మోదీ ప్రభుత్వం ఆర్టికల్ 370 రద్దు అనంతరం కాశ్మీర్ లో కుంకుమ పువ్వు రైతుల పంట పండింది. గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా భారీగా పడిపోయిన కుంకుమ పువ్వు ధర ప్రస్తుతం కిలో రూ. 3 లక్షలు పలుకుతోంది. దీంతో అక్కడి రైతులు పండగ చేసుకుంటున్నారు.
భారతదేశం దాని సుగంధ ద్రవ్యాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఎందుకంటే బ్రిటిష్ వారి రాకకు ముందు, దేశంలోని సుగంధ ద్రవ్యాలు విదేశాలలో ప్రసిద్ధి చెందాయి. అయితే భారతదేశంలో అత్యంత ఖరీదైన సుగంధ ద్రవ్యం కుంకుమ పువ్వు దీన్ని ధర ఎంతో తెలిస్తే షాక్ తినడం ఖాయం. ప్రపంచంలో కేవలం కాశ్మీర్ లోయలో మాత్రమే పండించే ఈ అరుదైన కుంకుమ పువ్వు వ్యాపారులకు మోదీ ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఆర్టికల్ 370 రద్దు ఫలితంగా వారి ఇంట్లో సిరులు కురిపించింది.
కుంకుమపువ్వును ఎర్ర బంగారం అని కూడా పిలుస్తారు, కుంకుమపువ్వు, దేశంలో అత్యంత ఖరీదైన సుగంధ ద్రవ్యం. ఒక కేజీ కాశ్మీర్ కుంకుమపువ్వు ధర రూ. 3 లక్షలు, ఇది దేశంలోనే అత్యంత ఖరీదైన సుగంధ ద్రవ్యం గా పేరు పొందింది. దాదాపు సంపన్నులు ఎక్కువగా ఉపయోగించే ఈ ఖరీదైన సుగంధ ద్రవ్యం ధర రోజురోజుకూ పెరుగుతోంది.
జియోగ్రాఫికల్ ఇండికేషన్ (GI) ట్యాగ్ ఇచ్చినప్పటి నుండి, ఈ కాశ్మీరీ కుంకుమపువ్వు ధర పెరుగుతూనే ఉంది , ఇప్పుడు భారతదేశంలో పండించిన , విక్రయించబడే అత్యంత ఖరీదైన సుగంధ ద్రవ్యం ఇదే కావడం విశేషం. కాశ్మీర్లో దశాబ్దాల అశాంతి ఫలితంగా, కుంకుమపువ్వు పంపిణీకి సరైన మార్కెట్ లేకుండా చాలా సంవత్సరాలుగా పడిపోయింది. అయితే ఆర్టికల్ 370 రద్దు తర్వాత కాశ్మీర్లో శాంతి నెలకొని ఆర్థిక పునరుద్ధరణకు దారితీసింది. దీంతో లోయలో ఎర్ర బంగారం ధర రోజురోజుకూ పెరుగుతోంది. ఈలోగా, ఈ కాశ్మీర్ కుంకుమపువ్వుకు GI ట్యాగ్ కూడా వచ్చింది, దీంతో కుంకుమ పువ్వు ధర ఆకాశాన్ని తాకింది.
ఈ కుంకుమపువ్వు వ్యవసాయ సుగంధ ద్రవ్యం కాశ్మీర్ , వారసత్వం , సంస్కృతిలో చాలా ముఖ్యమైన భాగం , జమ్మూ , కాశ్మీర్ , కేంద్ర పాలిత ప్రాంత ఆర్థిక వ్యవస్థకు స్థిరత్వాన్ని తెస్తోంది. ఈ ఖరీదైన కుంకుమపువ్వు (కాశ్మీర్ కేసర్) ధరలు గత ఏడాది నుండి ఇటీవల వరకు పెరుగుతూనే ఉన్నాయి. ఇది 64 శాతం ధర పెరుగుదలతో కొత్త గరిష్ట రేటుకు చేరుకుంది. 2023 నాటికి 10 గ్రాముల కాశ్మీరీ కుంకుమపువ్వు రూ. కిలో రూ.3200లకు పైగా విక్రయించడంతో రూ.3 లక్షలకు పైగా పెరిగింది. ఈ విధంగా, ఈ ఎర్ర బంగారం దేశంలో ఒక కిలో వెండి ధర కంటే మూడు రెట్లు ఎక్కువ కావడం విశేషం.
ఈ GI ట్యాగ్తో కాశ్మీర్ నుండి ఎర్ర బంగారం ధర పెరగడానికి మరొక కారణం అత్యంత కఠినమైన వ్యవసాయ ప్రక్రియ. దాని ప్రతి ఊదా పువ్వులో 34 కుంకుమపువ్వులు మాత్రమే ఉన్నాయి. , కేవలం 1 కిలోల కుంకుమపువ్వు ఉత్పత్తి చేయడానికి 1.5 లక్షలకు పైగా పువ్వులు అవసరం. అంతేకాకుండా ఈ ఊదారంగు కుంకుమ పువ్వులు ఏడాది పొడవునా ఆరు వారాలు మాత్రమే వికసిస్తాయి , మారుతున్న వాతావరణం , అనూహ్య వాతావరణ పరిస్థితుల కారణంగా కుంకుమపువ్వు పెరగడం , పండించడం చాలా ఖరీదైనది, ఇది ధరల పెరుగుదలకు కూడా దారితీస్తుంది. కాశ్మీరీ కుంకుమపువ్వు అనేది ప్రపంచంలోని ఏకైక GI ట్యాగ్ గుర్తింపు పొందిన కుంకుమపువ్వు, కెనడా, యునైటెడ్ కింగ్డమ్ , మిడిల్ ఈస్ట్లతో సహా ప్రపంచంలోని కొన్ని ప్రాంతాల నుండి దిగుమతి చేసుకున్న ప్రపంచంలోనే అత్యంత ప్రత్యేకమైన సుగంధ ద్రవ్యంగా పేరు సంపాదించింది.