90వ వసంతంలోకి అడుగుపెట్టిన మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్..దేశ ఆర్థిక ప్రగతిలో ఆయన ముద్ర ఇదే..

నేడు మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్  జన్మదినోత్సవం.  ఈ సందర్భంగా ఆయన ఒక ఆర్థికవేత్తగాను ప్రధాని హోదాలోనూ దేశ ఉన్నతికి ఏ విధంగా  పాటుపడ్డారు తెలుసుకుందాం.  

మాజీ ప్రధాని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ నేడు తన 90వ పుట్టినరోజు జరుపుకుంటున్నారు. ఈ సందర్భంగా ప్రధాని మోదీతో పాటు పలువురు రాజకీయ నాయకులు ఆయనకు శుభాకాంక్షలు తెలిపారు. మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ సమర్థవంతమైన పరిపాలకుడు, ఆర్థికవేత్త, రాజకీయవేత్తగా పేరొందారు. రాజకీయాల్లోకి రాకముందు ఆయన ఒక ప్రొఫెసర్ గానూ, ఆర్థికవేత్తగానూ సేవలందించారు. ఆయన రిజర్వ్ బ్యాంక్ మాజీ గవర్నర్ గా కూడా పనిచేశారు. 1991లో దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చిన తర్వాత అతిపెద్ద ఆర్థిక సంస్కరణలకు ఆయన ఆద్యుడిగా  గుర్తింపు పొందారు.

మాజీ ప్రధాని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ అవిభక్త భారతదేశంలోని పాకిస్థాన్‌లో ఉన్న పంజాబ్‌లోని గాహ్ గ్రామంలో 26 సెప్టెంబర్ 1932న జన్మించారు. అతను పంజాబ్ విశ్వవిద్యాలయం, కేంబ్రిడ్జ్,  ఆక్స్‌ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో చదివారు. 2004 నుంచి 2014 వరకు రెండుసార్లు దేశ ప్రధానిగా పనిచేశారు. 1991లో పి.వి.నరసింహారావు హయాంలో డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్నారు.

1991 ఆర్థిక సంస్కరణల్లో ప్రధాన పాత్ర
దేశంలో ఆర్థిక సంస్కరణల్లో డాక్టర్ మన్మోహన్ కీలక పాత్ర పోషించారు. 1991లో పి.వి.నరసింహారావు ప్రభుత్వంలో ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్న సమయంలో ఆయన బడ్జెట్‌లో సరళీకరణ, ప్రైవేటీకరణ, ప్రపంచీకరణకు సంబంధించిన ముఖ్యమైన ప్రకటనలు చేసి భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు కొత్త ఊపునిచ్చారు. దీని కారణంగా, వాణిజ్య విధానం, పారిశ్రామిక లైసెన్సింగ్, బ్యాంకింగ్ రంగంలో సంస్కరణలు, దేశంలో విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులకు సంబంధించిన నియమాలు, నిబంధనలలో మార్పులు వచ్చాయి.

ఈ ఆర్థిక సంస్కరణల వల్ల భారతదేశంలో విదేశీ పెట్టుబడులు పెరిగి బహుళజాతి కంపెనీలు వేగంగా రావడం ప్రారంభించాయి. ఈ ఆర్థిక సంస్కరణల 30 ఏళ్ల తర్వాత, దేశం సాధించిన విజయాలు నేడు వివిధ రూపాల్లో మన ముందు ఉన్నాయి.

డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ నిర్ణయాలు దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థపై ప్రభావం చూపుతున్నాయి
1991లో ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్నప్పుడు ఆర్థిక సంస్కరణలకు సంబంధించి డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ తీసుకున్న నిర్ణయాల వల్ల దేశ వృద్ధి రేటు వేగంగా పెరిగింది. దేశంలో పేదల రేటు తగ్గింది మరియు విద్య మరియు ఆరోగ్య సేవలు ఎక్కువ మందికి చేరాయి. అదే సమయంలో, వ్యవస్థాపకులు మరియు చిన్న వ్యాపారవేత్తల కొత్త శకం ఉనికిలోకి వచ్చింది. 1991లో, దేశంలోని వినియోగదారులకు పరిమిత ఎంపికలు ఉన్నాయి, కానీ నేడు దానితో పోల్చితే అనేక అవకాశాలు మరియు ఎంపికలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

దేశ విదేశాల్లో అనేక హోదాల్లో సేవలు అందించారు
డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ దేశ విదేశాల్లో పరిపాలకులుగా, ఆర్థికవేత్తగా, రాజకీయవేత్తగా పనిచేశారు. 1966-69 మధ్య, అతను ఐక్యరాజ్యసమితి సమావేశానికి ఆర్థిక వ్యవహారాల అధికారిగా ఎన్నికయ్యాడు.

మాజీ ప్రధాని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ 1985-87 మధ్య కాలంలో ప్రణాళికా సంఘం అధిపతిగా ఉన్నారు. అదే సమయంలో, 1972-76 సమయంలో, అతను దేశ ప్రధాన ఆర్థిక సలహాదారుగా పనిచేశాడు. 1982-85 మధ్య కాలంలో రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా గవర్నర్‌గా ఉన్నారు. ఈ సమయంలో అతను అనేక బ్యాంకింగ్ సంస్కరణలు చేసారు. రాజకీయాల్లో డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ 1998 నుంచి 2004 వరకు రాజ్యసభలో ప్రతిపక్ష నేతగా ఉన్నారు. అదే సమయంలో, 2004 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో ఎన్‌డిఎ ఓటమి తరువాత, యుపిఎ ప్రభుత్వంలో డాక్టర్ నమోహన్ సింగ్ ప్రధానమంత్రి అయ్యారు. 2014 వరకు ఈ పదవిలో కొనసాగారు.

మన్మోహన్ హయాంలోనే అమెరికాతో భారత్ కీలకమైన న్యూక్లియర్ డీల్ చేసుకుంది. అలాగే 2007-08లో తలెత్తిన ఆర్థిక సంక్షోభం నుంచి భారత్ సమర్థవంతంగా బయటపడేందుకు మన్మోహన్ సింగ్ దార్శనికత వల్లే సాధ్యం అయ్యింది.