గత నెల, జూన్ 2022న, RBI రెపో రేటును 40 బేసిస్ పాయింట్లు పెంచింది. వడ్డీ రేట్ల ప్రకటన సందర్భంగా రిజర్వ్ బ్యాంక్ గవర్నర్ మాట్లాడుతూ.. ద్రవ్యోల్బణం నుంచి త్వరగా ఉపశమనం లభిస్తుందన్న ఆశ లేదు. రెండో త్రైమాసికంలో ద్రవ్యోల్బణం 5.2 శాతంగా ఉంటుందని అంచనా వేశారు. అయితే, ఎడిబుల్ ఆయిల్ ధర మరింత తగ్గుతూనే ఉంటుంది. ప్రపంచ మార్కెట్‌లో పెరిగిన వస్తువుల ధరల కారణంగా ద్రవ్యోల్బణం పెరుగుతూనే ఉంది. పట్టణ డిమాండ్ పుంజుకున్నప్పటికీ, మెరుగైన రుతుపవనాలు గ్రామీణ డిమాండ్‌ను పెంచుతాయని ఆయన ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు. అయితే వాస్తవ జిడిపి వృద్ధిలో ఎలాంటి మార్పు లేదు. FY2023లో GDP వృద్ధి 7.2 శాతంగా ఉంది.
EMI ఎంత పెరుగుతుందో తెలుసుకోండి 20 సంవత్సరాలకు గానూ మీరు 30 లక్షల హోమ్ లోన్ 8 శాతం వడ్డీ రేటుతో తీసుకొని ఉంటే మీ ఈఎంఐ దాదాపు 25093 వరకూ కడుతున్నారని అర్థం. అయితే పెరిగిన వడ్డీ రేట్ల ప్రకారం చూస్తే 0.50% పెంపుతో మీ హోమ్ లోన్ వడ్డీ 8.50% వరకూ పెరిగే చాన్స్ ఉంది. ఆ లెక్కన మీ ఈఎంఐ రూ. 26035 వరకూ పెరిగే చాన్స్ ఉంది. ఈ లెక్కన చూస్తే మీ ఈఎంఐ రూ. 942 పెరిగిందని అర్థం.
20 సంవత్సరాలకు 50 లక్షల హోమ్ లోన్ తీసుకుంటే మీ వడ్డీ రేటు 8 శాతం అనుకుంటే ప్రస్తుతం మీరు కడుతున్న ఈఎంఐ 41822 వరకూ ఉంటుంది. ఈ లెక్కన పెరిగన 0.50 శాతం వడ్డీ రేటును జమ చేస్తే మీ ఈఎంఐ భారం రూ. 43391 వరకూ పెరిగే చాన్స్ ఉంది. అంటే మీపై మరో రూ.1569 వరకూ భారం పడే అవకాశం ఉంది.
రెపో రేటును ఇలా సాధారణ భాషలో అర్థం చేసుకోవచ్చు. బ్యాంకులు మనకు రుణాలు ఇస్తాయి మరియు ఆ రుణానికి మనం వడ్డీ చెల్లించాలి. అదేవిధంగా, బ్యాంకులు కూడా వారి రోజువారీ కార్యకలాపాలకు భారీ మొత్తం అవసరం మరియు వారు భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) నుండి రుణాలు తీసుకుంటారు. రిజర్వ్ బ్యాంక్ వారి నుండి ఈ రుణంపై వడ్డీని వసూలు చేసే రేటును రెపో రేటు అంటారు.
రెపో రేటు సామాన్యుడిపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుంది
బ్యాంకులు తక్కువ వడ్డీ రేటుతో RBI నుంచి రుణాన్ని పొందినప్పుడు అంటే రెపో రేటు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు వారు తమ కస్టమర్లకు చౌకగా రుణాన్ని కూడా ఇవ్వవచ్చు. అదే రిజర్వ్ బ్యాంక్ రెపో రేటును పెంచినట్లయితే, బ్యాంకులు తమ ఖాతాదారులకు పెంచిన వడ్డీ రేట్లతో రుణాలను అందిస్తాయి.
రివర్స్ రెపో రేటు
ఇది రెపో రేటుకు వ్యతిరేకం. ఒక రోజు పని తర్వాత బ్యాంకులకు పెద్ద మొత్తం మిగిలి ఉన్నప్పుడు, వారు ఆ మొత్తాన్ని రిజర్వ్ బ్యాంక్‌లో ఉంచుతారు. ఈ మొత్తానికి ఆర్‌బీఐ వడ్డీ ఇస్తుంది. ఈ మొత్తానికి రిజర్వ్ బ్యాంక్ వడ్డీ ఇచ్చే రేటును రివర్స్ రెపో రేటు అంటారు.
సామాన్యులపై రివర్స్ రెపో రేటు ప్రభావం
మార్కెట్‌లలో లిక్విడిటీ చాలా ఉన్నప్పుడల్లా, RBI రివర్స్ రెపో రేటును పెంచుతుంది, తద్వారా బ్యాంకులు ఎక్కువ వడ్డీని సంపాదించడానికి తమ డబ్బును దానితో డిపాజిట్ చేయవచ్చు.
నగదు నిల్వల నిష్పత్తి (CRR) అంటే ఏమిటో తెలుసుకోండి
బ్యాంకింగ్ నిబంధనల ప్రకారం, ప్రతి బ్యాంకు తన మొత్తం నగదు నిల్వలో కొంత భాగాన్ని రిజర్వ్ బ్యాంక్ వద్ద ఉంచుకోవాలి, దీనిని నగదు రిజర్వ్ రేషియో లేదా క్యాష్ రిజర్వ్ రేషియో (CRR) అంటారు. ఏ సమయంలోనైనా ఏదైనా బ్యాంకులో ఎక్కువ సంఖ్యలో డిపాజిటర్లు డబ్బును విత్‌డ్రా చేసుకోవాల్సి వస్తే, ఆ బ్యాంకు డబ్బును తిరిగి చెల్లించడానికి నిరాకరించకుండా ఉండేలా ఈ నిబంధనలు రూపొందించబడ్డాయి.
సామాన్యులపై CRR ప్రభావం
CRR పెరిగితే, బ్యాంకులు రిజర్వ్ బ్యాంక్ వద్ద ఎక్కువ మొత్తం ఉంచవలసి ఉంటుంది. అలాగే రుణాలు ఇవ్వడానికి వారికి తక్కువ డబ్బు మిగిలి ఉంటుంది. అంటే సామాన్యులకు రుణాలు ఇవ్వడానికి బ్యాంకుల వద్ద డబ్బు సరిపోదు. రిజర్వ్ బ్యాంక్ CRRను తగ్గిస్తే, మార్కెట్ లో నగదు ప్రవాహం పెరుగుతుంది.
SLR అంటే ఏమిటి (చట్టబద్ధమైన లిక్విడిటీ రేషియో)
బ్యాంకులు తమ డబ్బును ప్రభుత్వం వద్ద ఉంచుకునే రేటును SLR అంటారు. ఇది నగదు నియంత్రణకు ఉపయోగించబడుతుంది. అత్యవసర లావాదేవీని పూర్తి చేయడానికి ఉపయోగించే నిర్దిష్ట మొత్తాన్ని వాణిజ్య బ్యాంకులు డిపాజిట్ చేయాలి.