Iran-Israel-Bharat: తెరుచుకున్న ఇరాన్‌ గగనతలం... భారతీయులను తరలించేందుకు సన్నాహాలు!

ఇరాన్‌లో చిక్కుకున్న 1000 మందిలో భాగంగా ఇప్పటికే 290 మంది భారతీయ విద్యార్థులు దేశానికి చేరుకున్నారు. మరిన్ని విమానాలు విద్యార్థులను తీసుకుని దేశానికి రానున్నట్లు అధికారులు తెలిపారు.

ఇరాన్‌లో పరిస్థితులు క్రమంగా చక్కబడుతున్న నేపథ్యంలో, అక్కడ చిక్కుకున్న భారతీయుల కోసం భారత్ చేపట్టిన రక్షణ చర్యలు వేగం పెంచుకున్నాయి. ఇటీవల మూసివేసిన ఇరాన్ గగనతలం మళ్లీ తెరుచుకోవడంతో, భారత ప్రభుత్వం రక్షణ కార్యకలాపాలపై మరింత దృష్టి సారించింది. ‘ఆపరేషన్ సింధు’ పేరిట ఇప్పటికే పెద్ద ఎత్తున విద్యార్థుల తరలింపు ప్రారంభమైంది.

ఈ ఆపరేషన్ లో భాగంగా ఇరాన్‌లో ఉన్న భారతీయ విద్యార్థులను ప్రత్యేక విమానాల ద్వారా భారత్‌కు తీసుకురావడంలో అధికారులు విజయవంతంగా ముందడుగు వేశారు. ఇప్పటివరకు 290 మంది విద్యార్థులు ఇరాన్‌ నుంచి బయలుదేరి భారత్‌కు చేరుకున్నారు. ఈ తరలింపు చర్యలు పూర్తిగా క్రమబద్ధంగా, అధికారిక సమన్వయంతో కొనసాగుతున్నాయి. ప్రభుత్వ వర్గాల ప్రకారం, ఇంకా పలు విమానాలు విద్యార్థులను తీసుకొచ్చేందుకు సిద్ధంగా ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది.

ఇరాన్ గగనతలం గత కొన్ని వారాలుగా మూసివుండటంతో, అక్కడ ఉన్న భారతీయులు బయటకు రావడానికి మార్గాలు లేక సతమతమయ్యారు. అయితే ఇరాన్ ప్రభుత్వం గగనతలాన్ని తిరిగి తెరవడంతో పాటు, భారత ప్రభుత్వంతో సన్నిహితంగా పనిచేస్తూ సహాయహస్తం అందిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో ఇప్పటికే ఒకదాని తర్వాత ఒకటి  విమానాల ద్వారా విద్యార్థుల తరలింపు మొదలైంది.

ఇరాన్‌లో ఉండే భారతీయులలో చాలామంది విద్యార్థులే కావడం గమనార్హం. వైద్య విద్యలో భాగంగా అక్కడ చదువుతున్న వారు ఎక్కువగా ఉన్నారు. అనేక మంది తమ విద్యాభ్యాసాన్ని కొనసాగిస్తున్న సమయంలో తాత్కాలికంగా ఇరాన్‌లో ఉండిపోవాల్సి వచ్చింది. అయితే ప్రస్తుతం పరిస్థితులు తీవ్రంగా మారటంతో, తల్లిదండ్రుల్లో ఆందోళన తారాస్థాయికి చేరింది. ఈ నేపథ్యంలో భారత ప్రభుత్వం స్పందించి వెంటనే రక్షణ చర్యలకు శ్రీకారం చుట్టింది.

ఆపరేషన్ సింధు లక్ష్యం – అక్కడ చిక్కుకున్న వారందరినీ సురక్షితంగా స్వదేశానికి తరలించడం. ఈ లక్ష్యంతో ప్రభుత్వ యంత్రాంగం మొత్తం రంగంలోకి దిగింది. భారత విదేశాంగ శాఖ, పౌర విమానయాన శాఖ, రక్షణ శాఖ – అన్ని శాఖలు కలిసి సమన్వయంతో పనిచేస్తున్నాయి. ఒక్కో విమానంలో కొంతమంది విద్యార్థులను తీసుకొస్తూ, వారి కుటుంబ సభ్యులకు భరోసా కలిగిస్తున్నారు.

ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న సమాచారం ప్రకారం, మొత్తం వెయ్యి మందికి పైగా భారతీయులు ఇరాన్‌లో ఉన్నారు. వీరిలో చాలా మంది ఇప్పటికే అధికారులను సంప్రదించారు. వారిని తిరిగి తీసుకుని వచ్చేందుకు అవసరమైన పాస్‌పోర్టులు, ట్రావెల్ డాక్యుమెంట్స్ సేకరణ కొనసాగుతోంది. విమాన ప్రయాణం కోసం అవసరమైన అనుమతులు, మార్గాలు కూడా ఖరారయ్యాయి.

ఇప్పటికే వచ్చిన విద్యార్థులు స్వదేశానికి చేరుకున్న తర్వాత, ప్రభుత్వ అధికారులకు ధన్యవాదాలు తెలిపారు. ‘‘ఇది జీవితం లో మరువలేని అనుభవం. ఇంత వేగంగా ప్రభుత్వం స్పందిస్తుందని ఊహించలేదు’’ అంటూ పలువురు పేర్కొన్నారు. వీరిని తీసుకువచ్చిన విమానాలు ఢిల్లీ, ముంబై వంటి ప్రధాన నగరాల్లో ల్యాండ్ అయ్యాయి. అక్కడే వారి మెడికల్ స్క్రీనింగ్, అవసరమైన కౌన్సెలింగ్ సేవలు అందించారు.

మరోవైపు భారత ప్రభుత్వం, ఇరాన్ ప్రభుత్వంతో సంప్రదింపులు కొనసాగిస్తుండగా, అక్కడి స్థానిక అధికారులు కూడా విద్యార్థుల సమాచారం సేకరించి సహకరిస్తున్నారు. భారత ఎంబసీ బృందం నిరంతరం అక్కడికి వెళ్లి పరిస్థితిని పర్యవేక్షిస్తోంది. ఆయా ప్రాంతాల్లో ఉన్న స్టూడెంట్స్‌కు సమాచారాన్ని చేరవేస్తూ, వారిని సమయానికి సమీకరిస్తున్నారు.

రానున్న రోజుల్లో ఈ తరలింపు మరింత వేగంగా జరిగే అవకాశం ఉంది. మిగిలిన విద్యార్థులను కూడా త్వరితగతిన తీసుకురావడమే లక్ష్యంగా అధికార యంత్రాంగం పనిచేస్తోంది. వాయు పరిమితులు కొంత సడలిపోవడంతో, పలు విమాన కంపెనీలు కూడా ఈ పని కోసం సహకరించేందుకు ముందుకొచ్చాయి. అధికారిక ప్రణాళిక ప్రకారం, మరో రెండు మూడు విడతలలో మిగిలిన విద్యార్థులందరినీ తరలించే యత్నం జరుగుతుంది.

ఇది మొదటిసారి కాదు – గతంలో కూడా ఇరాన్, యూక్రెయిన్, సూడాన్ వంటి దేశాల్లో చిక్కుకున్న భారతీయులను భారత ప్రభుత్వం సమర్థవంతంగా రక్షించిన సందర్భాలు ఉన్నాయి. ఆపరేషన్ గంగా, ఆపరేషన్ దస్తాన్ వంటి పేర్లతో పలు విజయవంతమైన తరలింపు కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. ఇప్పుడు ఆ అనుభవాన్ని ఆధారంగా తీసుకుని ఆపరేషన్ సింధును కూడా విజయవంతంగా ముందుకు తీసుకెళ్లే ప్రయత్నం సాగుతోంది.

ఈ తరలింపు సమయంలో విద్యార్థుల భద్రతకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చే విధంగా చర్యలు తీసుకుంటున్నారు. విమాన ప్రయాణం ముందుగా ప్రకటించి, తగిన జాబితా తయారుచేస్తున్నారు. విద్యార్థులకు అవసరమైన ఆరోగ్య పరీక్షలు, భద్రతా మార్గదర్శకాలు వెల్లడించి, అధికారులు వారిని వివరంగా బ్రీఫ్ చేస్తున్నారు.

ఈ తరలింపు నేపథ్యంలో, ఇరాన్‌లో ఉన్న మరికొంతమంది భారతీయులు కూడా తమ రిజిస్ట్రేషన్ పూర్తిచేసే పనిలో ఉన్నారు. భారత ప్రభుత్వం నిర్వహిస్తున్న రిజిస్ట్రేషన్ వెబ్‌సైట్, ఎంబసీ హెల్ప్‌లైన్ నంబర్లు 24 గంటలూ అందుబాటులో ఉన్నాయి. విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులకు కూడా క్రమం తప్పకుండా సమాచారాన్ని అందిస్తున్నారు.

సంపూర్ణంగా చూస్తే, ఆపరేషన్ సింధు ఒక కీలక ఆపరేషన్‌ గా మారింది. భవిష్యత్తులో ఇలాంటి సవాళ్లను ఎదుర్కోవడానికి భారత ప్రభుత్వానికి ఇది మరొక అనుభవంగా నిలిచే అవకాశం ఉంది. అయితే ప్రస్తుతం ప్రధానంగా లక్ష్యం – ఇరాన్‌లో ఉన్న విద్యార్థులను వీలైనంత త్వరగా, సురక్షితంగా స్వదేశానికి తీసుకురావడమే.

పాక్ కి పొంచి ఉన్న ప్రమాదం..

ఇరాన్‌ ప్రస్తుతం తీవ్రమైన అంతర్గత రాజకీయ సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. ఒకవైపు ఇజ్రాయెల్‌ క్షిపణి దాడులతో గగుర్పాటు చోటు చేసుకుంటే, మరోవైపు అమెరికా ఎప్పుడు చర్య తీసుకుంటుందోననే భయంతో ఆ దేశం ఊపిరిపీల్చలేని పరిస్థితిలో ఉంది. ఈ తరుణంలో దేశం అంతర్గతంగా బలహీనమవుతోందని గమనించిన వేర్పాటువాద గుంపులు మళ్లీ ముంచుకొస్తున్నాయి.

బలోచిస్థాన్‌ ప్రాంతం ఇరాన్‌-పాకిస్థాన్‌ సరిహద్దులో ఉంది. ఇక్కడ నివసించే బలోచ్‌ ప్రజలు చరిత్రపరంగా దాడులు, అణచివేతలతో బాధపడుతున్నారు. ఇప్పుడు వీరందరూ తిరిగి ఐక్యంగా ఉద్యమాన్ని గట్టిగా ముందుకు తీసుకెళ్లాలని ప్రయత్నిస్తున్నారు. పాకిస్థాన్‌ కూడా ఈ పరిణామాలతో భయపడుతోంది. ఎందుకంటే ఇరాన్‌లో శాసన వ్యవస్థ కూలిపోతే, అదే జ్వాల పాకిస్థాన్‌లోని బలోచిస్థాన్‌కు కూడా వ్యాపించవచ్చని ఆ దేశ ఆర్మీ భావిస్తోంది.

ఇటీవల పాక్ ఆర్మీ చీఫ్ మునీర్ అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్‌తో జరిగిన సమావేశంలో ఈ విషయంలో ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. బలోచ్‌ జనాభా భారీగా ఇరాన్‌, పాకిస్థాన్‌, అఫ్గానిస్థాన్‌ ప్రాంతాల్లో ఉంది. ఇప్పుడు వీరంతా కొత్తగా ప్రత్యేక దేశం కోసం పోరాటానికి సిద్ధమవుతున్నారు. తాజాగా బలోచిస్థాన్ లిబరేషన్ ఆర్మీ (BLA) పాక్ మిలిటరీపై అనేక దాడులు జరిపింది. ఒకప్పుడు జఫార్ ఎక్స్‌ప్రెస్‌ రైలు కూడా ఈ గ్రూపే హైజాక్‌ చేసింది.

ఇరాన్‌, పాకిస్థాన్‌లకు మధ్య ఉన్న అసంతృప్తిని మరింతగా పెంచుతున్న మరో అంశం ‘జైష్ అల్ అదిల్’ అనే మిలిటెంట్ సంస్థ. ఇది ఇరాన్‌కి వ్యతిరేకంగా పనిచేస్తూ వేర్పాటువాద భావజాలాన్ని వ్యాపింపజేస్తోంది. ప్రధానంగా బలోచ్‌ సమూహాలే దీనిలో ఉన్నాయి. ఈ సంస్థ ఇటీవల ఒక ప్రకటన విడుదల చేసింది. ఖమేనీ ప్రభుత్వ పాలనలో బలూచిస్థాన్‌ ప్రజలు తీవ్రంగా అణచివేస్తున్నట్లు భావిస్తున్నారు. దాంతో వారు తిరగబడాలని పిలుపునిచ్చింది. దీనివల్ల పాకిస్థాన్‌లోనూ అశాంతి చెలరేగే అవకాశం ఉందని భావిస్తున్నారు.

ఇరాన్‌ సరిహద్దుల దగ్గరే కాదు, దేశంలోపలే ఉన్న మరో పెద్ద ప్రమాదం కుర్దుల రూపంలో ఎదుగుతోంది. కుర్దులు మెజారిటీ షియా ముస్లింల పాలనలో మైనారిటీగా మారి తీవ్రంగా హింసనకు గురవుతున్నారు. ఇప్పటికీ ఇరాన్‌లో 10 నుండి 12 మిలియన్ల కుర్దులు నివసిస్తున్నారు. మొత్తం జనాభాలో 15 శాతం వీరే. వీరు ఇప్పుడు ఖమేనీ పాలన కూలిపోవాల్సిందేననే నినాదంతో ఉద్యమిస్తున్నట్లు సమాచారం.

కేవలం ఇరాన్‌లోనే కాదు, ఇరాక్‌, సిరియా, తుర్కియే లాంటి దేశాల్లోనూ కుర్దులు మైనారిటీలుగా కొనసాగుతున్నారు. తుర్కియేలోని కుర్దిష్‌ మిలిటెంట్ గ్రూప్‌ను ప్రభుత్వం అణచివేయగా, సిరియాలో అహ్మద్‌ అల్ షారా పాలనలో కుర్దులకు తీవ్ర ఇబ్బందులు తలెత్తుతున్నాయి. ఇరాన్‌లోనూ ఖమేనీ పాలన కింద ఇదే పరిస్థితి కనిపిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో కుర్దిష్‌ డెమొక్రటిక్‌ పార్టీ ఆఫ్ ఇరాన్ (KDPI) ప్రజలను ఏకతాటిపైకి తీసుకువచ్చేందుకు కృషి చేస్తోంది.

ఇరాన్‌లో షియా ముస్లింలు అధిక శాతం కాగా, బలోచ్‌, కుర్దులాంటి సున్నీ మైనారిటీలు వేదన అనుభవిస్తున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో దేశంలో ఉన్న ఈ మైనారిటీ వర్గాలే ప్రభుత్వంపై తిరగబడే పరిస్థితి ఏర్పడుతోంది. అవే గుంపులు ఇప్పుడు ఖమేనీ పాలనకి సవాల్‌ విసరడానికి సిద్ధమవుతున్నాయి.

ఇదిలా ఉండగా, ఈ అంతర్గత గందరగోళంలోకి ఇజ్రాయెల్‌ దాడులు, అమెరికా కదలికలు కూడా చేరుతున్నాయి. ఈ వాతావరణాన్ని ఉపయోగించుకొని బహుళ మిలిటెంట్‌ గ్రూపులు, వేర్పాటువాద పార్టీలు తమ ఆజెండాను ముందుకు నడిపేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాయి. ఇక ఇరాన్‌ ప్రభుత్వం ఈ ఒత్తిడిని తట్టుకోగలదా? లేదంటే దేశంలో తిరుగుబాట్ల ఊపిరి మరింత బలపడుతుందా? అనే ప్రశ్నలు ఉత్పన్నమవుతున్నాయి.

సామాన్యంగా చూడతె, ఈ పరిణామాలు కేవలం ఇరాన్‌ సమస్యగా మిగలకపోవచ్చు. అదే సమయంలో పాకిస్థాన్‌లోని జాత్యాతీత సమతుల్యాన్ని కూడా కుదిపేస్తే ఆశ్చర్యం లేదు. రెండు దేశాల్లోనూ ఉన్న బలోచ్‌, కుర్దిష్ మిలిటెంట్లు తమ ప్రభుత్వాలపై సామరస్యంతో దాడులు చేస్తే.. అది ప్రాంతీయ స్థాయిలో పెద్ద సంక్షోభానికి దారితీయవచ్చు.

ఈ పరిస్థితుల్లో ఇరాన్‌ ప్రభుత్వానికి శాంతి స్థాపనతో పాటు మైనారిటీ గుంపులకు న్యాయం చేయడం అత్యవసరం అయింది. లేకపోతే దేశం మొత్తం ఉగ్రవాద ఉద్యమాల భయంతో వణికే ప్రమాదం ముప్పుతెచ్చుకుంటుంది.