2024-25 సంవత్సరంలో రూ. 500, రూ. 200 నకిలీ నోట్ల సంఖ్య బాగా పెరిగిందని RBI తెలిపింది. భారతీయులకు ముఖ్యమైన ఆదేశాలు కూడా జారీ చేసింది. నకిలీ నోట్లను ఎలా గుర్తించాలో తెలుసుకునేందుకు కొన్ని విషయాలను తెలిపింది.
2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో భారతదేశంలో ₹500, ₹200 నకిలీ నోట్ల సంఖ్య బాగా పెరిగింది. RBI నివేదిక ప్రకారం, ₹500 నకిలీ నోట్లు 37.3% పెరిగాయి, ₹200 నోట్లు 13.9% పెరిగాయి.
₹10, ₹20, ₹50, ₹100, ₹2000 నోట్లలో నకిలీ నోట్ల సంఖ్య తగ్గింది. ఈ సంవత్సరం మొత్తం 2,17,396 నకిలీ నోట్లు దొరికాయి. వీటిలో 4.7% RBI, 95.3% ఇతర బ్యాంకులు స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. అసలైన నోట్లను గుర్తించడం చాలా ముఖ్యం.
25
నకిలీ నోట్లను ఎలా గుర్తించాలి.?
అసలైన ₹500 నోటు మహాత్మా గాంధీ (కొత్త) సిరీస్కి చెందినది, బూడిద రంగులో ఉంటుంది. దీని పరిమాణం 66 మి.మీ x 150 మి.మీ ఉంటుంది. ముందు వైపు దేవనాగరి లిపిలో '500', గాంధీ బొమ్మ, అశోక స్తంభం ఉంటాయి.
రంగు మారే సెక్యూరిటీ థ్రెడ్ (పచ్చ నుంచి నీలం), మైక్రో-టెక్స్ట్, వాటర్మార్క్, ఆప్టికల్లీ వేరియబుల్ ఇంక్ వంటి భద్రతా ఫీచర్లు ఉంటాయి. అంధుల కోసం ఐదు బ్లీడ్ లైన్లు, గుర్తులు కూడా ఉంటాయి. వెనుక వైపు ఎర్రకోట, స్వచ్ఛ్ భారత్ లోగో, భాషా ప్యానెల్ ఉంటాయి.
35
నకిలీ రూ. 200 నోట్లను ఎలా గుర్తించాలి.?
రూ. 200 నోట్లు ప్రకాశవంతమైన పసుపు రంగులో ఉంటాయి. గాంధీ బొమ్మ 66 మి.మీ x 146 మి.మీ పరిమాణంలో ఉంటుంది. గాంధీ బొమ్మ, దేవనాగరిలో '200', రంగు మారే సెక్యూరిటీ థ్రెడ్, మైక్రో టెక్స్ట్ ఉంటాయి. 17 భద్రతా ఫీచర్లు ఉన్నాయి. వెనుక వైపు సాంచి స్థూపం, స్వచ్ఛ్ భారత్ లోగో, భాషా ప్యానెల్ ఉంటాయి.
45
RBI నివేదికలో ఆసక్తికర విషయాలు
2024-25లో 1,17,722 ₹500 నకిలీ నోట్లు, 32,660 ₹200 నకిలీ నోట్లు దొరికినట్లు RBI నివేదిక తెలిపింది. గత సంవత్సరంతో పోలిస్తే ఇవి ఎక్కువ కావడం గమనార్హం.
అయితే మొత్తం నకిలీ నోట్ల సంఖ్య 2022-23లో 2,25,769 నుంచి 2024-25లో 2,17,396కి తగ్గింది. ప్రైవేట్ బ్యాంకులు ఎక్కువ నకిలీ నోట్లను గుర్తించాయి.
55
నకిలీ నోట్లను గుర్తిస్తే ఏం చేయాలి.?
నకిలీ నోట్ల బారిన పడకుండా ఉండాలంటే, ₹200, ₹500 నోట్లను జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి. 17 భద్రతా ఫీచర్ల గురించి RBI వెబ్సైట్లో తెలుసుకోండి. నోట్లను సరైన వెలుతురులో చూసి, రంగు, టెక్చర్, వాటర్మార్క్లను గమనించాలి. నకిలీ నోటు దొరికితే, దగ్గర్లోని బ్యాంకు లేదా పోలీసులకు తెలియజేయాలి.
