కుచ్ మీఠా హో జాయే తరహాలో 'హల్వా వేడుక' బడ్జెట్ కార్యక్రమాల అధికారిక ప్రారంభంగా పరిగణించబడుతుంది. అయితే ఒక పెద్ద భాండిలో పాయసం తయారు చేయబడింది. ఆర్థిక మంత్రితో సహా మంత్రిత్వ శాఖలోని అధికారులు, ఉద్యోగులందరికీ ఈ హల్వా అందించబడింది.
కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ వచ్చే వారం మంగళవారం లోక్‌సభలో బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. కరోనా మహమ్మారి కారణంగా ఆర్థిక పునరుద్ధరణ, కరోనా మహమ్మారి ప్రభావాల కారణంగా దేశ ఆరోగ్య వ్యవస్థను మెరుగుపరచడం ఇంకా బలోపేతం చేయడంపై ప్రభుత్వం దృష్టి సారిస్తుందని భావిస్తున్నారు. ఈసారి బడ్జెట్ పేపర్ లెస్ గా ఉంటుందని ఆర్థిక శాఖ బుధవారం ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. అయితే దీనికి ముందు 2021లో కూడా డిజిటల్ బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు.
అయితే బడ్జెట్ ప్రకటనకు ముందు ప్రతి సంవత్సరం సంప్రదాయబద్ధంగా జరుపుకునే హల్వా వేడుకను ఈ ఏడాది జరుపుకోకపోవడం కొత్త విషయం. బదులుగా ఉద్యోగులకు మిఠాయిలు పంచనున్నారు. అధికారిక ప్రకటన ప్రకారం, కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ గురువారం 2021-22 బడ్జెట్ తయారీ ప్రక్రియ చివరి దశను సాంప్రదాయ 'హల్వా వేడుక'కి బదులుగా స్వీట్ల పంపిణీతో ప్రారంభించింది.
హల్వా వేడుక అంటే ఏమిటి
ఒక మధురమైన ప్రారంభ వేడుక హల్వా వేడుక అనేది బడ్జెట్ ముద్రణకు ముందు జరుపుకునే సాంప్రదాయ ప్రీ-బడ్జెట్ ఈవెంట్. చాలా కాలంగా బడ్జెట్ రూపకల్పన ప్రక్రియ ముగియడంతో మిఠాయిలు తిని బడ్జెట్ ముద్రణను లాంఛనంగా ప్రారంభించినట్లు చెబుతున్నారు. ప్రత్యేక ప్రింటింగ్ ప్రెస్ ఉన్న ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ నార్త్ బ్లాక్ నేలమాళిగలో వేడుక జరుగుతుంది.
నార్త్ బ్లాక్‌లోని బేస్‌మెంట్ 'లాక్-ఇన్'
ఎన్నో ప్రముఖ క్లెయిమ్‌లలో బడ్జెట్‌కు సంబంధించిన ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ అధికారులు అలాగే ఉద్యోగులు పార్లమెంటులో బడ్జెట్‌ను సమర్పించడానికి ముందు సుమారు 10 రోజుల పాటు నార్త్ బ్లాక్‌లోని బేస్‌మెంట్‌లో నిర్భంధించబడుతుంది. నివేదికల ప్రకారం, ఆర్ధిక మంత్రిత్వ శాఖలోని అధికారులు అలాగే ఉద్యోగులు ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరో ద్వారా 24 గంటలూ పర్యవేశిక్షించబడతారు. అలాగే వారి కుటుంబ సభ్యులతో లేదా ఇతరులతో సంప్రదించడానికి అనుమతించరు. అలాగే ఇందుకు సి‌సి‌టి‌విలు బలమైన నెట్‌వర్క్‌ను కలిగి ఉంటాయి ఇంకా జామర్లు నిరోదిస్తాయి.
బడ్జెట్ డాక్యుమెంట్స్ ముద్రణ 1950 వరకు రాష్ట్రపతి భవన్‌లో కొనసాగింది, అయితే అదే ఏడాది లీక్ వార్తలపై మింట్ రోడ్డుకు, ఆ తర్వాత నార్త్‌బ్లాక్‌లోని బేస్‌మెంట్‌కు మార్చారని చెబుతున్నారు. ఈ ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌లో బడ్జెట్ ముద్రణ శాశ్వతంగా జరుగుతోంది.
డిజిటల్ బడ్జెట్ ఎలా ఉంటుంది
బడ్జెట్ ప్రింట్ అయిన ప్రతిసారీ కూడా డిజిటల్ బడ్జెట్ నే సమర్పించనున్నారు. ఫిబ్రవరి 1న పార్లమెంటులో బడ్జెట్‌ను సమర్పించే ప్రక్రియ పూర్తయిన తర్వాత కేంద్ర బడ్జెట్ 2022-23 బడ్జెట్ వెబ్‌సైట్ www.indiabudget.gov.in అలాగే యూనియన్ బడ్జెట్ మొబైల్ యాప్‌లో అందుబాటులో ఉంచబడుతుంది. బడ్జెట్ యాప్ ప్రసంగం నుండి వార్షిక ఆర్థిక ప్రకటన (సాధారణంగా బడ్జెట్ అని పిలుస్తారు), గ్రాంట్లు ఇంకా ఫైనాన్స్ బిల్లుల కోసం డిమాండ్‌ల వరకు కేంద్ర బడ్జెట్ పూర్తి డాక్యుమెంటేషన్‌ను అందిస్తుంది. ఈ యాప్ హిందీ అలాగే ఆంగ్ల భాషలలో అందుబాటులో ఉంటుంది. లోక్‌సభ సభ్యులందరితో సహా ప్రజలందరికీ బడ్జెట్ డిజిటల్ కాపీ ఇవ్వబడుతుంది.
దేశ ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం వచ్చిన తర్వాత బడ్జెట్‌లోని పలు సంప్రదాయాల్లో మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. స్వాతంత్య్రానికి పూర్వం లెదర్ బ్రీఫ్‌కేస్‌లో బడ్జెట్‌ను సమర్పించే సంప్రదాయం ఉండేది. ఆర్థిక మంత్రిగా నిర్మలా సీతారామన్ బాధ్యతలు స్వీకరించిన తరువాత బడ్జెట్‌ను బ్రీఫ్‌కేస్‌కు బదులుగా ఎర్రటి దుస్తులు ధరించిన లెడ్జర్ రూపంలో సమర్పించారు. కానీ డిజిటల్ బడ్జెట్ అలాగే హల్వా వేడుక లేకపోవడం ఈసారి కీలక మార్పు.