
ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య నెలకొన్న తాత్కాలిక యుద్ధ పరిస్థితిని అదుపు చేయాలనే ఉద్దేశంతో అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ మధ్యవర్తిత్వం చేసినట్టు తాజా అంతర్జాతీయ మీడియా కథనాలు వెల్లడించాయి. కానీ ఆయన ప్రయత్నాల తర్వాత కూడా ఈ రెండు దేశాల మధ్య ఘర్షణలు తగ్గకుండా కొనసాగుతుండటం గమనార్హం. టెహ్రాన్లోని అధికారిక మీడియా కథనాల ప్రకారం, ఖతార్లో ఉన్న అమెరికా సైనిక స్థావరాలపై ఇరాన్ విజయవంతంగా దాడులు జరిపిన తర్వాతే ఇజ్రాయెల్ కాల్పుల విరమణపై ఒప్పందానికి ఒత్తిడి ఎదురైందని పేర్కొంది. ఈ దాడులకు తక్షణ ప్రతిస్పందనగా ట్రంప్ జోక్యం చేసుకొని ఇరాన్ను శాంతికి ఒప్పించే ప్రయత్నాలు చేసినట్టు అక్కడి మీడియా కథనాలు వెల్లడిస్తున్నాయి.
ఈ చర్యల పట్ల ఇరాన్ రివల్యూషనరీ గార్డ్స్, దేశ సైన్యం, ప్రజల ప్రతిఘటనను ప్రభుత్వ మాధ్యమం ప్రస్తావించింది. కాగా ట్రంప్ స్వయంగా తన ట్రూత్ సోషల్ ఖాతాలో పోస్ట్ చేస్తూ, ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య 12 రోజులుగా సాగుతున్న తీవ్ర దాడులకు ముగింపు పలికేందుకు ఒక ఒప్పందం కుదిరిందని పేర్కొన్నారు.
ఆయన ప్రకారం, మొదట ఇరాన్ కాల్పులు నిలిపితే ఆరు గంటల తర్వాత ఇజ్రాయెల్ కూడా కాల్పుల విరమణకు అంగీకరిస్తుందని పేర్కొన్నారు. దీంతో పాటు, రెండు దేశాలు పరస్పరం గౌరవంతో వ్యవహరించాలని, ఈ కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం సమయంలో శాంతిని పాటించాలని పిలుపునిచ్చారు.కానీ, ఈ ప్రకటన తర్వాతే పరిస్థితులు తిరస్కరణ పొందినట్లు కనిపించాయి. ఇరాన్ దళాలు మళ్లీ ఇజ్రాయెల్పై క్షిపణి దాడులకు పాల్పడటం గమనార్హం. ఈ దాడుల్లో ముగ్గురు ఇజ్రాయెల్ పౌరులు మరణించినట్టు అక్కడి అత్యవసర సేవల విభాగం తెలిపింది. ఇదే విషయాన్ని ఇజ్రాయెల్ డిఫెన్స్ ఫోర్సెస్ (IDF) అధికారికంగా ధ్రువీకరించింది.
ఇరాన్ మాత్రం మరోవైపు తన వైపు నుంచి కాల్పులు ఆపే ప్రశ్నే లేదని స్పష్టం చేస్తోంది. ఇజ్రాయెల్ దాడులు పూర్తిగా ఆగితేనే తమవైపు కాల్పుల విరమణ అమల్లోకి వస్తుందని ప్రకటించింది. ట్రంప్ ప్రకటించిన ఆరు గంటల గడువు కూడా ముగిసిన నేపథ్యంలో ఇరాన్ నుంచి మళ్లీ క్షిపణుల వర్షం కురవడంతో, ఈ ఒప్పందం మరిచి, మళ్లీ యుద్ధ వాతావరణం మొదలైందా అన్న ప్రశ్నలు తలెత్తుతున్నాయి.
మొత్తానికి, ట్రంప్ ప్రయత్నాలతో తాత్కాలికంగా ఒక కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం కుదిరినట్లుగా ప్రకటించినా, అది వాస్తవంగా అమల్లోకి రాలేదు. ఇరాన్ వైపు నుంచి వచ్చే ప్రతిస్పందనలు, ఇజ్రాయెల్ పై కొనసాగుతున్న దాడులు ఈ పరిణామాన్ని మరింత సంక్లిష్టం చేస్తున్నాయి.ఇది వరకూ ఇరాన్ అమెరికా సంబంధాలు ఉద్విగ్నంగా ఉన్నప్పటికీ, ఇజ్రాయెల్పై మితిమీరిన దాడుల నేపథ్యంతో అమెరికా ఇప్పటికి ప్రత్యక్షంగా మధ్యవర్తిత్వానికి దిగకపోయినా, ట్రంప్ అప్రకటిత ప్రయత్నాలు మాత్రం కొనసాగుతున్నట్టు సంకేతాలు కనిపిస్తున్నాయి.
మొత్తం దృష్టికి తీసుకుంటే, ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య శాంతి చర్చలు పాక్షికంగా ప్రారంభమైనా, అవి విజయవంతమవుతాయా? లేక మళ్లీ ఉగ్ర దాడులు పెరుగుతాయా? అన్నది ఇంకా స్పష్టత రాలేదు. మధ్యప్రాచ్యానికి మరోసారి మానవ విపత్తు ముప్పు ముంచుకొస్తుందా అన్న ఆందోళన ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా వ్యక్తమవుతోంది.ఈ ఉద్రిక్తతల నేపథ్యంలో, యుద్ధం విరమణపై స్పష్టమైన చర్యలు తీసుకోవాలని, అంతర్జాతీయ సముదాయంతో పాటు, అంతర్గతంగా కూడా ఇరాన్, ఇజ్రాయెల్ నాయకత్వాలు మౌలిక నిర్ణయాలను తీసుకోవాల్సిన అవసరం మరింతగా పెరిగింది.
ఈ పరిణామాల నేపథ్యంలో ట్రంప్ వ్యాఖ్యలు తాత్కాలికంగా శాంతికి వేదిక వేశాయని భావించినా, ప్రస్తుతం కనిపిస్తున్న రియాక్షన్లు ఆ శాంతి ప్రయాసల భవిష్యత్తును అనిశ్చితంలోకి నెట్టివేస్తున్నాయి.ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య గల ఈ సుదీర్ఘ ఉద్రిక్తత పునాది అసలు ఎప్పుడు వేసిందనే దాని నుండి ఇప్పటి పరిణామాల దాకా ఓ సమగ్ర దృష్టిని ఈ వివరణలో పొందొచ్చు. గత కొన్ని నెలలుగా గాజా లోని హమాస్ కార్యకలాపాలపై ఇజ్రాయెల్ చేపట్టిన చర్యలతో ఆ దేశంపై పెరుగుతున్న ఒత్తిడి, అదే సమయంలో ఇరాన్ మద్దతుతో పలు ఉగ్రవాద సంస్థలు గలగల తిరుగుతున్న తీరు, రెండు దేశాల మధ్య ఉన్న తీవ్రమైన అసహనాన్ని మరింతగా ప్రగాఢం చేశాయి.
ఈ పరిణామాలే గత రెండు వారాలుగా సరిహద్దుల్లో మిలిటరీ స్థాయిలో కాల్పులు, డ్రోన్ దాడులు, క్షిపణుల ప్రయోగాలకు దారితీశాయి. ఇజ్రాయెల్ సైనిక స్థావరాలపై జరిగిన హై-పవర్ మిస్సైల్ దాడులపై స్పందించిన ఇజ్రాయెల్ ఆర్మీ కూడా భారీ ప్రతిఘటన ఇచ్చింది. ఈ దశలో అమెరికా పాత్ర మళ్లీ చర్చకు వచ్చింది.
ఇజ్రాయెల్ అమెరికా మిత్రదేశంగా ఉండటంతో, అక్కడి రాజకీయ నాయకులు ప్రత్యేకించి డొనాల్డ్ ట్రంప్ ఈ తలకిందుల వాతావరణాన్ని మెరుగు పరచాలని ముందుకు వచ్చారు. ఆయన ఇప్పటికే ఎన్నికల మూడ్లో ఉన్నందున, అంతర్జాతీయంగా శాంతి ప్రతినిధిగా తనను మళ్లీ ప్రొజెక్ట్ చేసుకోవాలనే ఆలోచనతో కూడిన మద్దతు అందించారని అంతర్జాతీయ విశ్లేషణలు చెబుతున్నాయి.
ఇది ఇలా ఉండగా, ఖతార్లోని అమెరికన్ స్థావరాలపై ఇరాన్ చేపట్టిన దాడి కీలక మలుపునిచ్చింది. ఎందుకంటే ఇది అమెరికా ప్రత్యక్ష ప్రయోజనాలపై జరిగిన దాడిగా పరిగణించారు. అదే సమయంలో టెహ్రాన్ ప్రభుత్వం మాత్రం ఈ దాడిని విజయంగా ప్రస్తావిస్తూ, తమ సైన్యం, ప్రజల ధైర్యాన్ని మెచ్చుకుంది. బహిరంగంగా ఈ దాడి తర్వాతే ఇజ్రాయెల్ సైలెంట్ అయినట్టు వారి మీడియా వర్ణించింది.
అయితే, ఇదే సమయంలో ట్రంప్ "ట్రూత్ సోషల్" అనే తన సోషల్ మీడియా వేదికలో పెట్టిన పోస్ట్ పరిస్థితిని మరింత ఆసక్తికరంగా మార్చింది. ఆయన ప్రకారం, ఇరాన్ మొదట కాల్పుల విరమణ పాటించాలి. ఆ తర్వాత 6 గంటల గ్యాప్ తరువాత ఇజ్రాయెల్ ఆమోదిస్తుంది. ఇది అమల్లోకి వస్తే, 12 రోజుల నరమేధానికి ముగింపు వచ్చే అవకాశం ఉంటుందని పేర్కొన్నారు.అయితే ట్రంప్ సూచించిన సమయం పూర్తైనా, దాడులు ఆగలేదు. ఇరాన్ నుంచి తిరిగి దాడులు కొనసాగుతుండగా, అదే సమయంలో ఇజ్రాయెల్ నుంచి కూడా వాయుసేన సదుపాయాలు యాక్టివ్ అయిపోవడం చూస్తే, కాల్పుల విరమణ వాస్తవంగా అమలవుతున్నదా? అన్న అనుమానాలే ఎక్కువ.
ఇరాన్ ప్రభుత్వ ప్రతినిధులు మాత్రం అమెరికా అశ్రయంతో ఇజ్రాయెల్ తమపై దాడులు కొనసాగిస్తే, తాము ఎందుకు దాని పట్ల మౌనంగా ఉండాలన్నవిధంగా సమాధానం ఇస్తున్నారు. ఈ వాదనలతో పాటు, ఇరాన్ నేవీ పర్సియన్ గల్ఫ్ పరిధిలో యాక్టివ్ అయినట్టు కూడా సమాచారం. అంటే, ఇది కేవలం భూభాగం మట్టుకాదు, సముద్ర స్థాయిలో కూడా లౌకిక స్థాయికి చేరిన పోరాటం అన్నమాట.
ఇటువంటి దృష్టికోణంలో అంచనా వేస్తే, ట్రంప్ ప్రకటించిన కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం కేవలం ఒక రాజకీయ ప్రకటన మాత్రమే అయినట్టు తేలుతోంది. ఎందుకంటే దానికి అమలు ప్రణాళిక లేదు, పర్యవేక్షణ వ్యవస్థ లేదు. రెండు దేశాలూ పరస్పరం నమ్మదగిన సంకేతాలు ఇవ్వలేదు. పైగా వారిద్దరికీ నేరుగా సమావేశాలు కూడా జరగలేదు.ఇదిలా ఉంటే, అంతర్జాతీయ సమాజం – ముఖ్యంగా ఐక్యరాజ్య సమితి, యూరోపియన్ యూనియన్ – ఈ ఘటనలపై గట్టిగా స్పందించకపోవడం కూడా ఈ విషయంలో ఒక కీలకమైన అంశంగా మారింది. ఆయా దేశాలు తమ తమ ప్రయోజనాల దృష్టితో మాట్లాడుతున్నా, మిడిల్ ఈస్ట్ ప్రాంతానికి మాత్రం సమగ్ర శాంతి పరిష్కారం ఇప్పటికీ కనబడడం లేదు.
ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య ప్రస్తుత స్థితిలో, ప్రజల భద్రత ఒక్కటే నిజమైన దృష్టి కావాలి. కానీ ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో జనజీవితాలు భయాందోళనతో నిండి ఉన్నాయి. విద్యుత్, నీటి సరఫరాలు నిలిచిపోయిన ప్రాంతాలు, సరిహద్దుల్లో నిరాశ్రయులైన ప్రజలు, హాస్పిటల్ సేవలు భద్రతా కారణాలవల్ల నిలిచిపోయిన వాస్తవాలు అక్కడి స్థానిక మీడియా వెల్లడించాయి.మొత్తానికి చెప్పాలంటే, ట్రంప్ చేస్తున్న మధ్యవర్తిత్వం శాంతి ప్రయత్నాలకు ఒక తాత్కాలిక అంకురం మాత్రమే. కానీ ఈ అంకురం మొలకెత్తాలంటే, ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ నమ్మకాన్ని పరస్పరం పెంచుకోవాలి. తమ తమ మిలిటరీ ధోరణులు మార్చాలి. లేకపోతే ఈ తాత్కాలిక విరమణ ప్రచారాలు కేవలం ఓ మాయామాటే.
ఈ నేపథ్యంలో, రాబోయే కొన్ని గంటలు-రోజులు కీలకంగా మారనున్నాయి. ఇరాన్ మరిన్ని క్షిపణులు ప్రయోగిస్తే, లేదా ఇజ్రాయెల్ మరోసారి భారీ ప్రతిదాడికి దిగితే, అది యుద్ధాన్ని పూర్తిగా తిరిగి నెగెటివ్ దిశలో నెట్టే ప్రమాదం ఉంది. అందుకే ప్రపంచం మొత్తం ఇప్పుడు మిడిల్ ఈస్ట్ వైపు గమనిస్తూ, తుది పరిష్కార దిశగా ఈ సంక్షోభం నడుస్తుందా? లేక మరింత నాశనంగా మారుతుందా? అనే ప్రశ్నలకు జవాబు కోసం ఎదురు చూస్తోంది.