ఒక చిన్న గ్రామంలో ప్రారంభమై.. నేటికీ భారత గడ్డపై రాకెట్‌ దూసుకెళ్లి 60 ఏళ్లు పూర్తి...

దేశ ప్రగతికి అంతరిక్ష శక్తి అవసరమని గ్రహించిన వారు తర్వాత ఇస్రోగా మారిన వ్యవస్థకు వారే పునాది రాయి వేశారు. భారతీయ కలలకు సహాయం చేసింది  NASA, CNES, CCCP అండ్ యునైటెడ్ నేషన్స్.    

భారత గడ్డపై తొలి రాకెట్‌ దూసుకెళ్లి నేటికి 60 ఏళ్లు. తుంబ అనే చిన్న గ్రామం నుంచి మొదలైన ఈ ప్రయోగం  ఈరోజు చంద్రుని దక్షిణ ధృవానికి చేరుకుంది.

నవంబర్ 21, 1963 సాయంత్రం తిరువనంతపురం ఆకాశంలో నారింజ రంగు మేఘం కనిపించింది. ఇదే భారత గడ్డపై తొలి రాకెట్ ప్రయోగం. ఆ రోజు వాడిన రాకెట్ పేరు అమెరికా పెట్టిన నైక్ అపాచీ. నారింజ రంగు సోడియం వేపర్ పేలోడ్ ఫ్రాన్స్ నుండి వచ్చింది. ఆ రోజు శాస్త్రవేత్తలు ఉపయోగించిన హెలికాప్టర్‌ను కూడా సోవియట్ యూనియన్ విరాళంగా ఇచ్చింది. ఈ రాకెట్‌ను ఇస్రో పూర్వీకులు అభివృద్ధి చేసి ప్రయోగించారు.

ఇండియన్ నేషనల్ కమిటీ ఫర్ స్పేస్ రీసెర్చ్. HGS మూర్తి, PP కాలే, AS రావు, ఈశ్వర్దాస్ అండ్ APJ అబ్దుల్ కలాం మొదటి ప్రయోగ లైనప్‌లోని పేర్లు ఇలా సాగుతాయి. కానీ ఆ ప్రయోగాన్ని సాధ్యం చేసింది అసాధ్యమైన పురుషులు డా. హోమీ జె భాభా అండ్ విక్రమ్ సారాభాయ్. అప్పుడు ప్రధానమంత్రి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ఈ కలల వెనుక దృఢంగా నిలిచారు.

దేశ ప్రగతికి అంతరిక్ష శక్తి అవసరమని గ్రహించిన వారు తర్వాత ఇస్రోగా మారిన వ్యవస్థకు వారే పునాది రాయి వేశారు. భారతీయ కలలకు సహాయం చేసింది  NASA, CNES, CCCP అండ్ యునైటెడ్ నేషన్స్.  

భూమి అయస్కాంత క్షేత్రానికి దగ్గరగా ఉన్న, తుంబా నుండి ప్రయోగాలు మళ్లీ సోడియంకు బదులుగా బేరియం, లిథియంను ఉపయోగించి జరిగాయి. ఆకాశంలో ఎరుపు, ఆకుపచ్చ, నీలిరంగు లైట్లు కనిపించాయి. ప్రారంభంలో ఇస్రో శాస్త్రవేత్త ఆర్ అరవముదన్ అసెంబ్లీ వాయిదా పడి  ఈ దృశ్యాలను చూడటానికి సమాజీకులు బయటకు వచ్చేవారని రాశారు.

స్వదేశీ రోహిణి సిరీస్ విదేశీ సౌండింగ్ రాకెట్ల నుండి నేర్చుకున్న పాఠాల నుండి పుట్టింది. రోహిణి నుండి పాఠాల ద్వారా మొదటి భారతీయ ప్రయోగ వాహనం SLV. ASLV తర్వాత PSLV, GSLV అండ్  LVIM 3 రాకెట్లు పెద్దవిగా మారాయి. తరువాత వ్యవస్థలు అధునాతనమైనవిగా మారి భారతదేశ  ముద్ర చంద్రునిపైకి చేరింది. 

కేవలం సౌండింగ్ రాకెట్‌లో పల్లితుర నుండి ప్రారంభమైన ప్రయాణ కథను చెబుతూ, మరికొన్ని మనం మరచిపోలేము. సైన్స్ అండ్ దేశం కోసం గుడి, చర్చ్, ఇంటిని వదులుకున్న వారు కూడా ఉన్నారు.