
భారతదేశం ఇప్పుడు తన తొలి మానవ అంతరిక్షానికి ప్రయాణం అయ్యింది. దేశ శాస్త్రీయ, సాంకేతిక రంగాల్లో ముందడుగు వేసేందుకు గగన్యాన్ మిషన్ రూపొందించారు. 2026 చివరి లేదా 2027 ప్రారంభంలో ప్రారంభమయ్యే ఈ మిషన్కి శుభాన్షు శుక్లా అనే భారత వైమానిక దళ అధికారి ప్రధాన వ్యోమగామిగా ఎంపికయ్యారు.
ఉత్తరప్రదేశ్ రాజధాని లక్నోలో 1985 అక్టోబర్ 10న జన్మించిన శుభాన్షు శుక్లా, చిన్నప్పటినుంచి విజ్ఞాన శాస్త్రం, ప్రత్యేకించి విమానయాన రంగంపై ఆసక్తి చూపించారు. లక్నోలోని సిటీ మాంటిస్సోరి స్కూల్లో చదివిన ఆయన, అనంతరం పూణేలోని నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడమీ ద్వారా డిఫెన్స్ రంగంలోకి అడుగుపెట్టారు. B.Tech పూర్తిచేసిన తర్వాత బెంగళూరులోని IISc నుంచి M.Tech డిగ్రీను కూడా పొందారు.
విమానయాన రంగంలో ఆయనకు 2,000 గంటలకు మించిన ఫ్లయింగ్ అనుభవం ఉంది. 2006లో IAFలో చేరిన తర్వాత, మిగ్-21, జాగ్వార్, Su-30 MKI వంటి యుద్ధ విమానాలను నడిపారు. ఆయన టెస్ట్ పైలట్గా కూడా పనిచేశారు. 2024 మార్చిలో గ్రూప్ కెప్టెన్ హోదాలో పదోన్నతి పొందారు.
2019లో గగన్యాన్ మిషన్ కోసం వ్యోమగాముల ఎంపిక ప్రక్రియలో శుక్లా చోటుదక్కించుకున్నారు. రష్యాలోని యూరి గగారిన్ శిక్షణ కేంద్రంలో అంతరిక్ష యాత్రకు సంబంధించి కఠినమైన శిక్షణ పూర్తిచేశారు. ఇదే సమయంలో 2024లో జరిగే ఆక్సియం మిషన్ 4 కోసం స్పేస్ఎక్స్, నాసా, ఆక్సియం స్పేస్ సంయుక్తంగా నిర్వహించే అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రం (ISS) ప్రయాణానికి ఆయనను పైలట్గా ఎంపిక చేశారు.
ఈ మిషన్ మొదట జూన్ 10, 2025న జరగాల్సి ఉండగా, ఫాల్కన్ 9 రాకెట్లో తలెత్తిన సాంకేతిక సమస్యల వల్ల వాయిదా పడింది. చివరికి జూన్ 25, 2025న మిషన్ విజయవంతంగా ప్రారంభమైంది. శుక్లాతో పాటు పెగ్గీ విట్సన్, ఇతర ఇద్దరు నిపుణులు డ్రాగన్ క్యాప్సూల్ ద్వారా ISSకు వెళ్లారు. ఈ మిషన్ ద్వారా శుభాన్షు శుక్లా ISSని సందర్శించిన తొలి భారతీయుడిగా చరిత్రలో నిలిచారు.
భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ISRO) రూపొందించిన గగన్యాన్ మిషన్, స్వదేశీంగా అభివృద్ధి చేసిన మిషన్. దీని ముఖ్య లక్ష్యం, మానవులతో కూడిన వ్యోమగాములను భూమి వద్ద తక్కువ కక్ష్యలోకి పంపడం. దీనిద్వారా భారత్, అంతరిక్షంలో మానవులను పంపగలదు అనే సామర్థ్యాన్ని ప్రపంచానికి చూపించనుంది.
గగన్యాన్ నౌక రెండు భాగాలుగా ఉంటుంది. మొదటిది క్రూ మాడ్యూల్ (మూడు వ్యోమగాముల కోసం), రెండోది సర్వీస్ మాడ్యూల్ (పవర్, ప్రొపల్షన్ కోసం). లాంచ్ వాహనం లాగా మనకు తెలిసిన GSLV Mk III ఆధారంగా తయారైన హ్యూమన్ రేటెడ్ లాంచ్ వెహికల్ (HRLV) ఉపయోగించనున్నారు. ప్రయోగం ఆంధ్రప్రదేశ్లోని సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుంచి జరుగుతుంది.
మిషన్ 3 రోజులపాటు సాగనుంది. దీనిలో వ్యోమగాములు అకాల వాతావరణం, సూక్ష్మ గురుత్వాకర్షణ తదితర పరిస్థితుల్లో శాస్త్రీయ ప్రయోగాలు చేస్తారు. ఇది వైద్యం, ఫిజిక్స్, బయోలాజీ రంగాల్లో నూతన పరిశోధనలకు దారితీసే అవకాశం కల్పిస్తుంది.
శుక్లా మిషన్ భారతీయుల గర్వకారణం
ISS మిషన్ విజయవంతం కావడంతో శుభాన్షు శుక్లా ఇప్పుడు భారత అంతరిక్ష ప్రయాణ చరిత్రలో ప్రత్యేక స్థానాన్ని సంపాదించారు. ఆయన గగన్యాన్ కోసం ఎంపిక కావడం, భారత్ అంతరిక్షంలోకి మానవులను పంపేందుకు ఒక ముఖ్యమైన అడుగు. 2026లో జరిగే మిషన్తో ఆయన మరోసారి చరిత్రను తిరగరాయనున్నారు.
గగన్యాన్ మిషన్ కోసం నాలుగుగురు IAF పైలట్లు ఎంపికయ్యారు. వీరంతా గణనీయమైన విమానయాన అనుభవం కలిగినవారే. శుభాన్షు శుక్లా కూడా వీరిలో ప్రముఖుడిగా ఉండటం, గతంలో ISS ప్రయాణం చేసిన అనుభవం వల్ల ఆయన పాత్ర మరింత ప్రాధాన్యతను పొందుతోంది. గగన్యాన్ మిషన్ ప్రారంభానికి ముందు, 2025లో మూడు అన్క్రూడ్ టెస్ట్ ఫ్లైట్లు జరగనున్నాయి.
గగన్యాన్ ప్రాముఖ్యత
ఈ మిషన్ దేశానికి ఎంతో ప్రాధాన్యమైనది. ఇది భారత్ను మానవ అంతరిక్ష యాత్రల నైపుణ్యం కలిగిన దేశాల సరసన నిలబెట్టుతుంది. అంతర్జాతీయ స్థాయిలో భాగస్వామ్యాలు, తక్కువ ఖర్చుతో మానవ అంతరిక్ష ప్రయోగాలు చేసే అవకాశాలు విస్తరిస్తాయి. అంతేకాదు, దేశంలో అంతరిక్ష పరిశ్రమ అభివృద్ధికి దోహదం చేస్తుంది. ఉద్యోగ అవకాశాలు పెరుగుతాయి, పరిశోధనలకు ప్రోత్సాహం లభిస్తుంది.