ సాథీ యాప్ ఉపయోగాలు

మీ పేరు మీద ఉన్న మొబైల్ కనెక్షన్స్ చెక్ చేసుకోవడానికి.

తెలియకుండా రిజిస్టర్ అయిన మోసపు కనెక్షన్స్ గుర్తించి బ్లాక్ చేయడానికి.

పోయిన ఫోన్లు CEIR ద్వారా ట్రాక్ చేయడానికి లేదా బ్లాక్ చేయడానికి.

నకిలీ కాల్స్, మోసాలు రిపోర్ట్ చేయడానికి.

ముఖ్యమైన సలహాలు

IMEI నెంబర్ జాగ్రత్తగా ఉంచుకోండి. ఫోన్ బిల్లు, IMEI నెంబర్ సురక్షితంగా ఉంచుకోండి.

 అప్రమత్తంగా ఉండండి. ఫోన్ లో సడన్ గా నెట్వర్క్ పోతే, వెంటనే నెట్వర్క్ కంపెనీకి కాల్ చేయండి.

ఫోన్ పోతే, ఇంట్లో వాళ్ళకి చెప్పండి.