ఇంట్లో అందరూ కలిసి కూర్చొని టీవీ చూస్తున్నప్పుడు ఎవరో ఒక్కరు మాత్రమే దోమ కుట్టిందని అనడం మామూలే. ఇతరులు దీనిని పట్టించుకోకపోవచ్చు. అయితే ఇలా కొందరిని మాత్రమే దోమలు కుడతాయి.
మానవులు నివసించే వాతావరణంలో దోమలు అంతర్భాగం. మానవుల లాగే దోమలకి స్వంత లైఫ్ సైకిల్ ఉంటుంది. మగ దోమలు పువ్వుల నుండి తేనెను తీసుకుంటాయి... ఆడ దోమలు ఆహారం కోసం మనుషులను కుడతాయి. దోమలు గుడ్లను ఉత్పత్తి చేయడానికి మానవ రక్తంలోని కొన్ని ప్రోటీన్లను ఉపయోగిస్తాయి. మనిషిని కుట్టే ఈ ప్రక్రియలో ఆడ దోమ లాలాజలాన్ని మానవ రక్తంలోకి ఇంజెక్ట్ చేస్తుంది. ఇది మలేరియా, డెంగ్యూ, చికున్‌గున్యా, జికా వైరస్ ఇన్‌ఫెక్షన్‌లు మొదలైన వివిధ వెక్టర్-బర్న్ ఇన్‌ఫెక్షన్‌లకు దారితీస్తుంది. వెక్టర్ ద్వారా సంక్రమించే అంటువ్యాధులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా మిలియన్ల మంది మరణాలకు కారణమవుతాయి.
ఒక ఆడ దోమ దృష్టి, ప్రత్యేక యాంటెన్నా ద్వారా లక్ష్యం/బాధితుడిని (మనిషి) గుర్తిస్తుంది. ఈ ప్రత్యేక యాంటెనాలు ఉష్ణ సంకేతాలు, కార్బన్ డయాక్సైడ్, తేమ, రసాయన వాసనలు, సంకేతాలను గుర్తించడానికి సున్నితంగా ఉంటాయి. కళ్ళు ఇంకా యాంటెన్నాలను ఉపయోగించడం ద్వారా ఆడ దోమ మనుషుల రక్తం కోసం వెతుకుతుంది. మనలో కొందరికి దోమలు ఎక్కువగా కుట్టడానికి ఇదే కారణం.
దుస్తులు
దోమలు లేత రంగుల కంటే ముదురు రంగు దుస్తులకు ఎక్కువగా ఆకర్షితమవుతాయి. అలాగే హాఫ్ స్లీవ్ బట్టలు/పొట్టి బట్టలు ధరించడం వల్ల దోమలు కుట్టడానికి ఎక్కువ స్థలం లభిస్తుంది.
డెంగ్యూ వ్యాధికి కారణమయ్యే ఏడిస్ దోమ కాళ్లను కాకుండా చేతులను కుట్టేందుకు ఇష్టపడుతుంది. మలేరియాకు కారణమయ్యే అనాఫిలిస్ జాతికి చెందిన దోమలు కాళ్లపై కుట్టడానికి ఇష్టపడతాయి. కాబట్టి, వర్షాకాలం/ఫ్లూ అంటువ్యాధుల సమయంలో పూర్తిగా దుస్తులు ధరించడం మంచిది. అలాగే లేత రంగు దుస్తులు ధరించడం వల్ల దోమల బారిన పడకుండా ఉంటారు.
బ్లడ్ గ్రూప్
దోమలు కొన్ని బ్లడ్ గ్రూప్‌లు ఉన్న మనుషులను ఇతరుల కంటే కుట్టడానికి ప్రాధాన్యతనిస్తాయని సూచించే శాస్త్రీయ సమాచారం ఉంది. ఇతర బ్లడ్ గ్రూపులతో పోలిస్తే 'O' బ్లడ్ గ్రూప్ ఉన్న మనుషులు దోమలను ఎక్కువగా ఆకర్షిస్తారు.
శరీర ఉష్ణోగ్రత
ఆడ దోమతో ఉండే యాంటెన్నా హాట్-సెన్సిటివ్‌గా ఉంటాయి. వారిని దూరం నుండి 1 డిగ్రీ సెల్సియస్ కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత హెచ్చుతగ్గులను గుర్తించగలదు. శరీరంలో ఎక్కువ వేడిని ఉత్పత్తి చేసే మనుషులు దోమలను ఆకర్షించే అవకాశం ఉంది.
ఆల్కహాల్ వినియోగం
ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం వల్ల శరీర ఉష్ణోగ్రత పెరుగుతుంది, శరీరంలో జీవక్రియ పెరుగుతుంది ఇంకా చెమట పెరుగుతుంది. ఈ కారకాలన్నీ ఆడ దోమలకు అత్యంత ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి.
చర్మం పై చెమట ఆండ్ సూక్ష్మజీవులు
ప్రతి మనిషి శరీరంలో సామరస్యంగా జీవించే కొన్ని బ్యాక్టీరియాలు ఉంటాయి. ఈ బ్యాక్టీరియాను commensals అంటారు. అలాగే, ప్రతి మనిషి తన చర్మంపై చెమటను ఉత్పత్తి చేస్తాడు. ఒక వ్యక్తి ఎక్కువగా ఉత్పత్తి చేసే కొన్ని వాసనలు, రసాయనాలు ఆడ దోమలను ఆకర్షించేందుకు పెంచుతాయి.