krishna janmashtami 2023: శ్రీకృష్ణుడు, భగవద్గీత భారతీయ ముస్లింల మనస్సుల్లో సన్నిహితంగా పెనవేసుకుపోయాయి. అందుకే ముస్లిం కవులు శ్రీకృష్ణుడిని స్మరించుకున్నప్పుడు గీతను తరచుగా ప్రస్తావిస్తారు. 20వ శతాబ్దానికి చెందిన ప్రసిద్ధ కవి చరక్ చినియోటి కూడా శ్రీకృష్ణుని పట్ల తనకున్న గౌరవాన్ని, అభిమానాన్ని తన కవితల్లో వ్యక్తపరిచారు.
Lord Krishna-Urdu, Persian poets: చాలా మంది ముస్లిం రచయితలు కృష్ణుడిని ఆరాధిస్తారు. పర్షియన్, ఉర్దూ భాషల్లో శ్రీకృష్ణుని స్తుతిస్తూ క‌విత‌లు రాశారు. వేయి సంవత్సరాలకు పైగా భారతదేశంలోని ముస్లింల చరిత్రలో శ్రీకృష్ణుడు ఒక గొప్ప వ్యక్తిగా గుర్తించబడ్డాడు. ముస్లిం సాహిత్యంలో అతని గురించి మొదటి ప్రస్తావన అల్-బిరుని రచన అయిన కితాబ్ అల్-హింద్ లో కనిపిస్తుంది. భగవద్గీత అనే ప్రసిద్ధ గ్రంథాన్ని కనుగొనడం గురించి ఆయన తన యాత్రాచరిత్రలో రాశారు. భగవద్గీతను ప్రామాణిక గ్రంథంగా అభివర్ణించిన ఆయన శ్రీకృష్ణుని బోధనలతో తనకున్న గాఢమైన అనుబంధాన్ని వ్యక్తపరిచారు. అదేవిధంగా, అక్బర్ ఆస్థానంలోని ప్రసిద్ధ కవులు, అబుల్ ఫజల్, ఫైజీ కూడా శ్రీ కృష్ణ భక్తులు (భక్తులు). సోదరులిద్దరూ పర్షియన్ భాషా కవులు, భారతీయ మతాల పట్ల అనుబంధాన్ని చూపించారు. వీరు భగవద్గీతను సంస్కృతం నుండి పర్షియన్ లోకి అనువదించారు. ఫైజీ అనే అన్నయ్య గీతను పద్యరూపంలోకి అనువదించగా, ఆ తర్వాత అబుల్ ఫజల్ దానిని గద్యంలోకి అనువదించాడు.
భారతదేశంలో పర్షియన్ భాష వాడకం తగ్గిపోయి, ఉర్దూ ఒక భాషగా పరిణామం చెందడంతో, ముస్లిం కవులు ఉర్దూలో కృష్ణుని కోసం ఖాసీదాస్ (కీర్తనలు) రాయడం ప్రారంభించారు. రెండున్నర శతాబ్దాల క్రితం నజీర్ అక్బరబాదీ ఉర్దూలో పద్యాలు రచించి హిందూమతంలోని మహానుభావుల పట్ల తన భక్తిని చాటుకున్నారు. అతని కీర్తనలలో ఒకటి ఇలా ఉంది:
హర్ ఆన్ గోపియోన్ కా యేహి ముఖ్ బిలాస్ హై
దేఖో బహరేన్ ఆజ్ కన్హయ్య కీ రాస్ హై (ఎక్కడ చూసినా గోపికలే ఉంటారు. కన్హయ్య ఈ రోజు డాన్స్ చేసే తన సత్తా చూపిస్తున్నాడు)
అదేవిధంగా 150 సంవత్సరాల క్రితం సుప్రసిద్ధ ఉర్దూ కవి సిమాబ్ అక్బరాబాదీ 'శ్రీకృష్ణుడు' అనే కవిత రాశాడు, అందులో కృష్ణుని జీవితం, తత్వశాస్త్రం, జ్ఞానం, ప్రేమ, ఉదాత్తత, అతని వేణువును గురించి వర్ణించాడు. కృష్ణుని ఆలోచనల్లోని ఆకర్షణను, ఔన్నత్యాన్ని చాటిచెప్పారు. ఆయన తన కవితలో శ్రీకృష్ణుడిని భారత ప్రవక్తగా పేర్కొంటూ ఇలా అన్నారు.
దిలోన్ మే రంగ్ మొహబ్బత్ కా ఉస్తువర్ కియా
సవాద్-ఎ-హింద్ కో గీతా సే నగ్మా బార్ కియా (హృదయం ప్రేమ రంగులతో నిండి ఉంది; భగవద్గీత సందేశంతో భారతదేశ రుచి వికసించింది)
శ్రీకృష్ణుని మతం ప్రేమ, శాంతి అని రాశాడు. అఫ్తాబ్ రయీస్ పానిపతి శ్రీకృష్ణుని పట్ల తనకున్న భక్తిని తెలియజేయడానికి ఒక పద్యాన్ని ఇలా రాశారు:
ఐక్ ప్రేమ్ పూజారి ఆయా హై చార్నోన్ మెన్ దియాన్ లగానే కో
బాగ్వాన్ తుమ్హారీ మురాత్ పే శ్రద్ధా కే ఫూల్ చదనే కో (ఒక భక్తుడు నీ వద్దకు వచ్చాడు. ఓ ప్రభూ; మీకు నివాళులు అర్పించడానికి, తన ప్రేమను మీకు చూపించడానికి)
ఈ పద్యం అంతటా, రైస్ పానిపతి శ్రీకృష్ణుని పట్ల తన భక్తిని వివిధ విధాలుగా వ్యక్తపరిచి, అతని ఆశీర్వాదాలను కోరతాడు. చివరి శ్లోకంలో ఆయన ఇలా..
ఉపదేశ్ ధరమ్ కా దే కార్ ఫిర్ బల్వాన్ బనాడో భగ్తోన్ కో
ఏ మోహన్ జల్ద్ జబాన్ ఖోలో గీతా కే రాజ్ బటానే కో (ధర్మ ప్రబోధం చేసి నీ భక్తుడిని బలవంతుడిని చేయి; ఓ మోహన కృష్ణ, మాట్లాడి భగవద్గీత రహస్యాలను మాకు అందించు)
శ్రీకృష్ణుడు, భగవద్గీత భారతీయ ముస్లింల మనస్సుల్లో సన్నిహితంగా పెనవేసుకుపోయాయి. అందుకే ముస్లిం కవులు శ్రీకృష్ణుడిని స్మరించుకున్నప్పుడు గీతను తరచుగా ప్రస్తావిస్తారు. 20వ శతాబ్దానికి చెందిన ప్రసిద్ధ కవి చరక్ చినియోటి కూడా శ్రీకృష్ణుని పట్ల తనకున్న గౌరవాన్ని, అభిమానాన్ని తన కవితల్లో వ్యక్తపరిచాడు. ఛోటీ బహర్ (ఉర్దూ, పర్షియన్ కవిత్వంలో ఒక అంశం) లో ఆయన రాసిన కవిత ముస్లిం ప్రపంచంలో బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. అందులో కృష్ణుని వివిధ లక్షణాలను వివరించి, ఆయనను జీవిత వ్యాఖ్యాతగా, లోకానికి ఆత్మగా, జీవన్మరణాలకు అధిపతిగా, భూమి, స్వర్గం అనే రెండు లోకాలకు అధిపతిగా పేర్కొన్నాడు. కృష్ణుడిని తన గమ్యంగా, లోక మాధుర్యంగా కూడా పేర్కొన్నాడు. ఆయన తన కవితల్లో..
మేరీ దునియా సన్వర్ డి ఉస్ నె
మేరీ రూహ్-ఎ-రవాన్ హై మేరా కృష్ణన్ (ఆయన నా జీవితాన్ని తీర్చిదిద్దాడు, కృష్ణుడు నా ఆత్మ రథసారథి)
చివరి భాగంలో శ్రీకృష్ణుని ప్రేమను తన మరణానంతర జీవితానికి నిధిగా చిత్రించాడు. భారతీయ ముస్లిం కవులు కృష్ణుని పట్ల ఇదే విధమైన భక్తిని వ్యక్తం చేసిన ఉదాహరణలు లెక్కలేనన్ని ఉన్నాయి. వీరిలో ముస్లిమేతరులలో కూడా కృష్ణభక్తులు ఉన్నారనే భావన కొందరిలో కలుగుతుంది. ఉదాహరణకు, ప్రసిద్ధ పర్షియన్ కవి మీర్ మాధవ్ భారతదేశంలోని సాంప్రదాయ పర్షియన్ కవిత్వంలో ప్రముఖ వ్యక్తి. మీర్ మాధవ్ కృష్ణ భగత్ గా ప్రసిద్ధి చెందారు. ఇతని గురించిన చారిత్రక రికార్డులన్నీ కృష్ణుని పట్ల ఆయనకున్న భక్తికి సంబంధించినవి. ముస్లిం కుటుంబానికి చెందిన ఆయన ప్రభుత్వంలో పనిచేశారు. ఒకసారి, అధికారిక విధుల కారణంగా, అతను స్వామి భూచితన్ ప్రదర్శించే కృష్ణ కీర్తనకు హాజరు కావాల్సి వచ్చింది, కృష్ణ భక్తి గీతాలను పాడాడు.
మీర్ మాధవ్ ఈ సభకు హాజరై, పూర్తిగా లీనమై, శ్రీకృష్ణ నామాన్ని జపించడం ప్రారంభించాడు. ఆ తర్వాత ఆయన జీవితం నాటకీయ మలుపు తిరిగింది. అతను తన ప్రభుత్వ ఉద్యోగాన్ని, తన స్వగ్రామాన్ని విడిచిపెట్టి, గోకుల్, నందగావ్, బృందావన్లలో తిరుగుతూ తన జీవితం కొన‌సాగించారు. అతని భక్తికి ప్రేరణ పొంది, అతను శ్రీకృష్ణుని గురించి అనేక పర్షియన్ కవితల‌ను రాశారు.
- సయ్యద్ తలీఫ్ హైదర్
(ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో..)