ఇస్రో ఖాతాలో మ‌రో విజ‌యం.. చంద్రునిపై సోడియంను కనుగొన్న చంద్రయాన్-2

By Rajesh KarampooriFirst Published Oct 8, 2022, 1:39 PM IST
Highlights

ఇస్రో మ‌రో ఘ‌న‌ విజయం సాధించింది. చంద్రుని ఉప‌రిత‌లంపై మొదటిసారి సోడియం కనుగొనబడింది. చంద్రయాన్-2 ఆర్బిటర్‌లో అమర్చిన ఎక్స్-రే స్పెక్ట్రోమీటర్ 'క్లాస్' చంద్రునిపై తొలిసారి సోడియంను గుర్తించింది.   

భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ ఇస్రో ఖాతాలో మ‌రో భారీ విజయం న‌మోదైంది. చంద్రయాన్-2 ఆర్బిటర్‌లోని ఎక్స్-రే స్పెక్ట్రోమీటర్ 'క్లాస్ తొలిసారిగా చంద్రుని ఉపరితలంపై పుష్కలంగా సోడియం ఉన్న‌ట్టు గుర్తించింద‌ని భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) తెలిపింది. చంద్రునిపై సోడియం మొత్తాన్ని గుర్తించే అవకాశాలకు ఇది తెరతీసిందని ఇస్రో తెలిపింది. గతంలో చంద్రయాన్-1 ఎక్స్-రే ఫ్లోరోసెన్స్ స్పెక్ట్రోమీటర్ (సి1ఎక్స్‌ఎస్) సోడియంను గుర్తించిందని, ఇది చంద్రునిపై సోడియం మొత్తాన్ని గుర్తించే అవకాశాన్ని తెరిచిందని ఇస్రో తెలిపింది. 

నేషనల్ స్పేస్ ఏజెన్సీ శుక్రవారం (అక్టోబర్ 7) చేసిన ఒక ప్రకటనలో, 'ది ఆస్ట్రోఫిజికల్ జర్నల్ లెటర్స్'లో ఇటీవల ప్రచురించిన పరిశోధన నివేదిక ప్రకారం.. చంద్రయాన్-2 తన మొదటి కక్ష్యను (చంద్రయాన్-2 లార్జ్ ఏరియా సాఫ్ట్ ఎక్స్-రే స్పెక్ట్రోమీటర్) చేరింది. దీనిని ఉపయోగించి చంద్రునిపై పుష్కలంగా సోడియం ఉనికిని కనుగొనబడింది. బెంగళూరులోని ఇస్రో యొక్క యుఆర్ రావు శాటిలైట్ సెంటర్‌లో నిర్మించిన 'క్లాస్ యొక్క హైసెన్సిటివిటీ, సామర్ధ్యం ఆధారంగా సోడియం ఉన్న‌ట్టు గుర్తిస్తుందని, లూనార్ గ్రెయిన్స్‌తో కలిసి ఉన్న సోడియం కళాలను ఈ క్లాస్ గుర్తించిందని, స్పష్టమైన సాక్ష్యాలను అందిస్తుందని ఇస్రో ప్రకటన తెలిపింది. 
  
ఎక్సోస్పియర్‌పై అధ్యయనం

చంద్రుడిపై ఉన్న వాతావరణంలో సోడియం లభించడం ఆశ్చర్యకరమని, చంద్రునిపై సోడియం సంకేతాలు, చంద్రుని కణాలకు బలహీనంగా జతచేయబడిన సోడియం అణువుల యొక్క పలుచని పొర నుండి కూడా వచ్చి ఉండవచ్చని ఇస్రో అధ్యయనం కనుగొంది. ఈ సోడియం చంద్రుని ఖనిజాలలో భాగమైతే.. ఈ సోడియం అణువులను సౌర గాలి లేదా అతినీలలోహిత వికిరణం ద్వారా ఉపరితలం నుండి మరింత సులభంగా బయటకు పంపవచ్చ‌ని తెలిపింది. 

ఇస్రో ప్రకారం.. ఈ క్షార మూలకంలో ఆసక్తిని కలిగించే ఒక ఆసక్తికరమైన అంశం ఏమిటంటే..  చంద్రుని యొక్క సన్నని వాతావరణంలో దాని ఉనికి, అణువులు కూడా అరుదుగా కనిపించేంత గట్టి ప్రాంతం. ఈ ప్రాంతాన్ని 'ఎక్సోస్పియర్' అంటారు. ఇది చంద్రుని ఉపరితలం నుండి మొదలై వేల కిలోమీటర్ల వరకు సోడియం జాడలు విస్తరించి ఉందని ఇస్రో తెలిపింది. చంద్రుడి ఉపరితలం, ఎక్సోస్ఫేర్ సంబంధాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి తాజా పరిశోధన ఉపయోగపడుతుందని శాస్త్రవేత్తల భావిస్తున్నారు. ఇది మన సౌర వ్యవస్థ, వెలుపల ఉన్న బుధుడు, ఇతర వాయురహిత వస్తువులపై ఇలాంటి పరిశీలనలకు దారి తీస్తుంద‌ని ఇస్రో తెలిపింది.

click me!