Saudi Arabia: ఒక‌ప్పుడు ప్ర‌పంచంతో పెద్ద‌గా సంబంధంలేని ఇస్లాంతో ముడిపడి ఉన్న సౌదీ అరేబియా.. ఇప్పుడు తన రాజ్యాన్ని వేగంగా మారుతున్న ప్రపంచానికి సమలేఖనం చేయడానికి విస్తృతమైన మార్పులు చేస్తోంది. ఇదే సమయంలో ఇస్లాం స్థాపకుడు ముహమ్మద్ ప్రవక్త సూక్తులు, పనుల అత్యంత ప్రామాణికమైన-ధృవీకరించదగిన హదీసుల సంకలనాన్ని ప్ర‌పంచ ఇస్లామిక్‌కు ఇవ్వాలని భావిస్తోంది. ఇస్లామిక్ రాడికల్స్, ఉగ్రవాదుల దుర్వినియోగాన్ని ఆపడానికి సౌదీ హదీత్‌లను డాక్యుమెంట్ చేస్తోంది.
Saudi documenting Hadith: సౌదీ అరేబియా ఇప్పుడు తన రాజ్యాన్ని వేగంగా మారుతున్న ప్రపంచానికి సమలేఖనం చేయడానికి విస్తృతమైన మార్పులు చేస్తోంది. ఇదే సమయంలో ఇస్లాం స్థాపకుడు ముహమ్మద్ ప్రవక్త సూక్తులు, పనుల అత్యంత ప్రామాణికమైన-ధృవీకరించదగిన హదీసుల సంకలనాన్ని ప్ర‌పంచ ఇస్లామిక్‌కు ఇవ్వాలని భావిస్తోంది. ఇస్లామిక్ రాడికల్స్, ఉగ్రవాదుల దుర్వినియోగాన్ని ఆపడానికి సౌదీ హదీత్‌లను డాక్యుమెంట్ చేస్తోంది. ఇది లేకపోతే ప్ర‌స్తుతం చలామణిలో ఉన్న హదీసులను ఉగ్రవాదులు, తీవ్రవాదులు దుర్వినియోగం చేసే అవకాశం ఉందని భావించిన యువరాజు మహ్మద్ బిన్ సల్మాన్ హదీస్ డాక్యుమెంటేషన్ ప్రాజెక్టుకు ఆదేశించారు. ఈ ప్రాజెక్ట్ ఫలితం ఇస్లామిక్ ప్రపంచంలో సుదూర ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది. పాకిస్తాన్ వంటి దేశాల్లో ప్రబలంగా ఉన్న దైవదూషణకు మరణశిక్ష, భారతదేశంలో అదే విధంగా ప్రజలను శిరచ్ఛేదం చేయమని కోరుతున్న రాడికల్‌లకు ఖురాన్ ఈ కఠినమైన ప్రతీకారాలను సూచించనందున వారు హదీసుల ఆధారంగా సమర్థించారని గుర్తుంచుకోవాలి.
ఏడాది క్రితం ది అట్లాంటిక్ అనే అమెరికన్ మ్యాగజైన్ కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో సౌదీ యువరాజు ఎంబీఎస్ మాట్లాడుతూ ముస్లిం ప్రపంచంలో తీవ్రవాద, శాంతియుత ప్రజలుగా విడిపోవడానికి హదీసుల దుర్వినియోగమే ప్రధాన కారణమని పేర్కొన్నారు. "మీ దగ్గర పదుల సంఖ్యలో హదీసులు ఉన్నాయి. మీకు తెలుసా భారీ మెజారిటీ నిరూపించబడలేదు. చాలా మంది వారు చేస్తున్న పనిని సమర్థించడానికి ఒక మార్గంగా ఉపయోగిస్తున్నారు. ఉదాహరణకు, అల్-ఖైదా అనుచరులు, ఐసిస్ అనుచరులు, వారు తమ భావజాలాన్ని ప్రచారం చేయడానికి చాలా బలహీనమైన, నిజమైన హదీస్ అని నిరూపించబడని హదీసులను ఉపయోగిస్తున్నారని" యువరాజు అన్నారు. ప్రవక్త బోధనలను అనుసరించమని దేవుడు, ఖురాన్ చెబుతున్నాయని వివరించారు. ప్రవక్త కాలంలో ప్రజలు ఖురాన్ ను, ప్రవక్త బోధనలను కూడా రాస్తున్నారు. ఇస్లాం ప్రధాన ఆధారం పవిత్ర ఖురాన్ అని నిర్ధారించడానికి ప్రవక్త తన బోధనలను రాయ‌కూడ‌దని ఆదేశించారు. కాబట్టి మనం ప్రవక్త బోధనకు వెళ్ళేటప్పుడు చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలన్నారు.
హదీసు మూడు వర్గాలుగా ఉంటుందని ఎంబీఎస్ వివరించారు.. మొదటిదాన్ని ముతావతీర్ అంటారు. అంటే ప్రవక్త నుండి కొద్ది మంది విన్నారు, కొంతమంది ఆ కొద్ది మంది నుండి విన్నారు.. వీరి నుంచి మరికొంత మంది విన్నారు. అది డాక్యుమెంట్ చేయబడింది. అవి దాదాపు చాలా బలంగా ఉన్నాయి.. మనం వాటిని అనుసరించాలని అన్నారు. ఎంబీఎస్ ప్రకారం ఈ కేటగిరీలో సుమారు 100 హదీసులు ఉన్నాయి.. ఇవి బలమైనవి. సౌదీ టెలివిజన్ ఛానల్ కు ఇచ్చిన మరో ఇంటర్వ్యూలో ఎంబీఎస్ వివ‌రిస్తూ.. "మేము ఒక ముతావతీర్ హదీస్ గురించి మాట్లాడినప్పుడు, అంటే ప్రవక్త, నుండి మరొక సమూహానికి వివరించడం.. అప్పగించడం, ఈ హదీసులు చాలా తక్కువ సంఖ్యలో ఉన్నాయి, కానీ అవి వాస్తవికత పరంగా బలంగా ఉంటాయి. అవి వెల్లడించిన సమయం, ప్రదేశం-ఆ సమయంలో హదీస్ ఎలా అర్థం చేసుకోబడ్డాయి అనే దానిపై ఆధారపడి వాటి వివరణలు మారుతూ ఉంటాయని తెలిపారు. "రెండవ కేటగిరీని మేము వ్యక్తిగత హదీస్ అని పిలుస్తాము. కాబట్టి, ఒక వ్యక్తి దానిని ప్రవక్త నుండి విన్నాడు. మరొక వ్యక్తి ఆ వ్యక్తి నుండి విన్నాడు, దానిని డాక్యుమెంట్ చేసిన వ్యక్తి వరకు. లేదా ప్రవక్త నుంచి కొంత మంది.. వారి నుంచి మరికొంత మంది విన్నారు. కాబట్టి, హదీస్ వంశంలో ఒక వ్యక్తి లింకు ఉంటే, మేము దానిని వన్-పర్సన్ హదీస్ అని పిలుస్తామని" పేర్కొన్నారు.
"అహద్ అని పిలువబడే ఈ రకమైన హదీసులు ముతావాటర్ హదీసుల మాదిరిగా బలవంతం కాదు.. స్పష్టమైన ఖురాన్ షరతులు-స్పష్టమైన లౌకిక లేదా ప్రాపంచిక మంచిని పొందకపోతే, ప్రత్యేకించి ఇది సరైన హదీస్ అయితే తప్ప, సమూహాల గొలుసు ద్వారా వివరించబడినవి" అని ఎంబిఎస్ వివరించారు. ఈ కేటగిరీకి చాలా జల్లెడ పట్టడం, పరిశోధన చేయాల్సిన అవసరం ఉందని యువరాజు అన్నారు. అది నిజమా, ఖురాన్ బోధనలకు అనుగుణంగా ముతావతీర్ బోధనలు అమలవుతాయా? ప్రజల ప్రయోజనాలకు అనుగుణంగా ఉన్నాయా? అనే విషయాలను అధ్యయనం చేయాలన్నారు. మూడోదాన్ని ఖబర్ అని పిలిచేవారు. ప్రవక్త వగైరాల నుండి ఎవరో విన్నారు. ఈ గోలుసు బంధంలో కొన్ని తెలియనివి ఉన్నాయి. అవి పదుల సంఖ్యలో ఉన్న హదీసులు.. వీటిని ఒక సందర్భంలో తప్ప అస్సలు ఉపయోగించకూడదు. మహమ్మద్ బిన్ సల్మాన్ మాట్లాడుతూ.. "ప్రవక్త సద్భావన జీవితచరిత్రలో, హదీసులను మొదటిసారిగా నమోదు చేసినప్పుడు, ప్రవక్త సబియుహెచ్ ఆ రికార్డులను తగలబెట్టాలనీ, హదీస్ రాయడాన్ని నిషేధించాలని ఆదేశించారు. ఇది ఖబర్ హదీసులకు మరింత ఎక్కువగా వర్తింపజేయాలి, తద్వారా ప్రజలు వాటిని షరియా దృక్పథంతో అమలు చేయాల్సిన అవసరం లేదు, ఎందుకంటే అవి తగిన బోధనలను ఉత్పత్తి చేయడానికి సర్వశక్తిమంతుడైన దేవుని శక్తిని వివాదించడానికి మందుగుండు సామగ్రిగా కూడా ఉపయోగించబడతాయని" అన్నారు.
ఇలాంటి హదీసుల్లో ఎక్కువ భాగం వినికిడి లేదా ధృవీకరించలేనివి కాబట్టి ఈ వర్గాన్ని తొలగించాలని ఆయన మీడియాకు చెప్పారు. మీకు రెండు ఆప్షన్లు ఉంటే, అవి రెండూ చాలా మంచివి. ఆ సందర్భంలో మీరు ఆ ఖబర్ హదీసును ఉపయోగించవచ్చు, అది ప్రజల ప్రయోజనాల కోసం మాత్ర‌మేన‌ని అన్నారు. మీరు హదీసును ఎలా ఉపయోగిస్తారనే దానిపై ముస్లిం ప్రపంచానికి అవగాహన కల్పించడానికి మేము గుర్తించడానికి, ప్రచురించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాము అని ఎంబీఎస్ చెప్పారు. ఈ ప్రాజెక్టుకు సమయం కావాలని సౌదీ పాలకుడు ఏడాది క్రితం అట్లాంటిక్ కు చెప్పారు. "మేము చివరి దశలో ఉన్నాము, మేము దానిని బయటకు తీయగలమని నేను అనుకుంటున్నాను. బహుశా ఈ రోజు నుండి రెండు సంవత్సరాలు ఉండవచ్చు. ఇది హదీస్ ను సరైన మార్గంలో డాక్యుమెంట్ చేయడమే. ఎందుకంటే వివిధ పుస్తకాలు చదివినప్పుడు హదీసుల వంశాన్ని పరిశీలించి వాటి మధ్య తేడాను గుర్తించే మనస్తత్వం కానీ, మెదడు కానీ, జ్ఞానం కానీ ఉండవు. మేము సింపుల్ గా చెప్పాము.. ఇది రుజువైంది" అని అన్నారు.
- ఆశా ఖోసా
( ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో.. )