దేశంలో నానాటికీ నేరాల సంఖ్య పెరిగిపోతోంది. అయితే.. గతేడాది 2022లో దేశంలోని ట్రయల్ కోర్టులు (దిగువ కోర్టులు) అత్యధికంగా 165 మందికి మరణశిక్ష విధించాయి. గత రెండు దశాబ్దాలలో ఇంతమందికి మరణ శిక్ష విధించడం ఇదే అత్యధికం. చివరిసారి 2021లో ఈ సంఖ్య 146గా ఉంది. అయితే.. 165 మందిలో మరణశిక్ష పొందిన ప్రతి ముగ్గురులో ఒకరు లైంగిక నేరాలకు పాల్పడటం గమనార్హం.
నేషనల్ లా యూనివర్శిటీ (NLU) ప్రాజెక్ట్ 39A కింద "ది డెత్ పెనాల్టీ ఇన్ ఇండియా, యాన్యువల్ స్టాటిస్టికల్ రిపోర్ట్ -2022" పేరుతో విడుదల చేయబడింది. ఈ వార్షిక గణాంక నివేదిక ప్రకారం.. 2022లో మరణశిక్ష పడిన దోషుల సంఖ్య 539. 2016 నుంచి ఈ సంఖ్య అత్యధికమని నివేదిక తేలింది. అలాగే 2015 సంవత్సరం తర్వాత మరణశిక్ష పడిన ఖైదీల సంఖ్య 40 శాతం పెరిగిందని వెల్లడించింది. ఈ నివేదిక "ది డెత్ పెనాల్టీ ఇన్ ఇండియా, యాన్యువల్ స్టాటిస్టికల్ రిపోర్ట్ -2022" పేరుతో విడుదల చేయబడింది. అటువంటి ఖైదీలు పెద్ద సంఖ్యలో ఉండటం వల్ల దిగువ కోర్టులు పెద్ద సంఖ్యలో మరణశిక్షలు విధిస్తున్నాయని సూచిస్తున్నాయి, అయితే అప్పీలేట్ కోర్టులు వాటి పారవేయడంలో నెమ్మదిగా ఉన్నాయని నివేదిక పేర్కొంది. 2022లో 165 కేసుల్లో ఈ సంఖ్య 52 లేదా 31.5%కి పెరిగింది.
ఉత్తరప్రదేశ్‌లో అత్యధిక మరణశిక్షలు
2022లో అహ్మదాబాద్ బాంబు పేలుళ్ల కేసులో 38 మందికి ఈ శిక్ష విధించడంతో 2022లో వాటి సంఖ్య గణనీయంగా పెరగడానికి కారణమైంది. 2016 తర్వాత ఒకే కేసులో ఇంతమందికి మరణశిక్ష విధించడం ఇదే తొలిసారి. నివేదిక ప్రకారం 2022లో సుప్రీంకోర్టు మరియు హైకోర్టు 11 మరియు 68 మరణశిక్ష కేసులను పరిష్కరించాయి. అత్యధిక మరణశిక్షలు ఉత్తరప్రదేశ్‌లో (100 మంది దోషులు) నమోదయ్యాయి. కాగా, గుజరాత్‌లో 61 మంది, జార్ఖండ్‌లో 46 మంది, మహారాష్ట్రలో 39 మంది, మధ్యప్రదేశ్‌లో 31 మంది దోషులకు మరణశిక్ష విధించారు.
విశేషమేమిటంటే, గత సంవత్సరం, ట్రయల్ కోర్టు మరియు హైకోర్టు మరణశిక్ష విధించడానికి సంబంధించి సుప్రీంకోర్టు కొన్ని మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది. ఉరిశిక్ష విధించే ముందు ట్రయల్ కోర్టు నేరం ఏ పరిస్థితుల్లో జరిగిందో చూడాలని సుప్రీం కోర్టు పేర్కొంది. దీనితో పాటు నేరస్థుడి నేపథ్యం ఏంటనేది కూడా పరిగణించాలి.