ఇప్పటివరకు వివిధ ప్రభుత్వాలు ప్రవేశపెట్టిన మొత్తం 14 మధ్యంతర బడ్జెట్‌లలో, ప్రభుత్వం కొన్ని నెలల పాటు మాత్రమే అధికారంలో ఉండబోతోందనే వాస్తవానికి సంబంధించి పెద్ద పన్ను మార్పులు లేదా కొత్త పథకాలు ప్రకటించలేదు.
దేశంలో సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు ప్రభుత్వం మారే అవకాశం ఉన్నందున.. కొత్తగా ఏర్పడిన ప్రభుత్వం వార్షిక బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టేవరకు ఆర్థికంగా వెసులుబాటు కల్పించడానికి సమర్పించే బడ్జెట్ మధ్యంతర బడ్జెట్. అయితే ప్రతీ సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టాలనే రాజ్యాంగ నిబంధన ఏదీ లేదు.
కానీ, సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు పదవీకాలం ముగిసిన ప్రభుత్వం పార్లమెంటులో మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతూనే ఉంది. తద్వారా పాలనను సులభతరం చేయడం, ప్రజాప్రయోజనాలు ఇరుకున పడకుండా చూస్తున్నాయి. ఇప్పటివరకు ఇలాంటి మధ్యంతర బడ్జెట్ లు 14 సార్లు ప్రవేశపెట్టారు.
మొదటి మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి ఆర్‌కే షణ్ముఖం చెట్టి దాదాపు 7 నెలల పాటు (ఆగస్టు 15, 1947 నుంచి మార్చి 31, 1948 వరకు) సమర్పించారు. దేశ విభజన తర్వాత రాజ్యాంగ పరిషత్‌ ఆమోదించిన బడ్జెట్ రద్దు కావడంతో మధ్యంతర బడ్జెట్ ఆమోదం పొందింది. చివరి మధ్యంతర బడ్జెట్ ఫిబ్రవరి 1న ఆర్థికమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టారు.
బడ్జెట్ 2024 : పాత, కొత్త పన్ను విధానాల మధ్య తేడాలేంటి.. మీకు ఏది బెస్టో చూడండి...
అసలు సాధారణ బడ్జెట్ కు మధ్యంతర బడ్జెట్ తేడా ఏంటి?
మధ్యంతర బడ్జెట్ ద్వారా ఆమోదించబడిన వోట్-ఆన్-ఖాతా, ఆర్థిక సంవత్సరంలో కొంత భాగానికి సంబంధించిన ఖర్చులను ప్రభుత్వం భరించేందుకు పార్లమెంటు ఆమోదాన్ని కోరుతుంది. ఎన్నికలు దగ్గర పడుతున్నప్పుడు ప్రభుత్వం పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టడం ఆచరణాత్మకం కాదు, కాబట్టి ప్రభుత్వం మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తుంది.
ఇది పరివర్తన కాలానికి (అధికారంలో కొన్ని నెలలు మిగిలి ఉంది) బడ్జెట్ లాంటిది.కానీ, సాధారణ బడ్జెట్ లాగా, మొత్తం సంవత్సరానికి అంచనాలు సమర్పించబడతాయి. కొత్త ప్రభుత్వం కొత్త బడ్జెట్‌ను రూపొందించినప్పుడు, అది సరిపోతుందని భావించిన అంచనాలతో ఏకీభవించవచ్చు లేదా మార్చవచ్చు.
తాత్కాలిక బడ్జెట్‌లో పన్ను విధానంలో మార్పులు చేసే అధికారం రాజ్యాంగం ప్రభుత్వానికి కల్పించింది.
అయితే, ఇప్పటివరకు వివిధ ప్రభుత్వాలు ప్రవేశపెట్టిన మొత్తం 14 మధ్యంతర బడ్జెట్‌లలో, ప్రభుత్వం కొన్ని నెలల పాటు మాత్రమే అధికారంలో ఉండబోతోందనే వాస్తవానికి సంబంధించి పెద్ద పన్ను మార్పులు లేదా కొత్త పథకాలు ప్రకటించలేదు.
సాధారణంగా, వార్షిక బడ్జెట్‌లో రెండు విభాగాలు ఉంటాయి.
గత సంవత్సరం ఆదాయం, ఖర్చులపై నివేదిక.. రాబోయే సంవత్సరానికి ప్రతిపాదిత ఆదాయం, ఖర్చులు. మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో, మొదటి భాగం వార్షిక బడ్జెట్‌తో సమానంగా ఉంటుంది. అంటే, గత సంవత్సరం ఆదాయం, ఖర్చులు. అయితే, ఎన్నికల వరకు ప్రతిపాదిత ప్రాథమిక ఖర్చుల డాక్యుమెంటేషన్ మాత్రమే మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో చేర్చబడుతుంది.
సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు ప్రవేశపెడతారు కాబట్టి మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో ఓటర్లను అన్యాయంగా ప్రభావితం చేసే ఎలాంటి పెద్ద విధాన మార్పులకు అనుమతి లేదని ఎన్నికల సంఘం నిబంధనలలో పేర్కొంది.